Những thói quen này chỉ gặp ở những người dốt, c̣n những người thông ḿnh th́ không. Người thông minh đôi khi cũng tức giận, nhưng người ngu dốt th́ luôn hung hăng, tức giận.
Người dốt thường lớn tiếng và quá tự hào vào bản thân. Ảnh: New York Post.
Người dốt nghĩ ḿnh luôn đúng trong mọi trường hợp
Gặp xung đột, người thông minh có thể đồng cảm với người khác và nh́n nhận t́nh huống từ quan điểm của người khác. Họ kiên nhẫn, sẵn sàng lắng nghe và thay đổi ư kiến của ḿnh nếu cần thiết.
Ngược lại, người dốt không ngừng tranh luận và sẽ không thay đổi ư kiến ngay cả khi người kia có những lư lẽ rất hợp t́nh hợp lư. Thêm vào đó, những người ngu dốt không thể nhận ra rằng người khác có năng lực và thông minh hơn ḿnh.
Trong tâm lư học, đây được gọi là hiệu ứng Dunning-Kruger. Nó xảy ra khi những người kém năng lực đánh giá quá cao bản thân và khả năng của ḿnh trong khi đánh giá thấp các kỹ năng và trí thông minh của người khác.
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là những người thông minh luôn cho rằng người khác đúng. Họ chỉ là phân tích các lập luận và cố gắng khách quan trước khi quyết định điều ǵ đúng và điều ǵ sai.
Người dốt đổ lỗi cho người khác v́ sai lầm của chính ḿnh
Một người thông minh và chân chính sẽ không bao giờ đổ lỗi cho người khác về lỗi lầm của ḿnh mà luôn có trách nhiệm và nghiêm túc nhận lỗi khi mắc sai lầm. Trong khi những người dốt th́ làm ngược lại. Họ thích được người khác thương hại hơn là thừa nhận ḿnh đă phạm sai lầm. Và họ sẽ đẩy trách nhiệm của ḿnh cho người khác bất cứ khi nào có thể.
Bằng cách này người ngu dốt sẽ măi không thể tiến bộ, c̣n người thông minh sẽ học hỏi được những kinh nghiệm quư báu từ chính sai lầm của ḿnh.
Người dốt không quan tâm tới cảm xúc và nhu cầu của người khác
Người thông minh là người biết đồng cảm. Họ không gạt bỏ cảm xúc và ư kiến của người khác, để từ đó họ hiểu các quan điểm khác nhau và nh́n vào một t́nh huống từ nhiều khía cạnh, xem xét vấn đề một cách khách quan.
Russel James, một giáo sư tại Đại học Texas Tech, đă phân tích hơn 1.000 người Mỹ và phát hiện ra rằng những người thông minh thường cho đi mà không mong đợi nhận lại bất cứ điều ǵ, trái ngược so với những người dốt. Điều này chỉ ra rằng những người thông minh hiểu hơn về nhu cầu và cảm xúc của người khác và có xu hướng giúp đỡ người khác nhiều hơn.
Người dốt hung hăng và tức giận trong mọi t́nh huống xung đột
Người thông minh cũng không tránh khỏi sự tức giận. Nhưng, họ học được cách kiểm soát cảm xúc và chấp nhận chúng để có một tâm trạng tốt hơn, trong khi người dốt th́ luôn luôn tức giận trong mọi trường hợp.
Người dốt thường nổi giận và hung hăng mỗi khi mọi thứ không diễn ra theo cách mà họ muốn. Họ gây hấn để bảo vệ bản thân và vị trí của ḿnh mỗi khi cảm thấy không kiểm soát được t́nh huống hoặc một ai đó.
Các nhà nghiên cứu từ Đại học Michigan phát hiện ra rằng hành vi hung hăng có tương quan trực tiếp với chỉ số IQ thấp hơn.
Người dốt luôn nghĩ ḿnh giỏi hơn người khác
Người thông minh không sợ sự cạnh tranh. Họ cố gắng giúp đỡ người khác và truyền cảm hứng cho người khác để họ tốt hơn ḿnh. Những người thông minh có ḷng tự trọng cao và họ chia sẻ kiến thức của ḿnh với người khác một cách vô tư.
Trong khi đó những người ngu dốt cố gắng để được công nhận là giỏi hơn những người khác. Họ thậm chí sẽ t́m cách thao túng và hạ bệ người khác v́ sự ích kỷ của ḿnh. Họ luôn phán xét, đầy định kiến và nghĩ rằng ḿnh giỏi hơn bất kỳ ai khác.