Mới đây nhạc sĩ Vũ Thành An đă có những chia sẻ về cuộc đời và đặc biệt là về việc sáng tác nhạc mà ông đă theo đuổi suốt cả cuộc đời. Lần này về Vn sinh sống lại càng khiến nhạc sĩ Vũ Thành An nhớ về những chuyện đă trải qua. Đối với ông đó thực sự là những kư ức không thể quên.
Nhạc t́nh Vũ Thành An là một kết hợp của âm điệu nhẹ nhàng, lả lướt với lời hát như quyện vào tâm hồn người nghe. Những diễn tả đau thương, trách cứ, giận hờn theo từng cung bậc ập vào tâm khảm đến ră rời, đến ray rứt. Ai chẳng từng yêu, chẳng từng xót xa, lo âu? V́ vậy cuối thập niên 60, tới đầu thập niên 70, một chuỗi sáng tác của Vũ Thành An, với “T́nh Khúc Thứ Nhất”, “Em Đến Thăm Anh Đêm Ba Mươi”, các bài “Không Tên” được quần chúng đón nhận nồng nàn và nghiễm nhiên trở thành những bản “Nhạc T́nh Vũ Thành An”, một dấu ấn lăng mạn của một thời Nhạc Vàng.
Nhạc sĩ học nhạc từ lúc nào, với ai?
Vũ Thành An: Tôi học nhạc từ hồi c̣n rất nhỏ. Một trong những thầy dạy tôi ở trung học là nhạc sĩ Chung Quân, tác giả bài Làng Tôi.
Nhạc sĩ đă dùng nhạc cụ nào để xử dụng trong khi sáng tác? Qua thời gian có thay đổi cách sáng tác không? Tỷ dụ như xưa dùng guitar, bây giờ Thánh Ca th́ dùng đàn dây, piano?
Tôi thường dùng guitar
Sáng tác ca khúc đầu tiên năm 1959 bị thầy là nhạc sĩ Chung Quân chê. Ca khúc có được phổ biến không?
Đă lâu lắm rồi tôi không nhớ rơ là bài ǵ. Tôi muốn nhắc lại sự kiện này là để nói với các bạn trẻ là đừng nản chí với những lời chê khen, hăy cố gắng, thể nào cũng thành công.
Ông đă từng nói bài “Không Tên Cuối Cùng” được viết năm 1965, nghĩa là lúc nhạc sĩ được 22 tuổi, khi bị chấn động tinh thần mạnh v́ cuộc t́nh găy đổ. Vậy nhạc sĩ sáng tác “Bài Không Tên Cuối Cùng Tiếp Nối” năm nào?
Tôi viết lời thứ hai cho Bài Không Tên Cuối Cùng cũng như Những Bài Không tên khác vào năm 1991. Những năm tháng bị giam cấm, tôi đă tiếc là đă viết những lời không nên viết, đặc biệt nhất là Bài Không Tên Cuối Cùng (Mưa bên chồng có làm em khóc, có làm em nhớ những khi ḿnh mặn nồng…). Chắc chắn là những lời này được hát đi hát lại nhiều lần ở khắp nơi đă ảnh hưởng tới người bạn cũ của tôi. Tôi nghĩ là sẽ không bao giờ có cơ hội nói lại những điều ḿnh không nên nói ấy. Năm 1991 khi được ra hải ngoại tôi đă thực hiện ngay ư định của ḿnh.
Bài Không Tên Cuối Cùng viết năm 1965, Cuối Cùng, là hết, có nghĩa là lúc đó ông không tính sáng tác bài “Không Tên” nào nữa? Vậy tại sau lại có thêm các bài không tên sau đó?
Không Tên Cuối Cùng là kỷ niệm cuối cùng của một cuộc t́nh, chứ không phải là bài hát cuối cùng.
Tại sao lại Không Tên, với lời nhạc phong phú chắc chắn ông có tựa để đặt cho bản nhạc, mà lại đặt là Không Tên?
Tôi muốn tạo sự chú ư của thính giả, và cũng muốn giấu tên những người bạn liên quan đến những bài hát ấy.
Được biết nhạc sĩ lập gia đ́nh lần đầu tiên năm 1969, ông có bài hát nào ca tụng t́nh yêu thăng hoa, vui vẻ vào thời điểm này không?
Tôi có làm bài Không Tên Số 5 cho người vợ đầu tiên.
Những bản T́nh Ca cuối cùng của nhạc sĩ Vũ Thành An, (Bài Không Tên Cuối Cùng Tiếp Nối, Bài Không Tên Số 12, Bài Không Tên Số 50, Hồn Lạnh Nắng Phai, T́nh Xưa Gái Huế) những bài này được sáng tác vào thời điểm nào?
Bài Không Tên đầu tiên được sáng tác trước 1975. Những bài sau đó được viết sau năm 1985.
Bài Không Tên số 12 – H́nh như bài hát mang một niềm hy họng, ông có thể cho biết thêm về bản nhạc được không?
“Cơi trên đă nh́n xuống ta mỉm cười
Lồng lộng chiều tung mái tóc
Sâu thẳm hồn em đă khóc
Mong cầu rồi ra có ngày măi xum vầy”.
Bài này tôi sáng tác sau năm 1985, lúc ấy tôi đă gặp được người bạn cho tôi lại niềm vui sau bao nhiêu năm đau khổ.
Bài hát “Đời Đá Vàng” có nhắc đến “t́nh yêu” nhưng là một thứ t́nh yêu đă vượt qua khỏi t́nh lứa đôi nên theo nhạc sĩ nên xếp bài này như là một trong các bài trong Nhân bản ca hay không?
Bài Đời Đá Vàng là bài Không Tên 40. Những câu sau cùng được viết sau này (1994-2000) cho nên mang nhiều chất T́nh Người hơn. Dù sao bài hát cũng đă được đặt tên rồi.
Nhạc Sĩ có bao nhiêu bài Nhân Bản Ca? Những bài hát này được viết trong tù, làm sao nhạc sĩ nhớ hết được?
Cho tới bây giờ tôi có tất cả khoảng 60 bài Nhân Bản. Rất tiếc tôi chưa có dịp phổ biến hết đến thính giả. Hiện tôi đă đưa những bài này lên internet ở vuthanhan.com. Quả thật có nhiều bản tôi đă làm và quên mất.
Tại sao chia ra là Nhân Bản ca? T́nh Người, cứ gọi là T́nh Ca th́ có thể bản nhạc được phổ biến hơn không?
Nhân bản Ca để nói về T́nh Yêu rộng và lớn hơn t́nh yêu đôi lứa. Tôi nghĩ một bài hát được phổ biến rộng răi là do nội dung bài hát và lúc đầu phải quảng cáo thật mạnh.
Nhạc sĩ Vũ Thành An đă sống thế nào khi ra khỏi tù?
Tôi đi kèm trẻ tại tư gia
Năm 1987, ông gặp người bạn đời hiện tại trong trường hợp nào ?
Tôi gặp vợ tôi hiện nay khi tôi đi dạy học. Mấy người con của bà là học tṛ của tôi.
Mấy năm sau đó, ông có nói sẽ không sáng tác nhạc t́nh ca nữa, tại sao thỉnh thoảng lại thấy 1 bản nhạc t́nh của anh Vũ Thành An mới sáng tác, thí dụ bản “Hạt Sầu” thơ Trường Đinh, được ông phổ nhạc thành bản t́nh ca tháng 10 năm 2001.
Nội dung bài Hạt Sầu không phải là t́nh ca đôi lứa. Có những bài t́nh ca đă và có thể sau này được phổ biến là những bài tôi đă sáng tác rất lâu. Chẳng hạn bài Đời Đá Vàng đă có từ năm 1974.
Không sáng tác T́nh Ca nữa, nhưng nhạc sĩ c̣n thưởng thức nhạc t́nh nữa không?
Có chứ, nếu là nhạc hay. Tôi chỉ không c̣n lụy v́ t́nh trai gái nữa mà thôi.
Nhạc sĩ có cảm tưởng thế nào khi t́nh cờ nghe Nhạc T́nh của ḿnh c̣n được rất nhiều ca sĩ hát trên đài?
Tôi vui v́ những ǵ ḿnh viết ra c̣n được nhắc đến.
Sự khác nhau giữa nhạc sĩ Vũ Thành An ngày trước và hiện nay như thế nào?
Mọi sự biến đổi theo thời gian. Chúng ta ngày hôm nay không giống như chúng ta ngày hôm qua. Vũ Thành An của những Bài Không Tên chắc chắn đă thay đổi sau 40 năm trải qua nhiều biến động. Ngày xưa tôi chỉ biết yêu và đau khổ cho một người, nay tôi học để yêu và hy sinh cho Thiên Chúa và cho anh em .Tôi chắc chắn rằng mỗi lúc tôi một gần ngày trở về quê Trời. Tôi vẫn đang cầu xin cho mọi người và cho ḿnh trong những ngày tháng c̣n lại.
|