Hiện tại Mexico đă mở của biên giới. Hàng ngàn người nhập cư tràn vào nước này. Bởi vậy Mỹ đang đối mặt với làn sóng nhập cư trái phép khổng lồ từ các nước Trung Mỹ tiếp tục hướng về biên giới phía Nam nước này, bất kể Tổng thống Donald Trump tuyên bố không hoan nghênh. Trong bối cảnh c̣n 2 tuần diễn ra cuộc bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ, vấn đề về người nhập cư trái phép lại làm “nóng” các cuộc tranh luận trên chính trường Mỹ.
Sức ép tại biên giới phía Nam
Cuối tuần qua, hàng ngh́n người di cư, hầu hết là người Honduras, đă dồn về thành phố biến giới Tapachula, phía Bắc Mexico, với hy vọng có thể nhập cư vào Mỹ. Những người này đă vượt chặng đường hàng ngh́n kilomét từ biên giới Guatemala, dưới cái nóng thiêu đốt để hướng về biên giới phía Bắc Mexico. Ḍng người di cư này h́nh thành từ hơn một tuần trước tại San Pedro Sula, thành phố miền Bắc Honduras, nơi có tỷ lệ tội phạm cao nhất nước này. Ban đầu, đoàn caravan chỉ gồm khoảng 200 người. Sau khi vượt qua biên giới Guatemala, con số này tăng lên đến 7.000 người. Giống như hàng trăm ngh́n người di cư rời khỏi Trung Mỹ những năm gần đây, đa phần người tham gia đoàn caravan di cư hy vọng có được cuộc sống mới ở Mỹ. Nhiều người cho biết, đang trốn chạy khỏi t́nh trạng đói nghèo, tham nhũng và bạo lực ở quê nhà.
Đoàn caravan di cư là h́nh thức di cư theo nhóm đông khá phổ biến ở các nước Trung Mỹ, thường gồm khoảng vài trăm người, do các nhóm di cư tổ chức. Trong quá khứ, hầu hết những đoàn caravan di cư đều vượt biên vào Mỹ mà không bị phát hiện. Tuy nhiên, đoàn caravan di cư hiện nay được ghi nhận là đông kỷ lục, đẩy nước Mỹ đối mặt với một cuộc khủng hoảng về di cư tị nạn.
Trước thách thức ngày càng tăng từ ḍng người di cư đổ về biên giới phía Nam Mỹ, Tổng thống Donald Trump đă cảnh báo, cắt viện trợ cho Honduras và Guatemala, cùng khả năng đóng cửa biên giới với Mexico, nếu những nước này không ngăn được làn sóng di cư đổ về biên giới phía Nam của Mỹ. Ông Trump c̣n cho biết, sẵn sàng triển khai quân đội nhằm ngăn chặn người di cư tràn qua biên giới phía Nam.
Trước sức ép từ Mỹ, các nhà chức trách Mexico t́m cách ngăn ḍng người di cư tại cây câu nối giữa Mexico và Guatemala. Tuy nhiên, nhiều người di cư đă phá rào chắn trên cầu, cố t́nh vượt biên trái phép vào Mexico bằng cách bơi hoặc đi xuồng qua sông Suchiate biên giới giữa hai nước. Việc hàng ngh́n người di cư bị tắc nghẽn tại biên giới Mexico - Guatemala cũng làm gia tăng căng thẳng tại đây, khi xảy ra một số cuộc đụng độ giữa lực lượng an ninh và người di cư t́m cách vượt biên trái phép. Tổng thống Honduras Juan Orlando Hernandez t́m kiếm sự hỗ trợ từ người đồng cấp Guatemala cho phép Honduras cử lực lượng bảo vệ dân sự tới khu vực biên giới Guatemala - Mexico nhằm giải quyết t́nh h́nh.
Trong khi đó, các nhóm đấu tranh nhân quyền chỉ trích cách Mỹ và Mexico đối phó với đoàn caravan di cư. Các chuyên gia cho hay, việc Mỹ dọa đóng cửa biên giới và trục xuất người di cư tị nạn là trái luật pháp quốc tế, nếu không xác định được tính hợp lệ của yêu cầu xin tị nạn.
Quân bài chính trị của Trump
Tại các điểm dừng chân trong chiến dịch vận động bầu cử cho đảng Cộng ḥa và cả trên mạng xă hội Twitter tuần qua, Tổng thống Trump đă đề cập tới vấn đề người di cư tại biên giới Mexico để chỉ trích đảng Dân chủ. Ông Trump gọi những đoàn người di cư đổ về Mỹ là nỗi hổ thẹn của đảng Dân chủ, vốn muốn duy tŕ chính sách đường biên giới mở và kêu gọi các nghị sĩ đảng Con lừa hợp tác nhằm sửa luật di cư lỏng lẻo hiện nay.
Tổng thống Mỹ Donald Trump nhấn mạnh, để đối phó với nạn di cư bất hợp pháp, nước Mỹ cần sửa đổi các đạo luật về nhập cư. Bên cạnh đó, ông chủ Nhà Trắng cũng cho rằng việc h́nh thành ḍng người di cư này mang động cơ chính trị và nhắc lại mong muốn hoàn thành một bức tường ở khu vực biên giới miền Nam vào năm 2019. Ông Trump cảnh báo, việc cử tri bỏ phiếu cho các ứng cử viên đảng Dân chủ sẽ khiến Mỹ đối mặt với t́nh trạng nhập cư bất hợp pháp và hỗn loạn khó kiểm soát.
Đây không phải lần đầu tiên ông Trump dùng vấn đề nhập cư làm vũ khí tấn công đảng Dân chủ. Trong chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ năm 2016, ông Trump đă chỉ trích mạnh mẽ chính sách nhập cư của người tiền nhiệm Obama; chủ trương trục xuất tất cả người nhập cư trái phép và đ̣i xây dựng bức tường bao bọc biên giới với Mexico...
Những b́nh luận của Tổng thống Trump về vấn đề nhập cư được đưa ra trong bối cảnh các cuộc thăm ḍ trước thềm cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ cho thấy đảng Dân chủ đang chiếm ưu thế trong cuộc đua vào Hạ viện. Kết quả thăm ḍ ư kiến cử tri do Quỹ Kaiser tiến hành, chính sách nhập cư là vấn đề quan trọng nhất đối với 15% cử tri Mỹ và 25% cử tri thuộc đảng Cộng ḥa.
Trong bối cảnh đó, làn sóng người di cư đổ về Mỹ mặc dù khiến Washington đau đầu t́m cách giải quyết êm thấm, nhưng cũng được xem là quân bài chính trị của Tổng thống Trump nhằm thu phục lá phiếu cử tri cho đảng Cộng ḥa trong cuộc bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ ngày 6.11 tới