Người VN đầu tiên sang Mỹ với số phận lạ kỳ - VietBF
 
 
 
News Library Technology Giải Trí Portals Tin Sốt Home

HOME

NEWS 24h

ZONE 1

ZONE 2

Phim Bộ

Phim Lẻ

Ca Nhạc

Breaking

Go Back   VietBF > Other News|Tin Khác > History | Lịch Sử


Reply
 
Thread Tools
  #1  
Old  Default Người VN đầu tiên sang Mỹ với số phận lạ kỳ
Số phận kỳ lạ của người Việt Nam đầu tiên sang Mỹ. Ông là Trần Trọng Khiêm. Ông sang Mỹ với đầy ắp những thăng trầm nơi đất khách và ư chí kiên cường khi về nước khai hoang lập ấp...

Bỏ quê trốn đi biệt tích
Các nguồn sách báo xưa nói tới người Việt Nam đầu tiên đi sang Mỹ là ông Bùi Viện (1841 – 1878). Ông là một nhà ngoại giao, làm quan dưới triều Nguyễn. Bùi Viện quê ở làng Tŕnh Phố, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái B́nh đến Mỹ năm 1873, được Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ tiếp và hứa sẽ hợp tác nếu có quốc thư. Lần thứ hai, ông Bùi Viện trở lại Mỹ với bức thư của vua Tự Đức, bị Tổng thống Mỹ Ulysses Grant từ chối nên cuộc bang giao không thành.


Nhưng năm 1998, ông Mai Thanh Hải t́m thấy một số tư liệu lưu trữ tại Thư viện Quốc gia 2 TPHCM và một số tài liệu khác được biết trước ông Bùi Viện đó có một người Việt Nam sang Mỹ rồi. Đó là ông Trần Trọng Khiêm (c̣n có tên khác là Lê Kim), người làng Xuân Lũng, huyện Sơn Vị, phủ Lâm Thao (nay thuộc huyện Phong Châu, tỉnh Phú Thọ).

Ông Trần Trọng Khiêm sinh năm 1821 trong một gia đ́nh nho học thuộc vùng quê có truyền thống hiếu học và yêu nước. Thuở nhỏ ông Khiêm cùng học với người anh là Trần Mạnh Trí. Cả hai anh em đều học giỏi, hay chữ. Người anh đi thi, phạm húy, suưt bị tội, ông Khiêm ngán ngẩm con đường khoa cử, bỏ đi buôn gỗ, giao thiệp và quen thân nhiều người dọc sông Thao, sông Cái (sông Hồng), từ Yên Bái qua Bạch Hạc, Việt Tŕ xuống đến phố Hiến (Hưng Yên).

Năm 20 tuổi ông Khiêm lấy vợ người họ Lê cùng làng. Do điều kiện buôn bán nên ông thường vắng nhà, tên cai tổng trong làng luôn t́m cách quyến rũ vợ ông. Một sớm bà đi chợ, tên cai tổng cho lính bắt cóc đưa về nhà cưỡng hiếp. Bà không chịu, chống cự lại nên bị cai tổng đánh chết và vứt xác mất tích. Khi ông Khiêm về nhà nghe chuyện liền cầm dao giết chết tên cai tổng để trả thù cho vợ. Sau đó bị truy nă, ông phải trốn xuống Phố Hiến (Hưng Yên) làm việc trong một tàu buôn ngoại quốc.

Thăng trầm nơi đất khách
Lênh đênh trên con tàu định mệnh suốt 12 năm ṛng từ 1842 - 1854, Trần Trọng Khiêm đă đi qua rất nhiều vùng đất xa lạ mà chưa người Việt Nam nào từng tới. Do trí tuệ sắc sảo, đến đâu ông cũng học được ngoại ngữ của các nước đó. Đến năm 1849 th́ ông đặt chân đến TP New Orleans (Hoa Kỳ). Sau khi đến Hoa Kỳ, Trần Trọng Khiêm cải trang thành một người Hoa và đổi tên là Lê Kim. Ông tham gia vào đoàn đào vàng do một người Canada tên là Mark làm thủ lĩnh.

Để tham gia đoàn người này tất cả các thành viên phải góp công của và tiền bạc. Phần Lê Kim ông đă góp 200 Mỹ kim để mua lương thực và vũ khí. Trong gần 2 năm, Lê Kim đă sống cuộc đời của một cao bồi miền Tây thực thụ. Đoàn của Lê Kim có 60 người nhưng Lê Kim đặc biệt được thủ lĩnh Mark yêu quư và tin tưởng. Do biết rất nhiều ngoại ngữ như tiếng Hà Lan, Trung, Pháp nên ông được ủy nhiệm làm liên lạc viên cho thủ lĩnh Mark và thông ngôn trong đoàn. Ông cũng thường xuyên nói với mọi người rằng ông biết tiếng Việt Nam nhưng tiếng Việt hầu như không cần dùng đến.

Miền Tây bang California ngày ấy là nơi mà cuộc sống luôn bị ŕnh rập bởi những hiểm nguy do thú dữ, núi lửa, động đất và đấu súng. Để đến được California t́m vàng, đoàn của Lê Kim thường xuyên đối mặt với hiểm họa đói khát và sự tấn công của người da đỏ. Ngoài ra sốt rét và rắn độc cũng đă cướp đi mất quá nửa số thành viên trong đoàn của Lê Kim.

Trở thành nhà báo

Sau khi tích trữ được chút vàng làm vốn liếng, Lê Kim từ bỏ công việc t́m vàng đầy nguy hiểm và quay trở lại San Francisco. Vào giữa thế kỷ 19 San Francisco vẫn c̣n là một thị trấn đầy bụi bặm và trộm cướp. Tuy nhiên bằng sự nhanh nhạy thông minh Lê Kim đă nhanh chóng xin được công việc chạy tin tự do cho nhiều tờ báo. Rồi sau đó ông làm biên tập cho tờ nhật báo Daily Evening. Nhiều bài báo của ông đăng trên tờ Daily Evening hiện vẫn c̣n lưu giữ ở thư viện Đại học California.

Đề tài mà Lê Kim thường viết là về cuộc sống đầy hiểm họa và cay đắng của những người khai hoang ở bắc California và quanh khu vực San Francisco. Trong đó ông hướng sự thương cảm sâu sắc đến những người da vàng mà thời đó vẫn là nạn nhân của sự phân biệt chủng tộc. Lê Kim cho rằng các mỏ vàng đă khiến cuộc sống ở đây trở nên khắc nghiệt và sa đọa không ǵ cứu văn được.

Đặc biệt, trong số báo ra ngày 8/11/1853 có một bài báo đă kể chi tiết về cuộc gặp giữa Lê Kim và vị tướng Hoa Kỳ John A. Sutter.

Tướng Sutter vốn là người có công khai phá thị trấn San Francisco. Khi Lê Kim mới đến đây, ông đă được tướng Sutter giúp đỡ. Tuy nhiên khi bị lật đổ, tướng Sutter trở nên bị tâm thần và sống lang thang ở khắp các bến tàu để xin ăn, không ai đoái hoài đến. Sau này trong một dịp t́nh cờ gặp lại, Lê Kim đă xúc động cho vị tướng bất hạnh 200 Mỹ kim. Đồng thời ông chê trách thái độ hững hờ, ghẻ lạnh của người dân San Francisco và nước Mỹ đối với tướng Sutter, điều mà theo ông là đi ngược với đạo lư “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ông.


Đến năm 1854, khi đă quá mệt mỏi với cuộc sống hỗn loạn ở Hoa Kỳ, Lê Kim t́m đường trở lại Việt Nam.

Khởi nghĩa chống thực dân Pháp
Về tới đất nước, ông viết một bức thư nhờ một Hoa kiều về Hải Pḥng thuê tiền một ông khách trú đóng vai thầy lang mang thư của ông lên Phú Thọ t́m gặp và trao thư cho người anh Trần Mạnh Trí đang làm thầy đồ dạy chữ cho trẻ nhỏ ở trong vùng.

Trong thư gửi anh, ông Khiêm không đề tên thật mà vẫn ghi là Lee Kim, nhưng khi xem thư, ông anh Trần Mạnh Trí nhận biết qua nét chữ và qua ư từ ngầm trong thư. Lúc này, Tự Đức đă lên ngôi vua, vừa mới bức tử anh ruột là Hồng Bảo để yên vị. Ngoài Bắc Hà các đảng cướp Quảng Nghĩa Đường, Lực Thăng Đường và Đức Thắng Đường từ bên Trung Quốc tràn sang đánh phá nhiều tỉnh miền núi và vùng trung du. Sau đó Cao Bá Quát, Lê Duy Cư, Tạ Văn Phụng… nổi lên.

Ông Trần Mạnh Trí không tin ông thầy Tàu, nên khéo léo từ chối viết thư trả lời em, mà chỉ nhắn miệng rằng: Gia đ́nh ở nhà b́nh yên, nhưng người đi xa chưa nên về lúc này. Ông Trần Trọng Khiêm nhận được tin nhắn cũng hiểu được thời cuộc, bèn đóng vai người Minh Hương (gốc Hoa) đáp tàu biển về Bến Nghé – Sài G̣n rồi chuyển sang ghe nhỏ, lên tận miền Tân Thành, tỉnh Định Tường khai hoang lập ấp.

Từ đấy ông Khiêm chiêu mộ thêm người đến mở rộng việc khai hoang, dựng thành Ḥa An (nay là vùng Thanh Hưng – Đồng Tháp). Dân ấp càng ngày càng đông. Họ suy tôn ông Khiêm làm Hương cả, sống th́ chỉ huy mọi người bàn việc làm, cư trú, bảo vệ, chết th́ làm thành hoàng. Tại vùng quê này, ông Khiêm lập gia đ́nh với một cô gái thông thạo nghề ruộng đồng, đồng thời rất giỏi nghề sông nước. Ông bà có với nhau 5 người con trai, lấy họ Lê theo như giấy tờ, nhưng đều đệm chữ Xuân ở giữa để ghi nhớ quê gốc của ḿnh là làng Xuân Lũng, gốc tổ Phú Thọ, Bắc Kỳ.

Dựng thành chống thực dân Pháp
Năm 1859, Pháp đánh Gia Định rồi chiếm Biên Ḥa, Định Tường buộc Tự Đức phải kư Ḥa ước Nhâm Tuất (1862), nhượng đất miền Đông Nam Bộ cho thực dân Pháp. Trương Định (1820 – 1864) hô hào nhân dân tham gia nghĩa quân đánh Pháp. Vùng Đồng Tháp có ông Vơ Duy Dương giàu ḷng thương người được tặng mỹ từ Thiên hộ, lại giỏi vơ nghệ, giỏi dùng 5 quả linh bằng sắt, nên nhân dân thường gọi là ông ngũ linh Thiên hộ Dương.

Nghe lời Trương Định ông Vơ Duy Dương lập nhiều đoàn quân đi đánh Pháp, liên tục chiến đấu mặc dù Trương Định đă hy sinh. Trần Trọng Khiêm cũng đưa cả làng ấp Ḥa An vào tham gia chiến đấu chống Pháp. Dựa theo mô h́nh chiến lũy của tướng Mỹ Suter đă dựng ở pḥng tuyến California, ông Kim cũng cho đắp các đồn để bảo vệ Đồng Tháp Mười. Đội quân Ḥa An do ông Khiêm chỉ huy đă đánh thắng Pháp nhiều trận ở vùng Cai Lậy, Mỹ Tho, Cao Lănh, My Trà… Cuối năm 1868, trong một trận quyết chiến ở Đồng Tháp Mười, ông Khiêm bị trúng đạn địch và hy sinh.

Trước khi trút hơi thở cuối cùng, ông dặn anh em nghĩa quân hăy tiếp tục bền gan chiến đấu tới cùng. Ông cũng dặn vợ đem đàn con nhỏ lánh qua vùng Rạch Giá, nhắc con cháu đừng bao giờ cúi đầu làm nô lệ. Sau này các con trai ông lớn lên chia nhau đi lập nghiệp ở các vùng đất thuộc các tỉnh Tây Ninh, Phước Long, An Giang, Kiên Giang, Cà Mau… đến nay đă sáu bảy đời những vẫn giữ đúng họ Lê có lót chữ Xuân để luôn ghi nhớ quê tổ xưa là vùng đất Xuân Lũng, tỉnh Phú Thọ.

Mộ ông tại làng Ḥa An có câu đối: Ḷng trời không tựa, tấm gương tiết nghĩa v́ nước quyên sinh

Chính khí nêu cao, tinh thần Hùng Nhị c̣n truyền hậu thế.

VietBF@ sưu tầm.

pizza
R10 Vô Địch Thiên Hạ
Release: 03-04-2021
Reputation: 35626


Profile:
Join Date: Sep 2014
Posts: 87,705
Last Update: None Rating: None
Attached Thumbnails
Click image for larger version

Name:	91.jpg
Views:	0
Size:	599.3 KB
ID:	1750253  
pizza_is_offline
Thanks: 6
Thanked 7,468 Times in 6,622 Posts
Mentioned: 6 Post(s)
Tagged: 0 Thread(s)
Quoted: 29 Post(s)
Rep Power: 98 pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7
pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7pizza Reputation Uy Tín Level 7
The Following User Says Thank You to pizza For This Useful Post:
hnr (03-04-2021)
Reply

User Tag List

Thread Tools

Facebook Comments


 
iPad Tablet Menu

HOME

Breaking News

Society News

VietOversea

World News

Business News

Other News

History

Car News

Computer News

Game News

USA News

Mobile News

Music News

Movies News

Sport News

ZONE 1

ZONE 2

Phim Bộ

Phim Lẻ

Ca Nhạc

Thơ Ca

Help Me

Sport Live

Stranger Stories

Comedy Stories

Cooking Chat

Nice Pictures

Fashion

School

Travelling

Funny Videos

NEWS 24h

HOT 3 Days

NEWS 3 Days

HOT 7 Days

NEWS 7 Days

HOT 30 Days

NEWS 30 Days

Member News

Tin Sôi Nổi Nhất 24h Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 3 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 7 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 14 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 30 Ngày Qua
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.


All times are GMT. The time now is 06:28.
VietBF - Vietnamese Best Forum Copyright ©2006 - 2024
User Alert System provided by Advanced User Tagging (Pro) - vBulletin Mods & Addons Copyright © 2024 DragonByte Technologies Ltd.
Log Out Unregistered

Page generated in 0.08109 seconds with 14 queries