Tại Sao Bệnh Tiểu Đường Được Gọi Là "Tên Sát Nhân Thầm Lặng"?
Tiểu đường thường được gọi là "tên sát nhân thầm lặng" chính bởi các triệu chứng dễ bỏ qua của nó.
Rất nhiều người không hề biết ḿnh đă mắc bệnh tiểu đường cho đến khi họ cầm ở trên tay tờ giấy xét nghiệm dương tính. Thông thường, mọi người không quan tâm đến những dấu hiệu của bệnh tiểu đường mà chỉ coi đó là những dấu hiệu của sự mệt mỏi. Cẩn thận nhé, chớ coi thường, dưới đây là các dấu hiệu cho thấy bạn đă mắc bệnh tiểu đường rồi đó.
- Tăng sự khát nước và đi tiểu thường xuyên: Khi tích tụ dư thừa đường trong máu, chất lỏng được kéo từ các mô. Điều này có thể làm cho khát nước. Kết quả là, có thể uống và đi tiểu nhiều hơn b́nh thường
- Da đột ngột trở nên thô ráp: Những người có các dấu hiệu này chắc chắn đă có hiện tượng kháng insulin, dù cho đường máu của họ có thể chưa cao
- Đau hoặc ngứa ran ở vùng bàn chân và bàn tay - Rối loạn cương dương hay c̣n gọi là "bất lực" là vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến 35- 75% nam giới nếu mắc bệnh tiểu đường
- Thường xuyên bị những cơn đau đầu hành hạ cũng là một dấu hiệu thường gặp của bệnh tiểu đường
- Hay bị đói - Bị giảm cân nhanh chóng: Mặc dù ăn nhiều hơn b́nh thường để làm giảm đói, có thể giảm cân. Nếu không có khả năng sử dụng glucose, cơ thể sử dụng nhiên liệu thay thế được lưu trữ trong cơ bắp và chất béo. Năng lượng bị mất là glucose trong nước tiểu
- Thường xuyên mệt mỏi: Nếu các tế bào đang bị tước đoạt đường, có thể trở nên mệt mỏi và dễ cáu kỉnh
- Bị mờ mắt: Nếu lượng đường trong máu quá cao, chất lỏng có thể được kéo ra từ các ống kính của mắt. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng thị lực
- Chậm lành vết loét hoặc nhiễm trùng thường xuyên: Tuưp 2 bệnh tiểu đường ảnh hưởng đến khả năng để chữa lành và chống nhiễm trùng
- Da tối màu: Một số người bị bệnh tiểu đường tuưp 2 có bản vá lỗi, da mượt màu đen trong các nếp gấp và nếp nhăn của các cơ quan - thường ở nách và cổ. Khi thấy có những triệu chứng của bệnh tiểu đường tuưp 2 như trên, bạn nên đi khám bác sỹ , thay đổi chế độ dinh dưỡng và luyện tập thể theo hướng tích cực...
Bạn đă biết hết những nguyên nhân gây bệnh tay chân miệng?
Tài trợ bởi
Tác giả: Ngân Phạm
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Bạn đă biết hết những nguyên nhân gây bệnh tay chân miệng?
Tay chân miệng là bệnh phổ biến ở nhiều quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam. Đây là căn bệnh mà phần lớn chúng ta đều quen thuộc nhưng có thể bạn chưa biết hết những nguyên nhân gây bệnh tay chân miệng ở trẻ.
Trong những năm gần đây, số lượng trẻ bị bệnh tay chân miệng gia tăng đột biến ở TP. HCM nói riêng và cả nước nói chung. Đối tượng chính mà tay chân miệng tấn công chính là trẻ nhỏ, do đó, căn bệnh này đă và đang trở thành mối lo ngại của rất nhiều gia đ́nh. Làm thế nào để bảo vệ sức khỏe bé yêu là nỗi băn khoăn hàng đầu của các bậc cha mẹ. Hello Bacsi sẽ giúp bạn giải tỏa nỗi lo này thông qua một số thông tin hữu ích được chia sẻ dưới đây.
Tay chân miệng ở trẻ nhỏ – Nguyên nhân do đâu?
Tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm cấp tính do các virus thuộc nhóm Enterovirus gây ra. Nhóm virus này bao gồm nhiều loại khác nhau như Poliovirus, Coxsackievirus, Echovirus và các loại Enterovirus khác. Trong đó, virus Coxsackievirus A16 là loại thường gặp nhất với các triệu chứng ở thể nhẹ, ít biến chứng và thường tự khỏi. Tuy nhiên, bệnh này cũng có thể bắt nguồn từ các virus nhóm Enterovirus, bao gồm virus Enterovirus 71 (EV71) với rất nhiều biến chứng nguy hiểm, có thể dẫn đến tử vong.
Các loại virus gây tay chân miệng có khả năng lây lan nhanh qua đường miệng hoặc các chất dịch tiết ra từ mũi, miệng hoặc phân của trẻ. Trẻ sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao nếu:
•Trẻ tiếp xúc trực tiếp với trẻ bệnh hoặc tiếp xúc với dịch tiết từ nước mũi, nước bọt của người bệnh trong lúc ho hay hắt hơi.
•Trẻ cầm nắm đồ chơi hay chạm vào sàn nhà có dính virus gây tay chân miệng, sau đó vô t́nh chạm vào mắt, mũi, miệng khi chưa rửa tay kỹ lưỡng.
•Người chăm sóc trẻ không rửa tay thường xuyên, khiến virus lây từ bàn tay người lớn sang trẻ nhỏ.
Do lây truyền nhanh nên bệnh tay chân miệng rất dễ bùng phát thành dịch lớn. Khi có trẻ mắc bệnh, nếu không có những biện pháp pḥng tránh hay chữa trị kịp thời, những trẻ xung quanh sẽ có nguy cơ bị lây nhiễm rất cao.
Làm thế nào để nhận biết trẻ đă mắc bệnh tay chân miệng?
Tay chân miệng thường gặp nhiều ở trẻ dưới 10 tuổi, phổ biến nhất là trẻ dưới 5 tuổi. Trẻ càng nhỏ th́ càng có nguy cơ cao gặp phải biến chứng.
Các biểu hiện đặc trưng của bệnh là mệt mỏi, đau họng, sốt nhẹ ở 37,5 đến 38 độ C hoặc sốt cao 38,5 đến 39 độ C. Ngoài ra, bé cũng sẽ bị nổi bóng nước trên da, quanh miệng, bên trong má, ḷng bàn tay và bàn chân, mông hoặc xung quanh hậu môn.
Nổi bóng nước là một đặc điểm rơ rệt nhất của căn bệnh này ở trẻ sơ sinh và trẻ em. Ban đầu, các nốt ban này xuất hiện như một vết sẹo nhỏ, mờ, màu đỏ và phẳng. Sau đó, chúng dần trở thành các nốt phồng rộp như những bóng nước. Bóng nước chứa đầy chất dịch và có thể vỡ ra khiến trẻ rất đau đớn. Các bóng nước này thường biến mất sau khoảng 1 – 2 tuần.
Một số ít trường hợp, khi gặp phải biến chứng nặng, trẻ sẽ có những dấu hiệu như sốt từ 39 độ C trở lên, sốt trên 2 ngày, ói nhiều, lừ đừ, thở nhanh, thở khó, quấy khóc, bứt rứt, giật ḿnh hốt hoảng nhiều lần, run giật cơ, mất thăng bằng khi đứng… Lúc này, bạn cần đưa trẻ đi khám ngay để được đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh và điều trị kịp thời.
Bệnh tay chân miệng không có phương pháp đặc trị, cách điều trị hữu hiệu nhất là chăm sóc trẻ thật tốt thông qua việc cho trẻ uống nước thường xuyên, khuyến khích trẻ ăn uống và cho uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Trẻ mắc bệnh tay chân miệng thường rất biếng ăn do sự đau đớn gây ra bởi các vết loét bên trong niêm mạc miệng. Do đó, bạn nên cho trẻ ăn những món mềm, nhỏ, kích thích ngon miệng như súp, cháo, sinh tố trái cây… để tăng sức đề kháng, mau lành các vết loét trong miệng, bảo vệ vị giác. Ngoài ra, bạn cũng nên cho trẻ dùng các thực phẩm nhiều nước, mát và giàu vitamin C như nước ép dưa hấu, cà chua, ổi, táo…
Nếu trẻ bị sốt, bạn có thể cho trẻ dùng paracetamol hoặc ibuprofen để giảm sốt hoặc đau. Hăy tham khảo ư kiến bác sĩ về liều lượng và cách thức dùng thuốc cho trẻ. Bạn tuyệt đối không dùng aspirin cho trẻ dưới 16 tuổi bởi aspirin có thể gây ra hội chứng Reye ở trẻ em, một căn bệnh hiếm gặp nhưng có thể gây tử vong.
Vệ sinh tay – “Vắc xin” pḥng ngừa tay chân miệng ở trẻ cực hiệu quả
Rửa tay là các pḥng bệnh hiệu quả
Trên bàn tay của mỗi người có chứa hàng triệu vi sinh vật, trong đó có rất nhiều vi khuẩn, virus gây ra các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như tiêu chảy cấp, cúm, tả, lỵ, thương hàn và đặc biệt là tay chân miệng. Tuy vậy, việc rửa tay với xà pḥng vẫn chưa trở thành thói quen thường xuyên của nhiều người. Theo các chuyên gia, có rất nhiều trường hợp mắc và tử vong do bệnh tay chân miệng có thể ngăn ngừa được thông qua việc rửa tay thường xuyên.
Vệ sinh tay được xem là liều vắc xin đơn giản, dễ thực hiện và có thể cứu sống hàng triệu người. Việc rửa tay đúng cách sẽ giúp giảm tới 35% nguy cơ lây truyền bệnh tay chân miệng. Bạn nên nhắc nhở trẻ rửa tay thường xuyên, đặc biệt là sau khi sử dụng nhà vệ sinh, sau khi ra ngoài về, sau khi tiếp xúc với người bệnh, sau khi ho, hắt hơi hoặc làm dính các chất dịch tiết trên đôi bàn tay và trước khi ăn.
Tuy nhiên, trẻ nhỏ thường có thói quen rửa tay vội vàng, nếu sử dụng các loại bánh xà pḥng hay nước rửa tay thông thường sẽ rất khó làm sạch được vi khuẩn. Do đó, bạn cần chọn những sản phẩm nước rửa tay có công thức diệt khuẩn siêu tốc như Ion Bạc để đảm bảo bàn tay bé luôn sạch vi khuẩn. Bên cạnh đó, ngoài việc nhắc nhở trẻ, bạn và những người chăm sóc cũng cần rửa tay và khử trùng đồ chơi, vật dụng của trẻ thường xuyên để hạn chế lây nhiễm virus.
Ngoài rửa tay, bạn cũng cần thực hiện một số biện pháp pḥng tránh sau:
•Ăn uống hợp vệ sinh, ăn chín uống sôi
•Đảm bảo những vật dụng ăn uống phải được rửa sạch
•Đảm bảo nguồn nước sinh hoạt hàng ngày phải trong sạch
•Không được nhai hay mớm thức ăn cho trẻ em
•Không được để trẻ ăn bốc, mút tay hay ngậm đồ chơi
•Không dùng chung khăn tay và những vật dụng ăn uống như cốc, chén, th́a, đĩa, bát…
Trong ṿng 10 – 14 ngày đầu khi nhiễm miệng, cha mẹ cần cách ly trẻ tại nhà, không được để trẻ đến trường học hay những nơi có đông người.
Viêm da nhiễm trùng: Bạn biết ǵ về bệnh này?
Đây là một bài viết được tài trợ. Để biết thêm thông tin về chính sách Quảng cáo và Tài trợ của chúng tôi, vui ḷng đọc thêm tại đây.
Tài trợ bởi
Tác giả: Ngân Phạm
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Viêm da nhiễm trùng: Bạn biết ǵ về bệnh này?
Viêm da nhiễm trùng là bệnh phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi vào mọi thời điểm trong năm. Thế nhưng, thực tế, có rất nhiều quan niệm sai lầm về căn bệnh này vẫn được nhiều người thực hiện và để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng.
Trên da xuất hiện các nốt mẩn đỏ, ngứa, phát ban, thậm chí c̣n có mủ nên bạn nghi ngờ ḿnh bị viêm da nhiễm trùng và có ư định dùng thuốc để điều trị? Bạn nghe rất nhiều người nói về căn bệnh này nhưng có một vài lời khuyên bạn “không cho là đúng”? Nếu đang rơi vào t́nh huống này, chắc chắn những chia sẻ dưới đây của Hello Bacsi sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều đấy.
1. Tôi luôn tắm rửa, chăm sóc da mỗi ngày nên chắc chắn rằng da tôi luôn sạch sẽ, không có bất cứ vi khuẩn hay tác nhân gây hại nào khác đang “trú ẩn”.
Sự thật: Da là bộ phận có bề mặt lớn nhất trên cơ thể với chức năng chính là bảo vệ cơ thể khỏi môi trường bên ngoài. Tuy nhiên, điều này cũng là lư do khiến da trở thành “mảnh đất màu mỡ” của nhiều loại vi khuẩn, nấm, kư sinh trùng, virus trú ngụ. Theo nghiên cứu, mỗi centimet vuông da có đến khoảng 1 triệu vi sinh vật đang cư ngụ, trong đó loại vi khuẩn thường gặp nhất là tụ cầu (staphylococcus) và liên cầu (streptococcus).
Thực tế, việc vệ sinh, tắm rửa, chăm sóc da mỗi ngày chỉ làm sạch bụi bẩn, giữ cho các tác nhân gây hại này “ngủ yên” và không gây bệnh cho da. Thế nhưng, nếu gặp điều kiện thuận lợi như cơ thể suy yếu, t́nh trạng vệ sinh da không đúng cách, môi trường nóng nực, da bị chấn thương, mắc bệnh đái tháo đường kết hợp dùng các sản phẩm vệ sinh da thông thường, không có kháng khuẩn… th́ các vi khuẩn này sẽ tăng độc tính, gây ra t́nh trạng nhiễm trùng trên da với các triệu chứng từ nhẹ đến nặng.
2. Viêm da nhiễm trùng là bệnh chỉ gặp ở trẻ nhỏ do làn da của trẻ c̣n non nớt, dễ bị vi khuẩn, virus tấn công
Sự thật: Nhiễm trùng da là t́nh trạng viêm nhiễm do nhiều mầm bệnh gây ra. Đối tượng dễ mắc bệnh nhất là trẻ nhỏ do làn da của con c̣n non nớt, nhạy cảm và rất dễ bị tổn thương bởi các yếu tố bên ngoài. Tuy nhiên, bạn đừng nghĩ rằng người lớn sẽ không mắc phải bệnh này. Thực tế, bạn sẽ rất dễ mắc các bệnh viêm da nhiễm trùng, đặc biệt là viêm nang lông, nhọt, chốc… nếu:
•Trên cơ thể có các vết cắt, vết xước do té ngă, chấn thương khiến các vi sinh vật gây hại dễ xâm nhập và “quấy phá”
•Môi trường và điều kiện sống quá chật chội, ẩm ướt, bí bách, thời tiết nóng nực
•Không chú ư đến việc vệ sinh cá nhân, không rửa tay kỹ lưỡng hoặc tắm rửa không sạch khiến các vi sinh vật gây hại vẫn c̣n tồn tại và phát triển trên da, lâu ngày dẫn đến các bệnh về da một cách nghiêm trọng
•Sử dụng sữa tắm nhưng không tắm kỹ khiến các hóa chất trong sữa tắm vẫn c̣n tồn đọng trên da, gây ngứa ngáy, khó chịu và ảnh hưởng nặng đến làn da.
3. Viêm da nhiễm trùng là bệnh phổ biến, không gây nguy hiểm cho sức khỏe và không ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống sinh hoạt nên không cần quá quan tâm
Sự thật: Phần lớn các trường hợp viêm da nhiễm trùng đều sẽ hồi phục nhanh và không gặp nhiều biến chứng nếu điều trị kịp thời và đúng cách. Tuy nhiên, cũng có trường hợp bệnh diễn tiến nặng và gây ra nhiều triệu chứng nghiêm trọng như:
•Nhiễm khuẩn huyết: Nguy cơ này ít gặp nhưng thường trực nếu các tổn thương ngoài da rộng, dày và xuất hiện ở những vùng da nhiều mạch máu như mép, miệng, mặt, cằm. Việc nặn hút quá sớm những nốt nhiễm khuẩn dưới dạng “đinh râu” sẽ khiến hàng rào bảo vệ sinh học là các tế bào miễn dịch bao xung quanh và các dịch ngoại bào đầy kháng thể bị phá vỡ dễ dàng. Lúc này, vi khuẩn sẽ lợi dụng những “vết nứt” trên, xâm nhập ồ ạt vào máu và gây ra nhiễm khuẩn huyết. Nhiễm khuẩn huyết là một biến chứng nặng, có thể dẫn đến nhiễm khuẩn thứ phát ở gan, tim, năo và gây tử vong.
•Nhiễm khuẩn các cơ quan khác: T́nh trạng nhiễm trùng da có thể dẫn đến các viêm nhiễm ở màng tim, màng khớp, gây ra viêm tủy xương. Nguyên nhân dẫn đến t́nh trạng này là do vi khuẩn hoặc phức hợp kháng thể – kháng nguyên của vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể theo đường máu hoặc bạch huyết, gây viêm tại các cơ quan có mô liên kết giống nhau như màng tim, màng khớp. Ở những người sức miễn dịch kém, vi khuẩn có thể theo đường máu tới định cư ở đầu các xương dài và gây ra bệnh viêm xương tủy xương. Các dạng tổn thương này càng hay gặp khi một nhiễm khuẩn da dai dẳng, ăn sâu và có thể lan tới cốt mạc xương.
4. Viêm da nhiễm trùng cần phải kiêng nước, kiêng gió để tránh các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn?
Sự thật: Dân gian thường nói người bị viêm da, nhiễm trùng da nên tránh gió, kiêng nước để tránh các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn. Thế nhưng, thực tế, lời khuyên này không toàn đúng. Khi bị viêm da nhiễm trùng, làn da đă bị tổn thương nên rất dễ nhiễm khuẩn nếu thường xuyên tiếp xúc với gió, bụi bẩn bên ngoài. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc bạn phải ở trong pḥng kín và hoàn toàn tách biệt với thế giới. Nếu muốn ra ngoài, bạn chỉ cần che chắn cho làn da cẩn thận để tránh tiếp xúc với gió và ánh nắng mặt trời.
Về quan niệm kiêng nước th́ đây lại là một quan niệm hoàn toàn sai lầm. Khi bị nhiễm trùng da, đặc biệt là vào mùa hè, cơ thể tiết nhiều mồ hôi và tích tụ nhiều tế bào chết trên da. Do đó, việc không tắm rửa sạch sẽ làm tuyến bă nhờn tiết ra nhiều kết hợp với vi khuẩn trên da sẽ khiến các tổn thương trở nên nghiêm trọng. Do đó, bạn nên vệ sinh thân thể mỗi ngày bằng các sản phẩm sữa tắm có tính năng bảo vệ da khỏi vi khuẩn và làm sạch sâu hiệu quả. Ngoài tắm rửa, bạn cũng cần chú ư đến việc rửa tay thường xuyên bằng nước rửa tay sạch khuẩn có chứa các thành phần diệt khuẩn siêu tốc như Ion Bạc để đảm bảo rằng vi khuẩn không bám trên tay và lây nhiễm đến các vùng da bị tổn thương.
viêm da nhiễm trùng
5. Khi bị viêm da nhiễm trùng, cứ dùng kháng sinh th́ bệnh sẽ nhanh khỏi
Sự thật: Nhiều người nghĩ rằng kháng sinh có thể chữa “bách bệnh”, kể cả nhiễm trùng da. Tuy nhiên, thực tế, kháng sinh chỉ có tác dụng đối với các bệnh do vi khuẩn chứ không có tác dụng nhiều với virus. Do đó, việc điều trị viêm da nhiễm trùng sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây nhiễm trùng và mức độ nghiêm trọng. Thậm chí, một số loại nhiễm trùng da do virus có thể tự cải thiện trong ṿng vài ngày hoặc một vài tuần.
Nhiễm trùng do vi khuẩn thường được điều trị bằng thuốc kháng sinh bôi trực tiếp lên da hoặc bằng thuốc kháng sinh dùng đường uống. Bạn có thể sử dụng thuốc xịt và kem chống nấm không kê đơn để điều trị nhiễm nấm da. Ngoài ra, bạn cũng có thể thoa kem dưỡng da lên da để điều trị nhiễm trùng da và kư sinh trùng.
Đầu mặt nóng rát khiến mất ngủ, ngủ chập chờn, ngủ không yên giấc. (H́nh minh họa: ihph.org.vn)
Đầu mặt có từng cơn nóng, nhất là hai g̣ má và tai ửng đỏ, kéo dài không lâu rồi hết và bị lại nhiều lần, có khi đêm nhiều hơn ngày, gọi là chứng đầu mặt nóng rát, hay trong dân gian c̣n gọi là bị bốc hỏa, thường do hậu quả của thận và gan âm suy gây ra hư hỏa đi nghịch lên phần thượng tiêu và đầu mặt.
Bệnh này thường xảy ra ở phụ nữ nhiều hơn nam giới, nhất là vào thời kỳ tiền măn kinh kéo dài cho đến khi hết kinh, cũng c̣n gọi là “hồng nhiệt.”
Khi tới tuổi dậy th́ vào khoảng 13 hay 14 tuổi, con gái bắt đầu hành kinh và cũng là lúc âm dương sung măn, phát triển, chan ḥa nhựa sống, tính t́nh thay đổi bất thường. Nhất là vào giai đoạn này, các em cảm thấy ḿnh là một tiểu vũ trụ, muốn độc lập và luôn chứng tỏ ḿnh là người đă lớn khôn và hiểu biết, muốn cha mẹ phải tôn trọng ư kiền của các em và nhất là không muốn bị ràng buộc vào lễ giáo hay những tập quán khắt khe cũ, nền tảng gia đ́nh Á Đông.
Trong giai đoạn này, phụ huynh nên kiên nhẫn lắng nghe hơn là rầy la, làm chúng bất măn, bực tức có thể đưa tới những hậu quả không lường, mà chính cả hai phía không muốn xảy ra. Quư vị cần phải nhẫn nại trong một thời gian ngắn khoảng một tới hai năm, khi sự phát triển hài ḥa, th́ tính t́nh cũng trở lại b́nh thường.
Thời gian thấm thoắt thoi đưa, chẳng bao lâu tới 7×7 thành 49 tuổi, là thời kỳ bắt đầu thu lại, bắt đầu xuống dốc, hay c̣n gọi là thời kỳ bắt đầu hết kinh. Dĩ nhiên có sự xáo trộn về sinh lư, tâm lư và về thể xác.
Đầu mặt nóng rát khi thời kỳ tiền măn kinh bắt đầu.
Kéo dài ngày hành kinh, có nhiều cục máu bầm, đi tiểu đôi khi ít máu lẫn trong nước tiểu, thường ít khi nh́n thấy, bị nhiễm trùng măn tính màng tử cung, có thể gây ra nhiều huyết, đi tiểu c̣n sót lại. V́ thời kỳ măn kinh kéo dài, gây ra mất máu nhiều, sinh ra thiếu máu, mệt mỏi, mất ngủ, chán nản, chân tay lạnh, đau nhức cơ thể, chóng mặt, nhức đầu, đầu mặt nóng rát…
Nếu huyết ra kéo dài cả năm hay lâu hơn trước thời kỳ tắt kinh. Có những cục máu bầm và ra nhiều huyết… Điều này có thể bị bướu lành hoặc giữ trong tử cung gây ra, cần phải đi bác sĩ chuyên môn về sản phụ khoa khám nghiệm cho yên tâm.
Sau khi thử nghiệm mà vẫn b́nh thường, nhưng huyết vẫn ra rất nhiều trong thời kỳ hành kinh và kéo dài th́ quư phụ nữ có thể chữa trị theo ngành y khoa nào cũng được, nhưng với điều kiện không cắt bỏ tử cung của quư vị.
Trong trường hợp này, Y Khoa Đông Phương rất sở trường giúp cho quư vị ngừng không ra huyết nhiều và vẫn giữ được tử cung cho quư vị. Thượng Đế sinh chúng ta và những cơ phận trong con người đều có nhiệm vụ của nó. Chúng giúp cho chúng ta có một sức khỏe b́nh thường, thiếu đi một cơ phận nào, không ít th́ nhiều cũng ảnh hưởng tới sức khỏe của chúng ta.
Trong thời kỳ này, có một số ít phụ nữ bị lănh cảm, buồn phiền, giận dữ không lư do, bực bội, ngủ chập chờn, đôi khi chán đời do sự biến đổi sinh lư gây ra v́ những người thân, nhất là người chồng trong gia đ́nh không hiểu, và không thông cảm với người vợ. Đó là nguyên do gây gia đ́nh không êm ấm như xưa.
Ngoài ảnh hưởng tới sinh lư và tâm lư, khi quư phụ nữ trong khoảng 49 là đi vào thời kỳ tiền tắt kinh, trong giai đoạn này là giai đoạn thu liễm trong quá tŕnh: Sanh-trưởng-thu tàn, mà theo Đông Y là vào thời kỳ thiếu âm, rồi tới thái âm và cứ tuần tự theo sự tuần hoàn của vũ trụ.
Trong thời kỳ thu liễm này, quư phụ nữ đi vào giai đoạn thận âm suy, có nghĩa là máu suy.
Theo y lư Y Khoa Đông Phương, dương giáng và âm phải thăng th́ vô bệnh. Có nghĩa là dương phải từ trên đầu giáng xuống dưới chân, chúng ta cảm thấy chân ấm áp. Và âm phải thăng từ dưới chân lên trên đầu, chúng ta cảm thấy phần trên thân thể mát mẻ. Như vậy là vô bệnh.
Khi tới tuổi dậy th́ vào khoảng 13 hay 14 tuổi, con gái bắt đầu hành kinh và cũng là lúc âm dương sung măn, phát triển, chan ḥa nhựa sống, tính t́nh thay đổi bất thường. (H́nh minh họa: derpibooru.org)
Một khi âm suy không thăng lên phần trên của cơ thể và gây ra hư hỏa, hay c̣n gọi là triều nhiệt, hâm hấp nóng về buổi chiều, mặt phừng, gây nám mặt, da khô không c̣n mịn màng như xưa, miệng khô, ngủ không yên giấc, đi tiểu đêm nhiều lần, kinh đôi khi kéo dài nhiều ngày, hoặc kinh bị trồi sụt, mất kinh một vài tháng rồi lại có lại, rất ít kinh, đau đầu một bên, bụng ngực đầy chướng, ăn có khi ngon khi không, đầu mặt nóng rát.
Tùy theo trường hợp suy nhiều hay ít, người thầy thuốc Đông Y có thể cho thuốc cho quư phụ nữ tiếp tục có kinh thêm một thời gian nữa, cũng như điều ḥa kinh nguyệt trở lại. Giữ cho sự biến chuyển của cơ thể từ thể chất, tới tinh thần từ từ biến chuyển cho tới lúc tắt kinh hẳn, không bị xáo trộn đời sống.
Chủ trị: Bổ âm, thanh huyết, chỉ huyết, thông tiểu, giáng khí.
Bài thuốc
-Sinh địa 12 gram
-Mẫu đơn b́ 9 gram
-Phục thần 9 gram
-Đương qui 9 gram
-Sơn thù du 9 gram
-Trạch tả 9 gram
-Sài hồ 6 gram
-Nhân trần 9 gram
-Ngải diệp 9 gram
-Tri mẫu 9 gram
-A giao 9 gram
-Hà thủ ô 9 gram
-Xa tiền tử 9 gram
-Toan táo nhân 9 gram
-Viễn chí 9 gram
-Thạch xương bồ 9 gram
-Đại táo 3 trái
Chủ trị:
-Sinh địa, đương qui, hà thủ ô, ngải diệp, mẫu đơn b́, tri mẫu: Bổ huyết, thanh huyết.
Gout thường xảy ra ở đàn ông hơn (80%), và thường xảy ra hơn ở tuổi khoảng sau 40. (H́nh minh họa: health.clevelandclinic.org)
Hỏi:
-Vừa rồi tôi bị đau đầu gối bên trái, bác sĩ của tôi lại nói đó là bệnh gao. Xin cho biết làm sao để biết chắc đau đầu gối này là do gao chứ không phải thoái hóa khớp?
-Tôi thường bị đau khớp, bây giờ lại bắt đầu nổi cục ở ngón tay. Có cách nào để chữa cục nổi trên ngón tay hay không? Chữa có tốn nhiều tiền không, v́ tôi không có bảo hiểm? Không chữa có biến chứng ǵ không?
Đáp:
Bệnh gao, tiếng Mỹ viết là gout, ở Việt Nam, có người gọi theo kiểu đọc Tây, là gút, có người dịch là thống phong.
Phong là phong thấp tức là viêm khớp, thống là đau, tức là bệnh khớp làm đau kinh khủng. Thực ra bệnh khớp nào cũng làm đau, nhưng một cơn gout cấp tính là một kinh nghiệm không thể nào quên, v́ đúng là nó đau khủng khiếp, không đụng cũng đau, chỉ cần quần áo hay khăn trải giường đụng nhẹ vào cũng đau.
Trong bài này, ta sẽ dùng chữ gout v́ khi đi bác sĩ ở bên Mỹ này, đó là chữ mà các bác sĩ và nhân viên y tế thường dùng nhất.
Gout là bệnh gây ra ở những người có mức của một chất gọi là urate (thường gọi là uric acid) cao kinh niên.
Một số trong những người có mức uric acid cao kinh niên sẽ bị gout. Ở những người này, chất urate sẽ đọng lại thành muối (tinh thể-crystals) trong khớp. Những hạt muối này được coi là những vật lạ nguy hiểm, và do đó các tế bào quân lính bảo vệ cơ thể được gọi là bạch (huyết) cầu sẽ kéo đến để thanh toán các quân địch này. Và các chất tiết ra trong khi bạch cầu quân ta tấn công quân địch (các tinh thể urate) sẽ tạo thành phản ứng sưng, nóng, đỏ, đau tại chỗ, gọi là phản ứng viêm. Tại sao chỉ một số nhỏ trong số những người bị cao urate trong máu kinh niên bị gout vẫn là một câu hỏi chưa có câu trả lời.
Gout thường xảy ra ở đàn ông hơn (80%), và thường xảy ra hơn ở tuổi khoảng sau 40. Nếu xảy ra ở phụ nữ, nó thường xảy ra sau thời kỳ măn kinh.
Các triệu chứng của gout có thể chia làm các nhóm: Gout cấp tính, gout mạn tính (kinh niên), và các biến chứng ở đường tiết niệu.
Gout cấp tính (acute gout)
Viêm khớp cấp tính thường là các triệu chứng đầu tiên ở người bị gout. Nó thường xảy ra đột ngột, thường chỉ ảnh hưởng một khớp, thường nhất là ở ngón chân cái lớn hoặc khớp gối. Triệu chứng trầm trọng nhất trong ṿng vài tiếng đồng hồ sau khi cơn tấn công bắt đầu.
Một cơn gout cấp tính là nó đau khủng khiếp, không đụng cũng đau. (H́nh minh họa: creakyjoints.org)
Sau cơn đầu tiên, bệnh nhân thường không có triệu chứng trong một thời gian. Cơn thứ nh́ thường xảy ra trong ṿng hai năm, rồi sau đó các cơn tiếp theo sẽ đến thường xuyên hơn. Lúc đầu, giữa các cơn, bệnh nhân có thể sẽ không có triệu chứng ǵ cả. Tuy nhiên, nếu không được điều trị thích hợp, thời gian giữa các cơn bộc phát sẽ ngày càng ngắn đi, và các cơn đau sẽ ngày càng trầm trọng và kéo dài hơn. Lâu ngày, các cơn viêm sẽ lan ra nhiều khớp cùng một lúc, có thể đi kèm với sốt. Tệ hơn nữa, các cơn đau có thể sẽ trở nên liên tục quanh năm.
Một số yếu tố có thể kích thích, tạo ra các cơn bộc phát của gout là bị chấn thương, mổ, nhịn đói, dùng rượu hoặc các chất có cồn (alcohol), ăn nhiều quá, dùng một số thuốc có ảnh hưởng đến mức urate trong máu.
Gout mạn tính với các cục sạn dưới da (chronic tophaceous gout)
Xảy ra ở một số bệnh nhân bị gout lâu năm không được (hoặc không chịu) điều trị thích hợp. Các cục u do sạn urate đóng cục ở khớp, xương, hoặc sụn, được gọi là “tophus,” hoặc “tophi” (số nhiều-nhiều cục). Các cục này có thể chèn ép vào xương làm xương bị ăn ṃn. Các cục xấu xí này thường gặp nhất ở các khớp ngón tay, thường không đau; tuy nhiên, đôi khi nó có thể bị viêm và đau y như cơn đau của khớp bị viêm cấp tính. Như đă nói, nó cũng có thể làm lở loét, nhiễm trùng. Đôi khi, nếu gần đường thần kinh, nó cũng có thể chèn ép vào thần kinh gây đau hay liệt.
Với các thuốc làm giảm acid uric trong máu, các cục sạn này ít xảy ra hơn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, các cục sạn này dễ được thành lập hơn. Ví dụ như ở những người bị gout mà dùng thuốc lợi tiểu (thường dùng trị cao huyết áp), những người uống rượu, những người bị ghép các cơ quan (organ transplantation) cần dùng thuốc cyclosporine, hoặc những người không thể dùng được các thuốc làm giảm urate.
Các biến chứng ở hệ tiết niệu
Các sạn urate cũng có thể đóng trong hệ tiết niệu gây sạn. Đó có thể là sạn thận, sạn niệu quản (là ống nối giữa thận và bàng quang – bọng đái)…
Sạn ở có thể làm tắc nghẽn gây ứ nước trong thận, dần dần gây suy thận. Nếu sạn nhỏ đóng trong thận, trong một số ít trường hợp, nó có thể gây viêm, xơ và (sau đó là) suy thận.
Do đó, trị gout, không chỉ là trị những cơn đau (là xong, như rất nhiều người vẫn nghĩ, nhất là những người chỉ mới bị một vài cơn đau đầu tiên), mà c̣n phải làm sao để giảm thiểu các cơn tái phát và các biến chứng của nó.
Lợi ích của đậu đũa: Ăn nhiều có giúp ngăn ngừa ung thư?
Tác giả: Vơ Châu Khoa
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Lợi ích của đậu đũa: Ăn nhiều có giúp ngăn ngừa ung thư?
Đậu đũa là một loại rau quen thuộc với người Việt Nam nhưng bạn đă bao giờ tự hỏi về lợi ích của đậu đũa với sức khỏe con người chưa?
Đậu đũa ngoài là loại thực phẩm phổ biến trong các bữa ăn hàng ngày của người Việt Nam, chúng c̣n cung cấp rất nhiều chất dinh dưỡng với các đặc tính chống oxy hóa, kháng khuẩn và có khả năng ngăn ngừa bệnh ung thư.
Nguồn gốc và tên gọi của đậu đũa
Đậu đũa có tên khoa học là Vigna sesquipedalis (L.) Fruwirth, c̣n được gọi là đậu bún hay đậu dải áo. Trên thế giới, đậu đũa có các tên gọi khác như Yardlong bean, Snake bean, Chinese long bean, Pea bean, Asparagus bean, Taao-hla-chao (H’mong), Jurokusasagemae (Nhật Bản), Dow gauk (Trung Quốc), Sitaw (Philippines).
Đậu đũa là một trong bốn loài phụ của đậu dải (Vigna unquiculata), có nguồn gốc từ Nam Á, thích hợp với khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới. Chúng được trồng nhiều ở Trung Quốc, Thái Lan, Philippines, Bangladesh, Ấn Độ, Pakistan, Indonesia và khu vực châu Phi.
Ở châu Phi, đậu đũa là một trong những loài cây lương thực quan trọng, góp phần tăng cường an ninh lương thực và phát triển kinh tế ở khu vực này.
Đặc điểm và các giống đậu đũa
đậu đũa có nguồn gốc từ Nam Á
Đậu đũa là loại cây thân thảo hằng năm, từ lâu đă trở thành một trong những loại thực phẩm phổ biến nhất ở thị trường châu Á. Quả đậu có màu xanh lá từ nhạt đến đậm, dài từ 20 đến 100 cm.
Khả năng chịu hạn của đậu đũa rất cao, có thể trồng trên mọi loại đất. Hạt giống nảy mầm và tăng trưởng nhanh. Sau 35 ngày có thể ra hoa và cho quả khoảng 2 tuần kế đó. Tùy theo giống và điều kiện gieo trồng mà năng suất và phẩm chất quả cũng sẽ khác nhau.
Ở Việt Nam, đậu đũa được trồng theo mùa vụ, gồm hai giống là:
•Đậu lùn có thời gian sinh trưởng ngắn từ 70 – 75 ngày, năng suất thấp hơn đậu đũa leo. Thân cây cao từ 50 – 70 cm, quả dài từ 30 – 35 cm.
•Đậu leo gồm nhiều giống như hạt trắng, hạt đỏ, hạt trắng đỏ, hạt đen và hạt trắng đen. Những giống này thân sinh trưởng vô hạn, khi canh tác phải làm giàn, quả dài từ 40 – 47 cm tùy theo giống.
Lợi ích của đậu đũa
1. Ngăn ngừa ung thư
Các chất chống oxy hóa có trong đậu đũa như vitamin C, mangan và vitamin B2 sẽ phá hủy các gốc tự do, ức chế khả năng phát triển của các tế bào ung thư.
Ăn đậu đũa thường xuyên cũng sẽ giúp bạn bổ sung đầy đủ lượng folate, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư ruột kết, ung thư vú, ung thư cổ tử cung, ung thư năo và ung thư phổi.
2. Tăng cường sức khỏe tim mạch
Folate có khả năng giảm lượng homocysteine trong máu. Hàm lượng homocysteine trong máu quá cao có thể gây tổn thương lên lớp nội mạc của động mạch.
Ngoài ra, chúng c̣n h́nh thành nhiều huyết khối hơn b́nh thường, tăng nguy cơ tắc nghẽn mạch máu. T́nh trạng này kéo dài có thể gây ra những cơn đột quỵ, thuyên tắc phổi hoặc nhồi máu cơ tim.
3. Bảo vệ thai nhi
ăn đậu đũa tốt cho thai nhi
Phụ nữ mang thai nếu thường xuyên ăn những loại thực phẩm giàu folic acid sẽ giúp thai nhi giảm nguy cơ bị khuyết tật ống thần kinh cũng như hội chứng năo phẳng Anencephaly hay tật nứt đốt sống.
Folic acid cũng đóng vai tṛ quan trọng trong việc sao chép DNA và RNA, cùng với sự phân chia tế bào của thai nhi. Ngoài đậu đũa là thực phẩm có chứa folic acid, th́ các loài thực vật họ đậu khác như đậu cô ve và đậu lăng cũng có chứa hàm lượng folic acid cần thiết cho sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi.
4. Nâng cao chất lượng giấc ngủ
Thiếu hụt magie có thể gây ra bệnh rối loạn giấc ngủ, khiến bạn dễ lo lắng, bồn chồn và ngủ không sâu. Cung cấp đầy đủ lượng magie cho cơ thể sẽ giúp thư giăn thần kinh, giảm lo âu và giúp bạn dễ đi vào giấc ngủ hơn.
Thêm đậu đũa vào chế độ ăn hàng ngày sẽ giúp bạn bổ sung magie và điều trị rối loạn giấc ngủ hiệu quả.
5. Tăng cường khả năng miễn dịch
Đậu đũa khi luộc chín chứa nhiều vitamin B1 hơn đậu đũa tươi. Vitamin B1 (thiamine) rất cần thiết trong quá tŕnh chuyển hóa carbohydrate từ thực phẩm thành các loại dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.
Thiếu vitamin B1 có thể dẫn đến rối loạn trao đổi chất kèm theo các hiện tượng như khó tiêu, giảm sút tiết dịch vị, tê phù…
6. Giúp sáng mắt và pḥng bệnh về mắt
Đậu đũa có chứa vitamin B1 và vitamin B2 giúp pḥng tránh bệnh đục thủy tinh thể và tăng nhăn áp.
Ngoài ra, vitamin B2 trong đậu đũa c̣n giúp ngăn ngừa chứng đau nửa đầu, thiếu máu và bổ sung năng lượng cho cơ thể.
7. Thích hợp với người đang giảm cân và béo ph́
Trong thành phần dinh dưỡng của đậu đũa nấu chín không chứa axit béo và cholesterol. Ngược lại, thành phần chất xơ chiếm 3,8g, là một thực phẩm lư tưởng cho người đang giảm cân, thừa cân hoặc những người đang mắc bệnh béo ph́.
Mangan và canxi có trong đậu góp phần vào việc củng cố xương chắc khỏe, ngăn ngừa ung thư xương.
Bên cạnh đó, đậu đũa cũng chứa hàm lượng kali phong phú, 100g đậu đũa chín có thể cung cấp đến 20% nhu cầu kali cần thiết cho cơ thể mỗi ngày. Khoáng chất này sẽ giúp bạn tránh nguy cơ mắc bệnh loăng xương, cho xương cứng cáp hơn.
Với thành phần dinh dưỡng đa dạng, đậu đũa được y học phương Tây công nhận có nhiều lợi ích với sức khỏe con người. Ngoài ra, chúng c̣n được sử dụng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh thuộc y học cổ truyền phương Đông như chướng bụng, ăn không tiêu, bệnh đường tiết niệu, chữa chứng mộng tinh, bạch trọc…
9. Làm chậm quá tŕnh lăo hóa da
Lợi ích của đậu đũa không chỉ riêng về sức khỏe mà c̣n tốt với làn da. Đậu đũa giàu vitamin C giúp loại bỏ các gốc tự do gây ra nếp nhăn, khô da và làm chậm quá tŕnh lăo hóa. Vitamin C không chỉ có ích cho da mà c̣n giúp các dây chằng, gân và mạch máu chắc khỏe hơn.
Chúng cũng giúp đẩy nhanh quá tŕnh làm lành vết thương và hạn chế t́nh trạng sẹo thâm. Ngoài ra, ăn đậu đũa thường xuyên c̣n giúp giảm nguy cơ mắc bệnh gout.
Giá trị dinh dưỡng của đậu đũa
Quả đậu đũa tươi có giá trị dinh dưỡng tương đối cao. Cụ thể, thành phần dinh dưỡng trong 100g đậu đũa tươi như sau: (1)
Giá trị dinh dưỡng Khối lượng
Năng lượng 47 kcal
Protein (chất đạm) 2,8g
Chất béo 0,4g
Canxi 50 mg
Sắt 0,47 mg
Magie 44 mg
Phốt pho 59 mg
Kali 240 mg
Natri 4 mg
Kẽm 0,37 mg
Đồng 0,048 mg
Mangan 0,205 mg
Selen 1,5 µg
Vitamin A 865 IU
Vitamin C 18,8 mg
Vitamin B1 0,107 mg
Vitamin B2 0,11 mg
Vitamin B3 0,41 mg
Vitamin B6 0,024 mg
Folate 62 µg
Thành phần dinh dưỡng trong đậu đũa sau khi đă luộc chín (không luộc với muối): (2)
Giá trị dinh dưỡng Khối lượng
Năng lượng 118 kcal
Protein (chất đạm) 8,29g
Chất béo 0,45g
Canxi 42 mg
Sắt 2,64 mg
Magie 98 mg
Phốt pho 181 mg
Kali 315 mg
Natri 5 mg
Kẽm 1,08 mg
Đồng 0,225 mg
Mangan 0,487 mg
Selen 2,8 µg
Vitamin C 0,4 mg
Vitamin B1 0,212 mg
Vitamin B2 0,064 mg
Vitamin B3 0,551 mg
Vitamin B6 0,095 mg
Folate 146 µg
Dù là quả đậu đũa tươi hay đă được nấu chín đều cung cấp rất nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Với khả năng ngăn ngừa ung thư, tăng cường sức khỏe tim mạch, pḥng bệnh loăng xương và giúp cải thiện giấc ngủ, đậu đũa thực sự là một loại thực phẩm tuyệt vời cho sức khỏe.
Châu Khoa | HELLO BACSI
Bạn có thể quan tâm đến chủ đề:
•Đậu cô ve và 8 lợi ích bất ngờ đối với sức khỏe
•Giá trị dinh dưỡng thần kỳ trong mầm đậu nành
•Tác dụng của cà tím trong ngăn ngừa và trị bệnh măn tính
Chia sẻ thông tin hữu ích này cho mọi người trên:
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Ngày đăng: Tháng Mười Hai 16, 2019 | Lần cập nhật cuối: Tháng Mười Hai 17, 2019
Nguồn tham khảo
Bài cùng chuyên mục
chế độ ăn cho người bị gout
Dinh dưỡng, Sống Khỏe
Chế độ ăn cho người bị gout trong 7 ngày
Giảm cân nhờ ăn chậm: Bạn đă biết đến phương pháp này?
Dinh dưỡng, Sống Khỏe
Giảm cân nhờ ăn chậm: Bạn đă biết đến phương pháp này?
tác dụng của sá sùng
Dinh dưỡng, Sống Khỏe
Tác dụng của sá sùng giúp bạn nấu ăn bổ dưỡng
Cách ăn uống lành mạnh mùa Giáng sinh
Lễ hội
7 cách ăn uống lành mạnh trong mùa Giáng sinh năm nay
Bài có nhiều người đọc
tương tamari
Dinh dưỡng, Sống Khỏe
Tương tamari: Gia vị mới lạ giúp bạn ngon miệng hơn
Carb là ǵ? Vai tṛ của carb đối với sức khỏe
Dinh dưỡng, Sống Khỏe
Carb là ǵ? Vai tṛ của carb đối với sức khỏe
tác dụng của ớt chuông
Dinh dưỡng, Sống Khỏe
Tác dụng của ớt chuông cho sức khỏe, làn da và mái tóc
sữa tươi
Dinh dưỡng, Sống Khỏe
Sữa tươi nguyên chất chưa qua xử lư liệu có tốt cho sức khỏe?
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Đậu cô ve và 8 lợi ích bất ngờ đối với sức khỏe
Đậu cô ve (hay đậu que) là một loại thực phẩm được ưa chuộng trên khắp thế giới. Chúng không chỉ mang đến giá trị dinh dưỡng to lớn mà c̣n mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Trong bài viết dưới đây, Hello Bacsi sẽ giúp bạn hiểu rơ hơn về 8 lợi ích tuyệt vời khi ăn đậu cô ve thường xuyên và những giá trị dinh dưỡng mà loại đậu này mang lại.
Đậu cô ve là đậu ǵ?
Đậu cô ve hay c̣n được gọi là đậu que hoặc đậu ve có tên khoa học là Phaseolus vulgaris. Tên gọi và cách đọc này là từ mượn được biến âm từ tên tiếng Pháp là Haricot vert.
Ở phía Tây hoặc Đông Bắc nước Mỹ, đậu cô ve dùng để chỉ về những loại đậu như green bean, string bean, snap been. C̣n ở Mexico, chúng có tên là ejotes. Đây là những giống đậu được trồng để lấy cả vỏ lẫn ruột.
Nguồn gốc và đặc điểm của đậu cô ve
đặc điểm đậu cô ve
Đậu cô ve thuộc loài thân thảo hằng năm, có nguồn gốc từ Trung Mỹ. Hiện nay, đậu ve được trồng phổ biến khắp thế giới. Ở Việt Nam, đậu cô ve được trồng từ Bắc vào Nam, là một trong những loại hoa màu được ưu tiên gieo trồng trong hệ thống luân canh với lúa nước.
Chúng được chia làm hai nhóm là đậu cô ve leo và đậu cô ve lùn. Nhóm đậu leo được trồng theo dàn, thường cho năng suất cao hơn nhóm đậu lùn.
Lá cây thuộc loại lá kép lông chim, mặt lá bằng phẳng, hơi nhám, có thể ăn như một loại rau xanh. Rễ thuộc loại rễ cọc, gồm rễ chính và nhiều rễ phụ, có thể dùng làm thức ăn cho gia súc.
Hoa đậu ve là hoa lưỡng tính, có nhiều màu như trắng ngà, hồng, đỏ hoặc tím. Hàu hết các giống đậu này có quả dài từ 8 – 20 cm, rộng từ 0,6 – 1 cm. Đầu nhọn dài, h́nh kim và có màu xanh lá nhạt hoặc xanh lá cây thẫm.
Lợi ích khi ăn đậu cô ve thường xuyên
1. Ngăn ngừa ung thư
Theo PGS-TS-BS. Lâm Vĩnh Niên – Trưởng khoa Dinh dưỡng – Tiết chế Bệnh viện Đại học Y Dược TP. HCM, các loại thịt khi chiên hoặc nướng ở nhiệt độ cao sẽ h́nh thành các hóa chất độc hại có khả năng gây ung thư. Các hóa chất này là các amin dị ṿng và hydrocarbon thơm đa ṿng.
Đậu cô ve chứa hàm lượng chất diệp lục cao, hạn chế khả năng gây đột biến gene của các amin dị ṿng, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư.
2. Tăng khả năng mang thai
Theo một nghiên cứu của đại học Y Harvard, phụ nữ trong độ tuổi sinh sản hấp thụ nhiều chất sắt có trong các loại thực vật như đậu que, rau bina (rau chân vịt) và bí ngô có thể tăng khả năng thụ thai. (1)
Bên cạnh đó, khả năng hấp thụ chất sắt sẽ tốt hơn nếu bạn kết hợp ăn cùng các loại thực phẩm giàu vitamin C như cà chua, ớt chuông hoặc các loại quả mọng.
Ngoài ra, axit folic cũng cần thiết cho phụ nữ mang thai. Đây là một dạng của folate, giúp bảo vệ thai nhi tránh khỏi các bệnh khuyết tật ống thần kinh. (2)
Đậu cô ve cung cấp 10% nhu cầu axit folic và 6% nhu cầu chất sắt hàng ngày của cơ thể.
3. Giảm nguy cơ mắc bệnh trầm cảm
Khi cơ thể sản sinh quá nhiều homocysteine, chúng sẽ hạn chế việc lưu thông máu và các chất dinh dưỡng khác lên năo. Homocysteine c̣n cản trở các hormone sản sinh ra serotonin giúp bạn cảm thấy hạnh phúc, dopamine và norepinephrine giúp điều ḥa tâm trạng, dễ ngủ và thèm ăn.
Hiện tượng này kéo dài sẽ khiến bạn luôn cảm thấy lo âu, phiền muộn và dẫn đến trầm cảm. Folate trong đậu cô ve ngoài khả năng giúp thai nhi khỏe mạnh, c̣n giúp bạn ngăn ngừa việc sản sinh homocysteine quá mức, giảm nguy cơ mắc bệnh trầm cảm.
4. Giúp xương chắc khỏe hơn
đậu que tươi giúp xương chắc khỏe
Với lượng vitamin K dồi dào, ăn đậu ve sẽ giúp bạn tăng cường khả năng hấp thụ canxi và giảm bài tiết canxi qua đường tiểu. Từ đó điều chỉnh cấu trúc protein trong xương, giúp xương chắc khỏe, giảm nguy cơ mắc bệnh xương thủy tinh (bệnh gịn xương, dễ găy).
Tuy nhiên, khiếm khuyết của loại đậu này là hàm lượng phytate bên trong chúng. Phytate có thể cản trở khả năng hấp thụ một số chất dinh dưỡng, bao gồm cả canxi. Nói cách khác, phytate là một chất kháng dinh dưỡng. Để khắc phục điểm này, bạn có thể ngâm đậu trong nước vài giờ trước khi nấu. (3)
5. Tăng cường sức khỏe tim mạch
Vitamin B12, magie, chất xơ và folate trong đậu cô ve giúp giảm cholesterol, ngừa bệnh cao huyết áp và thúc đẩy lưu thông tuần hoàn máu. Ăn đậu ve thường xuyên c̣n giúp bạn giảm nguy cơ mắc bệnh mạch vành.
6. Hỗ trợ kiểm soát bệnh tiểu đường
Một nghiên cứu được đăng tải trên NCBI cho biết ăn đậu cô ve sẽ có lợi cho bệnh nhân tiểu đường. Chúng chứa rất ít tinh bột, là loại thực phẩm lư tưởng trong chế độ ăn kiêng cho người mắc bệnh này. (4)
Việc thêm đậu ve vào chế độ ăn ít đường của bạn giúp giảm lượng đường trong máu. Thậm chí, chúng c̣n làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim ở bệnh nhân tiểu đường.
7. Cải thiện thị lực
Đậu cô ve chứa đến 640 µg lutein và zeaxanthin. Đây là hai chất chống oxy hóa giúp cải thiện thị lực cho bạn.
Lutein và zeaxanthin c̣n ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng ở người cao tuổi (AMD) và bệnh đục thủy tinh thể. (5)
8. Tăng cường chức năng hệ tiêu hóa
Chất xơ trong đậu cô ve giúp ngăn ngừa táo bón và điều trị các triệu chúng do hội chứng ruột kích thích gây ra. Chất xơ không chỉ tăng cường chức năng hệ tiêu hóa mà c̣n giúp giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư dạ dày. (6)
Ngoài những công dụng trên, đậu ve với lượng calo thấp c̣n giúp bạn duy tŕ cân nặng và tăng cường khả năng miễn dịch cho cơ thể nhờ carotenoid và vitamin A phong phú.
Protein (hay c̣n được gọi là đạm) là dưỡng chất thiết yếu cho một hệ miễn dịch khỏe mạnh, giúp xây dựng và tái tạo các mô của cơ thể. Theo khuyến nghị nhu cầu dinh dưỡng của Bộ Y tế dành cho người Việt Nam, mỗi ngày, trung b́nh một người trưởng thành cần nạp 1,25g chất đạm/1 kg thể trọng. Thiếu protein sẽ khiến tiến tŕnh lăo hóa bị đẩy nhanh, da bạn sẽ xuất hiện nhiều nếp nhăn, tóc dễ găy rụng, cơ thể suy dinh dưỡng và thường cảm thấy mệt mỏi.
Đậu cô ve chứa protein thực vật chứa hàm lượng chất béo thấp, ít cholesterol nên rất tốt cho sức khỏe, đặc biệt đối với những người đang có vấn đề về tim mạch. Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), trong 100g đậu cô ve tươi có chứa 1,83g protein (7) và khi luộc chín (không cho muối) là 1,89g. (8)
2. Vitamin C
đậu ve luộc giúp bổ sung vitamin
Đậu cô ve là một nguồn cung cấp vitamin C dồi dào. Đậu cô ve tươi chứa 12,2 mg vitamin C/100g và khi luộc chín là 9,7 mg. Vitamin C là một chất chống oxy hóa, giúp trung ḥa các gốc tự do có thể gây hại đến các tế bào khỏe mạnh và bảo vệ cấu trúc DNA của cơ thể.
Ngoài ra, vitamin C c̣n duy tŕ lượng protein, chất béo và carbohydrate giúp tăng cường hệ miễn dịch. Chúng cũng đóng vai tṛ quan trọng trong việc sản xuất collagen, tăng độ đàn hồi cho da, củng cố xương và gân chắc khỏe.
3. Vitamin A
Trên thực tế, vitamin A không phải là một loại vitamin. Chúng là một nhóm các hợp chất được gọi là retinoid. Vitamin A đóng vai tṛ quan trọng trong việc tăng cường thị lực, hệ miễn dịch và sức khỏe sinh sản.
Hàm lượng vitamin A trong 100g đậu cô ve tươi là 690 IU và khi luộc chín là 32 µg, ít hơn 15% so với hàm lượng được khuyến nghị nạp vào cơ thể mỗi ngày.
4. Vitamin K
Nếu cơ thể thiếu vitamin K, dù bạn có ăn nhiều thực phẩm chứa canxi th́ xương vẫn không thể chắc khỏe. Vitamin K cần thiết cho quá tŕnh sản sinh protein giúp xương hấp thụ canxi dễ dàng hơn. Ngoài ra, chúng c̣n giúp duy tŕ mật độ xương (BMD), giúp bạn giảm nguy cơ mắc bệnh loăng xương.
Theo khuyến nghị, mỗi ngày, phụ nữ nên nạp 90 µg vitamin K, c̣n nam giới cần đến 120 µg vitamin K. Đậu cô ve chín chứa 47,9 µg vitamin K/100g, c̣n đậu cô ve tươi chứa 43 µg vitamin K/100g.
5. Các loại vitamin khác
Ngoài vitamin A, C và K, trong đậu cô ve c̣n chứa nhiều loại vitamin khác.
Hàm lượng các loại vitamin trong 100g đậu ve tươi:
Đậu cô ve chứa rất nhiều khoáng chất có lợi cho cơ thể con người, đặc biệt là mangan. Mangan có khả năng chống oxy hóa tốt. Ngoài ra, chúng c̣n hỗ trợ quá tŕnh trao đổi chất trong cơ thể, giúp xương chắc khỏe và thúc đẩy quá tŕnh làm lành vết thương.
Đậu cô ve không chỉ làm giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, ngăn ngừa ung thư, bệnh tiểu đường mà c̣n có lợi trong việc tăng khả năng thụ thai ở phụ nữ. Tuy nhiên, bạn nên có chế độ ăn hợp lư chứ không nên chỉ tập trung ăn đậu cô ve. Ngoài ra, nếu bạn đang sử dụng các loại thuốc chống đông máu, hăy xin thêm ư kiến từ bác sĩ trong việc phân bố đậu cô ve vào khẩu phần ăn
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Giá trị dinh dưỡng thần kỳ trong mầm đậu nành
Mầm đậu nành (hay mầm đậu tương) là một món ăn phổ biến trong bữa cơm hàng ngày của người Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc. Chúng không chỉ có giá trị về dinh dưỡng mà c̣n giúp ngăn ngừa ung thư và các bệnh về tim mạch.
Nguồn gốc của mầm đậu nành
Mầm đậu nành hay c̣n được gọi là mầm đậu tương hoặc mầm đỗ tương. Người miền Nam Việt Nam c̣n gọi một tên khác là giá đậu nành. Chúng c̣n một tên gọi khác là Kongnamul theo tiếng Hàn Quốc. Thực phẩm này rất được ưa chuộng và phổ biến trong các bữa ăn hàng ngày ở Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản.
Hiện nay, chưa thể xác định nguồn gốc chính xác của mầm đậu nành. Một số tư liệu cho rằng chúng đă có từ thời Tam Quốc của Hàn Quốc (1 – 935 B.C) hoặc triều đại Goryeo (Cao Ly). (1)
Theo ghi chép trong Hyangyak Gugeupbang (một trong những quyển sách lâu đời nhất Hàn Quốc), vào năm 935 thời Goryeo, tướng quân Bae Hyeon-gyeong và binh lính của ông đă thoát khỏi nạn đói nhờ dùng mầm đậu nành làm thức ăn. Trong quyển Complete Works of Cheongjanggwan cũng có ghi chép về sự kiện dân chúng thời Joseon đă sử dụng mầm đậu nành để nấu cháo ăn và vượt qua thời kỳ đói kém kinh hoàng trong lịch sử.
Cách làm mầm đậu nành
Mầm đậu nành rất dễ ươm trồng, bạn có thể tự trồng tại nhà một cách dễ dàng. Đầu tiên, bạn chọn ra những hạt đậu nành chắc khỏe. Tiếp theo, bạn hăy ngâm chúng trong nước ấm khoảng 38 – 40ºC, ngâm từ 10 – 12 tiếng cho đậu hơi nở ra. Kế đó, vớt chúng ra và rải đều vào rổ nhựa có lót một lớp vải màn.
Cuối cùng, hăy dùng một chiếc khăn bông ướt trùm lên rổ rồi mang ủ trong chỗ tối. Lưu ư, nơi ủ đậu nành phải khô thoáng và có không khí lưu thông để tránh nấm mốc phát triển. Mỗi ngày, bạn nên mang rổ đậu ra dấp nước một lần rồi cất lại như cũ. Sau 3 – 4 ngày, bạn có thể thu hoạch được mầm đậu tươi.
Các món ăn từ đậu nành và mầm đậu nành
món ăn làm từ mầm đậu nành
Đậu nành (đậu tương) là một món ăn không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của người Hàn Quốc bởi lượng protein, dầu tự nhiên và các thành phần có lợi cho sức khỏe khác.
Trung b́nh một hạt đậu nành khô chứa 40% protein và 20% dầu tự nhiên, 40% c̣n lại bao gồm carbohydrate, vitamin, phytochemical và các khoáng chất.
Ở phương Đông, các món ăn từ đậu nành rất được yêu thích, chúng thường được làm ra thành giá đậu nành, sữa đậu nành, đậu phụ (đậu hũ), tào phớ. Chúng có thể ăn riêng hoặc ăn kèm với cơm. Ở Trung Quốc c̣n có món đậu hủ ma bà (hay đậu hũ Tứ Xuyên) và đậu hủ thúi rất nổi tiếng với hương vị độc đáo.
Mầm đậu nành thường được chế biến thành nước tương, trộn với cơm, nấu thành súp hoặc ăn sống như một dạng salad tươi.
Chúng chứa nhiều thành phần dinh dưỡng như isoflavone, riboflavin, niacin, các axit amin, protein thô và lipid. Chúng c̣n chứa một hàm lượng cao các nguyên tố vi lượng như kẽm, natri, kali, đồng, magie, phốt pho, sắt và mangan.
Tùy thuộc vào giống đậu nành và phương pháp ươm trồng mà hàm lượng các nguyên tố vi lượng cũng sẽ khác nhau. Ngoài ra, chúng c̣n có chất kháng dinh dưỡng hemagglutinin, chất ức chế trypsin và lipoxygenase. Những chất này cũng có lợi cho sức khỏe con người.
Về chi tiết hàm lượng dinh dưỡng và tác dụng của mầm đậu nành, mời bạn cùng t́m hiểu trong phần nội dung sau đây.
Axit amin và protein là những phân tử có vai tṛ quan trọng đối với sự sống. Các tế bào trong cơ thể con người sử dụng các axit amin để tổng hợp ra protein, nhằm thực hiện nhiều chức năng như sao chép ADN, phản ứng trao đổi các chất xúc tác và vận chuyển các phân tử.
Mầm đậu nành chứa đến 46% lượng protein thô, hàm lượng này có thể biến đổi tùy theo điều kiện nảy mầm. Vấn đề này cũng đồng nhất đối với hàm lượng axit amin tự do. Tuy nhiên, chúng thường tăng lên chứ không giảm đi trong quá tŕnh nảy mầm.
Các mẫu hạt đậu nành thu thập từ các quốc gia khác nhau có hàm lượng axit amin tự do tăng lên trong quá tŕnh nảy mầm như sau: Nhật Bản 437,2 mg lên 12.768,8 mg/100g, Hoa Kỳ 452,2 mg lên 10.845,9 mg/100g và Trung Quốc 367,2 mg tăng lên đến 11.931 mg/100g.
Với hàm lượng lớn axit amin thiết yếu, súp mầm đậu được xem là một trong những món ăn giàu dinh dưỡng và có tác dụng giải ngộ độc rượu.
2. Cung cấp omega-3 và omega-6 giảm nguy cơ mắc bệnh tim
Mầm đậu nành chứa một lượng lớn các chất béo không băo ḥa đa có lợi cho sức khỏe. Omega-6 trong mầm đậu giúp kiểm soát lượng cholesterol trong máu, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. C̣n omega-3 giúp sáng mắt, tăng cường hệ miễn dịch và phát triển trí năo.
Hàm lượng chất béo trung b́nh trong hạt đậu nành ở điều kiện độ ẩm đạt 13% là 18,1%. Ở điều kiện nhiệt độ khác dao động từ 8,3 đến 27,9%. Chúng có thể giảm từ 15% xuống 10% trong quá tŕnh nảy mầm do sự biến đổi về nồng độ axit béo. Nồng độ axit béo của mầm đậu nành phụ thuộc vào giống đậu nành, quá tŕnh ươm mầm và điều kiện môi trường sinh trưởng.
3. Isoflavone giúp điều ḥa nội tiết tố nữ, tăng khả năng thụ thai
Isoflavone là một loại phytoestrogen hoặc nguyên tố vi lượng có nguồn gốc từ thực vật. Mặc dù có nhiều loại thực vật chứa isoflavone nhưng đậu nành, đậu xanh, hành tây và táo là bốn loại có hàm lượng isoflavone cao nhất.
Hàm lượng isoflavone trong hạt đậu nành khô từ 0,05 – 0,5% và c̣n cao hơn khi chúng ở dạng mầm. Hấp thụ nhiều isoflavone sẽ giúp cơ thể chống lại các nguy cơ mắc bệnh tim mạch, giảm thiểu các triệu chứng măn kinh ở phụ nữ, bảo vệ bạn khỏi nguy cơ mắc bệnh ung thư và loăng xương.
Isoflavone trong đậu nành giúp hỗ trợ điều ḥa chu kỳ kinh nguyệt. Ngoài ra, chúng c̣n làm tăng nội tiết tố estrogen, kích thích quá tŕnh rụng trứng và tăng khả năng thụ thai ở phụ nữ. Do đó, mầm đậu nành được xem là một trong những phương pháp tự nhiên giúp giải quyết t́nh trạng hiếm muộn, ngừa ung thư vú và tăng kích thước ṿng một.
4. Bổ sung vitamin làm tăng sức đề kháng
Vitamin là các hợp chất hữu cơ thiết yếu, giúp tăng sức đề kháng và có tác động trực tiếp đến sức khỏe con người. Thiếu vitamin có thể gây ra các triệu chứng như thiếu máu, rụng tóc, mắt quáng gà, môi khô nứt, tê b́ tay chân, mệt mỏi, kiệt sức, mất ngủ, yếu cơ…
Hạt đậu nành chứa nhiều vitamin A, B1, K1, B9, E và C. Trong đó, vitamin B1 và B9 giúp tăng cường chức năng hệ thần kinh, điều trị chứng trầm cảm và giảm tỉ lệ mắc bệnh ung thư… Vitamin C giúp nâng cao sức đề kháng, giúp các tổn thương nhanh lành hơn.
Hàm lượng vitamin B1 trong mầm đậu nành c̣n cao gấp hai lần hạt đậu nành thô. Thậm chí, lượng vitamin C c̣n tăng gấp 4 – 20 lần trong 4 – 5 ngày ươm mầm đậu.
Số liệu thực tế ghi nhận, hạt đậu nành khô chứa trung b́nh 2 mg/100g vitamin C đă tăng tới 11 mg/100g sau 5 ngày nảy mầm. Tương tự, lượng carotene từ 0,12 mg/100g tăng lên 0,2 mg/100g. Riêng hàm lượng lutein tăng gấp 20 – 24 lần và β-carotene tăng gấp 8 – 17 lần.
5. Bổ sung saponin làm giảm cholesterol trong máu, trị bệnh hạ đường huyết
mầm đậu nành dùng làm kimchi
Saponin là một glycoside tự nhiên thường xuất hiện ở nhiều loài thực vật. Saponin trong mầm đậu nành có khả năng làm giảm cholesterol trong máu, trị bệnh hạ đường huyết và ngăn ngừa các bệnh về thận.
Saponin có vị nhẫn đắng, thường ở dạng vô định h́nh, rất khó tinh chế. Hàm lượng saponin trong hạt đậu nành khô chiếm khoảng 0,5 – 0,65%. Do đó, mầm đậu tươi thường kén người ăn. Ở Hàn Quốc, chúng thường được chế biến thành kim chi, dùng để xào hoặc nấu súp.
6. Cung cấp năng lượng cho cơ thể
Hạt đậu nành chứa khoảng 33% carbohydrate, trong đó có tới 16,6% là đường tự nhiên. Hàm lượng đường tự nhiên này bao gồm 41,3 – 67,5% sucrose, 5,2 – 15,8% raffinose và 12,1 – 35,2% stachoyse.
Đường là những carbohydrate có vị ngọt được chia thành hai nhóm là đường đơn (monosaccharide) và đường phức (oligosaccharide). Về mặt dinh dưỡng, carbohydrate cung cấp năng lượng cho các cơ và hệ thần kinh trung ương.
Tuy nhiên, mầm đậu nành có chứa cả loại đường ḥa tan và đường không ḥa tan. V́ thế, bạn không nên ăn quá nhiều mầm đậu trong một lúc để tránh gây đầy hơi, khó tiêu và dẫn tới tiêu chảy.
Hàm lượng đường trong mầm đậu nành thường không ổn định. Trong điều kiện môi trường khác nhau, lượng carbohydrate bên trong mầm đậu nành cũng có thể khác nhau. Dù thế, hầu hết các nghiên cứu đều cho thấy lượng đường trong mầm đậu khá thấp. Thế nên, chúng cũng phù hợp với người bệnh tiểu đường.
7. Cung cấp khoáng chất cần thiết ngừa sỏi thận và bệnh viêm xương khớp
Mầm đậu nành chứa các khoáng chất khác nhau như kẽm, natri, kali, canxi, sắt, đồng, mangan và phốt pho, là những dưỡng chất thiết yếu cho nhu cầu của cơ thể.
Hàm lượng của kẽm, canxi, natri, mangan, kali và đồng tăng đáng kể trong khi sắt giảm từ 48.87 μg/100g xuống c̣n 35.29 μg/100g sau 4 ngày nảy mầm.
Các khoáng chất trong mầm đậu nành có khả năng chống oxy hóa cao, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư, sỏi thận, bệnh viêm xương khớp, cao huyết áp và các vấn đề về tim mạch.
Mầm đậu nành là một loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao. Thế nên, bạn nên bổ sung chúng vào chế độ ăn hàng ngày để tăng cường sức đề kháng và pḥng tránh bệnh tim mạch. Loại thực phẩm tuyệt vời này rất dễ trồng nên bạn có thể tự làm tại nhà để sử dụng. Nếu bạn muốn mua tinh chất mầm đậu nành hay các sản phẩm chiết xuất mầm đậu nành, hăy lựa chọn thương hiệu uy tín và nơi bán chất lượng nhé!
Những điều cần biết về thành phần dinh dưỡng của đậu nành
Tác giả: Phương Quỳnh
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Những điều cần biết về thành phần dinh dưỡng của đậu nành
Từ ngàn xưa, người châu Á đă sử dụng đậu nành như một nguyên liệu quen thuộc để chế biến các món ăn và loại đồ uống khác nhau. Thành phần dinh dưỡng của đậu nành rất đa dạng và phong phú, giúp mang đến giá trị cao.
Các thành phần này có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên có phải chúng chỉ đem đến lợi ích hay không, hăy cùng Hello Bacsi t́m hiểu trong bài viết sau đây nhé!
Đậu nành (Glycine max) là một cây họ đậu có nguồn gốc từ Đông Á. Đây là một loại nguyên liệu quan trọng trong chế độ ăn của người dân châu Á và được sử dụng từ rất lâu. Ngày nay, loại đậu này chủ yếu được trồng ở châu Á, Nam và Bắc Mỹ.
Người châu Á thường dùng cả đậu nành tươi và khô hoặc ươm thành mầm đậu nành để chế biến thực phẩm, trong khi đó các sản phẩm đậu nành đă qua chế biến phổ biến hơn ở nhiều nước phương Tây. Chúng ta có thể bắt gặp rất nhiều sản phẩm khác nhau bao gồm bột đậu nành, protein đậu nành, đậu phụ, sữa đậu nành, nước tương và dầu đậu nành.
Loại đậu này chứa các chất chống oxy hóa và các dưỡng chất từ thực vật có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, nhiều người cũng lo ngại về tác dụng phụ tiềm ẩn của loại hạt này.
Thành phần dinh dưỡng của đậu nành
Đậu nành chủ yếu chứa nhiều protein nhưng cũng chứa một lượng lớn đường và chất béo. Các thành phần dinh dưỡng có trong 100g đậu luộc là:
•Calo: 173
•Nước: 63%
•Protein: 16,6g
•Carbohydrate: 9,9g
•Đường: 3g
•Chất xơ: 6g
•Chất béo: 9g •Chất béo băo ḥa: 1,3g
•Chất béo không no đơn nguyên: 1,98g
•Chất béo không no đa nguyên: 5,06g
•Omega-3: 0,6g
•Omega-6: 4,47g
Thành phần dinh dưỡng của đậu nành 1
1. Protein
Đậu này là một trong những nguồn cung cấp protein thực vật tốt nhất. Hàm lượng protein chiếm 36 – 56% trọng lượng khô của đậu nành. Một cốc (172g) đậu luộc có chứa khoảng 29g protein. Giá trị dinh dưỡng của protein từ loại đậu này là rất có lợi, mặc dù chất lượng không thể cao như protein động vật.
Hai loại protein chính có trong loại đậu này là glycinin và conglycinin, chiếm khoảng 80% tổng hàm lượng protein. Tuy nhiên, những protein này có thể kích hoạt phản ứng dị ứng ở một số người.
Việc tiêu thụ protein đậu nành có liên quan đến việc giảm cholesterol một cách lành mạnh.
2. Chất béo
Loại đậu này được phân vào nhóm “hạt có dầu” và được sử dụng làm nguyên liệu để làm dầu đậu nành. Ở dạng hạt khô, hàm lượng chất béo trong loại đậu này xấp xỉ 18% trọng lượng, chủ yếu là các axit béo không băo ḥa đa và không băo ḥa đơn, cùng với một lượng nhỏ chất béo băo ḥa.
Loại chất béo chiếm ưu thế trong đậu này là axit linoleic, chiếm khoảng 50% tổng lượng chất béo.
3. Chất đường bột (Carbohydrate)
Loại hạt này chứa rất ít các chất đường bột, chỉ số đường huyết (GI) của đậu nành nguyên chất rất thấp. Chỉ số này phản ánh tốc độ làm tăng đường huyết sau khi ăn các thực phẩm giàu chất bột đường. V́ có chỉ số đường huyết thấp nên loại hạt này rất phù hợp với các bệnh nhân bị đái tháo đường.
4. Chất xơ
Đậu nành chứa một lượng vừa đủ chất xơ ḥa tan và không ḥa tan. Các sợi không ḥa tan chủ yếu là alpha-galactoside, có thể gây đầy hơi và tiêu chảy ở những người nhạy cảm. Alpha-galactoside thuộc nhóm sợi gọi là FODMAP, loại sợi này có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích (IBS).
Mặc dù gây ra tác dụng phụ khó chịu ở một số người, chất xơ ḥa tan trong loại hạt này thường được coi là tốt cho sức khỏe. Chúng được lên men bởi vi khuẩn trong ruột của bạn, dẫn đến sự h́nh thành các axit béo chuỗi ngắn (SCFA), có thể cải thiện sức khỏe đường ruột và giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng.
5. Vitamin và khoáng chất
Loại hạt này là một nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất rất tốt, bao gồm:
• Molypden: Đậu nành rất giàu molypden, một nguyên tố vi lượng thiết yếu chủ yếu được t́m thấy trong hạt, ngũ cốc và các loại đậu.
• Vitamin K1 (hay c̣n gọi là phylloquinone): Đây là dạng vitamin K được t́m thấy trong các cây họ đậu. Vitamin K1 đóng một vai tṛ quan trọng trong quá tŕnh đông máu.
• Vitamin B9: C̣n được gọi là folate, loại vitamin này giữ nhiều chức năng khác nhau trong cơ thể và được coi là đặc biệt quan trọng trong thai kỳ.
• Đồng: Người phương Tây thường có chế độ ăn uống rất ít đồng. Việc thiếu hụt đồng có thể ảnh hưởng xấu đến tim.
• Mangan: Một nguyên tố vi lượng được t́m thấy trong hầu hết các loại thực phẩm và nước uống. Do trong hạt này có chứa hàm lượng axit phytic cao khiến cơ thể kém hấp thụ mangan từ loại đậu này.
• Phốt pho: Đậu nành là một nguồn cung cấp phốt pho dồi dào, một khoáng chất thiết yếu cho nhu cầu của cơ thể.
• Vitamin B1: C̣n được gọi là thiamine, thiamine đóng vai tṛ quan trọng trong nhiều chức năng của cơ thể.
6. Các hợp chất thực vật khác trong đậu nành
Hạt đậu này rất giàu các hợp chất thực vật có hoạt tính sinh học khác nhau, bao gồm:
• Isoflavone
Đây là hợp chất thuộc họ polyphenol chống oxy hóa, isoflavone có nhiều tác dụng đối với sức khỏe.
Đậu nành chứa lượng isoflavone cao hơn các loại thực phẩm thông thường khác. Isoflavone là một dưỡng chất thực vật độc đáo, có cấu trúc gần giống với nội tiết tố nữ estrogen. Trên thực tế, isoflavone thuộc nhóm phytoestrogen hay c̣n gọi là estrogen thực vật.
Các loại isoflavone chính có trong đậu nành là genistein (50%), daidzein (40%) và glycitein (10%).
Một số người sở hữu một loại vi khuẩn đường ruột đặc biệt trong cơ thể có thể chuyển đổi daidzein thành solol. Solol được xem là một chất có lợi cho sức khỏe.
Những người có thể tự tạo ra solol được chứng minh rằng sẽ được hưởng nhiều lợi ích hơn từ việc tiêu thụ đậu nành so với những người không thể.
• Axit phytic
Được t́m thấy trong các loại hạt thực vật, axit phytic (phytate) làm giảm sự hấp thụ các khoáng chất như kẽm và sắt. Bạn có thể làm giảm lượng axit phytic trong đậu nành bằng cách đun sôi, chế biến hạt đă nảy mầm hoặc lên men.
• Saponin
Một trong những nhóm hợp chất thực vật chính có trong đậu nành, saponin đă được chứng minh có thể giúp giảm cholesterol ở động vật.
Các thành phần dinh dưỡng trong đậu nành mang đến lợi ích ǵ cho sức khỏe?
Đậu nành làm giảm mắc bệnh ung thư
Giống như hầu hết các loại thực phẩm khác, đậu nành có một số các tác dụng có lợi cho sức khỏe. Các tác dụng này đa số đều đến từ các thành phần dinh dưỡng trong đậu nành.
1. Có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư
Ung thư là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trong xă hội hiện đại. Việc tiêu thụ các sản phẩm từ đậu nành giúp làm tăng sự h́nh thành các mô vú ở phụ nữ, theo giả thuyết làm tăng nguy cơ ung thư vú. Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu chỉ ra rằng việc tiêu thụ các sản phẩm từ đậu nành có thể làm giảm nguy cơ ung thư vú.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng loại hạt này cũng có tác dụng bảo vệ nam giới khỏi nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.
Một số hợp chất có trong đậu nành (bao gồm isoflavone và lunasin) có thể cho các tác dụng pḥng ngừa ung thư tiềm tàng. Việc tiêu thụ isoflavone từ sớm có thể giúp bảo vệ chúng ta khỏi nguy cơ ung thư vú sau này. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn chưa t́m ra cơ chế chính xác của mối liên quan này.
2. Giảm các triệu chứng măn kinh
Măn kinh là giai đoạn xảy ra trong cuộc đời của người phụ nữ khi thời kỳ sinh sản kết thúc, báo hiệu bằng việc chấm dứt kinh nguyệt. Giai đoạn này, nồng độ estrogen sụt giảm đáng kể khiến phụ nữ thường cảm thấy khó chịu, đổ mồ hôi, bốc hỏa và thay đổi tâm trạng. Trong thực tế, phụ nữ châu Á, đặc biệt là phụ nữ Nhật Bản, ít gặp các triệu chứng măn kinh hơn phụ nữ phương Tây.
Chế độ ăn có nhiều đậu nành ở châu Á có thể là nguyên nhân dẫn đến những khác biệt này. Các nghiên cứu chỉ ra rằng isoflavone, một hợp chất thuộc nhóm estrogen thực vật có trong loại đậu này có thể làm giảm bớt những triệu chứng măn kinh.
Các sản phẩm làm từ đậu nành không ảnh hưởng lên tất cả phụ nữ theo cơ chế này. Đậu nành dường như chỉ có hiệu quả trên những người sở hữu loại vi khuẩn đường ruột có khả năng chuyển hóa isoflavone thành solol.
Việc hấp thu 135mg isoflavone hằng ngày trong suốt 1 tuần, tương đương với việc tiêu thụ khoảng 68g đậu nành mỗi ngày sẽ giúp giảm bớt các triệu chứng măn kinh ở những người mà cơ thể có khả năng chuyển đổi daidzein thành equol có hoạt tính estrogen lớn hơn daidzein. Trong khi các phương pháp điều trị nội tiết đă được sử dụng từ lâu để điều trị các triệu chứng măn kinh th́ phương pháp bổ sung isoflavone được sử dụng khá rộng răi.
3. Loăng xương
Loăng xương là t́nh trạng giảm mật độ xương và tăng nguy cơ găy xương, đặc biệt là ở phụ nữ lớn tuổi.
Tiêu thụ các sản phẩm từ loại hạt này có thể làm giảm nguy cơ loăng xương ở những phụ nữ đă trải qua thời kỳ măn kinh. Những tác dụng có lợi này dường như cũng được tạo thành nhờ isoflavone.
Đậu nành c̣n có rất nhiều lợi ích sức khỏe, các bạn có thể t́m hiểu thêm về những lợi ích này qua bài Liệu đậu nành có thực sự tốt cho sức khỏe của bạn?
Đậu nành có thật sự tốt hoàn toàn?
Mặc dù đậu nành có một số lợi ích sức khỏe nhưng một số người cần hạn chế tiêu thụ các sản phẩm từ loại hạt này hoặc sử dụng tránh hoàn toàn.
cần hạt chế dùng đậu nành để an toàn
1. Ức chế chức năng tuyến giáp
Hấp thụ quá nhiều sản phẩm từ đậu nành có thể gây ức chế chức năng tuyến giáp ở một số người và góp phần gây ra suy giáp (t́nh trạng tuyến giáp hoạt động kém hiệu quả, dẫn đến thiếu hụt hormone tuyến giáp). Tuyến giáp là một tuyến lớn điều chỉnh sự tăng trưởng và kiểm soát tốc độ tiêu hao năng lượng của cơ thể bạn.
Các nghiên cứu trên động vật và người chỉ ra rằng isoflavone có trong đậu nành có thể ngăn chặn sự h́nh thành của hormone tuyến giáp.
Một nghiên cứu ở 37 người Nhật trưởng thành cho thấy rằng ăn 30g đậu nành mỗi ngày trong 3 tháng gây nên sự ức chế chức năng tuyến giáp. Họ gặp phải các triệu chứng như khó chịu, buồn ngủ, táo bón và ph́ đại tuyến giáp. Tuy nhiên, tất cả đều biến mất sau khi họ ngưng sử dụng loại hạt này.
Một nghiên cứu khác ở người lớn bị suy giáp nhẹ cho thấy dùng 16mg isoflavone mỗi ngày trong 2 tháng đă ức chế chức năng tuyến giáp ở 10% số người tham gia. Lượng isoflavone tiêu thụ này khá nhỏ, chỉ tương đương với việc ăn 8g đậu nành mỗi ngày.
Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu ở người trưởng thành khỏe mạnh không t́m thấy bất kỳ mối liên hệ đáng kể nào giữa việc tiêu thụ các sản phẩm từ loại đậu này và sự thay đổi chức năng tuyến giáp.
Dựa trên 14 nghiên cứu đă được thực hiện cho thấy rằng việc tiêu thụ đậu nành không có tác động bất lợi đáng kể nào đối với chức năng tuyến giáp ở người trưởng thành khỏe mạnh. Tuy nhiên, việc này có thể dẫn đến thiếu hụt hormone tuyến giáp ở trẻ nhỏ.
Tóm lại, tiêu thụ thường xuyên các sản phẩm từ loại đậu này hoặc bổ sung isoflavone có thể dẫn đến suy giáp ở những người nhạy cảm, đặc biệt là những người có tuyến giáp hoạt động kém.
2. Đầy hơi và khó tiêu
Giống như hầu hết các loại đậu khác, loại đậu này có chứa chất xơ không ḥa tan, có thể gây đầy hơi và tiêu chảy ở những người nhạy cảm.
Các sợi raffinose và stachyose thuộc nhóm chất xơ gọi là FODMAP, có thể làm nặng thêm các triệu chứng của IBS (Hội chứng ruột kích thích). Nếu bạn bị hội chứng này, hăy tránh hoặc hạn chế ăn các sản phầm từ loại đậu này.
3. Dị ứng đậu nành
Dị ứng đậu nành thường xảy ra do hai protein là glycinin và conglycinin, được t́m thấy trong hầu hết các sản phẩm đậu nành. Mặc dù là một trong những thực phẩm gây dị ứng phổ biến nhất nhưng dị ứng đậu nành tương đối hiếm gặp ở cả trẻ em và người lớn.
Loại đậu này có hàm lượng protein cao và là nguồn cung cấp cả carbohydrate và chất béo. Đậu nành cũng cung cấp thêm vitamin, khoáng chất và các hợp chất thực vật có lợi, chẳng hạn như isoflavone, cho cơ thể chúng ta. V́ lư do này, ăn loại đậu này thường xuyên có thể làm giảm các triệu chứng măn kinh, giảm nguy cơ ung thư vú và tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, chúng có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa và ức chế chức năng tuyến giáp ở những người nhạy cảm.
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Giá trị dinh dưỡng thần kỳ trong mầm đậu nành
Mầm đậu nành (hay mầm đậu tương) là một món ăn phổ biến trong bữa cơm hàng ngày của người Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc. Chúng không chỉ có giá trị về dinh dưỡng mà c̣n giúp ngăn ngừa ung thư và các bệnh về tim mạch.
Nguồn gốc của mầm đậu nành
Mầm đậu nành hay c̣n được gọi là mầm đậu tương hoặc mầm đỗ tương. Người miền Nam Việt Nam c̣n gọi một tên khác là giá đậu nành. Chúng c̣n một tên gọi khác là Kongnamul theo tiếng Hàn Quốc. Thực phẩm này rất được ưa chuộng và phổ biến trong các bữa ăn hàng ngày ở Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản.
Hiện nay, chưa thể xác định nguồn gốc chính xác của mầm đậu nành. Một số tư liệu cho rằng chúng đă có từ thời Tam Quốc của Hàn Quốc (1 – 935 B.C) hoặc triều đại Goryeo (Cao Ly). (1)
Theo ghi chép trong Hyangyak Gugeupbang (một trong những quyển sách lâu đời nhất Hàn Quốc), vào năm 935 thời Goryeo, tướng quân Bae Hyeon-gyeong và binh lính của ông đă thoát khỏi nạn đói nhờ dùng mầm đậu nành làm thức ăn. Trong quyển Complete Works of Cheongjanggwan cũng có ghi chép về sự kiện dân chúng thời Joseon đă sử dụng mầm đậu nành để nấu cháo ăn và vượt qua thời kỳ đói kém kinh hoàng trong lịch sử.
Cách làm mầm đậu nành
Mầm đậu nành rất dễ ươm trồng, bạn có thể tự trồng tại nhà một cách dễ dàng. Đầu tiên, bạn chọn ra những hạt đậu nành chắc khỏe. Tiếp theo, bạn hăy ngâm chúng trong nước ấm khoảng 38 – 40ºC, ngâm từ 10 – 12 tiếng cho đậu hơi nở ra. Kế đó, vớt chúng ra và rải đều vào rổ nhựa có lót một lớp vải màn.
Cuối cùng, hăy dùng một chiếc khăn bông ướt trùm lên rổ rồi mang ủ trong chỗ tối. Lưu ư, nơi ủ đậu nành phải khô thoáng và có không khí lưu thông để tránh nấm mốc phát triển. Mỗi ngày, bạn nên mang rổ đậu ra dấp nước một lần rồi cất lại như cũ. Sau 3 – 4 ngày, bạn có thể thu hoạch được mầm đậu tươi.
Các món ăn từ đậu nành và mầm đậu nành
món ăn làm từ mầm đậu nành
Đậu nành (đậu tương) là một món ăn không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của người Hàn Quốc bởi lượng protein, dầu tự nhiên và các thành phần có lợi cho sức khỏe khác.
Trung b́nh một hạt đậu nành khô chứa 40% protein và 20% dầu tự nhiên, 40% c̣n lại bao gồm carbohydrate, vitamin, phytochemical và các khoáng chất.
Ở phương Đông, các món ăn từ đậu nành rất được yêu thích, chúng thường được làm ra thành giá đậu nành, sữa đậu nành, đậu phụ (đậu hũ), tào phớ. Chúng có thể ăn riêng hoặc ăn kèm với cơm. Ở Trung Quốc c̣n có món đậu hủ ma bà (hay đậu hũ Tứ Xuyên) và đậu hủ thúi rất nổi tiếng với hương vị độc đáo.
Mầm đậu nành thường được chế biến thành nước tương, trộn với cơm, nấu thành súp hoặc ăn sống như một dạng salad tươi.
Chúng chứa nhiều thành phần dinh dưỡng như isoflavone, riboflavin, niacin, các axit amin, protein thô và lipid. Chúng c̣n chứa một hàm lượng cao các nguyên tố vi lượng như kẽm, natri, kali, đồng, magie, phốt pho, sắt và mangan.
Tùy thuộc vào giống đậu nành và phương pháp ươm trồng mà hàm lượng các nguyên tố vi lượng cũng sẽ khác nhau. Ngoài ra, chúng c̣n có chất kháng dinh dưỡng hemagglutinin, chất ức chế trypsin và lipoxygenase. Những chất này cũng có lợi cho sức khỏe con người.
Về chi tiết hàm lượng dinh dưỡng và tác dụng của mầm đậu nành, mời bạn cùng t́m hiểu trong phần nội dung sau đây.
Giá trị dinh dưỡng trong mầm đậu nành
1. Giàu axit amin giúp giải ngộ độc rượu
Axit amin và protein là những phân tử có vai tṛ quan trọng đối với sự sống. Các tế bào trong cơ thể con người sử dụng các axit amin để tổng hợp ra protein, nhằm thực hiện nhiều chức năng như sao chép ADN, phản ứng trao đổi các chất xúc tác và vận chuyển các phân tử.
Mầm đậu nành chứa đến 46% lượng protein thô, hàm lượng này có thể biến đổi tùy theo điều kiện nảy mầm. Vấn đề này cũng đồng nhất đối với hàm lượng axit amin tự do. Tuy nhiên, chúng thường tăng lên chứ không giảm đi trong quá tŕnh nảy mầm.
Các mẫu hạt đậu nành thu thập từ các quốc gia khác nhau có hàm lượng axit amin tự do tăng lên trong quá tŕnh nảy mầm như sau: Nhật Bản 437,2 mg lên 12.768,8 mg/100g, Hoa Kỳ 452,2 mg lên 10.845,9 mg/100g và Trung Quốc 367,2 mg tăng lên đến 11.931 mg/100g.
Với hàm lượng lớn axit amin thiết yếu, súp mầm đậu được xem là một trong những món ăn giàu dinh dưỡng và có tác dụng giải ngộ độc rượu.
2. Cung cấp omega-3 và omega-6 giảm nguy cơ mắc bệnh tim
Mầm đậu nành chứa một lượng lớn các chất béo không băo ḥa đa có lợi cho sức khỏe. Omega-6 trong mầm đậu giúp kiểm soát lượng cholesterol trong máu, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. C̣n omega-3 giúp sáng mắt, tăng cường hệ miễn dịch và phát triển trí năo.
Hàm lượng chất béo trung b́nh trong hạt đậu nành ở điều kiện độ ẩm đạt 13% là 18,1%. Ở điều kiện nhiệt độ khác dao động từ 8,3 đến 27,9%. Chúng có thể giảm từ 15% xuống 10% trong quá tŕnh nảy mầm do sự biến đổi về nồng độ axit béo. Nồng độ axit béo của mầm đậu nành phụ thuộc vào giống đậu nành, quá tŕnh ươm mầm và điều kiện môi trường sinh trưởng.
3. Isoflavone giúp điều ḥa nội tiết tố nữ, tăng khả năng thụ thai
Isoflavone là một loại phytoestrogen hoặc nguyên tố vi lượng có nguồn gốc từ thực vật. Mặc dù có nhiều loại thực vật chứa isoflavone nhưng đậu nành, đậu xanh, hành tây và táo là bốn loại có hàm lượng isoflavone cao nhất.
Hàm lượng isoflavone trong hạt đậu nành khô từ 0,05 – 0,5% và c̣n cao hơn khi chúng ở dạng mầm. Hấp thụ nhiều isoflavone sẽ giúp cơ thể chống lại các nguy cơ mắc bệnh tim mạch, giảm thiểu các triệu chứng măn kinh ở phụ nữ, bảo vệ bạn khỏi nguy cơ mắc bệnh ung thư và loăng xương.
Isoflavone trong đậu nành giúp hỗ trợ điều ḥa chu kỳ kinh nguyệt. Ngoài ra, chúng c̣n làm tăng nội tiết tố estrogen, kích thích quá tŕnh rụng trứng và tăng khả năng thụ thai ở phụ nữ. Do đó, mầm đậu nành được xem là một trong những phương pháp tự nhiên giúp giải quyết t́nh trạng hiếm muộn, ngừa ung thư vú và tăng kích thước ṿng một.
Vitamin là các hợp chất hữu cơ thiết yếu, giúp tăng sức đề kháng và có tác động trực tiếp đến sức khỏe con người. Thiếu vitamin có thể gây ra các triệu chứng như thiếu máu, rụng tóc, mắt quáng gà, môi khô nứt, tê b́ tay chân, mệt mỏi, kiệt sức, mất ngủ, yếu cơ…
Hạt đậu nành chứa nhiều vitamin A, B1, K1, B9, E và C. Trong đó, vitamin B1 và B9 giúp tăng cường chức năng hệ thần kinh, điều trị chứng trầm cảm và giảm tỉ lệ mắc bệnh ung thư… Vitamin C giúp nâng cao sức đề kháng, giúp các tổn thương nhanh lành hơn.
Hàm lượng vitamin B1 trong mầm đậu nành c̣n cao gấp hai lần hạt đậu nành thô. Thậm chí, lượng vitamin C c̣n tăng gấp 4 – 20 lần trong 4 – 5 ngày ươm mầm đậu.
Số liệu thực tế ghi nhận, hạt đậu nành khô chứa trung b́nh 2 mg/100g vitamin C đă tăng tới 11 mg/100g sau 5 ngày nảy mầm. Tương tự, lượng carotene từ 0,12 mg/100g tăng lên 0,2 mg/100g. Riêng hàm lượng lutein tăng gấp 20 – 24 lần và β-carotene tăng gấp 8 – 17 lần.
5. Bổ sung saponin làm giảm cholesterol trong máu, trị bệnh hạ đường huyết
mầm đậu nành dùng làm kimchi
Saponin là một glycoside tự nhiên thường xuất hiện ở nhiều loài thực vật. Saponin trong mầm đậu nành có khả năng làm giảm cholesterol trong máu, trị bệnh hạ đường huyết và ngăn ngừa các bệnh về thận.
Saponin có vị nhẫn đắng, thường ở dạng vô định h́nh, rất khó tinh chế. Hàm lượng saponin trong hạt đậu nành khô chiếm khoảng 0,5 – 0,65%. Do đó, mầm đậu tươi thường kén người ăn. Ở Hàn Quốc, chúng thường được chế biến thành kim chi, dùng để xào hoặc nấu súp.
6. Cung cấp năng lượng cho cơ thể
Hạt đậu nành chứa khoảng 33% carbohydrate, trong đó có tới 16,6% là đường tự nhiên. Hàm lượng đường tự nhiên này bao gồm 41,3 – 67,5% sucrose, 5,2 – 15,8% raffinose và 12,1 – 35,2% stachoyse.
Đường là những carbohydrate có vị ngọt được chia thành hai nhóm là đường đơn (monosaccharide) và đường phức (oligosaccharide). Về mặt dinh dưỡng, carbohydrate cung cấp năng lượng cho các cơ và hệ thần kinh trung ương.
Tuy nhiên, mầm đậu nành có chứa cả loại đường ḥa tan và đường không ḥa tan. V́ thế, bạn không nên ăn quá nhiều mầm đậu trong một lúc để tránh gây đầy hơi, khó tiêu và dẫn tới tiêu chảy.
Hàm lượng đường trong mầm đậu nành thường không ổn định. Trong điều kiện môi trường khác nhau, lượng carbohydrate bên trong mầm đậu nành cũng có thể khác nhau. Dù thế, hầu hết các nghiên cứu đều cho thấy lượng đường trong mầm đậu khá thấp. Thế nên, chúng cũng phù hợp với người bệnh tiểu đường.
7. Cung cấp khoáng chất cần thiết ngừa sỏi thận và bệnh viêm xương khớp
Mầm đậu nành chứa các khoáng chất khác nhau như kẽm, natri, kali, canxi, sắt, đồng, mangan và phốt pho, là những dưỡng chất thiết yếu cho nhu cầu của cơ thể.
Hàm lượng của kẽm, canxi, natri, mangan, kali và đồng tăng đáng kể trong khi sắt giảm từ 48.87 μg/100g xuống c̣n 35.29 μg/100g sau 4 ngày nảy mầm.
Các khoáng chất trong mầm đậu nành có khả năng chống oxy hóa cao, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư, sỏi thận, bệnh viêm xương khớp, cao huyết áp và các vấn đề về tim mạch.
Mầm đậu nành là một loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao. Thế nên, bạn nên bổ sung chúng vào chế độ ăn hàng ngày để tăng cường sức đề kháng và pḥng tránh bệnh tim mạch. Loại thực phẩm tuyệt vời này rất dễ trồng nên bạn có thể tự làm tại nhà để sử dụng. Nếu bạn muốn mua tinh chất mầm đậu nành hay các sản phẩm chiết xuất mầm đậu nành, hăy lựa chọn thương hiệu uy tín và nơi bán chất lượng nhé!
Những điều cần biết về thành phần dinh dưỡng của đậu nành
Tác giả: Phương Quỳnh
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Những điều cần biết về thành phần dinh dưỡng của đậu nành
Từ ngàn xưa, người châu Á đă sử dụng đậu nành như một nguyên liệu quen thuộc để chế biến các món ăn và loại đồ uống khác nhau. Thành phần dinh dưỡng của đậu nành rất đa dạng và phong phú, giúp mang đến giá trị cao.
Các thành phần này có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên có phải chúng chỉ đem đến lợi ích hay không, hăy cùng Hello Bacsi t́m hiểu trong bài viết sau đây nhé!
Đậu nành (Glycine max) là một cây họ đậu có nguồn gốc từ Đông Á. Đây là một loại nguyên liệu quan trọng trong chế độ ăn của người dân châu Á và được sử dụng từ rất lâu. Ngày nay, loại đậu này chủ yếu được trồng ở châu Á, Nam và Bắc Mỹ.
Người châu Á thường dùng cả đậu nành tươi và khô hoặc ươm thành mầm đậu nành để chế biến thực phẩm, trong khi đó các sản phẩm đậu nành đă qua chế biến phổ biến hơn ở nhiều nước phương Tây. Chúng ta có thể bắt gặp rất nhiều sản phẩm khác nhau bao gồm bột đậu nành, protein đậu nành, đậu phụ, sữa đậu nành, nước tương và dầu đậu nành.
Loại đậu này chứa các chất chống oxy hóa và các dưỡng chất từ thực vật có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, nhiều người cũng lo ngại về tác dụng phụ tiềm ẩn của loại hạt này.
Thành phần dinh dưỡng của đậu nành
Đậu nành chủ yếu chứa nhiều protein nhưng cũng chứa một lượng lớn đường và chất béo. Các thành phần dinh dưỡng có trong 100g đậu luộc là:
•Calo: 173
•Nước: 63%
•Protein: 16,6g
•Carbohydrate: 9,9g
•Đường: 3g
•Chất xơ: 6g
•Chất béo: 9g •Chất béo băo ḥa: 1,3g
•Chất béo không no đơn nguyên: 1,98g
•Chất béo không no đa nguyên: 5,06g
•Omega-3: 0,6g
•Omega-6: 4,47g
Thành phần dinh dưỡng của đậu nành 1
1. Protein
Đậu này là một trong những nguồn cung cấp protein thực vật tốt nhất. Hàm lượng protein chiếm 36 – 56% trọng lượng khô của đậu nành. Một cốc (172g) đậu luộc có chứa khoảng 29g protein. Giá trị dinh dưỡng của protein từ loại đậu này là rất có lợi, mặc dù chất lượng không thể cao như protein động vật.
Hai loại protein chính có trong loại đậu này là glycinin và conglycinin, chiếm khoảng 80% tổng hàm lượng protein. Tuy nhiên, những protein này có thể kích hoạt phản ứng dị ứng ở một số người.
Việc tiêu thụ protein đậu nành có liên quan đến việc giảm cholesterol một cách lành mạnh.
2. Chất béo
Loại đậu này được phân vào nhóm “hạt có dầu” và được sử dụng làm nguyên liệu để làm dầu đậu nành. Ở dạng hạt khô, hàm lượng chất béo trong loại đậu này xấp xỉ 18% trọng lượng, chủ yếu là các axit béo không băo ḥa đa và không băo ḥa đơn, cùng với một lượng nhỏ chất béo băo ḥa.
Loại chất béo chiếm ưu thế trong đậu này là axit linoleic, chiếm khoảng 50% tổng lượng chất béo.
3. Chất đường bột (Carbohydrate)
Loại hạt này chứa rất ít các chất đường bột, chỉ số đường huyết (GI) của đậu nành nguyên chất rất thấp. Chỉ số này phản ánh tốc độ làm tăng đường huyết sau khi ăn các thực phẩm giàu chất bột đường. V́ có chỉ số đường huyết thấp nên loại hạt này rất phù hợp với các bệnh nhân bị đái tháo đường.
4. Chất xơ
Đậu nành chứa một lượng vừa đủ chất xơ ḥa tan và không ḥa tan. Các sợi không ḥa tan chủ yếu là alpha-galactoside, có thể gây đầy hơi và tiêu chảy ở những người nhạy cảm. Alpha-galactoside thuộc nhóm sợi gọi là FODMAP, loại sợi này có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích (IBS).
Mặc dù gây ra tác dụng phụ khó chịu ở một số người, chất xơ ḥa tan trong loại hạt này thường được coi là tốt cho sức khỏe. Chúng được lên men bởi vi khuẩn trong ruột của bạn, dẫn đến sự h́nh thành các axit béo chuỗi ngắn (SCFA), có thể cải thiện sức khỏe đường ruột và giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng.
5. Vitamin và khoáng chất
Loại hạt này là một nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất rất tốt, bao gồm:
• Molypden: Đậu nành rất giàu molypden, một nguyên tố vi lượng thiết yếu chủ yếu được t́m thấy trong hạt, ngũ cốc và các loại đậu.
• Vitamin K1 (hay c̣n gọi là phylloquinone): Đây là dạng vitamin K được t́m thấy trong các cây họ đậu. Vitamin K1 đóng một vai tṛ quan trọng trong quá tŕnh đông máu.
• Vitamin B9: C̣n được gọi là folate, loại vitamin này giữ nhiều chức năng khác nhau trong cơ thể và được coi là đặc biệt quan trọng trong thai kỳ.
• Đồng: Người phương Tây thường có chế độ ăn uống rất ít đồng. Việc thiếu hụt đồng có thể ảnh hưởng xấu đến tim.
• Mangan: Một nguyên tố vi lượng được t́m thấy trong hầu hết các loại thực phẩm và nước uống. Do trong hạt này có chứa hàm lượng axit phytic cao khiến cơ thể kém hấp thụ mangan từ loại đậu này.
• Phốt pho: Đậu nành là một nguồn cung cấp phốt pho dồi dào, một khoáng chất thiết yếu cho nhu cầu của cơ thể.
• Vitamin B1: C̣n được gọi là thiamine, thiamine đóng vai tṛ quan trọng trong nhiều chức năng của cơ thể.
6. Các hợp chất thực vật khác trong đậu nành
Hạt đậu này rất giàu các hợp chất thực vật có hoạt tính sinh học khác nhau, bao gồm:
• Isoflavone
Đây là hợp chất thuộc họ polyphenol chống oxy hóa, isoflavone có nhiều tác dụng đối với sức khỏe.
Đậu nành chứa lượng isoflavone cao hơn các loại thực phẩm thông thường khác. Isoflavone là một dưỡng chất thực vật độc đáo, có cấu trúc gần giống với nội tiết tố nữ estrogen. Trên thực tế, isoflavone thuộc nhóm phytoestrogen hay c̣n gọi là estrogen thực vật.
Các loại isoflavone chính có trong đậu nành là genistein (50%), daidzein (40%) và glycitein (10%).
Một số người sở hữu một loại vi khuẩn đường ruột đặc biệt trong cơ thể có thể chuyển đổi daidzein thành solol. Solol được xem là một chất có lợi cho sức khỏe.
Những người có thể tự tạo ra solol được chứng minh rằng sẽ được hưởng nhiều lợi ích hơn từ việc tiêu thụ đậu nành so với những người không thể.
• Axit phytic
Được t́m thấy trong các loại hạt thực vật, axit phytic (phytate) làm giảm sự hấp thụ các khoáng chất như kẽm và sắt. Bạn có thể làm giảm lượng axit phytic trong đậu nành bằng cách đun sôi, chế biến hạt đă nảy mầm hoặc lên men.
• Saponin
Một trong những nhóm hợp chất thực vật chính có trong đậu nành, saponin đă được chứng minh có thể giúp giảm cholesterol ở động vật.
Các thành phần dinh dưỡng trong đậu nành mang đến lợi ích ǵ cho sức khỏe?
Đậu nành làm giảm mắc bệnh ung thư
Giống như hầu hết các loại thực phẩm khác, đậu nành có một số các tác dụng có lợi cho sức khỏe. Các tác dụng này đa số đều đến từ các thành phần dinh dưỡng trong đậu nành.
1. Có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư
Ung thư là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trong xă hội hiện đại. Việc tiêu thụ các sản phẩm từ đậu nành giúp làm tăng sự h́nh thành các mô vú ở phụ nữ, theo giả thuyết làm tăng nguy cơ ung thư vú. Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu chỉ ra rằng việc tiêu thụ các sản phẩm từ đậu nành có thể làm giảm nguy cơ ung thư vú.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng loại hạt này cũng có tác dụng bảo vệ nam giới khỏi nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.
Một số hợp chất có trong đậu nành (bao gồm isoflavone và lunasin) có thể cho các tác dụng pḥng ngừa ung thư tiềm tàng. Việc tiêu thụ isoflavone từ sớm có thể giúp bảo vệ chúng ta khỏi nguy cơ ung thư vú sau này. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn chưa t́m ra cơ chế chính xác của mối liên quan này.
2. Giảm các triệu chứng măn kinh
Măn kinh là giai đoạn xảy ra trong cuộc đời của người phụ nữ khi thời kỳ sinh sản kết thúc, báo hiệu bằng việc chấm dứt kinh nguyệt. Giai đoạn này, nồng độ estrogen sụt giảm đáng kể khiến phụ nữ thường cảm thấy khó chịu, đổ mồ hôi, bốc hỏa và thay đổi tâm trạng. Trong thực tế, phụ nữ châu Á, đặc biệt là phụ nữ Nhật Bản, ít gặp các triệu chứng măn kinh hơn phụ nữ phương Tây.
Chế độ ăn có nhiều đậu nành ở châu Á có thể là nguyên nhân dẫn đến những khác biệt này. Các nghiên cứu chỉ ra rằng isoflavone, một hợp chất thuộc nhóm estrogen thực vật có trong loại đậu này có thể làm giảm bớt những triệu chứng măn kinh.
Các sản phẩm làm từ đậu nành không ảnh hưởng lên tất cả phụ nữ theo cơ chế này. Đậu nành dường như chỉ có hiệu quả trên những người sở hữu loại vi khuẩn đường ruột có khả năng chuyển hóa isoflavone thành solol.
Việc hấp thu 135mg isoflavone hằng ngày trong suốt 1 tuần, tương đương với việc tiêu thụ khoảng 68g đậu nành mỗi ngày sẽ giúp giảm bớt các triệu chứng măn kinh ở những người mà cơ thể có khả năng chuyển đổi daidzein thành equol có hoạt tính estrogen lớn hơn daidzein. Trong khi các phương pháp điều trị nội tiết đă được sử dụng từ lâu để điều trị các triệu chứng măn kinh th́ phương pháp bổ sung isoflavone được sử dụng khá rộng răi.
3. Loăng xương
Loăng xương là t́nh trạng giảm mật độ xương và tăng nguy cơ găy xương, đặc biệt là ở phụ nữ lớn tuổi.
Tiêu thụ các sản phẩm từ loại hạt này có thể làm giảm nguy cơ loăng xương ở những phụ nữ đă trải qua thời kỳ măn kinh. Những tác dụng có lợi này dường như cũng được tạo thành nhờ isoflavone.
Đậu nành c̣n có rất nhiều lợi ích sức khỏe, các bạn có thể t́m hiểu thêm về những lợi ích này qua bài Liệu đậu nành có thực sự tốt cho sức khỏe của bạn?
Đậu nành có thật sự tốt hoàn toàn?
Mặc dù đậu nành có một số lợi ích sức khỏe nhưng một số người cần hạn chế tiêu thụ các sản phẩm từ loại hạt này hoặc sử dụng tránh hoàn toàn.
cần hạt chế dùng đậu nành để an toàn
1. Ức chế chức năng tuyến giáp
Hấp thụ quá nhiều sản phẩm từ đậu nành có thể gây ức chế chức năng tuyến giáp ở một số người và góp phần gây ra suy giáp (t́nh trạng tuyến giáp hoạt động kém hiệu quả, dẫn đến thiếu hụt hormone tuyến giáp). Tuyến giáp là một tuyến lớn điều chỉnh sự tăng trưởng và kiểm soát tốc độ tiêu hao năng lượng của cơ thể bạn.
Các nghiên cứu trên động vật và người chỉ ra rằng isoflavone có trong đậu nành có thể ngăn chặn sự h́nh thành của hormone tuyến giáp.
Một nghiên cứu ở 37 người Nhật trưởng thành cho thấy rằng ăn 30g đậu nành mỗi ngày trong 3 tháng gây nên sự ức chế chức năng tuyến giáp. Họ gặp phải các triệu chứng như khó chịu, buồn ngủ, táo bón và ph́ đại tuyến giáp. Tuy nhiên, tất cả đều biến mất sau khi họ ngưng sử dụng loại hạt này.
Một nghiên cứu khác ở người lớn bị suy giáp nhẹ cho thấy dùng 16mg isoflavone mỗi ngày trong 2 tháng đă ức chế chức năng tuyến giáp ở 10% số người tham gia. Lượng isoflavone tiêu thụ này khá nhỏ, chỉ tương đương với việc ăn 8g đậu nành mỗi ngày.
Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu ở người trưởng thành khỏe mạnh không t́m thấy bất kỳ mối liên hệ đáng kể nào giữa việc tiêu thụ các sản phẩm từ loại đậu này và sự thay đổi chức năng tuyến giáp.
Dựa trên 14 nghiên cứu đă được thực hiện cho thấy rằng việc tiêu thụ đậu nành không có tác động bất lợi đáng kể nào đối với chức năng tuyến giáp ở người trưởng thành khỏe mạnh. Tuy nhiên, việc này có thể dẫn đến thiếu hụt hormone tuyến giáp ở trẻ nhỏ.
Tóm lại, tiêu thụ thường xuyên các sản phẩm từ loại đậu này hoặc bổ sung isoflavone có thể dẫn đến suy giáp ở những người nhạy cảm, đặc biệt là những người có tuyến giáp hoạt động kém.
2. Đầy hơi và khó tiêu
Giống như hầu hết các loại đậu khác, loại đậu này có chứa chất xơ không ḥa tan, có thể gây đầy hơi và tiêu chảy ở những người nhạy cảm.
Các sợi raffinose và stachyose thuộc nhóm chất xơ gọi là FODMAP, có thể làm nặng thêm các triệu chứng của IBS (Hội chứng ruột kích thích). Nếu bạn bị hội chứng này, hăy tránh hoặc hạn chế ăn các sản phầm từ loại đậu này.
3. Dị ứng đậu nành
Dị ứng đậu nành thường xảy ra do hai protein là glycinin và conglycinin, được t́m thấy trong hầu hết các sản phẩm đậu nành. Mặc dù là một trong những thực phẩm gây dị ứng phổ biến nhất nhưng dị ứng đậu nành tương đối hiếm gặp ở cả trẻ em và người lớn.
Loại đậu này có hàm lượng protein cao và là nguồn cung cấp cả carbohydrate và chất béo. Đậu nành cũng cung cấp thêm vitamin, khoáng chất và các hợp chất thực vật có lợi, chẳng hạn như isoflavone, cho cơ thể chúng ta. V́ lư do này, ăn loại đậu này thường xuyên có thể làm giảm các triệu chứng măn kinh, giảm nguy cơ ung thư vú và tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, chúng có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa và ức chế chức năng tuyến giáp ở những người nhạy cảm.
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Giá trị dinh dưỡng thần kỳ trong mầm đậu nành
Mầm đậu nành (hay mầm đậu tương) là một món ăn phổ biến trong bữa cơm hàng ngày của người Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc. Chúng không chỉ có giá trị về dinh dưỡng mà c̣n giúp ngăn ngừa ung thư và các bệnh về tim mạch.
Nguồn gốc của mầm đậu nành
Mầm đậu nành hay c̣n được gọi là mầm đậu tương hoặc mầm đỗ tương. Người miền Nam Việt Nam c̣n gọi một tên khác là giá đậu nành. Chúng c̣n một tên gọi khác là Kongnamul theo tiếng Hàn Quốc. Thực phẩm này rất được ưa chuộng và phổ biến trong các bữa ăn hàng ngày ở Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản.
Hiện nay, chưa thể xác định nguồn gốc chính xác của mầm đậu nành. Một số tư liệu cho rằng chúng đă có từ thời Tam Quốc của Hàn Quốc (1 – 935 B.C) hoặc triều đại Goryeo (Cao Ly). (1)
Theo ghi chép trong Hyangyak Gugeupbang (một trong những quyển sách lâu đời nhất Hàn Quốc), vào năm 935 thời Goryeo, tướng quân Bae Hyeon-gyeong và binh lính của ông đă thoát khỏi nạn đói nhờ dùng mầm đậu nành làm thức ăn. Trong quyển Complete Works of Cheongjanggwan cũng có ghi chép về sự kiện dân chúng thời Joseon đă sử dụng mầm đậu nành để nấu cháo ăn và vượt qua thời kỳ đói kém kinh hoàng trong lịch sử.
Cách làm mầm đậu nành
Mầm đậu nành rất dễ ươm trồng, bạn có thể tự trồng tại nhà một cách dễ dàng. Đầu tiên, bạn chọn ra những hạt đậu nành chắc khỏe. Tiếp theo, bạn hăy ngâm chúng trong nước ấm khoảng 38 – 40ºC, ngâm từ 10 – 12 tiếng cho đậu hơi nở ra. Kế đó, vớt chúng ra và rải đều vào rổ nhựa có lót một lớp vải màn.
Cuối cùng, hăy dùng một chiếc khăn bông ướt trùm lên rổ rồi mang ủ trong chỗ tối. Lưu ư, nơi ủ đậu nành phải khô thoáng và có không khí lưu thông để tránh nấm mốc phát triển. Mỗi ngày, bạn nên mang rổ đậu ra dấp nước một lần rồi cất lại như cũ. Sau 3 – 4 ngày, bạn có thể thu hoạch được mầm đậu tươi.
Các món ăn từ đậu nành và mầm đậu nành
món ăn làm từ mầm đậu nành
Đậu nành (đậu tương) là một món ăn không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của người Hàn Quốc bởi lượng protein, dầu tự nhiên và các thành phần có lợi cho sức khỏe khác.
Trung b́nh một hạt đậu nành khô chứa 40% protein và 20% dầu tự nhiên, 40% c̣n lại bao gồm carbohydrate, vitamin, phytochemical và các khoáng chất.
Ở phương Đông, các món ăn từ đậu nành rất được yêu thích, chúng thường được làm ra thành giá đậu nành, sữa đậu nành, đậu phụ (đậu hũ), tào phớ. Chúng có thể ăn riêng hoặc ăn kèm với cơm. Ở Trung Quốc c̣n có món đậu hủ ma bà (hay đậu hũ Tứ Xuyên) và đậu hủ thúi rất nổi tiếng với hương vị độc đáo.
Mầm đậu nành thường được chế biến thành nước tương, trộn với cơm, nấu thành súp hoặc ăn sống như một dạng salad tươi.
Chúng chứa nhiều thành phần dinh dưỡng như isoflavone, riboflavin, niacin, các axit amin, protein thô và lipid. Chúng c̣n chứa một hàm lượng cao các nguyên tố vi lượng như kẽm, natri, kali, đồng, magie, phốt pho, sắt và mangan.
Tùy thuộc vào giống đậu nành và phương pháp ươm trồng mà hàm lượng các nguyên tố vi lượng cũng sẽ khác nhau. Ngoài ra, chúng c̣n có chất kháng dinh dưỡng hemagglutinin, chất ức chế trypsin và lipoxygenase. Những chất này cũng có lợi cho sức khỏe con người.
Về chi tiết hàm lượng dinh dưỡng và tác dụng của mầm đậu nành, mời bạn cùng t́m hiểu trong phần nội dung sau đây.
Axit amin và protein là những phân tử có vai tṛ quan trọng đối với sự sống. Các tế bào trong cơ thể con người sử dụng các axit amin để tổng hợp ra protein, nhằm thực hiện nhiều chức năng như sao chép ADN, phản ứng trao đổi các chất xúc tác và vận chuyển các phân tử.
Mầm đậu nành chứa đến 46% lượng protein thô, hàm lượng này có thể biến đổi tùy theo điều kiện nảy mầm. Vấn đề này cũng đồng nhất đối với hàm lượng axit amin tự do. Tuy nhiên, chúng thường tăng lên chứ không giảm đi trong quá tŕnh nảy mầm.
Các mẫu hạt đậu nành thu thập từ các quốc gia khác nhau có hàm lượng axit amin tự do tăng lên trong quá tŕnh nảy mầm như sau: Nhật Bản 437,2 mg lên 12.768,8 mg/100g, Hoa Kỳ 452,2 mg lên 10.845,9 mg/100g và Trung Quốc 367,2 mg tăng lên đến 11.931 mg/100g.
Với hàm lượng lớn axit amin thiết yếu, súp mầm đậu được xem là một trong những món ăn giàu dinh dưỡng và có tác dụng giải ngộ độc rượu.
2. Cung cấp omega-3 và omega-6 giảm nguy cơ mắc bệnh tim
Mầm đậu nành chứa một lượng lớn các chất béo không băo ḥa đa có lợi cho sức khỏe. Omega-6 trong mầm đậu giúp kiểm soát lượng cholesterol trong máu, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. C̣n omega-3 giúp sáng mắt, tăng cường hệ miễn dịch và phát triển trí năo.
Hàm lượng chất béo trung b́nh trong hạt đậu nành ở điều kiện độ ẩm đạt 13% là 18,1%. Ở điều kiện nhiệt độ khác dao động từ 8,3 đến 27,9%. Chúng có thể giảm từ 15% xuống 10% trong quá tŕnh nảy mầm do sự biến đổi về nồng độ axit béo. Nồng độ axit béo của mầm đậu nành phụ thuộc vào giống đậu nành, quá tŕnh ươm mầm và điều kiện môi trường sinh trưởng.
3. Isoflavone giúp điều ḥa nội tiết tố nữ, tăng khả năng thụ thai
Isoflavone là một loại phytoestrogen hoặc nguyên tố vi lượng có nguồn gốc từ thực vật. Mặc dù có nhiều loại thực vật chứa isoflavone nhưng đậu nành, đậu xanh, hành tây và táo là bốn loại có hàm lượng isoflavone cao nhất.
Hàm lượng isoflavone trong hạt đậu nành khô từ 0,05 – 0,5% và c̣n cao hơn khi chúng ở dạng mầm. Hấp thụ nhiều isoflavone sẽ giúp cơ thể chống lại các nguy cơ mắc bệnh tim mạch, giảm thiểu các triệu chứng măn kinh ở phụ nữ, bảo vệ bạn khỏi nguy cơ mắc bệnh ung thư và loăng xương.
Isoflavone trong đậu nành giúp hỗ trợ điều ḥa chu kỳ kinh nguyệt. Ngoài ra, chúng c̣n làm tăng nội tiết tố estrogen, kích thích quá tŕnh rụng trứng và tăng khả năng thụ thai ở phụ nữ. Do đó, mầm đậu nành được xem là một trong những phương pháp tự nhiên giúp giải quyết t́nh trạng hiếm muộn, ngừa ung thư vú và tăng kích thước ṿng một.
4. Bổ sung vitamin làm tăng sức đề kháng
Vitamin là các hợp chất hữu cơ thiết yếu, giúp tăng sức đề kháng và có tác động trực tiếp đến sức khỏe con người. Thiếu vitamin có thể gây ra các triệu chứng như thiếu máu, rụng tóc, mắt quáng gà, môi khô nứt, tê b́ tay chân, mệt mỏi, kiệt sức, mất ngủ, yếu cơ…
Hạt đậu nành chứa nhiều vitamin A, B1, K1, B9, E và C. Trong đó, vitamin B1 và B9 giúp tăng cường chức năng hệ thần kinh, điều trị chứng trầm cảm và giảm tỉ lệ mắc bệnh ung thư… Vitamin C giúp nâng cao sức đề kháng, giúp các tổn thương nhanh lành hơn.
Hàm lượng vitamin B1 trong mầm đậu nành c̣n cao gấp hai lần hạt đậu nành thô. Thậm chí, lượng vitamin C c̣n tăng gấp 4 – 20 lần trong 4 – 5 ngày ươm mầm đậu.
Số liệu thực tế ghi nhận, hạt đậu nành khô chứa trung b́nh 2 mg/100g vitamin C đă tăng tới 11 mg/100g sau 5 ngày nảy mầm. Tương tự, lượng carotene từ 0,12 mg/100g tăng lên 0,2 mg/100g. Riêng hàm lượng lutein tăng gấp 20 – 24 lần và β-carotene tăng gấp 8 – 17 lần.
5. Bổ sung saponin làm giảm cholesterol trong máu, trị bệnh hạ đường huyết
mầm đậu nành dùng làm kimchi
Saponin là một glycoside tự nhiên thường xuất hiện ở nhiều loài thực vật. Saponin trong mầm đậu nành có khả năng làm giảm cholesterol trong máu, trị bệnh hạ đường huyết và ngăn ngừa các bệnh về thận.
Saponin có vị nhẫn đắng, thường ở dạng vô định h́nh, rất khó tinh chế. Hàm lượng saponin trong hạt đậu nành khô chiếm khoảng 0,5 – 0,65%. Do đó, mầm đậu tươi thường kén người ăn. Ở Hàn Quốc, chúng thường được chế biến thành kim chi, dùng để xào hoặc nấu súp.
6. Cung cấp năng lượng cho cơ thể
Hạt đậu nành chứa khoảng 33% carbohydrate, trong đó có tới 16,6% là đường tự nhiên. Hàm lượng đường tự nhiên này bao gồm 41,3 – 67,5% sucrose, 5,2 – 15,8% raffinose và 12,1 – 35,2% stachoyse.
Đường là những carbohydrate có vị ngọt được chia thành hai nhóm là đường đơn (monosaccharide) và đường phức (oligosaccharide). Về mặt dinh dưỡng, carbohydrate cung cấp năng lượng cho các cơ và hệ thần kinh trung ương.
Tuy nhiên, mầm đậu nành có chứa cả loại đường ḥa tan và đường không ḥa tan. V́ thế, bạn không nên ăn quá nhiều mầm đậu trong một lúc để tránh gây đầy hơi, khó tiêu và dẫn tới tiêu chảy.
Hàm lượng đường trong mầm đậu nành thường không ổn định. Trong điều kiện môi trường khác nhau, lượng carbohydrate bên trong mầm đậu nành cũng có thể khác nhau. Dù thế, hầu hết các nghiên cứu đều cho thấy lượng đường trong mầm đậu khá thấp. Thế nên, chúng cũng phù hợp với người bệnh tiểu đường.
7. Cung cấp khoáng chất cần thiết ngừa sỏi thận và bệnh viêm xương khớp
Mầm đậu nành chứa các khoáng chất khác nhau như kẽm, natri, kali, canxi, sắt, đồng, mangan và phốt pho, là những dưỡng chất thiết yếu cho nhu cầu của cơ thể.
Hàm lượng của kẽm, canxi, natri, mangan, kali và đồng tăng đáng kể trong khi sắt giảm từ 48.87 μg/100g xuống c̣n 35.29 μg/100g sau 4 ngày nảy mầm.
Các khoáng chất trong mầm đậu nành có khả năng chống oxy hóa cao, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư, sỏi thận, bệnh viêm xương khớp, cao huyết áp và các vấn đề về tim mạch.
Mầm đậu nành là một loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao. Thế nên, bạn nên bổ sung chúng vào chế độ ăn hàng ngày để tăng cường sức đề kháng và pḥng tránh bệnh tim mạch. Loại thực phẩm tuyệt vời này rất dễ trồng nên bạn có thể tự làm tại nhà để sử dụng. Nếu bạn muốn mua tinh chất mầm đậu nành hay các sản phẩm chiết xuất mầm đậu nành, hăy lựa chọn thương hiệu uy tín và nơi bán chất lượng nhé!
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
