Phán quyết của ṭa án Hà Lan là diễn biến mới nhất trong cuộc chiến pháp lư kéo dài 15 năm qua giữa điện Kremlin và tỷ phú Mikhail Khodorkovsky.
Năm 2003, trùm dầu khí Mikhail Khodorkovsky, người giàu nhất nước Nga vào thời điểm đó, bị bắt giữ với nhiều tội danh gian lận tài chính. Khodorkovsky cho rằng các cáo buộc nhắm vào ḿnh đều được dàn dựng do ông ủng hộ những đảng chính trị đối lập.
Khodorkovsky ngồi tù 10 năm sau đó được ân xá. Trong thời gian Khodorkovsky thụ án, tập đoàn dầu khí Yukos của ông bị truy thu thuế đến mức phải giải thể và được sáp nhập vào công ty dầu khí quốc doanh Rosneft, nay là một trong những tập đoàn lớn nhất nước Nga.
Đại diện của Khodorkovsky bắt đầu khiếu nại về thiệt hại kinh tế vào năm 2005. Năm 2014, ṭa trọng tài quốc tế kết luận Moscow hành xử không chính đáng khi truy thu những khoản thuế khổng lồ từ Yukos. Ṭa ra phán quyết yêu cầu Nga bồi thường 50 tỷ USD
Tỷ phú Mikhail Khodorkovsky đang sống tại London. Ảnh: Khodorkovsky.
Các trọng tài cho rằng Moscow đă "tấn công toàn diện Yukos và những cổ đông nhằm buộc Yukos phá sản và sáp nhập tài sản của công ty này, đồng thời loại ông Khodorkovsky ra khỏi chính trường".
Hai năm sau, ṭa án tại Hague hủy phán quyết bồi thường, cho rằng ṭa trọng tài quốc tế không có thẩm quyền phân xử v́ vụ án dựa trên một hiệp định năng lượng dù Nga đă kư kết nhưng vẫn chưa phê chuẩn.
Đến ngày 18/2, Ṭa Phúc thẩm Hague đảo ngược phán quyết năm 2016 của ṭa án quận Hague, khôi phục yêu cầu Nga bồi thường 50 tỷ USD cho các cổ đông cũ của Yukos.
Bộ Tư pháp Nga cho biết họ sẽ tiếp tục kháng cáo lên Ṭa án Tối cao Hà Lan trong ṿng 3 tháng tới.
Đầu năm 2020, Ṭa án Nhân quyền Châu Âu cũng kết luận Khodorkovsky và đối tác kinh doanh Platon Lebedev không được hưởng quyền được xét xử công bằng liên quan đến tội danh biển thủ tiền quỹ và rửa tiền.
Tuy nhiên, ṭa án tại Strasbourg nhận thấy quá tŕnh truy tố h́nh sự Lebedev và Khodorkovsky tại Nga không có động cơ chính trị. Ṭa cũng không yêu cầu Nga bồi thường cho các nguyên đơn.
VietBF © sưu tầm