Vietbf.com Theo New York Times: Facebook là một trong những công ty "bẩn thỉu" nhất thế giới. Các nhà lập pháp Anh vừa chia sẻ 250 trang tài liệu ghi lại thông tin về các cuộc thảo luận của những người đứng đầu mạng xă hội Facebook trên hệ thống email nội bộ. Điều đáng nói là các cuộc thảo luận này có nội dung liên quan tới việc phá hoại đối thủ cạnh tranh, che dấu việc thu thập dữ liệu người dùng và tất cả những hành động khác nhằm giúp Facebook phát triển.
Các email này được viết ra trong khoảng thời gian từ năm 2012-2015. Ban đầu chúng được sử dụng làm bằng chứng trong một vụ kiện của nhà phát triển ứng dụng Six4Three nhằm chống lại Facebook. Chúng là một phần trong các tài liệu bị thu giữ bởi một ủy ban của Nghị viện Anh trong vụ điều tra lớn hơn về cách làm việc của Facebook.
Theo The New York Times, những đoạn email này giúp hé lộ phần nào sự thực phía trong Facebook, nơi mà trước đó luôn cố tạo dựng h́nh ảnh một doanh nghiệp giúp đưa thế giới lại gần nhau trong mắt công chúng.
Những tài liệu này cho thấy, trong giai đoạn phát triển của ḿnh, Facebook đă không ngừng thu thập dữ liệu người dùng, đồng thời nhượng bộ để các nhà phát triển khai thác dữ liệu và xem đó như một giải pháp cạnh tranh với các mạng xă hội khác.
“Nó cho thấy mức độ nghiêm trọng của hành vi khi Facebook chủ đích tăng trưởng bằng mọi giá”, ông Ashkan Soltani - nhà nghiên cứu về bảo mật đồng thời là cựu kỹ sư trưởng của Ủy ban thương mại Mỹ cho biết.
Vào tháng 1/2013, Mark Zuckerberg nhận được một email thông báo về việc Twitter - đối thủ cạnh tranh lớn nhất của Facebook vừa giới thiệu về dịch vụ chia sẻ video với tên Vine.
Khi người dùng đăng kư tài khoản trên Vine, họ được cung cấp tùy chọn theo dơi bạn bè có trên Facebook của họ. Đây là một tính năng được Facebook để mở cho các nhà phá triển trên hệ thống API.
Tính năng này sau đó được sử dụng rộng răi và trở thành công cụ giúp các mạng xă hội ra đời sau có thể nhanh chóng gia tăng số người sử dụng. Tuy nhiên, với trường hợp của Vine, Facebook đă chơi xấu khi ngăn cản ứng dụng của đối thủ cạnh tranh tiếp cận với tính năng này. Ông chủ Mark Zuckerberg chính là người đă tán đồng và hiện thực hóa đề xuất đó.
Ngay sau đó, Instagram đă cho ra đời phiên bản mới với sự bổ sung tính năng chia sẻ video tương tự như ở Vine. C̣n với ứng dụng của Twitter, Vine đă nhận một kết cục bi thảm khi chính thức đóng cửa vào năm 2016, sau một quăng thời gian dài tăng trưởng tŕ trệ.
Vào năm 2013, Facebook đă mua lại Onavo, công ty phân tích có trụ sở đặt tại Israel. Một trong những sản phẩm của Onavo là ứng dụng có tên Onavo Protect. Ứng dụng này giúp thu thập thông tin về về hoạt động của người dùng Internet, bao gồm danh sách các ứng dụng mà họ hay sử dụng.
Onavo Protect được Facebook xem như một giải pháp hữu ích nhằm chống lại các đối thủ cạnh tranh của ḿnh. Nhờ Onavo Protect, Facebook đă có trong tay hiệu suất sử dụng ứng dụng của các đối thủ, ngay cả khi nó không thuộc quyền sở hữu của mạng xă hội này.
Một ví dụ tiêu biểu của chính sách này là vào tháng 4/2014, các lănh đạo của Facebook nhận được thông tin về WhatApps. Dữ liệu độc quyền của Onavo Proctect cho biết người dùng WhatsApp ở thời điểm đó gửi tới 8,2 tỷ tin nhắn mỗi ngày. Trong khi đó đối với ứng dụng di động của Facebook, con số này chỉ là 3,5 tỷ tin nhắn.
Kết quả là 10 tháng sau đó, Facebook cho biết họ đă mua lại WhatsApp với số tiền tiền tổng cộng lên tới 14 tỷ USD.
Hồi tháng 8 năm nay, trước những phản ứng của Apple về việc vi phạm các quy tắc riêng tư về dữ liệu, Facebook phải rút Onavo Protect khỏi kho ứng dụng AppStore của Apple.
Vào tháng 2/2015, Facebook rơi vào t́nh trạng tiến thoái lưỡng nan về vấn đề quyền riêng tư. Theo đó, nhóm phát triển muốn Facebook phát hành một bản cập nhật trên Android. Đây là bản cập nhật cho phép ứng dụng Facebook trên Android thu thập toàn bộ tin nhắn SMS và lịch sử cuộc gọi của người dùng.
Vấn đề đặt ra là, theo chính sách của hệ điều hành Android, để thực hiện công việc trên, Facebook cần hỏi ư kiến người dùng trước khi tiến hành thu thập dữ liệu. Tuy nhiên, các giám đốc của Facebook phớt lờ quy định trên khi cho rằng nó sẽ tạo nên một làn sóng phản đối mạnh mẽ từ phía người dùng và trở thành các chủ đề công kích cho báo chí.
Trước vấn đề này, ông Yul Kwon, người đứng đầu chương tŕnh bảo mật của Facebook đă viết trong một email gửi cho những người đồng nhiệm rằng, nếu bản cập nhật chỉ yêu cầu đọc nhật kư cuộc gọi mà không đ̣i hỏi thêm các quyền khác, người dùng sẽ không cần phải được thông báo về các tác vụ này.
Giải thích về điều này, Facebook cho biết họ chỉ tiến hành thu thập thông tin nhật kư cuộc gọi và tin nhắn từ những người dùng Android đồng ư tham gia vào hoạt động này. Facebook cũng cho rằng ở thời điểm hiện nay (tức năm 2018), các thông tin này đă quá cũ và trở nên vô giá trị.
Trong một bài chia sẻ hôm thứ 4, Mark Zuckerberg cho biết công ty đă thắt chặt chính sách đối với các nhà phát triển nhằm bảo vệ người dùng khỏi những ứng dụng có thể lạm dụng dữ liệu của họ.
Lời giải thích của Mark Zuckerberg có phần không hợp lư bởi theo nội dung những tài liệu thu thập được cho thấy, Facebook chỉ quan tâm đến việc tăng trưởng bằng mọi giá thay v́ nghĩ cho người sử dụng như ông chủ của mạng xă hội này đă tŕnh bày.
Tuấn Nghĩa (Theo The New York Times)