Trong những năm gần đây, các cuộc thảo luận liên quan đến sự chuyển dịch của ngành sản xuất Trung Quốc sang các nước Đông Nam Á và Nam Á không ngừng nóng lên. Các quốc gia này tương đồng về chính trị, kinh tế, địa lư và văn hóa, và Việt Nam là một trong những đối tượng tiêu biểu nhất được đưa ra phân tích. Cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung đă khiến cho mức thuế nhập khẩu của Mỹ đối với Trung Quốc tăng lên đáng kể, nên thực tế đă xuất hiện hiện tượng một số ngành sản xuất của Trung Quốc đă chuyển dịch sang Việt Nam.
Là láng giềng hàng ngh́n năm của Trung Quốc, Việt Nam chịu ảnh hưởng sâu sắc của tư tưởng Nho giáo từ Trung Quốc. Đặc biệt, miền Bắc Việt Nam đă từng bị đế quốc Trung Hoa đô hộ trong hàng ngh́n năm lịch sử, c̣n gọi là thời kỳ Bắc thuộc. Hiện nay, Việt Nam chịu ảnh hưởng rất nhiều từ mô h́nh chính trị của Trung Quốc, cho nên, về đường lối phát triển kinh tế, Việt Nam cũng sao chép nhiều từ Trung Quốc.
Tuy nhiên, có một số lư do khiến Việt Nam không thể trở thành “công xưởng của thế giới” như Trung Quốc, bởi v́:
Thứ nhất, tài nguyên quốc gia của Việt Nam hữu hạn. Những điều kiện cơ bản để trở thành “công xưởng thế giới” bao gồm: lănh thổ rộng lớn, tài nguyên phong phú, nguồn nhân lực dồi dào và thị trường khổng lồ. Trong khi Việt Nam hiện tại mới chỉ đáp ứng được một điều kiện là quy mô dân số, thiếu các yếu tố tự nhiên cơ bản để trở thành “công xưởng thế giới”.
Trên thực tế, Việt Nam về các yếu tố tự nhiên cơ bản chỉ nên so sánh với Nhật Bản. Với lănh thổ dài, hẹp và dân số gần 100 triệu, Việt Nam thực sự giống với Nhật Bản giai đoạn xây dựng lại sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Tuy nhiên, ngay cả ở thời kỳ đỉnh cao về sản xuất, Nhật Bản cũng chưa bao giờ đạt đến cấp độ “công xưởng thế giới”, mà chỉ giành được lợi thế dẫn đầu trong một số lĩnh vực thành phẩm công nghệ cao. Do đó, thay v́ muốn thay thế Trung Quốc, ngành sản xuất của Việt Nam tốt hơn nên lấy h́nh mẫu Nhật Bản hoặc Hàn Quốc trước đây để làm mục tiêu phấn đấu.
Nguồn: RFA