Bạo động chống Trung Quốc: Các nhà đầu tư không bỏ rơi Việt Nam

[tonycarter]

Theo Le Monde, tranh chấp chủ quyền trên Biển Hoa Đông và Biển Đông giữa Trung Quốc với nhiều quốc gia châu Á, vẫn là nguồn gốc gây căng thẳng thường xuyên, tạo ra « một bối cảnh nguy hiểm tiềm tàng ». Việt Nam loan báo một loạt các biện pháp hỗ trợ các doanh nghiệp bị thiệt hại trong đợt bạo động. Nếu cơn sốt chống Trung Quốc dừng lại tại đây, thì chỉ có tác động hạn chế về mặt kinh tế.

Phụ trang kinh tế nhật báo Le Monde đề ngày hôm nay quan tâm đến việc chính phủ « Việt Nam loan báo một loạt các biện pháp hỗ trợ các doanh nghiệp bị thiệt hại trong đợt bạo động chống Trung Quốc ». Bên cạnh đó, tờ báo cũng chú ý đến việc Hà Nội đe dọa sẽ kiện Bắc Kinh trong tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông.

Một nhà máy của Đài Loan tại Bình Dương bị thiệt hại trong vụ bạo động hôm 16/05/2014. REUTERS/Stringer

Tờ báo nhắc lại, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khi trả lời Reuters từ Philippines, là Việt Nam có thể kiện Trung Quốc: « Việt Nam kiên quyết bảo vệ chủ quyền và lợi ích chính đáng của mình vì chủ quyền lãnh thổ, đặc biệt chủ quyền biển đảo là thiêng liêng ». Philippines là nước đầu tiên trong khu vực kiện Bắc Kinh ra tòa án trọng tài quốc tế ở La Haye.

Theo Le Monde, trong vòng 10 ngày, các vụ bạo động đã làm ít nhất 4 người chết và trên 100 người bị thương, Bắc Kinh cho sơ tán 3.000 trên tổng số 10.000 người Trung Quốc về nước. Bạo động không chỉ nhắm vào các nhà máy và tài sản có vốn đầu tư Trung Quốc mà cả Đài Loan, Singapore và Hàn Quốc.

Việt Nam thông báo các doanh nghiệp bị thiệt hại có thể được hoãn thời hạn đóng thuế đến hai năm. Thuế nhập khẩu và xuất khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt được giảm, và chính quyền cam kết cung ứng lao động nếu cần thiết. Le Monde cho biết, đồng bạc Việt Nam đã ổn định trở lại từ hôm 13/5, và thị trường chứng khoán sau khi đã mất giá 8,8% nay đã bắt đầu lấy lại sức.

Hôm thứ Ba 20/5, ngay trước khi có thông báo của Thủ tướng Việt Nam, chủ tịch ngân hàng Taishin Financial của Đài Loan là Joseph Jao cho biết vẫn duy trì chương trình đầu tư tại Việt Nam. Theo hãng tin Bloomberg, có 224 nhà máy Đài Loan bị hư hại và 18 nhà máy bị đốt phá trong đợt bạo động. Ông Jao nói : « Có hy vọng rất lớn là tình hình sẽ yên tĩnh trở lại sau các vụ lộn xộn, vì đầu tư ngoại quốc đóng vai trò trọng yếu trong nền kinh tế Việt Nam ».

Có đến 60% luồng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam là từ ba nước : Nhật Bản (34%), Đài Loan (16%), Singapore (10%). Trung Quốc đứng hàng thứ tám với 2% tổng đầu tư trực tiếp, theo Sopanha Sa, nhà kinh tế của ngân hàng Société Générale. Đầu tư trực tiếp chiếm vai trò hết sức quan trọng đối với tăng trưởng của Việt Nam (tăng 5% vào quý 1 năm nay so với cùng kỳ năm ngoái). Sản xuất công nghiệp tăng 7% kể từ đầu năm, và đất nước này rất cần vốn để cải thiện cơ sở hạ tầng như đường sá, cầu cảng…, cung ứng năng lượng cho các doanh nghiệp và các hộ gia đình.

Tác giả Mahamoud Islam (Euler Hermès) nhận định, nếu cơn sốt chống Trung Quốc dừng lại tại đây, thì chỉ có « tác động kinh tế hạn chế ». Theo ông, « không ai có lợi khi tình hình bị xấu đi ». Ngược lại, nếu cuộc khủng hoảng tăng lên và kéo dài, các nhà đầu tư nước ngoài, theo dự báo của Coface, có thể sẽ nghi ngại.

Nền kinh tế Việt Nam chủ yếu hướng ngoại : xuất khẩu chiếm đến 90% tổng sản phẩm nội địa. Ông Islam nhận xét : « Với lực lượng lao động trẻ, giá rẻ và 90% có trình độ văn hóa cơ bản, quốc gia này có thể trở thành một trung tâm sản xuất cho Nhật Bản và Trung Quốc ». Việt Nam sẽ có lợi nếu duy trì các ưu điểm của mình và chăm chút mối quan hệ với Bắc Kinh, mà từ giữa những năm 2000 đã trở thành một trong những đối tác thương mại hàng đầu.

Tuy vậy theo Le Monde, tranh chấp chủ quyền trên Biển Hoa Đông giữa Trung Quốc với Nhật Bản, và tại Biển Đông giữa Trung Quốc với nhiều quốc gia thành viên ASEAN trong đó có Việt Nam và Philippines, vẫn là nguồn gốc gây căng thẳng thường xuyên. Luca Silipo, phụ trách châu Á của Natixis nhận định, vấn đề trên tạo ra « một bối cảnh nguy hiểm tiềm tàng ».

Theo nhà kinh tế này : « Cho đến cách đây hai, ba năm, hợp tác kinh tế tăng lên giữa các nước trong khu vực, tất cả đều là những mắt xích trong chuỗi sản xuất toàn cầu. Nhưng ý đồ thay đổi chế độ kinh tế của Trung Quốc để nâng lên một cấp cao hơn đã làm mất ổn định thế quân bình trước đó ».

Ông Silipo phân tích : « Với sự thay đổi mô hình tăng trưởng của Trung Quốc, sẽ có ít việc làm hơn đối với một số nước, và chuỗi sản xuất thế giới sẽ bị rối loạn nặng nề. Nhiều quốc gia trong khu vực sẽ không còn ở thế đôi bên cùng có lợi. Sẽ có ít khuyến khích hơn trong việc hợp tác, và có nhiều không gian cho căng thẳng về địa chính trị hơn ».

Thụy My, rfi