Cụ Lê Đ́nh Ḱnh, người lănh đạo ‘tinh thần’ của người dân xă Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức đă bị chết trong vụ công an tập kích hôm 9 Tháng Giêng, 2020, khiến đại diện Ủy Ban Nhân Dân xă Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội, cho hay giới hữu trách đă bàn giao thi thể cụ Lê Đ́nh Ḱnh (84 tuổi) lănh đạo ‘tinh thần’ Đồng Tâm cho người nhà để mai táng theo phong tục, tập quán địa phương.
Ông Lê Đ́nh Ḱnh
Nhiều nguồn tin khác, trong đó có báo chí ở Việt Nam, nói thêm với BBC rằng họ cũng nghe tin ông Lê Đ́nh Ḱnh đă mất.
Đến cuối ngày 10/1, giờ Việt Nam, đă có xác nhận từ báo chính thống rằng ông Lê Đ́nh Ḱnh đă 'tử vong' trong lúc chưa rơ trường hợp ông Lê Đ́nh Chức.
Báo nhà nước xác nhận
Một trang báo chính thống, **********, xác nhận đại diện UBND xă Đồng Tâm cho biết, xă vừa bàn giao thi thể ông Lê Đ́nh Ḱnh cho người nhà.
********** viết: "Trong vụ việc chống người thi hành công vụ xảy ra vào sáng ngày 9/1, ông Lê Đ́nh Ḱnh đă bị tử vong."
"Con gái ông Ḱnh, bà Lê Thị Nhung là người đại diện gia đ́nh nhận thi thể."
********** không đề cập trường hợp ông Lê Đ́nh Chức.
Cũng theo **********: "Đại diện UBND xă Đồng Tâm cũng cho biết, chiều nay, lực lượng chức năng đă bàn giao nhà của ông Ḱnh cho gia đ́nh. Việc an táng ông Ḱnh sẽ được tổ chức tại ngôi nhà ông Ḱnh sinh sống tại thôn Hoành, xă Đồng Tâm."
"Cũng trong ngày hôm nay, bốn người dân đă được lực lượng chức năng thả về địa phương, gồm hai nam, hai nữ," theo trang tin này.
Các báo nhà nước ở Việt Nam không nói rơ bối cảnh cái chết của ông Lê Đ́nh Ḱnh, một cựu cán bộ Đảng, và rằng v́ sao thi thể ông nằm trong tay nhà chức trách để họ "bàn giao" cho gia đ́nh.
Ông Lê Đ́nh Ḱnh, thường được xem là 'thủ lĩnh' của người dân ở xă Đồng Tâm, sinh năm 1936.
Người dân kể lại
Người dân, muốn giấu tên, sống ở xă Đồng Tâm, cho BBC hay một người khác, Bùi Viết Hiểu, 76 tuổi, đang ở trong bệnh viện quân y 103, Hà Nội sau vụ ngày 9/1.
'Chiều hôm 9/1, công an mở cửa vào nhà bác Ḱnh sau khi đă bao vây, niêm phong nhà.
"Một lúc, thấy họ quấn cái ǵ, khuân xuống. Ḿnh cũng ngửi thấy mùi hương. Ông hàng xóm bên cạnh bảo là bác Ḱnh bị chết ngạt trên tầng hai."
"Con trai thứ hai của bác, Lê Đ́nh Chức, trong lúc bị tấn công, chắc là bị đánh," người dân ở Đồng Tâm nói.
Người dân này cáo buộc công an, vào rạng sáng 9/1, "đánh đập dă man, ai mà chạy được th́ họ thả chó đuổi theo."
Người dân này mô tả: "Khi họ về đến đầu làng, người dân đánh kẻng báo động, v́ giờ ấy dân c̣n đang ngủ."
"Họ bắn đạn, hơi cay vào các ngơ xóm, quân họ kéo về đông lắm."
"Nhà tôi phải bế cháu chạy lên xóm trên để trú v́ hơi cay mùi hết vào trong xóm."
Người này kể tiếp: "Họ trấn áp, không cho dân ra, trong khi đấy, họ trang bị đầy đủ vũ khí, quần áo, súng, đầy đủ."
"Người dân chống trả, nhưng ai mà ra, là họ đánh, kể cả đàn bà. Có người bị họ bắn đạn cao su vào đùi, giờ vẫn c̣n tím," người dân này cáo buộc.
Trong khi đó, thông cáo mới nhất của Bộ Công an ngày 10/1 nói:
"Theo báo cáo của Công an thành phố (TP) Hà Nội: Ngày 09/01/2020, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hà Nội đă ra Quyết định khởi tố vụ án h́nh sự Giết người; Tàng trữ, sử dụng, mua bán trái phép vũ khí quân dụng; Chống người thi hành công vụ xảy ra tại xă Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, TP Hà Nội theo Điều 123, Điều 304, Điều 330 Bộ Luật h́nh sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 và khẩn trương tiến hành các biện pháp điều tra, làm rơ để xử lư theo quy định của pháp luật.
Đến nay, t́nh h́nh an ninh, trật tự ở Đồng Tâm cơ bản ổn định; mọi hoạt động của người dân diễn ra b́nh thường; nhiều người dân tích cực hỗ trợ lực lượng Công an, Quân đội thực hiện nhiệm vụ.
Việc thi công xây dựng tường rào Sân bay Miếu Môn tiếp tục thực hiện theo kế hoạch.
Ngoài 03 cán bộ, chiến sỹ Công an hy sinh trong khi làm nhiệm vụ mà Bộ Công an đă thông tin đến báo chí, cán bộ, chiến sỹ tham gia bảo đảm an ninh, trật tự thi công tường rào Sân bay Miếu Môn và người dân đều an toàn."
'Muốn bắt ông Ḱnh'
C̣n người dân ở xă Đồng Tâm chia sẻ quan điểm: "Họ muốn bắt đội của bác Ḱnh."
"Từ trước đến giờ họ luôn nghĩ nếu họ bắt các bác đi th́ người dân sẽ không đấu tranh nữa."
"Họ nghĩ bác xúi giục dân, nhưng theo tôi không phải. Bác đấu tranh bao năm, người dân thấy đúng th́ tham gia, chứ chả ai xúi giục, thấy bác đấu tranh rất đúng."
"Họ nghĩ bắt bác Ḱnh, th́ dân sẽ không làm ǵ nữa."
"Chính quyền đưa tin bây giờ theo hướng cả xă Đồng Tâm và bác đều bất hợp pháp. Họ bảo người chống trả là dân nghiện hút."
"Nhưng không phải, v́ dân cũng nhận định khả năng chính quyền sẽ về đàn áp. Nên tối hôm đấy chuẩn bị ở một chỗ, những người ấy trực đêm ở nhà bác, chứ không phải là nuôi nghiện hút, toàn dân lao động b́nh thường thôi."
Trong khi đó, báo Giao thông ngày 10/1 dẫn lời gia đ́nh, nói có ba người công an đă bị "cháy đen" ở Đồng Tâm.
Phóng sự mô tả cuộc gặp gia đ́nh Thiếu úy Dương Đức Hoàng Quân (SN 1992) - "một trong ba chiến sỹ, cán bộ công an hy sinh trong vụ gây rối ở Đồng Tâm (huyện Mỹ Đức, Hà Nội) rạng sáng 9/1".
Ông Sửu, chú ruột của Thiếu úy Dương Đức Hoàng Quân cho biết:
"Đau đớn lắm, tôi không thể nhận ra h́nh hài cháu tôi. Có ba người th́ toàn thân và mặt mũi đều bị cháy đen, chiếc áo giáp những chiến sĩ mặc đều căng phồng rất khó cởi ra. Mẹ cháu và chị gái cháu định vào nhận dạng nhưng tôi không cho vào v́ sợ không chịu được h́nh ảnh đó", ông Sửu nấc nghẹn, theo báo Giao thông cho hay.
Cụ Lê Đ́nh Ḱnh trong lần gặp gỡ đại diện Viettel hồi đầu năm 2017 - h́nh lấy từ video clip
Đài truyền h́nh quốc gia Việt Nam, VTV, hôm 9/1, phát phóng sự về biến cố ở Đồng Tâm.
Phóng sự, với nhiều h́nh ảnh tại hiện trường, nói: "Sau hơn 1 tuần các đối tượng nhiều lần gây rối, sáng nay (9/1), các lực lượng chức năng triển khai các biện pháp đảm bảo an ninh trật tự, bảo vệ các mục tiêu tại khu vực thi công tường rào."
"Mặc dù đă phát loa tuyên truyền nhưng các đối tượng này vẫn manh động ném bom xăng, sử dụng lựu đạn, dao phóng tấn công lực lượng chức năng. Kế hoạch tấn công và hung khí được các đối tượng khai đă chuẩn bị từ trước đó."
VTV nói: "Sự manh động, hung hăn của các đối tượng đă khiến 3 đồng chí Công an bị hy sinh do bị tấn công bằng bom xăng. Tại hiện trường đă thu giữ 8 quả lưu đạn, hàng chục dao phóng, 20 chai bom xăng chưa sử dụng và nhiều pháo nổ."
Vụ việc kéo dài từ 2017 đă thu hút nhiều sự quan tâm của dư luận Việt Nam và quốc tế.