Rau xà lách được biết đến với tác dụng thanh nhiệt và an thần. Xà lách tác dụng gi*ải nhiệt, gi*ảm đa*u, lợi sữa, chủ trị suy nhược tâ*m thầ*n... ăn kèm với các món nem, phở cuốn hoặc làm salad...
Xà lách có thể kết hợp với nhiều món ăn, mang đến cảm giác ngon miệng.
Theo cuốn Thảo mộc quanh nhà, thực dưỡng và làm thu*ốc, thâ*n lá xà lách có chứa lactucarium, tác dụng có thể so sánh với thu*ốc phi*ện nhưng không có hạ*i như thu*ốc phi*ện vì chỉ làm dịu kíc*h thí*ch thần kinh. Lactucarium không gây nên táo bón, không làm mấ*t cảm giác ngon miệng và không tổn thư*ơng các bộ máy tuần hoàn, tiêu hóa của c*ơ th*ể.
Ngoài ra, trong xà lách còn có các vitamin A,B,C, D, E, các khoáng chất Fe, Ca, P, I, Mn, Zn, Cu, Na, Cl, K, Co, As, các photsphat, sulfat... Người ta tìm thấy trong xà lách tươi có một đơn vị vitamin E/50 g, 17,7 mg vitamin C/100 g. Rau để trong 3 ngày thì lượng vitamin C gi*ảm còn 4 mg nếu không giữ rễ cây cẩn thậ*n trong nước.
Trong Đông y, xà lách tính vị ngọt dịu, mát, tác dụng gi*ải nhiệt, lọc má*u, khai vị, gi*ảm đa*u, an thần, lợi sữa, chủ trị suy nhược tâ*m thầ*n, đán*h trố*ng ngự*c, co giậ*t nội tạn*g, đa*u dạ dày, mấ*t ngủ, ho gà, đái tháo đường, bện*h sỏi, viê*m thậ*n, táo bón...
Món ăn bà*i thu*ốc có xà lách
thâ*n, lá xà lách sắ*c uống 3-5 ly cốc mỗi ngày vào giữa các bữa ăn để chữa thấp khớp, ho, hen và các rối loạ*n thần kinh, giúp an thần. Ngoài ra có thể kết hợp lá xà lách với dịc*h ở thâ*n. dịc*h thâ*n có thể lấy bằng cách cắ*t ngang ngọn cây hoặc chí*ch vát thâ*n cây như chí*ch nhựa thông. Liệu trình uống: 0,5 thìa cà phê trong ngày thứ nhất, một thìa cà phê trong ngày thứ hai, 1,5 thìa trong ngày thứ ba... đến 5 thìa cà phê trong ngày thứ 10, sau đó lặp lại liệu trình từ đầu.
Hoặc, có thể làm thàn*h si rô, ngày dùng 20-100 g. Cũng có thể cắ*t cây lấy dịc*h, sau đó đem chưng cách thủ*y để có loại cao cứng, ngày dùng 1 g trong 6 ngày liên tụ*c.
Xà lách trị đái tháo đường bằng cách lá xà lách tươi lượng 40 g ngâm trong 2 giờ cùng rượ*u 30-40 độ, uống 60 giọt trước bữa ăn. Hoặc lá xà lách 100 g ngâm trong 15 ngày, uống 60 giọt (pha loãng với nước) uống trước bữa ăn.
Lá xà lách tươi cùng dầu dừa sắ*c lấy nước rửa nơi mụn, nhọt, bỏn*g... để chữa.
Xà lách còn có thể trị ho bằng cách dùng lá tươi đắp liên tụ*c vào ngự*c và lưng.