Amenhotep IV hay c̣n gọi Akhenaten là pharaoh Ai Cập nổi tiếng lịch sử là dị giáo. Sở dĩ ông hoàng này bị coi như vậy là v́ ông đă thực hiện chuyển đổi tôn giáo ở Ai Cập gây biến động lớn thời bấy giờ.
Amenhotep IV hay c̣n gọi Akhenaten là cháu nội của pharaoh Thutmose IV. Các chuyên gia cho rằng, cuộc hôn nhân của pharaoh Thutmose IV với con gái của vua Mitanni đă thêm yếu tố ngoại tộc vào tôn giáo Ai Cập. Cuộc hôn nhân trên cũng được cho là thúc đẩy Amenhotep IV phát triển dị giáo.
Trong thời gian trị v́, nhà vua Tuthmose IV bắt đầu tôn thờ thần Mặt Trời Heliopolis và chống lại thần Amun-Ra trong truyền thống của Ai Cập.
Các thầy tư tế thờ thần Amun-Ra quan niệm rằng, họ là một phần của thần Ra, giúp họ nắm giữ quyền lực to lớn trong xă hội. Thông qua thần linh, thầy tư tế không chỉ kiểm soát đất nước Ai Cập mà c̣n kiểm soát các pharaoh.
Khi lên ngôi, pharaoh Amenhotep III, cha của nhà vua Akhenaten, thể hiện quyền lực chính trị của ḿnh bằng cách đưa một quư tộc tên Ramose lên thay vị trí của thầy tư tế tiền nhiệm. Ông từng bước vượt qua các thầy tư tế, có những tác động tích cực đối với sự chia rẽ tôn giáo trong nước. Điều này ảnh hưởng tới các thành viên trong hoàng gia Ai Cập.
Sau khi lên ngôi báu, pharaoh Akhenaten tiếp tục theo đuổi mục tiêu và lư tưởng giống người cha Amenhotep III quá cố. Theo đó, Akhenaten cho xây dựng điện thờ tại Karnak và trang trí lối vào phía Nam của công tŕnh tôn giáo bằng h́nh ảnh ông đang thờ thần Ra.
Thêm nữa, Akhenaten cũng xây dựng một đền thờ dành riêng cho thần Aten tại phía đông của khu chính điện. Với những hành động trên, pharaoh Akhenaten thể hiện rằng ông tôn trọng tính chính thống của thần Amun-Ra nhưng đồng thời cũng đứng ra bảo vệ lập trường tôn giáo thờ thần Aten của ḿnh.
Không dừng lại ở đó, nhà vua Ai Cập Akhenaten áp dụng thu tô thuế đối với các đền thờ cũ. Đây là một điều không b́nh thường bởi v́ trước đó những nơi này được miễn thuế. Theo đó, từ quư tộc cho đến thợ thủ công, thương nhân đều phải đóng thuế, trừ các thầy tư tế. Số tiền thuế thu về được sử dụng cho các đền thờ thần Aten.
VietBF © sưu tầm