Hàng trăm xe vận tải chở thanh long xuất cảng từ Việt Nam sang Trung Quốc qua Cửa Khẩu Hà Khẩu đă bị Hải Quan Trung Quốc bắt tay với “c̣” nước này gây khó làm “luật” để moi tiền và cố t́nh gây thiệt hại.
Theo báo Thanh Niên ngày 20 Tháng Tám, 2019, sau ba ngày thông quan Cửa Khẩu Hà Khẩu (tỉnh Lào Cai) vẫn c̣n khoảng 500 xe container chở trái thanh long của Việt Nam xếp hàng dài chờ xuất cảng bị giới hữu trách Trung Quốc cấm vẫn chưa được thông quan.
Đáng chú ư, có những xe container đă nằm tại băi tập kết 2-3 ngày mà vẫn chưa đến lượt làm thủ tục. Trong khi đó, mỗi ngày nằm chờ tại băi tài xế phải mở máy lạnh thường xuyên để thanh long không bị hư ảnh hưởng đến phẩm chất, khiến chi phí phát sinh mỗi đầu xe thêm khoảng 1.5 triệu đồng ($64.5)/ngày.
“Không có một thông tin chính thức nào gửi cho chúng tôi cả. Chúng tôi chỉ biết thông qua người làm ‘luật’ (chỉ những người Trung Quốc làm dịch vụ thông quan) phía Trung Quốc nói rằng xe chúng tôi ‘nằm trong danh sách bị cấm, không được vào nội địa (Trung Quốc).’ Họ nói nếu chúng tôi muốn chở thanh long vào th́ phải thuê xe đầu kéo khác, chứ bảng số xe đang chở đă bị liệt vào danh sách bị cấm,” anh Nguyễn Minh Hiền, một tài xế ở tỉnh B́nh Thuận đang ở Lào Cai, nói với báo Thanh Niên.
Ông K., chủ một doanh nghiệp ở B́nh Thuận, chuyên vận chuyển thanh long đi Trung Quốc khẳng định “không có bất cứ chiếc xe tải chở hàng nào vào Trung Quốc được nếu không qua ‘luật’ phía họ.”
Xe container chở thanh long sang Trung Quốc bị ùn tắc ở cửa khẩu Lào Cai. (H́nh: Thanh Niên)
Cũng theo ông K., mỗi chiếc xe container trước khi vào Trung Quốc được cấp một mă vạch điện tử, đó là một chiếc thẻ tựa như thẻ qua trạm thu phí tự động.
Khi xe gần đến điểm kiểm tra thông quan th́ “c̣” phát cho tài xế. Tài xế chỉ cần quẹt thẻ này là barie nhấc lên để xe vào Trung Quốc. Chi phí dịch vụ mà cánh tài xế và các công ty vận tải Việt Nam phải trả cho dân “luật” ở Cửa Khẩu Hà Khẩu là 2.5 triệu đồng ($107)/xe đầu kéo. Riêng Cửa Khẩu Tân Thanh là 3.5 triệu đồng ($150).
“Thuê một xe đầu kéo ở Trung Quốc chuyến đầu phải mất 5 triệu đồng ($214), nếu thuê tiếp chuyến thứ hai th́ họ giảm xuống c̣n 4 triệu đồng ($172) và càng thuê nhiều càng giảm giá. Tuy nhiên, chúng tôi và nhiều nhà xe Việt Nam rất bất b́nh bởi có xe mà không được chở hàng, phải đi thuê xe khác vừa tốn kém, vừa mất thời gian,” ông K. tức giận nói.
Xác nhận với báo ********** hôm 19 Tháng Tám, ông Lê Phương, chi cục trưởng Chi Cục Hải Quan Cửa Khẩu Lào Cai, cho biết hiện thanh long của Việt Nam đă vào chính vụ thu hoạch nên lượng xuất cảng sang Trung Quốc rất lớn. Thế nhưng, trước khi cho xe chở thanh long qua cửa khẩu, phía Hải Quan Trung Quốc lại dùng máy soi kiểm tra các xe rất kỹ khiến cho tốc độ thông quan chậm. Chưa hết, mỗi ngày họ chỉ giải quyết thủ tục tối đa cho hơn 200 xe, trong khi lượng xe từ phía Việt Nam đổ về cửa khẩu 500-600 xe/ngày nên dẫn đến ùn ứ.
Anh H., chủ một doanh nghiệp vận tải ở B́nh Thuận, cho biết nhiều nhà xe đang hoang mang v́ không biết bao giờ phía Trung Quốc mới tháo gỡ lệnh cấm qua biên giới đối với các xe của ḿnh, bởi việc cấm này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến việc xuất cảng thanh long và làm thiệt hại lớn cho doanh nghiệp vận tải Việt Nam.
Nói với báo Tiền Phong, ông Hoàng Trung, cục trưởng Cục Bảo Vệ Thực Vật Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn, cho rằng do số lượng xe cùng một lúc lên cửa khẩu quá lớn, cộng với việc vừa qua phía Trung Quốc phát hiện một số cán bộ hải quan của họ tiếp tay cho buôn lậu. Chẳng hạn, xe chở thanh long nhưng lại tuồn thêm hàng khác, v́ vậy phía Trung Quốc kiểm tra rất chặt chẽ, kỹ càng nên ảnh hưởng đến thời gian thông quan.
21-8-2019