WASHINGTON (NBC News) – Lănh tụ Đa số Thượng viện Mitch McConnell (Cộng hoà – Kentucky) vào tối thứ Sáu tuyên bố dự tính sẽ cho phép bỏ phiếu tại sàn Thượng viện, chuẩn thuận ứng cử viên mới do Tổng thống đề cử vào ghế trống Tối cao Pháp viện sau khi Thẩm phán Ruth Bader Ginsburg qua đời.
“Trong bầu cử giữa nhiệm kỳ vừa qua trước cái chết của Thẩm phán Scalia vào năm 2016, nhân dân Mỹ bỏ phiếu đa số Thượng viện Cộng hoà v́ chúng tôi cam kết kiểm tra và cân bằng những ngày cuối cùng của nhiệm kỳ một tổng thống. Chúng tôi giữ lời hứa. Kể từ những năm 1880, không có Thượng viện nào chuẩn thuận ứng cử viên vào Tối cao Pháp viện từ một tổng thống đảng đối lập trong một năm bầu cử,” McConnell nói.
Lănh tụ Đa số tiếp tục, “Ngược lại, người Mỹ đă tái bầu đa số của chúng tôi vào năm 2016 và tiếp tục như vậy vào năm 2018 v́ chúng tôi cam kết hợp tác với Tổng thống Trump, và hậu thuẫn nghị sự của ông ấy, đặc biệt những bổ nhiệm nổi bật của ông ấy vào các cơ quan tư pháp liên bang. Một lần nữa, chúng tôi sẽ giữ lời hứa. Đề cử của Tổng thống sẽ nhận được phiếu bầu trên sàn Thượng viện Hoa Kỳ.”
Nhưng lănh tụ Thiểu số Chuck Schumer (Dân chủ – New York) vào tối thứ Sáu cho rằng, Thượng viện không nên điền vào chỗ trống của Thẩm phán Ruth Bader Ginsburg “cho đến khi chúng ta có tổng thống mới,” như McConnell từng tuyên bố trong nhiệm kỳ Tổng thống Barack Obama sau khi Thẩm phán bảo thủ Antonin Scalia qua đời vào năm 2016.
“Đồng bào Mỹ nên có tiếng nói trong việc chọn lựa Thẩm phán Tối cao Pháp viện sắp tới. V́ vậy, chỗ trống này không nên điền vào cho đến khi chúng ta có tổng thống mới,” Schumer đăng trên Twitter.
Nếu ông Trump đề cử sai đó vào ghế của bà Ginsburg, Cộng hoà sẽ đưa ứng cử viên qua Thượng viện chuẩn thuận. Cộng hoà thay đổi quy định vào năm 2017 để ứng cử viên thẩm phán Tối cao Pháp viện chỉ cần 51 phiếu để được chuẩn thuận, thay v́ 60 phiếu như trước đây. Và nhờ vậy, họ đă chuẩn thuận được Neil Gorsuch và Brett Kavanaugh.
Có một số Thượng nghị sĩ Cộng hoà tái tranh cử đang ở thế yếu, và như vậy có thể ảnh hưởng đến lá phiếu của họ nếu chuẩn thuận diễn ra trước bầu cử.
Thượng nghị sĩ Lindsey Graham (Cộng hoà – South Carolina) – Chủ tịch Uỷ ban Tư pháp Thượng viện, người đang đối mặt với một trong những mùa tái tranh cử khó khăn nhất, gởi ra tuyên bố ca ngợi Thẩm phán Ginsburg, nhưng không đá động ǵ đến điều trần chuẩn thuận.
Thượng nghị sĩ Martha McSally (Cộng hoà – Arizona) cũng trong t́nh trạng yếu thế bày tỏ Thượng viện nên bỏ phiếu đề cử của ông Trump.
Một số Thượng nghị sĩ Cộng hoà đang tái tranh cử khó khăn như Cory Gardner (Colorado) và Joni Ernst (Iowa) không nhắc đến liệu có nên bổ phiếu chuẩn thuận hay không, chỉ ca ngợi sự lănh đạo của Ginsburg.
Một số Thượng nghị sĩ Dân chủ đồng t́nh với quan điểm của Schumer, lập luận rằng, Thượng viện không nên chuẩn thuận thay thế Ginsburg cho đến sau kỳ tổng tuyển cử vào tháng 11.
Giới chính trị gia trên toàn quốc từ hai bên, những người nổi tiếng, đồng loạt bày tỏ thương tích nữ thẩm phán Do thái đầu tiên tại Tối cao Pháp viện.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi ra lệnh treo cờ rũ tưởng niệm thẩm phán Ginsburg.
Hương Giang (Theo NBC News)