Mỹ xin lỗi người gốc Nhật bị giam giữ thời Đệ Nhị Thế Chiến

[vuitoichat]

Sau khi Tổng Thống Mỹ Franklin D. Roosevelt ký sắc lệnh số 9066 và ban hành ngày 19 Tháng Hai, 1942, để thành lập các trại tập trung giam giữ 120,000 người Mỹ gốc Nhật suốt thời Đệ Nhị Thế Chiến, cho dù là công dân Hoa Kỳ, sinh ra ở nơi gần thủ phủ Sacramento của California. Nhưng việc có quốc tịch của ông chẳng có nghĩa lý gì sau khi Nhật thả bom Trân Châu Cảng và Hoa Kỳ tuyên chiến.

Ông Les Ouchida cầm tấm hình chụp gia đình trong trại tập trung giam giữ năm 1943.(Hình: AP Photo/Rich Pedroncelli)

Chỉ vì là người gốc Nhật, ông Ouchida, lúc đó chỉ là đứa trẻ 5 tuổi, cùng gia đình bị buộc phải ra khỏi nhà năm 1942 và đến trại tập trung giam giữ ở tiểu bang Arkansas.

Họ ở trong số 120,000 người Mỹ gốc Nhật bị giữ trong 10 trại suốt thời Đệ Nhị Thế Chiến.

Lỗi lầm duy nhất khiến họ phải gánh chịu biện pháp này là vì “có tên họ và khuôn mặt bị thù ghét”, theo lời ông Ouchida, nay 82 tuổi, và bị đưa đi nơi khác vì có sự sợ hãi rằng người Mỹ gốc Nhật sẽ đứng về phía chính quyền Nhật trong thời gian chiến tranh.

Hôm Thứ Năm tuần này, Quốc Hội tiểu bang California dự trù sẽ thông qua một nghị quyết theo đó đưa ra lời xin lỗi ông Ouchida và các nạn nhân khác của việc tập trung giam giữ, vì vai trò của tiểu bang khi trợ giúp thi hành chính sách của chính phủ Hoa Kỳ , và cũng lên án các hành động khiến tạo ra sự kỳ thị người Mỹ gốc Nhật.

Tổng Thống Franklin D. Roosevelt ký sắc lệnh số 9066 để thành lập các trại tập trung giam giữ này và ký ban hành ngày 19 Tháng Hai, 1942. Ngày 2/19 nay được cộng đồng người Mỹ gốc Nhật coi như là Ngày Tưởng Nhớ.

Dân biểu tiểu bang California, ông Al Muratsuchi, sinh ra ở Nhật, và hiện là một trong số khoảng 430,000 người gốc Nhật sống ở California, nơi có cộng đồng người Mỹ gốc Nhật đông hơn bất kỳ tiểu bang nào khác ở Hoa Kỳ, là người bảo trợ cho nghị quyết này.

Ông Muratsuchi, người đại diện cho khu vực Manhattan Beach và các cộng đồng ven biển khác gần Los Angeles, nói rằng “Chúng ta vẫn thường hay hãnh diện là chúng ta hướng dẫn cả nước bằng các hành động của mình. Đáng tiếc là trong trường hợp này, California cũng đứng đầu cả nước về phong trào kỳ thị người Mỹ gốc Nhật.”

Cuộc điều tra của một ủy ban do quốc hội Hoa Kỳ thành lập năm 1983, dưới thời Tổng Thống Ronald Reagan, đã đi đến kết luận rằng việc tập trung giam giữ người Mỹ gốc Nhật là kết quả của “sự kỳ thị chủng tộc, sự cuồng nộ thời chiến tranh và sự thất bại của giới lãnh đạo chính trị.” Năm năm sau đó, chính phủ Hoa Kỳ chính thức ngỏ lời xin lỗi và trả $20,000 cho mỗi nạn nhân.

Số tiền đó thật ra không đủ để đền bù tài sản mà nhiều người Mỹ gốc Nhật bị mất đi khi họ phải bán tống bán tháo cơ nghiệp, nhà cửa, trước khi vào trại tập trung giam giữ.

Ông Ouchida nói rằng cha ông từng là chủ một công ty chuyên chở với 20 chiếc xe vận tải. Cha ông Ouchida không bao giờ phục hồi lại được tinh thần sau khi mất sản nghiệp và chết sớm sau đó.

Nghị quyết tới đây của tiểu bang California không có sự bồi thường tài chánh nào.

Điều mà nghị quyết này nhắm tới chính là hành động của Quốc Hội California ở vào thời điểm chiến tranh đó, qua việc bày tỏ ủng hộ biện pháp đưa người Mỹ gốc Nhật, từng là hàng xóm với những người Mỹ khác, vào trại.

Tiểu bang California thành lập hai trại tập trung giam giữ. Một ở Manzanar, nằm tại khu phía Đông của rặng Sierra Nevada, trong vùng Trung California. Trại kia ở Tule Lake, nằm gần biên giới với Oregon, lớn nhất trong các trại.

“Tôi muốn Quốc Hội California chính thức xác nhận và xin lỗi, trong khi những người từng bị giam giữ kia còn sống,” ông Muratsuchi nói.

Nghị quyết này, được sự đồng bảo trợ của lãnh tụ khối Cộng Hòa tại Hạ Viện California, bà Marie Waldron, đại diện thành phố Escondido, cũng có nhắc tới “những gì xảy ra gần đây” ở Hoa Kỳ và nói rằng “đây là sự nhắc nhở là phải học được từ lỗi lầm trong quá khứ”.

Dân Biểu Muratsuchi nói đoạn này trong nghị quyết được viết ra sau khi có tình trạng các trẻ di dân bị chính phủ Hoa Kỳ giam giữ trong thời gian qua.

Ông Ouchida nói rằng các gia đình người Mỹ gốc Nhật như gia đình ông luôn coi họ là những công dân trung thành với đất nước này, trước và sau khi bị tập trung giam giữ. Ông cũng nói không có sự hằn thù gì với chính phủ Hoa Kỳ hay với chính quyền California về những gì đã xảy ra. (V.Giang)