2/22/19
* Nguồn: Bài trên báo người Việt 7/21/19
Hồi năm 2016, khi rơ ràng là ông Donald Trump sẽ trở thành ứng cử viên của đảng Cộng Ḥa cho cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, ngôi làng Kallstad đột nhiên trở thành nơi được các nhà báo và du khách ṭ ṃ đến t́m nguồn gốc khác thường của ứng cử viên.
Ngôi làng Kallstadt nay nổi tiếng với những vườn nho và các ḷ nấu rượu, đồng thời lôi cuốn du khách về đâu thăm quê nội của Tổng Thống Trump. (H́nh: Getty Images)
Ông nội của tổng thống tương lai sinh ra ở làng này và di dân sang Hoa Kỳ để t́m cơ hội. Đa số 1,200 cư dân của thị trấn không mấy thích thú v́ được chú ư cũng như các luận điệu dân túy của ứng cử viên Trump, họ ước ǵ rồi tổng thống Hoa Kỳ sẽ quên đi luôn cơi riêng yên tĩnh của họ trong nước Đức an lành.
Nay, sau vụ Tổng Thống Trump yêu cầu bốn nữ dân biểu Dân Chủ hăy “trở về” “những chỗ nhiễm đầy tội ác mà từ đó họ đến,” một số người trong ngôi thị trấn mà đă có lúc kinh tế suy sụp này đang khuyên tổng thống Hoa Kỳ hăy nhớ nguồn gốc nơi gia đ́nh ông phát xuất.
Ông Thomas Jaworek, vị thị trưởng bảo thủ của Kallstad, nơi ông nội của tổng thống, ông Friedrich Trump, đă sinh ra và rời bỏ khi c̣n ở tuổi vị thành niên, nói “Nh́n những căn nhà không mấy đồ sộ của tổ tiên ông ta có thể sẽ cho ông quay trở lại thực tế.”
Ông Jaworek nói nhiều người trong địa phận ông chia sẻ lập trường của những người Đức khác nghĩ rằng Tổng Thống Donald Trump là một đe dọa. Trong khi ông không có mấy muốn mời tổng thống Hoa Kỳ đến thăm – dẫn cảnh điên cuồng khi giới truyền thông kéo tới, và nỗi nhức đầu v́ việc bảo vệ an ninh do chuyến viếng thăm tạo ra – ông thị trưởng nói nếu ông Trump có về chơi, ông hy vọng tổng thống ít nhất khi rời Kallstadt ông sẽ thay đổi lập trường về các di dân, công dân và nơi nào là nơi chốn của ḿnh.
Bởi sau cùng, ông nội Friedrich Trump là một di dân và là một di dân v́ lư do kinh tế nữa.
Bà Beatrix Riede, năm nay 61 tuổi, hội trưởng hội phụ nữ trong làng, giải thích “Bất cứ ai cũng có nguồn gốc của ḿnh từ một nơi nào đó – và đ̣i hỏi người khác phải rời nước đi th́ thật là trái khoáy lắm.” Bà Riede c̣n than thở, “Tôi ước ǵ người Mỹ sẽ bầu lên một người mà, trước khi nói ra điều ǵ, có suy nghĩ trong đầu.”
Sinh ra năm 1869 trong một gia đ́nh không mấy sung túc sống bằng lợi tức một vườn trồng nho nhỏ, lúc đầu ông Friederic Trump làm thợ phụ cho một tiệm hớt tóc ở thị trấn kế cận. Nhưng mở một tiệm hớt tóc đàn ông ở Kallstadt sẽ khó khăn. Đă có một tiệm hớt tóc trong làng rồi. Ông Freidrich Trump, theo luật lệ thời đó lại sắp phải đi quân dịch, ở lính trong một thời gian.
Theo tác giả Gwenda Blair viết trong cuốn sách năm 2001 mang cái tên The Trumps: Three Generations That Build an Empire viết “Cảnh thiếu cơ hội thăng tiến đến ngộp thở trong làng có lẽ đă làm ông cảm thấy bị bó chặt. Không có bất cứ một cơ hội nào để có một cuộc sống tốt đẹp hơn, tất cả những ǵ trước mắt ông là khó khăn, buồn tẻ và nghèo đói. Ông có vẻ không c̣n có lựa chọn nào khác ngoài việc t́m đường ra đi.”
Anh chàng thanh niên 16 tuổi này đă thoát thân bằng cách di cư sang Mỹ vào năm 1885. Sau này ông trở về và lấy một cô gái trong làng Kallstadt, cô Elizabeth Christ, nhưng sau đó lại quay trở về Hoa Kỳ. Nghe đâu bà Elizabeth đă có lúc nhớ nhà muốn về quê cũ.
Hơn một thế kỷ sau, một trong những đứa cháu nội của ông đang theo đuổi một chính sách di dân cứng rắn mà -nếu áp dụng trong thập niên 1880- nhiều phần sẽ không cho phép ông Friedrich được ở lại Hoa Kỳ.
Tính chất mỉa mai đó dân làng đều thấy. Bà Cornelia Seidl, 67 tuổi, đại diện cho đảng Dân Chủ Xă Hội trong hội đồng thị trấn Kallsbadt trong nhiều thập niên, nói di dân từng là động lực tạo sức mạnh cho Hoa Kỳ.
Bà nói “Cũng như ở nước Đức vậy – chúng tôi cần công nhân ngoại quốc.” Bà Seidl vạch ra là trước đây ông Trump đă t́m cách che dấu nguồn gốc di sản Đức của gia đ́nh ḿnh. Gần đây, ông đă tự hào nói là cha ông đến “từ nước Đức,” mặc dầu thật ra người đó là ông nội của ông.
Nhưng ở một khía cạnh nào đó, tổng thống nói đúng v́ ông nội của ông không phải là thần dân của nước Đức mà là của vương quốc Bavaria.
Hồi năm 2016, nhật báo Der Bild, tờ báo lá cải bán chạy nhất ở Đức, t́m ra được một văn kiện hồi Tháng Hai năm 1905 theo đó ông Friedrich Trump được lệnh rời khỏi vương quốc Bavaria trong ṿng tám tuần lễ, lư do là để trừng phạt ông trốn nghĩa vụ quân dịch, và khi ông bắt đầu di cư năm 1885 qua Hoa Kỳ ông không báo cho nhà cầm quyền biết ngày ông đi.
Giáo Sư Roland Paul, một sử gia, người đă t́m thấy văn kiện này, giải thích với Der Bild “Friedrich Trump di cư khỏi Đức sang Hoa Kỳ vào năm 1885. Tuy nhiên, ông không thông báo rút tên khỏi danh sách dân số ở quê nhà ḿnh và không thi hành nghĩa vụ quân sự, đó là những lư do khiến nhà chức trách bác không cho phép ông hồi hương.”
Sắc lệnh buộc “công dân Hoa Kỳ và một người đă về hưu Friedrich Trump” hăy rời khỏi nước Đức “trễ nhất là vào 1 Tháng Năm… nếu không sẽ bị trục xuất.” Der Bild gọi văn kiện này là “một mảnh giấy chả có ǵ đặc biệt,” nhưng vẫn “thay đổi lịch sử thế giới” v́ cháu nội của ông Friedrich sau này lên làm tổng thống Mỹ.
Tội nghiệp cho ông cụ, nhất là bà cụ, v́ đến lúc về già bà muốn về quê cũ nhưng không được tiếp nhận.
Ngoài liên hệ với tổng thống, Kallstadt nay nổi tiếng cho những vườn nho và các ḷ nấu rượu, lôi cuốn du khách và đă mang lại cho thị trấn và cư dân một cuộc sống khá giả. Nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Nhiều người đă bỏ Kallstadt ra đi vào cuối thế kỷ thứ 19, bà Seidl giải thích, bởi “mọi sự không tốt đẹp về kinh tế vào lúc đó.”
Vào cuối năm ngoái, dân chúng cuống quưt khi ṭa Đại Sứ Hoa Kỳ đưa ra chỉ dấu là tổng thống có ư muốn viếng thăm thị trấn. Tuy dân làng nói chung chống lại lập trường cứng rắn của Tổng Thống Trump về di dân, đa số sẽ chào đón ông.
Nay sau khi những tweets kỳ thị chống lại bốn dân biểu thiểu số chỉ trích ông, một số dân làng nói ông sẽ không được chào đón nữa và rằng ngay cả đến liên hệ xa xôi của ông với làng cũng là một điều đáng xấu hổ.
Chủ nhân của một nhà cho du khách thuê, yêu cầu ẩn danh v́ bà sợ ảnh hưởng đến du khách, nói bà không chờ đợi ông Trump sẽ đến Kallstadt. Bà nói “Thật đáng buồn là người này có nguồn gốc ở đây.
Nó hầu như làm tôi cảm thấy xấu hổ.
(Lê Phan)
NV