Những ǵ ông Trump đă làm 4 năm lảm Tổng thống Mỹ không dễ bị phai mờ, mà có thể c̣n tồn tại lâu dài với nước Mỹ, nhất là cách nh́n khác biệt với mọi lư thuyết chính trị và tính cách mạnh mẽ khác những người tiền nhiệm.
Ông Trump đă có một nhiệm tổng thống nhiều sóng gió và ồn ào. (Ảnh: Reuters)
"Trumpism"
Theo chuyên gia Kristin Tate, thuộc tổ chức Young Americans for Liberty, việc ông Trump không đắc cử tổng thống nhiệm kỳ 2 không đồng nghĩa với việc chương tŕnh nghị sự của ông ít được người dân Mỹ ưa chuộng, nhất là người Mỹ đă được hưởng lợi từ các chính sách liên quan đến "Trumpism" (chủ nghĩa Trump).
Phương pháp chính trị dân túy và cách nh́n hệ thống quốc tế vô cùng khác biệt với mọi lư thuyết chính trị của Trump mặc dù bị phê phán, nhưng nó lại có câu trả lời đơn giản cho các vấn đề chính trị, kinh tế và xă hội phức tạp và huy động những người thua thiệt trong lúc bất b́nh đẳng xă hội càng ngày càng gia tăng, khinh thường các thế lực chính trị hiện hữu.
Chính sách "Nước Mỹ trên hết" của Trump đă gặt hái được những thành công nhất định và ảnh hướng rất lớn đến người dân Mỹ. Trong các cuộc khảo sát hồi tháng 10 năm ngoái, có đến 56% cử tri Mỹ cho biết họ đă khá giả hơn so với 4 năm trước, nhờ chính sách cắt giảm thuế sâu rộng của Trump. Tỷ lệ thất nghiệp của người Mỹ da đen và gốc Tây Ban Nha thấp kỷ lục, các ngành sản xuất trong nước đă trở lại mạnh mẽ, vắc xin ngừa Covid-19 đang được phát triển thần tốc...
Cuộc khảo sát từ ngày 15-17/11/2020 cho thấy, có đến 91% cử tri Cộng ḥa vẫn ủng hộ ông Trump. Bradley Blakeman, người từng là một nhân viên cấp cao dưới thời tổng thống Bush, thừa nhận rằng tính cách cá nhân mạnh mẽ của Trump góp phần làm thay đổi thái độ của cử tri. Những thay đổi mà ông Trump đem lại cho đảng Cộng ḥa về cơ bản là tích cực.
Trong cuộc bầu cử tổng thống vừa qua, mặc dù một số việc ông Trump làm được cho là "đi sai đường", nhưng vẫn có hàng trăm ngh́n người Mỹ bỏ phiếu cho những người thuộc đảng Cộng ḥa ủng hộ các chính sách của ông. Điều này cho thấy, nhiều cử tri vẫn chấp nhận "chủ nghĩa Trump" như một nền tảng đúng đắn.
Sự kiện chưa từng thấy ngày 6/1 tại thủ đô Washington, khi nhiều người ủng hộ Trump xông thẳng vào ṭa nhà quốc hội giữa lúc Hạ và Thượng viện họp thông qua chiến thắng của ông Biden chứng tỏ sức ảnh hưởng không nhỏ của "chủ nghĩa Trump" và cá nhân ông, cho dù có người gọi đây là "Di sản gây rối".
FBI đă cảnh báo về khả năng các cuộc biểu t́nh có vũ trang sẽ diễn ra trên khắp nước Mỹ, an ninh đă được siết chặt ngay trước ngày ông Biden tuyên thệ nhậm chức tổng thống. Điều đó một lần nữa chứng tỏ sức lôi cuốn của Trump đối với họ, mặc dù Trump đă không thể làm được những điều họ mong muốn khi đă là người thất cử.
Trở lại thời gian tại nhiệm, với lập trường bảo hộ thương mại, quan điểm cứng rắn về vấn đề nhập cư, thái độ hoài nghi các tổ chức đa phương hay việc rút quân đội Mỹ hiện diện ở nước ngoài về nước…, ông Trump đă thay đổi đảng Cộng ḥa theo nhiều cách khác nhau mà đảng này không dễ quay trở lại đường lối truyền thống.
Bà Kristin Tate nhận định, cuộc bầu cử có thể là một khước từ đối với Trump, nhưng nó cũng đồng thời là một sự cự tuyệt chương tŕnh nghị sự của đảng Dân chủ. Cả hai điều này có thể khiến cả đảng Cộng ḥa và phe thân ông Trump trong đảng mạnh lên trong dài hạn. Theo bà, "nếu đảng Cộng ḥa chọn ra được những ứng cử viên theo phong cách "Nước Mỹ trên hết" th́ bối cảnh năm 2024 sẽ nghiêng hẳn về phía họ".
Nhiều ư kiến cho rằng, ngay cả khi ông Trump quyết định sẽ không ra tranh cử lần nữa th́ ông vẫn có thể duy tŕ được ảnh hưởng trong đảng nhờ danh tiếng và những mối quan hệ của ḿnh, qua đó tiếp tục trở thành tâm điểm trong dư luận Mỹ.
Phong cách làm chính trị táo báo
Tại Mỹ, nhiều người ủng hộ Trump c̣n v́ ông có thể nói về nền tảng chính trị một cách hùng hồn và hiệu quả, mạnh dạn thách thức các phương tiện truyền thông mà không gây ra hiệu ứng hỗn loạn kể cả khi ông bị cáo buộc "kích động" bạo loạn ở Điện Capitol. Ông cũng là tổng thống đầu tiên xem mạng xă hội Twitter là trận địa, là vũ khí để đạt các mục tiêu chính sách, tạo nên sức mạnh kết nối người dân Mỹ, để lại dấu ấn cá nhân cực kỳ đậm nét.
Việc dồn lực trên mạng xă hội Twitter phần nào tạo điều kiện cho ông Trump thường xuyên tiếp cận được với các cá nhân hay tổ chức mà không cần phụ thuộc vào các phương pháp truyền thông mang tính truyền thống. Điều này khiến việc t́m kiếm các phát ngôn, cũng như mức độ lan tỏa của các phát biểu trở nên dễ dàng hơn, hiệu quả hơn.
Có thể nói, Trump đă khởi tạo xu hướng cực kỳ nổi bật khi thiết lập hệ thống chính trị với các thông tin mở, kết nối trực tiếp với đại bộ phận dân chúng và cho phép cử tri bộc lộ những phản ứng tức thời trước thông tin. Quá tŕnh vận hành bộ máy chính trị dưới thời Trump được đánh giá là rất sáng tạo, mở ra con đường mới cho nền dân chủ Mỹ, khi các chính trị gia sử dụng mạng xă hội một cách "có chiến lược" như một công cụ kết nối hiệu quả bậc nhất của cuộc sống hiện đại.
Các chuyên gia cho rằng, tư tưởng của Trump sẽ c̣n tiếp tục ảnh hưởng lên đảng Cộng ḥa và những cử tri ủng hộ ông trong một thời gian dài sắp tới. Tuy nhiên, đảng Cộng ḥa sẽ phải thể hiện một cách thuyết phục hơn khi tiếp tục những chương tŕnh nghị sự giống với tư tưởng của Trump.
Chiến lược gia đảng Cộng ḥa Alex Conan cho rằng: "Chúng ta sẽ không bao giờ quay trở lại đảng Cộng ḥa truyền thống nữa bởi chủ nghĩa dân túy đă phát triển ở Mỹ. Mọi người đă không c̣n chỉ yêu thích những chính trị gia theo chuẩn mực và cứng nhắc nữa. Họ muốn một hiện tượng mới lạ, đột phá như ông Trump đă làm vào năm 2016".
Như vậy, sự định h́nh bản sắc tư tưởng đối với đảng Cộng ḥa và một bộ phận không nhỏ cử tri Mỹ bằng "Trumism", cùng những di sản trong việc bổ nhiệm hàng trăm thẩm phán tại Mỹ và tính cách mạnh mẽ, độc đáo của Trump sẽ ảnh hưởng lâu dài với nước Mỹ, có thể đủ sức xoay chuyển xu hướng bầu cử về phía đảng Cộng ḥa ở các thế hệ sau.
*VietBF@sưu tập