Điều ǵ xảy ra khi bạn không rửa tay sau khi đi vệ sinh?
Bạn có khi nào “quên” rửa tay sau khi sử dụng nhà vệ sinh không?
Nếu không rửa tay bằng xà pḥng và nước sau khi sử dụng nhà vệ sinh có thể gây nguy hiểm cho bạn
Nếu bạn ra khỏi nhà vệ sinh mà không rửa tay hoặc rửa không đúng cách, th́ bài viết này là dành cho bạn. Nếu bạn rơi vào trường hợp này, bạn đang mắc một sai lầm lớn. Không rửa tay bằng xà pḥng và nước sau khi sử dụng nhà vệ sinh có thể gây nguy hiểm cho bạn, theo Times of India.
1. Thói quen xấu có thể khiến bạn mắc bệnh
Nhà vệ sinh là nơi sinh sản của các mầm bệnh và nếu bạn đang sử dụng nhà vệ sinh công cộng, nó có thể c̣n tồi tệ hơn nữa, bởi v́ bạn không biết ai đă chạm vào cái ǵ.
Khi bạn không rửa tay, vi trùng sẽ truyền từ tay bạn sang bất cứ thứ ǵ bạn chạm vào, điều này dẫn đến mầm bệnh bên trong con người bạn. Từ nhiễm trùng đường ruột nhẹ cho đến một loại virus corona mới, bạn có thể mắc tất cả chúng nếu không rửa tay.
Chỉ rửa tay trước khi ăn là không đủ. Bởi v́ khi bạn rời khỏi chỗ trống mà không rửa tay và chạm vào đồ vật, chẳng hạn như điện thoại di động hoặc chai nước, bạn sẽ truyền vi trùng sang những thứ đó. Mỗi khi bạn chạm vào các vận dụng này, bạn đang “tiếp cận” lại tất cả các vi trùng.
2. Có thể làm hỏng da của bạn
Điều ǵ xảy ra khi bạn không rửa tay sau khi đi vệ sinh? - ảnh 1
Đừng bao giờ quên rửa tay sau khi sử dụng nhà vệ sinh, nhất là nhà vệ sinh công cộng
Da của bạn là siêu nhạy cảm. Khi dùng tay đầy vi trùng chạm vào da, bạn có nguy cơ mắc các bệnh về da. Bạn có thể bị phát ban, nổi mụn và kích ứng da, theo Times of India.
3. Bạn có thể khiến người khác bị bệnh
Bạn có thể trở thành người mang mầm bệnh và bất cứ ai tiếp xúc với tay hoặc bề mặt bạn đă chạm vào cũng có thể bị bệnh.
4. Cách rửa tay đúng theo Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Dịch bệnh Mỹ
- Rửa sạch tất cả các vùng da tiếp xúc của tay bạn
- Xả tay qua nước và thoa xà pḥng để rửa sạch vi trùng
- Xoa phía sau ḷng bàn tay và giữa các ngón tay
- Chà sạch cả móng tay
- Vi trùng lây lan ngay lập tức trên tay ướt, v́ vậy bạn phải lau khô tay đúng cách sau khi rửa tay
- Không vứt khăn giấy sau khi lau tay. Giữ khăn giấy để dùng nó mở cửa, sau đó loại bỏ nó v́ nó chạm vào tay nắm cửa. Lưu ư rằng tay nắm cửa có thể khiến bạn tiếp xúc với vi trùng do ai đó không rửa tay để lại, theo Times of India.
Tuân theo một chế độ ăn uống lành mạnh là điều cần thiết để duy tŕ sức khỏe năo bộ tối ưu.
Các loại cá có hàm lượng thủy ngân cao cũng không tốt cho năo
/// Ảnh minh họa: Shutterstock
Các loại cá có hàm lượng thủy ngân cao cũng không tốt cho năo
ẢNH MINH HỌA: SHUTTERSTOCK
Sô cô la đen, bơ và cá béo, nước hầm xương, quả mọng và bông cải xanh, dầu ô liu, ngũ cốc nguyên hạt và omega-3 đều là những siêu sao giúp tăng cường trí năo.
Ngược lại, cũng có nhiều loại thực phẩm có thể làm suy yếu trí thông minh, ảnh hưởng đến trí nhớ và tâm trạng, theo MSN.
Sau đây là 8 loại thực phẩm gây hại cho năo nhất.
1. Đồ chiên
Trong một nghiên cứu, được công bố vào năm 2016 trên Tạp chí Khoa học Dinh dưỡng (Mỹ), những người ăn nhiều đồ chiên rán đạt điểm kém trong các bài kiểm tra về khả năng học tập, trí nhớ và chức năng năo. Ngược lại, những người ăn nhiều thực phẩm có nguồn gốc thực vật đạt điểm cao hơn.
Các nhà khoa học nghĩ rằng nó có thể liên quan đến chứng viêm và giảm kích thước mô năo.
2. Đồ uống có đường
8 loại thực phẩm 'hại năo' nhất - ảnh 1
Đồ uống có đường không tốt cho sức khỏe
SHUTTERSTOCK
Chuyên gia dinh dưỡng Wesley Delbridge, người phát ngôn của Viện Dinh dưỡng và Ẩm thực Mỹ cho biết: “Lượng đường cao gây ra tổn thương thần kinh” v́ gây ra chứng viêm.
Một nghiên cứu được công bố vào năm 2017 trên tạp chí Alzheimer’s & Dementia đă chứng minh điều đó. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người thường xuyên tiêu thụ đồ uống có đường có nhiều khả năng có trí nhớ kém hơn, khối lượng năo tổng thể nhỏ hơn và hồi hải mă nhỏ hơn đáng kể - đây là phần năo quan trọng đối với học tập và trí nhớ.
3. Tinh bột tinh chế
Bánh ḿ trắng và các sản phẩm từ bột tinh chế, có chỉ số đường huyết cao - không tốt cho năo, có thể gây ảnh hưởng xấu đến tinh thần.
Một nghiên cứu được công bố vào năm 2015 trên Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Mỹ cho thấy, thực phẩm có chỉ số đường huyết cao có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm ở phụ nữ sau măn kinh. Trong khi những phụ nữ ăn nhiều lactose, chất xơ, trái cây và rau quả lại giảm đáng kể các triệu chứng trầm cảm.
Hăy thay thế bằng carb phức tạp như bánh ḿ nguyên cám, gạo lứt, quinoa và lúa mạch - giàu chất xơ, giúp nuôi dưỡng vi khuẩn đường ruột và điều chỉnh chứng viêm, tốt cho năo bộ.
4. Cá có hàm lượng thủy ngân cao
Một số loại cá có hàm lượng thủy ngân khá cao. Và một nghiên cứu được công bố trên Integrative Medicine, cho thấy những người có hàm lượng thủy ngân trong máu cao, đă giảm 5% chức năng nhận thức, theo MSN.
Chuyên gia Kirkpatrick nói: “Nên ăn những loại cá có hàm lượng thủy ngân cao không quá 1 lần một tuần, tốt nhất là không quá 2 lần một tháng. Những loại cá lớn nhất và lâu đời nhất ở biển có nhiều thủy ngân nhất. Thay vào đó, hăy tiêu thụ các nguồn giàu omega-3 như cá hồi hoang dă và cá hồi hồ, tốt cho năo bộ hơn".
5. Uống rượu quá mức
Theo nhà thần kinh học người Mỹ, David Perlmutter, thỉnh thoảng 1 ly rượu vang đỏ có thể tốt cho sức khỏe, nhưng uống quá nhiều có thể gây độc cho chức năng năo, cho dù ở độ tuổi nào. Nghiên cứu, được công bố vào năm 2017 trên tạp chí BMJ, cho thấy uống rượu có thể gây hại cho năo. Vùng hải mă đặc biệt dễ bị tổn thương.
6. Đồ uống ngọt nhân tạo
Nhiều người nghĩ đồ uống ngọt nhân tạo th́ không gây hại cho sức khỏe. Nhưng nếu uống thường xuyên, có thể tăng nguy cơ mất trí nhớ và đột quỵ, một nghiên cứu được công bố vào năm 2017 trên tạp chí Stroke cho thấy.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người uống soda ăn kiêng hằng ngày, có nguy cơ bị đột quỵ hoặc mắc chứng mất trí nhớ cao gấp 3 lần so với những người không uống.
7. Thịt chế biến
Nếu bạn thường xuyên ăn thịt chế biến, bạn có thể có nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ cao hơn, một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Neurology vào tháng 4.2020 cho thấy.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người thường xuyên ăn các loại thịt chế biến, dễ bị mắc chứng mất trí nhớ hơn. Ngược lại, những người ăn nhiều trái cây, rau, hải sản và thịt gia cầm, có trí nhớ tốt hơn, theo MSN.
8. Thức ăn nhanh
Hàm lượng chất béo băo ḥa cao có trong thức ăn nhanh nhiều dầu mỡ có thể khiến việc chống lại mảng bám gây bệnh Alzheimer trở nên khó khăn hơn.
Hơn nữa, nghiên cứu được công bố năm 2016 trên tạp chí Hypertension, cho thấy thức ăn nhanh thường chứa nhiều natri hơn, có thể dẫn đến huyết áp cao, hạn chế máu lên năo và làm giảm khả năng tập trung, giảm kỹ năng tổ chức và trí nhớ, theo MSN.
Nếu lần đầu tiên bạn đang muốn tích trữ các loại thực phẩm đông lạnh tốt cho sức khỏe, th́ có một loại thực phẩm không thể thiếu được, đó là một túi quả mâm xôi.
Các loại quả mọng đông lạnh, trong đó có quả mâm xôi /// Ảnh: Shutterstock
Các loại quả mọng đông lạnh, trong đó có quả mâm xôi
ẢNH: SHUTTERSTOCK
Dưới đây là những lư do tại sao một túi quả mâm xôi đông lạnh nên có một chỗ lâu dài trong tủ đông ở nhà của bạn, theo Eat This, Not That!
Quả mâm xôi có nhiều lợi ích cho sức khỏe
Đầu tiên, quả mâm xôi là một trong những loại trái cây lành mạnh nhất mà bạn có thể có do lượng chất xơ của nó. Một cốc quả mâm xôi chứa 8 gram chất xơ - chiếm 32% giá trị hằng ngày mà bạn cần. Hiệp hội Tim mạch Mỹ (AHA) khuyến nghị bạn nên tiêu thụ từ 25 đến 30 gram chất xơ mỗi ngày, nhiều hơn mức trung b́nh 10 đến 15 gram mà người Mỹ thường tiêu thụ.
Bằng cách thêm quả mâm xôi vào chế độ ăn uống của ḿnh, bạn sẽ dễ dàng tăng lượng chất xơ mà không cần cố gắng nhiều.
V́ sao thực phẩm này nên luôn có trong tủ đông nhà bạn? - ảnh 1
Quả mâm xôi tươi
SHUTTERTOCK
Tiếp theo, quả mâm xôi chứa vô số chất dinh dưỡng mà cơ thể bạn sẽ yêu thích. Một cốc quả mâm xôi chứa 54% lượng vitamin C được khuyến nghị, cũng như 41% lượng mangan và 12% lượng vitamin K. Quả mâm xôi cũng chứa sắt, magiê, phốt pho, kali, đồng, thiamine, canxi, kẽm, cũng như vitamin E, A và B6
Cuối cùng, quả mâm xôi cũng có một lượng chất chống ô xy hóa cao, mà cơ thể bạn cần để chống lại stress ô xy hóa. Bằng cách ăn các thực phẩm giàu chất chống ô xy hóa, stress ô xy hóa của bạn sẽ giảm đi, điều này cũng làm giảm nguy cơ mắc các bệnh như ung thư, tiểu đường và bệnh tim.
Quả mâm xôi đông lạnh cực kỳ linh hoạt
Cùng với tất cả những lợi ích sức khỏe của việc ăn quả mâm xôi, việc có sẵn quả mâm xôi đông lạnh có thể hữu ích khi bạn đang cố gắng tạo ra một bữa ăn lành mạnh.
Theo Eat This, Not That!, một số cách yêu thích để sử dụng quả mâm xôi đông lạnh bao gồm:
Hâm nóng quả mâm xôi và sử dụng chúng như một loại mứt thay thế cho bánh sandwich PB&J.
Phủ quả mâm xôi ấm lên trên bột yến mạch.
Trộn quả mâm xôi thành sinh tố.
Trộn quả mâm xôi vào yến mạch qua đêm của bạn (chúng sẽ ră đông trong hỗn hợp qua đêm).
Dùng quả mâm xôi hâm nóng làm lớp phủ thơm ngon cho món tráng miệng.
Đông lạnh là một cách tuyệt vời để tích trữ thực phẩm trong thời gian dài. Tuy nhiên, chúng ta cũng hay mắc phải một số sai lầm khi sử dụng thực phẩm đông lạnh, theo Web MD.
Nên làm sạch ḷ vi sóng sau mỗi lần sử dụng để không tích tụ vi khuẩn. /// Ảnh: Shutterstock
Nên làm sạch ḷ vi sóng sau mỗi lần sử dụng để không tích tụ vi khuẩn.
ẢNH: SHUTTERSTOCK
Ră đông không an toàn
Thực phẩm được bảo vệ khi bảo quản ở âm 17 độ C. Nhưng các vi sinh vật sẽ bắt đầu phát triển ngay khi thực phẩm được lấy ra khỏi tủ đông.
Nên tính toán thời gian và ră đông thực phẩm trong tủ lạnh, ḷ vi sóng hoặc nước lạnh.
Không bao giờ ră đông thực phẩm đông lạnh trên quầy bếp.
6 sai lầm nhiều người mắc phải khi sử dụng thực phẩm đông lạnh - ảnh 1
Phải gói kĩ các bao b́ để tránh hiện tượng cháy lạnh.
ẢNH: SHUTTERSTOCK
Không vệ sinh ḷ vi sóng sau khi ră đông
Khi ră đông thịt trong ḷ vi sóng, nước thịt có thể chảy xuống hoặc bắn lên thành. Bất cứ thứ ǵ cho vào sau đó đều có thể bị nhiễm khuẩn chéo do nước thịt chưa được nấu chín. Nên làm sạch ḷ vi sóng bằng khăn lau khử trùng hoặc chất tẩy rửa nhẹ sau mỗi lần sử dụng, theo Web MD.
Không rửa tay trước khi nấu ăn
Tay dơ có thể làm thực phẩm đông lạnh bị nhiễm vi khuẩn. Để tránh lây nhiễm chéo, hăy rửa tay trước khi chạm vào bất cứ thực phẩm nào.
Quên kiểm tra hạn sử dụng
Trong khoảng thời gian cho thực phẩm vào tủ đông cho đến khi lấy ra, thực phẩm có thể đă hết hạn sử dụng. Hăy nhớ kiểm tra và bỏ đi nếu thực phẩm đă bị hết hạn.
Không tập thói quen dùng nhiệt kế thực phẩm
Nhiệt kế thực phẩm là cách tốt nhất để đảm bảo thịt đông lạnh an toàn để ăn. Để nhiệt kế vào phần dày nhất của miếng thịt. Thịt gia cầm phải được nấu ở 74 độ C hoặc cao hơn. Nhiệt độ làm món bít tết và thịt heo ít nhất là 63 độ C với thời gian chờ cho thịt nguội sau khi nấu là 3 phút. Thịt ḅ, thịt heo, thịt bê và thịt cừu xay cần phải được nấu ít nhất ở 71 độ C.
Không niêm phong túi đông lạnh
Khi không khí tiếp xúc với thực phẩm bị đông lạnh sẽ gây ra hiện tượng cháy lạnh, làm thức ăn bị khô, xốp và chuyển sang màu nâu, xám.
Mặc dù vẫn ăn được nhưng hương vị sẽ không c̣n ngon nữa. Để tránh bị cháy lạnh, phải gói kĩ các bao b́ và đảm bảo không khí trong bao đă thoát hết ra, theo Web MD.
Tủ lạnh thường được sử dụng để giảm lăng phí thực phẩm và tăng tính tiện lợi trong việc bảo quản thực phẩm tươi sống trong thời gian dài.
Tủ lạnh không làm lạnh đồng đều ở các ngăn, nên bạn cần sắp xếp thực phẩm một cách hợp lư
Trong những năm qua, các công ty đă giới thiệu các công nghệ tiên tiến để phù hợp với nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng, các tính năng như chống vi khuẩn, tiết kiệm năng lượng, công nghệ không mùi và nhiều tính năng khác đă được tung ra.
Tuy nhiên, vẫn c̣n rất nhiều quan niệm sai lầm xoay quanh các chức năng của tủ lạnh. Dưới đây là một số điều bạn cần lưu ư để sử dụng tủ lạnh một cách tối ưu nhất, theo Times of India.
1. Tủ lạnh làm lạnh đồng đều ở các ngăn
Thực tế là một số khu vực bên trong tủ lạnh như cửa ra vào ấm hơn những khu vực khác. Ngay cả những kệ trên cùng cũng mát hơn những ngăn dưới cùng. Hiểu được điều này sẽ giúp bạn sắp xếp các thực phẩm một cách hợp lư.
Ví dụ, các mặt hàng như món ăn đă nấu chín có thể được cất trên giá cao hơn, trong khi ổ bánh ḿ, trứng… có thể được cất trên giá cửa.
2. Đồ hộp đă mở không cất vào tủ lạnh
Thực phẩm đóng hộp đă mở không được để trong tủ lạnh! Các lon này được làm bằng kim loại tấm, sẽ gỉ ngay khi tiếp xúc với ô xy. Tiếp xúc với ô xy có thể làm trầm trọng thêm các chất độc hại như chất làm dẻo bisphenol A. Những chất này có thể tiếp tục được chuyển vào bên trong lon. Mặc dù có lớp bảo vệ bên trong nhưng nó vẫn thường bị hư hỏng khi mở đồ hộp.
V́ vậy, giải pháp khả thi nhất để bảo quản đồ thừa là cho vào hộp thủy tinh kín hơi hoặc hộp nhựa phù hợp, trước khi cất vào tủ lạnh.
3. Thức ăn nóng cần được làm lạnh trước khi cho vào tủ lạnh
Đây là một trong những quan niệm sai lầm phổ biến nhất liên quan đến tủ lạnh, nhưng thực tế là cơ chế của tủ lạnh được thiết kế để làm lạnh thực phẩm và giữ lạnh.
Trên thực tế, thực phẩm để trên quầy càng lâu th́ khả năng vi khuẩn phát triển trên đó càng cao. Tốt hơn hết là chuyển thức ăn thừa vào hộp đựng và cho chúng vào tủ lạnh trong ṿng hai giờ sau khi nấu.
4. Trái cây và rau quả chỉ tươi trong một tuần
Với công nghệ phát triển, tủ lạnh đă trở nên tiên tiến hơn rất nhiều và có thể giữ cho trái cây và rau quả tươi trong tối đa 30 ngày! Điều này có nghĩa là giờ đây, bạn không cần phải đi siêu thị nhiều hơn mà vẫn có thể có rau tươi cho tất cả các bữa ăn của ḿnh.
5. Tủ lạnh là một “ổ điện”
Đây là một huyền thoại vẫn tồn tại nhưng không phải lúc nào cũng đúng. Hầu hết các trường hợp, cài đặt của tủ lạnh không chính xác theo thời tiết bên ngoài. Điều này dẫn đến việc tiêu thụ rất nhiều điện năng không cần thiết. Ở mức tối đa, tủ lạnh đạt đến độ âm có xu hướng làm hỏng thực phẩm.
Theo định mức tiêu chuẩn, các mặt hàng thực phẩm, nấu chín/chưa nấu chín có thể để lâu nhất ở nhiệt độ 5 đến 7 độ. V́ vậy, tốt hơn hết bạn nên giảm nhiệt độ xuống giữa mức 2 và 3, theo Times of India.
Một mẹo của chuyên gia để có nhiệt độ tối ưu là kiểm tra xem bơ có thể phết lên được hay không, ngay cả khi mới lấy ra khỏi tủ lạnh, điều này giúp tủ lạnh hoạt động tốt hơn và giảm điện năng.
Đây là cách chọn nhiệt độ phù hợp cho tủ lạnh của bạn. Mọi người khi cảm thấy tủ lạnh quá lạnh, thức ăn bị đông đá, th́ thường tăng nhiệt độ lên.
Hăy mua một chiếc nhiệt kế chuyên dụng đo nhiệt độ tủ lạnh, bằng thép không gỉ /// Ảnh: Shutterstock
Hăy mua một chiếc nhiệt kế chuyên dụng đo nhiệt độ tủ lạnh, bằng thép không gỉ
ẢNH: SHUTTERSTOCK
Rồi cảm thấy tủ lạnh không đủ lạnh để an toàn, lại hạ nhiệt độ xuống. Việc tăng giảm nhiệt độ một cách cảm tính này sẽ làm hư hỏng thức ăn, gây lăng phí thức ăn, theo The List.
Vậy nhiệt độ lư tưởng cho tủ lạnh là bao nhiêu?
Không giống như việc nấu nướng, với đủ mọi biến tấu sáng tạo và thử nghiệm, cài đặt nhiệt độ cho tủ lạnh thực sự là một khoa học chính xác.
Để giữ cho thực phẩm tươi ngon và an toàn, tủ lạnh phải luôn được giữ ở nhiệt độ từ 1,7 độ C đến 3,3 độ C, theo The List.
Điều đáng ngạc nhiên là tủ lạnh đầy thực sự hoạt động tốt nhất Shutterstock
Điều đáng ngạc nhiên là tủ lạnh đầy thực sự hoạt động tốt nhất
ẢNH: SHUTTERSTOCK
Nhưng tủ lạnh thông thường không có nhiệt kế bên trong, chỉ có một núm xoay để xoay về hướng "lạnh hơn" hoặc "ít lạnh hơn".
Và ngay cả nếu có đồng hồ đo nhiệt độ bên trong, cũng khó có thể chính xác và thường chênh lệch vài độ.
Vậy th́, làm sao để kiểm tra nhiệt độ của tủ lạnh, để đảm bảo tủ lạnh được cài đặt ở nhiệt độ tốt nhất?
Hăy mua một chiếc nhiệt kế chuyên dụng đo nhiệt độ tủ lạnh, bằng thép không gỉ. Đặt nhiệt kế vào bên trong tủ lạnh và để yên trong ṿng 20 phút. Sau đó kiểm tra nhiệt độ và điều chỉnh cho thích hợp, theo The List.
Mẹo để giữ cho tủ lạnh luôn mát mẻ
Để giữ cho tủ lạnh ở nhiệt độ thích hợp, có một số thủ thuật bạn có thể làm theo.
• Để tủ lạnh cách xa tường
Đầu tiên, kê tủ lạnh cách tường vài centimet. Điều này ngăn các cuộn dây và máy móc trong tủ lạnh không bị áp sát tường và không bị nóng lên. Về cơ bản, để nó được thông thoáng và nguội đi.
Đặt tủ lạnh cách xa tường, sẽ dễ làm sạch các cuộn dây. Sử dụng máy hút bụi để hút sạch bụi bẩn, cặn bẩn tích tụ.
• Hạn chế mở cửa tủ lạnh
Một mẹo đơn giản khác là cố gắng tránh để tủ lạnh mở lâu. Thay vào đó, hăy mở và đóng cửa càng hiệu quả càng tốt.
• Tránh để thức ăn c̣n nóng vào tủ lạnh
Đồ đặt trong tủ lạnh cũng có thể ảnh hưởng lớn đến nhiệt độ và hiệu quả.
Chờ thức ăn nguội hẳn rồi mới cho vào tủ lạnh. Điều này không chỉ hạn chế tủ lạnh tăng nhiệt độ mà c̣n tránh lăng phí năng lượng bằng cách buộc tủ lạnh lại tự làm lạnh.
• Nên để tủ lạnh đầy 3/4
Điều đáng ngạc nhiên là tủ lạnh đầy ¾ thực sự hoạt động tốt nhất.
Mẹo tiết kiệm năng lượng là cố gắng giữ cho cả tủ lạnh và tủ đông luôn đầy 3/4.
Tại sao nên để tủ lạnh và tủ đông đầy 3/4 mọi lúc
Thực ra khá đơn giản. Bởi v́ thực phẩm trong tủ lạnh hoặc tủ đông đă được làm lạnh, nó sẽ giúp giữ lạnh cho các thực phẩm khác khi bạn mở cửa và đưa không khí ấm vào, theo Kitchn.
V́ vậy, nếu tủ lạnh và tủ đông không đủ đầy, các thiết bị đó phải làm việc nhiều hơn để giữ lạnh mỗi khi cửa mở.
V́ vậy, nếu không có nhiều thức ăn, có thể đổ đầy các b́nh nước và đặt vào bên trong. Điều này sẽ giúp tủ lạnh điều chỉnh nhiệt độ hiệu quả nhất, lại vừa có nước mát để uống, theo The List.
Hầu hết chúng ta đă nghe và biết sinh tố D cần thiết cho sức khỏe, hăy thử t́m hiểu vai tṛ của sinh tố D đối với cơ thể là ǵ và nguồn cung cấp của loại sinh tố nầy đến từ đâu.
Vai tṛ của sinh tố D là ǵ:
- Cơ thể chúng ta cần sinh tố D để giúp hấp thu calcium, hổ trợ sự phát triển của xương và giữ cho xương được rắn chắc và khỏe mạnh.
- Sinh tố D ngăn chận sự phóng thích kích thích tố tuyến phó giáp trạng. Kích thích tố nầy tái hấp thu mô xương khiến cho xương bị ḍn, mỏng và dễ găy
- Cơ thể chúng ta cũng c̣n cần sinh tố D cho một số chức năng quan trọng khác nữa. Theo một số khảo sát cho thấy sinh tố D có thể giúp ngăn ngừa ung thư đường ruột, ung thư vú, ung thư tiền liệt tuyến… và cũng c̣n giúp trong việc ngăn ngừa và điều trị bệnh tự miễn nhiễm (autoimmune diseases), loăng xương, trầm cảm, tiểu đường, bệnh tim, cao huyết áp và multiple sclerosis.
- Một số khảo sát cũng cho thấy những người có lượng sinh tố D trong máu cao th́ khả năng mắc bệnh thấp mặc dù chưa minh chứng được rằng, thiếu sinh tố D là nguyên nhân gây bệnh
Nguồn sinh tố D:
1. Từ ánh sáng mặt trời:
Sinh tố D được tạo ra từ da một khi tiếp xúc với tia hồng ngoại trong ánh nắng mặt trời. Số lượng sinh tố D được tạo ra từ da tùy thuộc vào nhiều yếu tố chẳng hạn như màu da, thời gian trong ngày, mùa nào trong năm, nơi sinh sống và cũng tùy thuộc vào bầu trời có bị mây che mờ hay bụi phủ kín hay không.
Phần lớn những phụ nữ Á đông thường sợ làn da của mính bị rám nắng cho nên mỗi khi ra đường luôn che chắn nhằm tránh cho ánh nắng mặt trời tiếp xúc với da (những người thấy rơ mặt trời nhưng mặt trời lại không thấy được họ), những người làm việc trong các hang xưởng hay văn pḥng là những người dễ bị thiếu lượng sinh tố D cần thiết cho cơ thể.
2. Từ thức ăn:
Cá hồi, cá ngừ, cá ṃi, cá kiếm (swordfish), thịt ḅ, gan, sữa, bơ và trứng v.v…
3. Thuốc bổ sung:
Có 2 dạng sinh tố D được bán trên thị trường hiện nay, đó là D2 (Ergocalciferol) và D3 (Cholecalciferol). Dựa theo một số khảo sát cho thấy cả hai dạng sinh tố D nầy đều tốt ngang nhau đối với sức khỏe của xương chúng ta.
Những chứng bệnh có thể gây ra thiếu lượng sinh tố D trong máu:
Thiếu lượng sinh tố D trong máu có thể là do một số chứng bệnh:
- Bệnh thận và gan làm giảm men cần thiết cho sự chuyển dạng sinh tố D cần thiết cho cơ thể
- Bệnh cystic fibrosis, Crohn’s disease, Celiac disease không cho phép ruột non hấp thu đủ lượng sinh tố D.
- Béo ph́ (BMI>30) thường có lượng sinh tố D trong máu thấp, có thể do sự bám chặt, không cho phép sinh tố D phóng thích vào mạch máu.
- Những người làm phẩu thuật cắt bỏ một phần bao tử và ruột non để giảm cân (Gastric bypass surgery) khiến giảm sự hấp thu sinh tố D vào máu.
Những yếu tố khác có thể gây nên thiếu lượng sinh tố D trong máu:
- Khả năng tạo sinh tố D bị suy giảm ở tuổi già
- Da sẫm màu tạo ít lượng sinh tố D hơn người da trắng
- Những người ít khi ra nắng (làm văn pḥng, hăng xưởng và ở trại dưỡng lăo…) thường thiếu lượng sinh tố D trong máu
- Một số thuốc cũng có thể làm giảm lượng sinh tố D trong máu, chẳng hạn như thuốc nhuận trường, thuốc kháng viêm (prednisone), thuốc giảm mỡ, thuốc giảm cân, thuốc trị chứng kinh phong và thuốc trị bệnh lao (Rifamycin)
Điều trị và ngăn ngừa sự thiếu hụt lượng sinh tố D:
Mục dích của việc điều trị cũng như ngăn ngừa đều giống nhau, đó là làm thế nào để đạt mức cần thiết và duy tŕ được lượng sinh tố D cần thiết đó tồn tại trong cơ thể.
Để đạt mục đích đó, cần phải kết hợp trong việc ăn nhiều thức ăn có chứa sinh tố D, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và nếu cần th́ dùng thêm sinh tố D bổ sung.
Theo giáo sư Rebecca Mason, chuyên khoa nội tiết đại học Sydney th́ mỗi ngày bỏ ra chừng 10 phút đi bộ dưới ánh nắng mặt trời th́ tốt hơn là uống sinh tố D bổ sung.
Cũng theo giáo sư Rebecca Manson, tiếp xúc với ánh sáng mặt trời c̣n có những lợi ích khác ngoài việc tạo ra sinh tố D cho cơ thể chúng ta, chẳng hạn làm giảm chứng cao huyết áp, ngăn ngừa những căn bệnh tự miễn nhiễm và tăng lượng endeorphine trong máu (Endorphine có tác dụng giúp tăng khả năng tập trung, tâm trạng vui vẻ, giảm ức chế cũng như làm giảm nhẹ những cơn đau thể chất và cơn đau cảm xúc.)
Mùa hè, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vào giữa buổi sáng và giữa trưa. Mùa đông th́ đi bộ vào buổi trưa. Những người da trắng nên đi bộ dưới ánh nắng mặt trởi độ chừng 10 phút, tay xắn cao trong khi người có da màu sẫm th́ cần thời gian 3-4 lần lâu hơn.
Những người làm việc ở các hăng xưởng và văn pḥng cũng nên t́m cách tiếp cận ánh nắng mặt trời mỗi ngày, điều nầy sẽ tốt hơn là đợi đến mùa nghỉ lễ mới dành hết thời gian để tắm nắng bù trừ.
Cũng nên nhớ rằng tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời có thể có nguy cơ bị ung thư da cho nên được đề nghị là hăy dùng kem chống nắng mỗi khi tiếp xúc.
Và cũng nên biết rằng, lượng sinh tố D quá cao trong máu cũng có thể gây ra buồn nôn, ói mửa, loạn nhịp tim, hư thận, yếu cơ, táo bón, giảm cân, kém ăn, khát nước, đi tiểu nhiều và có thể gây chứng ung thư tụy tạng.
BỆNH XỐP XƯƠNG - CÁCH CHỮA TRỊ
Bác sĩ Nguyễn Văn Đức
Nhờ những tiến bộ cuả y học, tuổi thọ chúng ta ngày càng tăng. Cao tuổi, chúng ta dễ găy xương. Một trong những yếu tố quan trọng khiến ta hay găy xương khi có tuổi là bệnh xốp xương.
Bệnh xốp xương, hay rỗng xương (osteoporosis), khiến xương yếu dần, trở nên mềm, dễ găy. 20 triệu người ở Mỹ hiện mang bệnh xốp xương. Nhiều vị thành tàn phế, phải trông nhờ vào sự chăm sóc của người khác. Ở Việt Nam ta, h́nh ảnh của bệnh cũng đă đi vào ca dao:
"Bà c̣ng đi chợ trời mưa
Cái tôm cái tép đi đưa bà c̣ng"
Bệnh xảy ra cho phụ nữ nhiều hơn đàn ông.
Thời gian gần đây, nhiều khám phá mới đưa đến những hiểu biết cặn kẽ hơn về căn bệnh, đồng thời, những phương pháp định bệnh chính xác, nhiều cách chữa trị hữu hiệu lần lượt ra đời, giúp các bác sĩ có thêm phương tiện định bệnh, trong tay thêm nhiều vũ khí chiến đấu chống căn bệnh.
Mỗi xương gồm có vỏ bên ngoài, bao bọc một ḷng bên trong. Ḷng xương b́nh thường đặc và chắc. Bệnh xốp xương do một số các chất trong ḷng xương mất đi dần theo thời gian, khiến xương không c̣n đặc, chắc như trước. Đây là hiện tượng mất xương (bone loss) theo thời gian khi ta có tuổi.
Đời là một tiến tŕnh vừa phá hoại, vừa xây dựng. Xương là nơi thể hiện triết lư này triệt để nhất. Trong suốt cuộc đời ba vạn chín ngh́n ngày của chúng ta, luôn luôn trong xương lúc nào cũng có tiến tŕnh phá xương cũ, tạo xương mới. Công tác phá xương cũ được trao cho các tế bào có tên gọi "osteoclast". Công tác tạo xương mới do các tế bào có tên "osteoblast" đảm nhiệm. Tên chúng giống nhau, chỉ khác có chữ c và b ở giữa. c là cắn cấu, b là bồi bổ.
Thời gian không những gặm nhấm tâm hồn ta, c̣n gặm dần xương ta. Cho đến khoảng tuổi giữa 30 vào 40, xương vẫn tiếp tục phát triển, nên ta tạo xương nhiều hơn mất xương. Sau đó, tới một giai đoạn cân bằng, xương tạo ra do các tế bào "osteoblast" cân bằng với xương lấy mất đi bởi các tế bào "osteoclast". Chỗ nào trong xương bị các tế bào osteoclast cắn phá, chỗ ấy lập tức được các tế bào osteoblast chạy tới bồi đắp những xương mới.
Rồi khi về già, ít nhiều, chúng ta đều mất xương dần, do xương cũ bị phá đi, song xương mới không tạo ra kịp để trám các chỗ hổng trong xương, nơi những xương cũ không c̣n. Ai mất xương nhiều quá, sẽ bị bệnh xốp xương.
Đặc biệt, phụ nữ, sau khi măn kinh, cùng với những thay đổi khác của cơ thể gây do măn kinh, như hay bị những cơn hừng nóng mặt (hot flashes), khó ngủ, buồn sầu, ngứa ngáy âm đạo, đi tiểu nhiều lần, tiểu khó, ..., người phụ nữ cũng bị mất xương nhanh chóng. Do buồng trứng nghỉ làm việc, không c̣n tiết đủ chất kích thích tố nữ estrogen cần cho cơ thể như xưa.
Estrogen có tác dụng cân bằng sự phá xương và sự tạo xương. Thiếu estrogen, các tế bào osteoclast gia tăng hoạt động, cắn phá, tạo những lỗ hổng trong xương, trước con mắt bất lực của các tế bào osteoblast. Lâu dần, ḷng xương không c̣n đặc, chắc như trước, và xương trở nên xốp rỗng, mềm, dễ găy.
Như vậy, chất kích thích tố nữ estrogen là lính canh cửa cần mẫn, ngăn không cho thời gian ăn cắp mất xương của người phụ nữ. Trong khoảng tuổi 45 đến 55, tuổi phụ nữ tắt kinh, chất estrogen đột ngột giảm đi trong cơ thể, trộm thời gian tha hồ tung hoành. Có vị mất đến 25% độ đặc của xương (bone density), chỉ trong ṿng 5-7 năm sau khi măn kinh.
Ai dễ bị bệnh xốp xương?
Nhiều yếu tố khiến t́nh bạn giữa ta và xương dễ mất, xương bỏ ta ra đi:
- Tuổi tác: càng cao tuổi, ta càng mất xương dần. Nếu xương mất nhiều quá, sẽ đưa đến bệnh xốp xương.
- Phụ nữ: trong 100 trường hợp bệnh xốp xương, 80 người là phụ nữ.
- Di truyền: Gia đ́nh có người găy xương do bệnh xốp xương (nhất là găy xương hông ở mẹ).
- Người lớn đă từng găy xương, nhất là ở những nơi hay bị bệnh xốp xương như xương sống, xương hông, xương cổ tay.
- Măn kinh sớm (trước tuổi 45).
- Người cả đời ít dùng chất calcium và sinh tố D.
- Đời sống ít hoạt động, ít thể dục thể thao.
- Hút thuốc lá.
- Uống rượu nhiều quá.
- Người gầy, nhẹ cân.
Ngoài ra, những người mang bệnh cường tuyến giáp trạng (hyperthyroidism) hoặc dùng thuốc steroid lâu ngày cũng dễ bị xốp xương.
Triệu chứng
Xốp xương là một căn bệnh khởi đầu thầm lặng. Nó lặng lẽ ở với nhiều người qua những năm tháng, cho tới khi người ấy đột nhiên bị găy xương.
Khi xương sống (spine) đă trở thành mềm và yếu do mất xương nhiều quá, nó cứ găy dần, từ từ, ít một. Có khi chỉ cần ho một tiếng, hoặc cúi xuống bế cháu đang khóc, cũng đủ khiến xương sống găy thêm một chút. Lâu ngày, xương sống găy đă nhiều lần, mà ta không hay biết, sẽ ngắn dần, làm người thấp đi.
Nhiều người thấy quần ḿnh tự nhiên sao dài hơn trước, hoặc quần áo vẫn mặc nay hơi kỳ kỳ, không c̣n thực vừa ư. Sau cùng, một ngày kia, họ bắt đầu thấy đau, lưng c̣ng đi, rồi đi lại khó khăn. Đi chợ trời mưa hay té ngă.
Té ngă như vậy lại gây găy xương ở những chỗ khác, những xương đă mềm sẵn, mỏng mảnh như pha-lê. Có người chỉ va tay vào cạnh bàn, đă găy cổ tay. Găy xương cổ tay gây trở ngại biết bao cho những công việc hàng ngày, ngay cả với những công việc giản dị nhất. Giặt dũ, cơm nước, mặc quần áo, may vá, làm vườn, đi chợ, trông cháu, ..., đều đ̣i hỏi một xương cổ tay mạnh và khéo léo.
Có người găy xương hông (hip), dù chỉ ngă rất nhẹ. Găy xương hông đưa đến chết người, sống được cũng khổ lắm. Hơn một nửa số người sống sót sau khi găy xương hông vào nhà dưỡng lăo, hoặc phải nhờ người giúp khi đi lại.
Định bệnh
Xốp xương là căn bệnh thầm lặng, việc truy t́m căn bệnh trong giai đoạn sớm của nó không dễ. Gần đây, với những hiểu biết mới, việc truy t́m căn bệnh không c̣n khó.
Bác sĩ sẽ nghi bạn mang bệnh xốp xương "osteoporosis" nếu bạn hay đau lưng, nay thấp nhỏ đi, lưng c̣ng hơn trước theo gánh nặng thời gian, hoặc bạn bị găy xương, đặc biệt tại nơi dễ bị bệnh xốp xương (như xương sống, xương hông, xương cổ tay). Nhất là bạn lại có những yếu tố dễ đưa đến bệnh xốp xương kể trên.
Nghi là một chuyện, nhưng bạn có thực sự bị bệnh xốp xương hay không, chúng ta cần hỏi ư kiến của máy đo độ đặc xương (bone densitometry), v́ nó có thể cho biết thực sự ta đă mất đến bao nhiêu xương.
Có nhiều cách để đo độ đặc xương. Cách đo bằng máy có tên "dual energy X-ray absorptometry", viết tắt DXA, hiện được xem là cách đo độ đặc xương hữu dụng nhất.
Máy đo DXA cho kết quả nhanh chóng, chính xác, lại phóng ra chất phóng xạ tối thiểu, nên không gây hại cho người được đo xương. Máy có thể đo độ đặc của bất cứ xương nào trong cơ thể, nhưng thường được dùng để đo xương sống, xương hông, những xương hay bị bệnh xốp xương tấn công. Máy hoạt động nhanh chóng, trong ṿng 5-10 phút là xong, bạn không phải nằm lâu mỏi lưng.
So với các trị số độ đặc xương của một phụ nữ b́nh thường trước tuổi măn kinh, nếu máy đo cho thấy độ đặc xương của bạn trong khoảng 1 đến 2.5 dưới các trị số b́nh thường của phụ nữ trước tuổi măn kinh ấy, xương của bạn đă bị mất đi ít nhiều rồi đấy.
Nếu máy đo DXA cho thấy các trị số độ đặc xương của bạn c̣n tệ hơn thế, tức dưới 2.5, bạn quả thực đă bị bệnh xốp xương, với triển vọng bị găy xương rất cao.
Vẫn c̣n một ít bàn căi về những trường hợp nào cần dùng đến máy đo độ đặc xương DXA. Nên "Đo Xương Ai"? Ai sau tuổi măn kinh cũng cần được đo xương chăng?
- Các vị phụ nữ 65 tuổi trở lên nên được đo độ đặc xương. (V́ vậy, Medicare cho các vị phụ nữ 65 trở lên đo dộ đặc xương mỗi 2 năm.)
- măn kinh dưới 65 tuổi, song trước từng găy xương, hoặc nhẹ cân, đang dùng thuốc steroid (như Prednisone), hút thuốc lá, uống rượu nhiều, mang bệnh viêm khớp rheumatoid (rheumatoid arthritis), có phim chụp (X-ray) cho thấy xương trông mỏng (osteopenia), hoặc có bố, mẹ từng găy xương hông, cũng nên đo độ đặc xương.
- Nói chung, đo độ đặc xương không cần thiết trước tuổi măn kinh (măn kinh tự nhiên, hoặc do đă cắt buồng trứng). Tuy vậy, nên nghĩ đến việc đo độ đặc xương cho những người đang mang những bệnh, hoặc dùng những thuốc khiến xương dễ bị mất, dù họ chưa măn kinh.
CHỮA TRỊ BỆNH XỐP XƯƠNG
Ở Mỹ, hiện có 4 nhóm thuốc thường được dùng để chữa bệnh xốp xương: bisphosphonates, calcitonin, Evista, estrogen. Cả 4 thuốc đều có tác dụng ngăn cản sự phá xương.
1. Nhóm thuốc bisphosphonates:
Gồm các thuốc Fosamax, Actonel, Atelvia, Boniva, uống hàng ngày, mỗi tuần hoặc mỗi tháng một lần tùy thuốc.
Các thuốc bisphosphonates giúp tạo xương mới, bớtmất xương cũ, nên dùng để chữa và ngừa xốp xương.
Hiện đây là những thuốc chính để chữa căn bệnh.
Thuốc uống vào sáng sớm lúc mới thức, với một ly nước đầy, trước khi ăn sáng, trước khi uống các thuốc khác ít nhất 30-60 phút. (Trừ thuốc Atelvia lại uống ngay sau bữa sáng.) Sau đó, không nên đi nằm lại, mà ngồi thẳng, đứng hoặc đi, để thuốc dễ xuống bao tử. Nếu thuốc kẹt lại tại thực quản (ống dẫn thức ăn xuống bao tử), nó có thể làm lở thực quản đâm phiền.
Nó cũng không muốn ta ăn, uống ǵ cả trong ṿng 30-60 phút sau khi dùng nó, v́ thức ăn, ngay cả cà-phê và nước trái cây, làm giảm sự hấp thụ nó trong ruột. Uống nước th́ được.
Thuốc có thể gây nóng ngực, viêm thực quản (esophagitis), đau bụng, tiêu chảy, hoặc các triệu chứng tiêu hóa khó chịu khác.
Gần đây c̣n có hai thuốc Reclast, Zometa (truyền tĩnh mạch một năm một lần trong 15 phút). Thuốc mới nên rất đắt (trên 1.000 Mỹ-kim một mũi thuốc), và nếu dùng thuốc lâu dài nhiều năm có nguy hại ǵ cho cơ thể ta không, điều này chưa được biết rơ.
2. Thuốc Evista:
Evista (raloxifene) dùng với chỉ định để chữa và ngừa xốp xương cho các phụ nữ đă măn kinh. Thuốc có tác dụng rất tương tự với chất estrogen, nhưng không làm tăng nguy cơ bị ung thư vú, bệnh tim mạch nếu dùng về lâu về dài như estrogen.
Giống chất estrogen, thuốc Evista ngăn sự phá xương. Ở các phụ nữ măn kinh chưa bị xốp xương, thuốc Evista giúp ngăn sự mất xương tại tất cả các xương của cơ thể.
Khác với các thuốc chứa chất estrogen, thuốc Evista không gây đau vú, hoặc ra kinh lại. Trong ṿng vài tháng đầu mới dùng thuốc, Evista có thể gây những cơn hừng nóng mặt nhẹ (hot flashes).
Thuốc Evista uống mỗi ngày.
So với các thuốc thuộc nhóm bisphosphonates, Evista tác dụng kém hơn.
3. Thuốc calcitonin:
Thuốc calcitonin, từ lâu đă được dùng để chữa xốp xương dưới dạng chích bắp thịt và chích dưới da. Như thế th́ đau và bất tiện lắm, nên calcitonin không nổi tiếng.
Gần đây, nhà thuốc đổi chiến thuật, chế thành thuốc xịt mũi cho tiện, lấy tên Miacalcin. Một xịt vào một bên mũi mỗi ngày, nay mũi phải, mai mũi trái.
Kiên nhẫn dùng, thuốc xịt Miacalcin cũng làm tăng độ đặc của xương và làm giảm găy xương. Tuy vậy, so với các thuốc bisphosphonates, tác dụng của Miacalcin, trong việc tạo thêm xương mới, ngừa găy xương, không mạnh bằng.
Thuốc xịt mũi Miacalcin ít gây phản ứng, nếu có, mũi bị khô, khó chịu tí tỉnh, hoặc thỉnh thoảng hắt x́.
4. Estrogen:
Chất estrogen có tác dụng chữa và ngừa xốp xương rất tốt, tuy nhiên, nay không c̣n được sử dụng nhiều để ngừa và chữa xốp xương như trước, v́ về lâu về dài, estrogen có thể làm tăng nguy cơ bị ung thư vú, bệnh tim mạch.
Các thuốc chứa chất estrogen trên thị trường rất nhiều (Premarin, Ogen, Estrace, Menast, Estratab, Gynodiol, Ortho-Prefest, Activella, femhrt, Premphase, Prempro, ...), Nay thường chỉ được dùng để chữa các triệu chứng gây do măn kinh như hừng nóng mặt, khó ngủ, buồn sầu, khô ngứa âm đạo, đi tiểu nhiều lần, tiểu khó, ...
Một số vị phụ nữ không hợp với các thuốc chữa xốp xương khác, nên đành dùng estrogen để chữa bệnh vậy.
Những cách chữa không thuốc
Chữa bệnh xốp xương, không phải chỉ sử dụng một trong những thuốc kể trên là xong, chúng ta c̣n cần ăn uống đầy đủ, không thiếu calcium và sinh tố D trong người, vận động thường xuyên, ngưng hút thuốc lá, và nếu có thể, bỏ bớt những thuốc đang dùng có thể gây rỗng xương thêm.
Việc ăn uống mỗi ngày cần đầy đủ để cơ thể khỏi suy dinh dưỡng. Cùng với ăn uống, mỗi ngày ta cần 1200 mg calcium (từ các nguồn thực phẩm hoặc từ viên calcium uống vào) và 800 đơn vị (International Unit) sinh tố D. Ngoài thị trường hiện có nhiều viên thuốc vừa chứa cả calcium lẫn sinh tố D như Os-Cal with vit D.
Việc vận động rất quan trọng. Ở phụ nữ có tuổi, người ta thấy vận động giúp duy tŕ hoặc làm tăng độ đặc của xương, giảm nguy cơ găy xương hông. Vận động không những khiến xương chắc, các bắp thịt ta cũng dẻo dai, mạnh mẽ, những yếu tố ngừa té ngă.
Các thể dục đặt sức nặng của cơ thể trên xương, như đi bộ, đều tốt. Đi bộ ít nhất 3 lần một tuần, ít nhất 30 phút mỗi lần. Nên tập thói quen vận động, và chọn môn thể dục nào chúng ta ưa thích để vận động được thường xuyên và lâu dài, v́ ngưng vận động, các lợi ích của vận động trên xương sẽ mau chóng mất.
Thuốc lá độc cho xương, như độc cho nhiều cơ quan khác, khiến xương rỗng nhanh hơn, người hút thuốc lá cần bỏ hút.
Một số thuốc dùng lâu ngày có thể làm xương thêm xốp, rỗng, như các thuốc Prednisone, Nexium, Omeprazole, …, nếu có thể, chúng ta nên ngưng.
(Nhiều vị uống các thuốc bao tử Nexium, Omeprazole năm này sang năm khác v́ thói quen hơn là cần thiết phải uống. Đi khám bác sĩ, bác sĩ cứ thế tiếp tục cho, không buồn thẩm định lại để xem người bệnh c̣n cần thuốc này hay không, và cũng không hướng dẫn cho người bệnh biết tác dụng phụ có thể làm rỗng xương, găy xương của thuốc nếu dùng thuốc quá lâu.)
Bác sĩ Nguyễn Văn Đức
8748 E. Valley Blvd., Ste. H
Rosemead, CA 91770
(626) 288-3306
Mắt sinh học
Con mắt này có h́nh dáng lẫn chức năng đều tương tự mắt người thật.
Các nhà khoa học đến từ Mỹ và Hong Kong đă phát triển được một con mắt tổng hợp hoạt động gần như giống mắt thật. Với các cảm biến nhại lại các tế bào cảm quang trong mắt người, trong một ngày không xa, con mắt sinh học mới này có thể được sử dụng để khôi phục thị lực cho những người đă không c̣n nh́n thấy ánh sáng.
Được nhóm nghiên cứu gọi là "con mắt y sinh", thiết bị này là sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và thiết kế của tự nhiên. Nó bao gồm một vơng mạc nhân tạo h́nh bán cầu và một chuỗi các cảm biến có khả năng chụp và chuyển tiếp một h́nh ảnh trực quan. C̣n làm thế nào để nó giao tiếp được với bộ năo con người? Vấn đề đó…hơi phức tạp một chút!
Y học hiện đại quả thực đă đạt được những thành tựu không tưởng. Trong nhiều năm qua, các nhà khoa học và bác sỹ đă đưa ra nhiều phương thức nhằm thay thế một vài trong số những thành phần thiết yếu của cơ thể người bằng các phiên bản nhân tạo, với mục tiêu khôi phục lại chất lượng cuộc sống của một người, hay thậm chí là cứu họ thoát khỏi lưỡi hái tử thần.
Tuy nhiên, mắt là một thành phần khá đặc biệt, và cách chúng giao tiếp với bộ năo khiến việc thiết kế một phiên bản nhân tạo, rồi sau đó cấy ghép vào cơ thể, không chỉ đơn thuần là "cắm và chạy" như các thành phần khác. Để thiết bị này tương tác được với bộ năo con người là một rào cản lớn cần phải nghiên cứu sâu hơn nữa.
Thách thức lớn nhất mà các nhà nghiên cứu đă vượt qua là đưa công nghệ vào một khối cầu mà sau này sẽ dùng để cấy ghép vào cơ thể. Họ thực ra chưa thử nghiệm thiết bị trên một sinh vật sống, nhưng điều đó không sớm th́ muộn cũng sẽ diễn ra.
Theo tờ Daily Mail đưa tin th́ các nhà nghiên cứu hiện đă sẵn sàng thử nghiệm trên cả động vật lẫn con người. Tuy nhiên, vẫn c̣n nhiều việc phải làm, và các nhà khoa học nhấn mạnh rằng thiết bị ở t́nh trạng hiện tại chỉ là khởi đầu của những điều khả thi khác sẽ xuất hiện trong vài năm tới.
Ở t́nh trạng hiện nay, khả năng dựng h́nh của con mắt sinh học chưa phải ở mức tốt nhất. Nó cho ra một h́nh ảnh độ phân giải thấp, phù hợp cho việc dựng h́nh các kư tự trong bảng chữ cái, nhưng các h́nh ảnh phức tạp hơn sẽ đ̣i hỏi mật độ các cảm biến cao hơn. Nghe có vẻ như là một vấn đề khó nhằn, nhưng các nhà nghiên cứu nói rằng khi công nghệ tiến hóa hơn, mật độ cảm biến và độ phân giải của h́nh ảnh cho ra sẽ có thể đánh bại cả mắt thật của con người.
Mắt tổng hợp c̣n đang được xem xét để ứng dụng vào ngành công nghiệp robot. Có thể bạn cho rằng một con robot với trí tuệ nhân tạo bước đi loanh quanh, nh́n ngó mọi thứ bằng cặp mắt c̣n tinh tường hơn cả những người tạo ra nó quả thật hơi…rợn tóc gáy, nhưng đó là chuyện của tương lai.
Tham khảo: BGR
Người hồi phục sau Covid-19 có thể mắc một bệnh nguy hiểm là Xơ phổi
Thùy Linh (Daily Mail)
Tiến sĩ Sassan Rafi
Tiến sĩ Sassan Rafi là người đă thực hiện các cuộc nghiên cứu sâu rộng về bệnh xơ phổi, một trong những t́nh trạng liên quan đến bệnh nhân Covid-19 cấp tính. Ông tuyên bố hàng ngàn người Mỹ nhập viện v́ virus này sẽ phải đối mặt với một ‘quả bom hẹn giờ’ ngay cả khi họ đă khỏi bệnh, theo Daily Mail.
Các nhà nghiên cứu cho biết những người sử dụng máy thở nhiều tuần phải đối mặt với tỷ lệ mắc bệnh xơ phổi đáng kinh ngạc. Tỷ lệ này cao hơn nhiều so với nhiều căn bệnh ung thư.
Xơ phổi là bệnh xảy ra khi mô phổi bị tổn thương và để lại sẹo, gây ra bởi các loại virus mạnh như virus Vũ Hán. Lớp mô dày và cứng này làm cho phổi bệnh nhân khó hoạt động b́nh thường và trao đổi oxy, có thể dẫn đến suy hô hấp, thậm chí tử vong.
Tiến sĩ Rafi cho biết nhiều bệnh nhân COVID-19 nhập viện, ngay cả khi họ đă hồi phục hoàn toàn, họ vẫn có thể tử vong v́ xơ phổi. “Xơ phổi được tiên lượng sẽ xảy ra trong 3 năm, tệ hơn so với nhiều bệnh ung thư và hiện tại không có phương pháp điều trị tối ưu”, ông giải thích.
“V́ vậy, những ǵ chúng ta cần làm là quét phổi, nếu thấy xơ hóa trong phổi có nghĩa là cuộc sống của họ có thể gặp nguy hiểm. Đó là một căn bệnh lũy tiến, có nghĩa là bạn có thể cảm thấy ổn, nhưng t́nh trạng xơ hóa ngày càng tồi tệ hơn và đó là một lĩnh vực không ai giải quyết được”.
Một số bệnh nhân có thể phải phụ thuộc vào máy thở suốt quăng đời c̣n lại,
một số có thể cần ghép phổi. (Ảnh qua Daily Mail)
Một số bệnh nhân có thể phải phụ thuộc vào máy thở suốt quăng đời c̣n lại, một số có thể cần ghép phổi. Tiến sĩ Rafi khẳng định nếu chính phủ không chú ư đến nghiên cứu của ông và những người khác, th́ một cuộc khủng hoảng sức khỏe có thể đang chờ phía trước.
“Đây không chỉ là chuyện ai sẽ tử vong v́ virus, mà c̣n là những ǵ sẽ xảy ra trong nhiều năm tới, khi virus đă biến mất”, ông nói.
Đồng nghiệp của Tiến sĩ Rafi, Giám đốc điều hành Upright Enterprises, Andrew Young, cũng đồng t́nh với tuyên bố của Rafi. Ông cho rằng hậu quả và mức độ tiềm năng của vấn đề này là một mối quan tâm lớn.
Ông Young cho biết 40% bệnh nhân virus corona cấp tính sẽ gặp phản ứng miễn dịch cực độ, được gọi là hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS), dẫn đến xơ hóa phổi. Ít nhất 20% trường hợp ARDS là nghiêm trọng.
Dữ liệu từ vụ dịch SARS-CoV năm 2003 cũng cho thấy tỷ lệ cao những người sống sót phải trải qua t́nh trạng xơ phổi kéo dài và chức năng phổi suy giảm.
Tiến sĩ Rafi đă nghiên cứu về xơ phổi từ năm 2005 trong khi hoàn thành bằng tiến sĩ về phân tử, tế bào và hệ thống sinh lư học ở Đại học California. Ông cũng là người sáng lập công ty dược Upright Enterprises.
Nghiên cứu này được đưa ra khi các ca nhiễm virus corona trên khắp Hoa Kỳ đang gia tăng sau khi có xu hướng giảm trong hơn 6 tuần. Hiện tại, Mỹ đă ghi nhận hơn 2,9 triệu ca nhiễm virus corona, trong đó hơn 130.000 ca tử vong.
Thùy Linh (Theo Daily Mail)
Làm sao để bớt buồn và tăng hạnh phúc?
BS Nguyễn Thị Nhuận
Con người là cả trời mâu thuẫn. Có những lúc chúng ta cảm thấy rất đau khổ, buồn bă và luôn than văn "Sao tôi khổ quá vậy Trời?" Nhưng cũng có những lúc chúng ta thấy tâm hồn phơi phới, đất trời ngời sáng và niềm vui dâng lên trong ḷng. Bạn có muốn những phút vui tươi và hạnh phúc kéo dài và những giây phút buồn chán giảm thiểu không?
Hăy thực hiện những điều dưới đây để đạt được hạnh phúc thường xuyên
1. Đứng lên đi bộ nhiều lần trong ngày
- Hiện nay th́ ai cũng biết rằng ngồi cả ngày không có lợi cho sức khỏe. Nhiều bác sĩ cho rằng thời nay, ngồi chính là hút thuốc, ngụ ư ngồi lâu cũng có hại như hút thuốc vậy. Nhiều người trong chúng ta có công việc làm ăn đ̣i hỏi phải ngồi ở máy tính gần như cả ngày, nhưng ngồi thường xuyên và thiếu tập thể dục có thể làm tăng nguy cơ ung thư, bệnh tim, tiểu đường và béo ph́. Những người này nên đứng lên đi bộ qua lại nhiều lần trong ngày và tập thể dục để giảm bớt nguy cơ lâm bệnh.
- Tập thể dục không chỉ có lợi cho sức khỏe thể lư mà c̣n tốt cho sức khỏe tâm lư của chúng ta nữa. Hoạt động nhiều hơn sẽ làm tăng hạnh phúc, động lực làm việc và khả năng tập trung vào những nhiệm vụ trong tay.
- Tập thể dục cũng có thể giúp chúng ta đối phó với những t́nh huống căng thẳng một cách b́nh tĩnh và hợp lư và giúp chúng ta tự tin khi giải quyết các vấn đề cá nhân.
- Trung tâm CDC Hoa Kỳ khuyên chúng ta thực hiện ít nhất 150 phút mỗi tuần những hoạt động có cường độ mạnh vừa phải. V́ vậy, nếu chúng ta dành 20 phút mỗi ngày để thực hiện một hoạt động thể lư làm tăng nhịp tim và làm đổ mồ hôi, thế là đă khá đủ để ngăn ngừa rủi ro cho sức khỏe của ḿnh.
- Tập thể dục làm tăng sản xuất các ty thể (mitochondria), là "các nhà máy năng lượng" trong các tế bào của bạn; càng tập thể dục nhiều th́ bạn càng tạo ra nhiều ty thể và bạn càng có nhiều năng lượng.
- Khi bạn gồm việc tập thể dục vào những thói quen hàng ngày, vô h́nh trung việc này sẽ dẫn đến các quyết định lành mạnh khác, chẳng hạn như ăn một bữa ăn trưa lành mạnh. Tập thể dục đưa đến việc sống khỏe mạnh. Gắn bó với thói quen tập thể dục có thể đưa đến các hành vi khác làm tăng hạnh phúc trong suốt cả ngày của bạn.
- Khi chúng ta cảm thấy buồn bă và uể oải, hoạt động thể lư thường là điều cuối cùng chúng ta nghĩ đến nhưng trên thực tế, nó có thể là cách hiệu quả nhất để cải thiện tâm trạng và động lực của chúng ta. Nếu chúng ta có thể tập thể dục khi cảm thấy thất vọng và không có động lực làm việc, nó sẽ làm tăng sự tự tin của chúng ta, làm cho chúng ta hạnh phúc hơn và cải thiện sức khỏe tổng quát của chúng ta.
- V́ vậy, lần tới, khi bạn cảm thấy căng thẳng hoặc không có động lực, hăy làm tăng nguồn cung cấp năng lượng của bạn bằng cách đi bộ.
Nếu bạn cảm thấy cô đơn, hăy hỏi bạn bè hoặc đồng nghiệp đi cùng bạn. Tập thể dục là hoạt động rẻ tiền, dễ làm và đă được chứng minh là sẽ làm cho bạn hạnh phúc hơn.
2. Hăy mỉm cười và đứng thẳng lên
- Hăy đánh lừa bộ óc của bạn bằng cách tự mỉm cười để cảm thấy hạnh phúc hơn, và đứng thẳng lên để cảm thấy tự tin hơn.
- Nếu bạn cảm thấy buồn chán và cần cải thiện tâm trạng của ḿnh ngay (cà phê không làm được việc này đâu), bạn có thể làm bộ óc nghĩ rằng bạn đang hạnh phúc bằng cách tự buộc ḿnh phải mỉm cười. Cười làm các bắp thịt mặt cũng như các bắp thịt tạo ra nụ cười hoạt động, gửi một thông điệp đến năo là chúng ta đang cảm thấy hạnh phúc. Một hành động mỉm cười đơn giản đủ để làm nên cảm xúc hạnh phúc.
- Bắp thịt mặt không phải là thứ duy nhất chúng ta có thể sử dụng để đánh lừa bộ năo khiến chúng ta hạnh phúc hơn. Sự di động và vị trí của toàn bộ cơ thể chúng ta có thể ảnh hưởng đến cách chúng ta cảm nhận. Đứng thẳng và mỉm cười sẽ làm tăng sự tự tin và hạnh phúc của bạn.
- Một người đă gia tăng sự tự tin của ḿnh bằng cách “tạo dáng quyền lực”. Cô đi vào nhà vệ sinh trước một cuộc phỏng vấn và đứng giang rộng hai tay và hai chân, ngực căng ra và cằm hất lên.
Hăy thử 'tư thế quyền lực' này vào lần tới khi bạn cần tăng hạnh phúc hoặc sự tự tin và xem nó có hiệu quả với bạn hay không..
3. Tăng "điện" cho sức khỏe giống như bạn sạc điện thoại vậy
- Trước khi đi ngủ, bạn "sạc" điện thoại của ḿnh; sáng hôm sau bạn thức dậy với một chiếc điện thoại được nạp đầy. Điện thoại của bạn có thể được sạc đầy nhưng c̣n con người bạn th́ sao?
- Một người "rất chăm làm việc, workaholic" đă từng nói rằng "giấc ngủ là để dành cho những người yếu ớt" (tức là kẻ mạnh mẽ th́ có thể làm việc liên miên, không cần ngủ). Nhiều người không cảm thấy giấc ngủ là ưu tiên - nhưng họ thực sự nên thấy như vậy. Nhiều nghiên cứu chứng minh rằng những người ngủ nhiều hơn có tâm lư khỏe mạnh hơn. Giấc ngủ cung cấp sự hăng hái và năng lượng và làm giảm bớt sự tức giận và thất vọng suốt cả ngày.
- Thêm nữa, người càng thường xuyên sử dụng kỹ thuật và các máy móc trước khi đi ngủ, càng dễ bị mất ngủ và buồn ngủ ban ngày. Ánh sáng từ các thiết bị hiện đại cản trở việc tiết ra melatonin, một loại kích tố mà bộ năo tiết ra để giúp chúng ta cảm thấy buồn ngủ. Nếu bạn thấy khó ngủ th́ đây có thể là lư do tại sao, hăy thử tắt điện thoại hoặc chuyển nó sang không làm phiền vài giờ trước khi đi ngủ.
- Chúng ta ai cũng mong được ngủ bù vào thứ Bảy hoặc Chủ Nhật (hoặc cả hai) nhưng hiện nay người ta khám phá ra rằng không có chuyện "ngủ bù cho đủ". Việc ngủ một cách bất thường có thể ảnh hưởng xấu cho sức khỏe. Chúng ta nên thực sự có cùng một thời lượng ngủ mỗi đêm. Thay đổi thời lượng ngủ thường xuyên có thể dẫn đến căng thẳng và những cảm xúc tiêu cực khác trong suốt cả tuần, nó cũng có thể làm giảm khả năng buồn ngủ vào tối hôm sau.
- Để cảm thấy sảng khoái, hầu hết chúng ta nên ngủ ít nhất 8 tiếng mỗi đêm. Nếu không thể, hăy thử ngủ trưa thêm khoảng 15- 20 phút hàng ngày. Cố gắng không nằm nướng thêm lâu hơn một giờ vào cuối tuần. Thiết lập thói quen đi ngủ mỗi tối và nó sẽ đặt nền tảng cho việc thiết lập các thói quen khác - như tập thể dục - giúp chúng ta đạt được năng lượng cần để tập trung vào các mục tiêu và tăng hạnh phúc.
4. Xây dựng sức mạnh ư chí của bạn
Nếu bạn tập thể dục 45 phút, sau đó bạn sẽ thấy mệt và không muốn làm bất cứ ǵ cần vận động. Nhưng về lâu dài, sau vài tháng tập thể dục, bạn sẽ có thể lực mạnh mẽ hơn, bớt mệt và có nhiều khả năng hơn. Tương tự, bằng cách liên tục phát triển ư chí qua sự làm việc siêng năng và đáp ứng thời hạn, bạn sẽ làm mạnh ư chí lâu dài của ḿnh và có thể tập trung hơn vào công việc đầy thử thách trong tương lai. Ư chí giống như bắp thịt: chúng ta càng sử dụng nhiều, nó càng trở nên mạnh mẽ hơn; và khi chúng ta càng ít sử dụng, nó trở nên yếu hơn.
5. Đừng "check" email quá thường
Bạn có kiểm tra và trả lời email của bạn ngay khi bạn nhận được chúng không? Mặc dù điều này có vẻ tốt, nhưng nó có thể có tác động tiêu cực đến tâm lư. Không check email thường xuyên có thể giúp giảm bớt căng thẳng và tăng hạnh phúc.
Để có nhiều thời gian hơn, chúng ta cần cắt giảm thứ ǵ làm thất thoát thời gian khiến công việc chậm lại. Khi tiếng ding cho biết có email vang lên, nút "tạm dừng" của chúng ta đă bị bấm khiến chậm lại tiến độ của công việc chúng ta đang làm. Rồi sau khi đọc email, cho dù nó quan trọng hay không, chúng ta phải sử dụng năng lượng tinh thần để chuyển hướng sự chú tâm trở lại những ǵ đang làm.
Do đó nên coi việc 'kiểm tra email' giống như ba bữa ăn trong ngày. Nếu cần kiểm tra email, hăy dành một thời gian nhất định để kiểm tra và chỉ kiểm tra vào thời gian ấy, một thời điểm không phải trong thời gian bạn đang phải giải quyết công việc quan trọng nhất của ḿnh.
6. Trước khi bạn làm bất cứ điều ǵ, viết nó xuống
- Tất cả chúng ta đều có những ngày xấu, khi chúng ta cảm thấy gắt gỏng và giận dữ, muốn thể hiện sự giận dữ ấy ngay hoặc hét lên bằng cả buồng phổi của chúng ta. Những cảm xúc tiêu cực ấy ở lại với chúng ta lâu hơn nhiều so với những phản ứng tích cực, do một chất hóa học thần kinh đi qua hệ thống tuần hoàn của chúng ta một cách chậm chạp. Việc thể hiện cơn giận sẽ làm chậm sự trở lại tự nhiên về trạng thái b́nh tĩnh của hệ thống cảm xúc.
- Thay vào đó, hăy viết ra giấy, thể hiện cảm xúc của bạn bằng chữ viết. Điều này sẽ giúp bạn vượt qua sự tức giận của bạn. Nên tự cho ḿnh 15 phút. Hăy viết ra càng nhiều càng tốt việc đă xảy ra đưa đến cảm xúc này, mô tả cảm xúc của bạn tại mỗi thời điểm.
- Những hoạt động tâm lư khi giận dữ đă giữ cho cảm xúc bị nút lại, gây căng thẳng, huyết áp cao và tăng nhịp tim, tất cả đều có thể làm cho chúng ta bị bệnh và không hạnh phúc. Nên viết ra, giải quyết những cảm xúc ấy và để chúng qua đi.
Nên chi tiêu ít hơn vào các mặt hàng vật chất và để dành tiền cho một cuối tuần vui vẻ với bạn bè của bạn. Dành nhiều thời gian cho gia đ́nh thay v́ cho máy tính sẽ làm bạn và gia đ́nh hạnh phúc lâu dài hơn.
7. Hăy tạo ra kỷ niệm thay v́ lo… chụp h́nh
- Việc trải nghiệm cuộc sống và kỷ niệm sẽ mang lại cho chúng ta nhiều hạnh phúc hơn là vật chất. Một chiếc lap top mới có thể làm bạn rất vui, nhưng niềm vui đó sẽ sớm biến mất. Tuy nhiên, một kỳ nghỉ sẽ tạo nên những kỷ niệm làm bạn hạnh phúc dài lâu.
- Trải nghiệm cuộc sống khiến chúng ta mong đợi chúng, giúp chúng ta tạo ra những kỷ niệm mà chúng ta có thể nhớ lại và những câu chuyện mà chúng ta có thể chia sẻ với bạn bè và gia đ́nh trong tương lai. Trải nghiệm cuộc sống cũng làm quan hệ xă hội của chúng ta mạnh hơn, kết nối chúng ta với những người khác, một điều là nền tảng cho sức khỏe và hạnh phúc của chúng ta.
- Nhưng đối với một số người, việc ghi lại trải nghiệm của họ quan trọng hơn so với việc "sống" nó. Ngày nay, chúng ta luôn mong có được một bức h́nhhoàn hảo để đăng lên tài khoản Instagram hoặc Facebook trong khi bỏ lỡ việc thực sự tận hưởng khoảnh khắc ấy. Ngay cả đem theo điện thoại trong túi cũng đủ khiến chúng ta mất chú ư vào những ǵ đang xảy ra trước mắt. Lần tới khi bạn đang làm hoặc thấy điều ǵ đó tuyệt vời, hăy chỉ chụp một hoặc hai ảnh rồi tắt điện thoại của bạn. Hăy chú ư đến môi trường xung quanh và ghi nhân những cảm xúc mà chúng tạo ra cho bạn.
Hàng triệu người ở Hoa Kỳ mắc bệnh tiểu đường nhưng không biết ḿnh mắc bệnh. Các triệu chứng ban đầu của bệnh tiểu đường, đặc biệt là bệnh tiểu đường loại 2, không phải lúc nào cũng rơ ràng. Trên thực tế, các dấu hiệu và triệu chứng có thể xuất hiện dần dần theo thời gian đến nỗi người ta có thể mắc bệnh tiểu đường loại 2 trong nhiều năm trước khi họ được định bệnh.
Nếu bạn nhận thấy bị các dấu hiệu và triệu chứng sau đây, hăy hẹn gặp bác sĩ:
- Cảm thấy khát nước và đi tiểu thường xuyên
- Dễ mệt mỏi
- Mắt nh́n không rơ
- Giảm cân bất ngờ
- Hay cảm thấy đói
- Vết loét chậm lành và nhiễm trùng thường xuyên
- Nướu răng bị đỏ, sưng
- Đau ran như kim chích hoặc tê ở tay hoặc chân
Nếu bạn để ư đến các triệu chứng tiểu đường này và đi khám bệnh th́ bạn có thể được định bệnh và điều trị sớm, giúp ngăn ngừa các biến chứng của bệnh tiểu đường và đưa đến một cuộc sống khỏe mạnh hơn.
1. Khát nước quá mức và đi tiểu nhiều
Khát nước quá mức và đi tiểu nhiều là những dấu hiệu tiểu đường thường thấy. Khi bạn bị tiểu đường, đường glucose tích tụ trong máu. Thận bị buộc phải làm việc quá tải để lọc và hấp thụ glucose dư thừa. Khi thận của bạn không thể theo kịp, glucose c̣n dư sẽ được bài tiết qua nước tiểu, kéo theo chất lỏng từ các mô khiến bạn bị mất nước. V́ thế bạn sẽ cảm thấy khát nước. Khi bạn uống nhiều nước hơn để làm dịu cơn khát, bạn sẽ đi tiểu nhiều hơn. Do đó bệnh nhân tiểu đường khát nước và đi tiểu nhiều
2. Mệt mỏi
Bệnh tiểu đường có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi. Đường trong máu cao làm hư khả năng sử dụng glucose của cơ thể cho nhu cầu năng lượng khiến cơ thể không đủ năng lượng và bạn cảm thấy mệt. Mất nước do đi tiểu nhiều cũng có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi.
3. Giảm cân
Khi bạn thải bớt glucose qua việc đi tiểu thường xuyên, bạn cũng mất đi nhiều calories. Đồng thời, bệnh tiểu đường làm cho glucose từ thực phẩm không đến được các tế bào - đưa đến t́nh trạng bạn cảm thấy đói liên tục. Kết quả là bạn giảm cân nhanh chóng, đặc biệt là với bệnh tiểu đường loại 1.
4. Nh́n không rơ
Tiểu đường đôi khi gây triệu chứng liên quan đến thị lực. Nồng độ glucose trong máu cao kéo theo chất lỏng từ các mô, kể cả các thấu kính của mắt, gây ảnh hưởng đến khả năng nh́n rơ của bạn. Nếu không được điều trị, bệnh tiểu đường có thể khiến các mạch máu mới h́nh thành trong vơng mạc - phần sau của mắt - và làm hỏng các mạch máu đă có từ lâu. Đối với hầu hết mọi người, những thay đổi sớm này không gây ra vấn đề về thị lực. Tuy nhiên, nếu những thay đổi này tiếp tục mà không được t́m ra, chúng có thể đưa đến mất thị lực và mù ḷa.
5. Vết loét chậm lành hoặc nhiễm trùng thường xuyên
Nồng độ glucose trong máu cao có thể khiến máu chảy chậm hơn, ảnh hưởng đến tiến tŕnh chữa bệnh tự nhiên của cơ thể, khiến các vết loét chậm lành, đặc biệt là ở bàn chân. Ở phụ nữ mắc bệnh tiểu đường, nhiễm trùng vi nấm ở bàng quang và âm đạo có thể xảy ra thường xuyên hơn.
6. Đau tay chân
Quá nhiều glucose trong máu có thể ảnh hưởng đến chức năng của dây thần kinh. Bạn có thể cảm thấy ngứa ran và mất cảm giác (tê) ở tay và chân, cũng như đau rát ở cánh tay, bàn tay, chân và bàn chân.
7. Nướu đỏ, sưng, đau
Bệnh tiểu đường có thể làm suy yếu khả năng chống lại vi trùng, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng ở nướu và xương hàm giữ răng. Nướu có thể rút cao khỏi răng, răng có thể bị lỏng ra hoặc bạn có thể bị lở nướu hoặc có túi mủ trong nướu - nhất là khi bạn bị nhiễm trùng nướu trước khi bệnh tiểu đường phát triển.
Đừng coi thường những dấu hiệu của cơ thể
Nếu bạn nhận ra những dấu hiệu hoặc triệu chứng tiểu đường, nên lấy hẹn đi khám bệnh. Bệnh tiểu đường là một bệnh nghiêm trọng và được định bệnh càng sớm th́ việc điều trị càng sớm có thể bắt đầu. Với sự tham gia tích cực của bạn và sự hỗ trợ của đội ngũ chăm sóc sức khỏe, bạn có thể quản lư bệnh tiểu đường và tận hưởng một cuộc sống năng động, khỏe mạnh.
Vài điều cần biết về thử nghiệm A1C
Thử nghiệm A1C là thử nghiệm máu thường dùng để định bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2 và để theo dơi mức độ tiến triển và kiểm soát bệnh của bệnh nhân. A1C c̣n có nhiều tên khác như glycated hemoglobin, glycosylated hemoglobin, hemoglobin A1C và HbA1c.
Thử nghiệm A1C phản ánh mức đường trung b́nh trong máu trong hai đến ba tháng trước. Nói rơ hơn, thử nghiệm A1C đo số phần trăm huyết sắc tố hemoglobin - một loại protein trong hồng huyết cầu mang oxygen - được phủ bằng đường (glycated). Mức A1C càng cao, sự kiểm soát lượng đường trong máu càng kém và nguy cơ biến chứng tiểu đường xảy ra càng cao.
*Tại sao phải làm thử nghiệm này?
Kết quả A1C có thể giúp bác sĩ:
- Xác định t́nh trạng tiền tiểu đường (prediabetic), tức t́nh trạng trước khi tiến hẳn đến tiểu đường. Nếu bị tiền tiểu đường, bạn có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và bệnh tim mạch cao hơn.
- Định bệnh bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2. Để định bệnh chính xác, bác sĩ thường xem xét kết quả của hai thử nghiệm máu được thực hiện vào hai ngày khác nhau - hai kết quả A1C hoặc một kết quả A1C cộng thêm kết quả của một thử nghiệm tiểu đường khác.
- Theo dơi kế hoạch điều trị bệnh tiểu đường của bạn. Kết quả A1C ban đầu giúp thiết lập mức A1C căn bản. Thử nghiệm A1C sau đó được lặp lại thường xuyên để theo dơi kế hoạch điều trị bệnh tiểu đường.
Việc bao lâu mới cần xét nghiệm A1C tùy thuộc vào loại bệnh tiểu đường, kế hoạch điều trị và mức độ kiểm soát lượng đường trong máu. Ví dụ: thử nghiệm A1C có thể được cho làm:
- Mỗi năm một lần nếu bạn bị tiền tiểu đường
- Hai lần một năm nếu bạn mắc bệnh tiểu đường loại 2, bạn không sử dụng insulin và lượng đường trong máu luôn nằm trong mức kiểm soát.
- Bốn lần một năm nếu bạn bị tiểu đường loại 1
- Bốn lần một năm nếu bạn mắc bệnh tiểu đường loại 2, bạn sử dụng insulin để kiểm soát bệnh tiểu đường hoặc bạn gặp khó khăn trong việc giữ lượng đường trong máu trong mức kiểm soát.
Bạn có thể cần thử nghiệm A1C thường xuyên hơn nếu bác sĩ thay đổi kế hoạch điều trị bệnh hoặc bạn bắt đầu dùng thuốc trị tiểu đường mới.
*Kết quả
Kết quả A1C được cho biết dưới dạng phần trăm. Tỷ lệ phần trăm A1C cao tương ứng với lượng đường trung b́nh trong máu cao. Mức A1C càng cao, nguy cơ mắc bệnh tiểu đường hoặc biến chứng của bệnh tiểu đường càng cao.
Đối với những người không mắc bệnh tiểu đường, mức A1C b́nh thường là dưới 5,7 phần trăm. Nếu mức A1C của bạn nằm trong khoảng 5,7 đến 6,4 phần trăm, bạn bị tiền tiểu đường (hoặc mực đường lúc đói không tốt) tức bạn có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường trong tương lai.
Mức A1C từ 6,5% trở lên trong hai lần riêng biệt cho thấy bạn bị tiểu đường. Mức A1C trên 8% có nghĩa là bệnh tiểu đường của bạn không được kiểm soát tốt và bạn có nguy cơ cao bị biến chứng.
Đối với hầu hết người lớn mắc bệnh tiểu đường, mức A1C từ 7% trở xuống là mục tiêu điều trị thường được theo. Mục tiêu thấp hơn hoặc cao hơn có thể phù hợp với một số cá nhân. Nếu mức A1C của bạn cao hơn mục tiêu, bác sĩ có thể đề nghị thay đổi kế hoạch điều trị bệnh tiểu đường của bạn.
Một số người mắc bệnh tiểu đường có thể theo dơi lượng đường trong máu ở nhà bằng các thiết bị. Mức A1C được cho biết bằng phần trăm, nhưng chúng tương ứng với mức đường huyết trung b́nh ước tính. Sau đây là con số A1C tương ứng với mức đường trong máu trung b́nh ước tính:
Mức A1C = Ước tính mức đường trong máu trung b́nh (glucose)
6% = 126 mg / dL (7 mmol / L)
7% = 154 mg / dL (8,6 mmol / L)
8% = 183 mg / dL (10,2 mmol / L)
9% = 212 mg / dL (11,8 mmol / L)
10% = 240 mg / dL (13,4 mmol / L)
11% = 269 mg / dL (14,9 mmol / L)
12% = 298 mg / dL (16,5 mmol / L)
Điều quan trọng cần lưu ư là hiệu quả của A1C có thể bị hạn chế trong một số trường hợp. Ví dụ:
- Nếu bạn bị chảy máu nặng hoặc măn tính, dự trữ hemoglobin có thể bị cạn, có thể làm cho kết quả kiểm tra A1C sai lệch.
- Nếu bạn bị thiếu máu do thiếu chất sắt, kết quả xét nghiệm A1C có thể bị sai lệch.
- Hầu hết mọi người chỉ có một loại huyết sắc tố là hemoglobin A. Nếu bạn có một dạng hemoglobin không phổ biến (được biết đến như một biến thể huyết sắc tố), kết quả thử nghiệm A1C có thể cao hoặc thấp, không đúng. Các biến thể huyết sắc tố thường được t́m thấy ở người da đen và người thuộc di sản Địa Trung Hải hoặc Đông Nam Á. Các biến thể huyết sắc tố có thể được xác nhận bằng các xét nghiệm trong pḥng thí nghiệm. Nếu bạn được định bệnh là mang biến thể huyết sắc tố, các xét nghiệm A1C của bạn có thể cần được thực hiện tại pḥng thí nghiệm chuyên ngành để có kết quả chính xác nhất.
- Nếu bạn bị một dạng thiếu máu tán huyết (hemolytic) khác, hoặc nếu bạn đă được truyền máu gần đây, thử nghiệm này sẽ không hữu ích v́ kết quả có thể sai.
Ngoài ra, hăy nhớ rằng phạm vi b́nh thường cho kết quả A1C có thể khác nhau đôi chút giữa các pḥng thí nghiệm. Nếu bạn tham khảo ư kiến bác sĩ mới hoặc sử dụng một pḥng thí nghiệm khác, điều quan trọng là phải xem xét sự thay đổi có thể này khi diễn giải kết quả thử nghiệm A1C của bạn.
Cách chỉ dẫn rất hay của BS David Price về cách ngừa Covid 19
DR: David Price
(Bác Sĩ David Price hiện đang làm trong ICU của bệnh viện Weill Cornell Medical Center tại thành phố New York, và đây là chia sẻ của ông trong một video được phổ biến cho những người thân quen vào ngày 22 tháng 3, 2020 và rồi được truyền thông Hoa Kỳ loan tải trong mấy ngày qua. Ông Price có trách nhiệm chuyên điều trị toàn bệnh nhân Covid 19 trong những tuần qua.)
Tôi là bác sĩ trong pḥng ICU (khoa cấp cứu đặc biệt) ở bệnh viện ở New York. Bệnh viện chúng tôi có 1,200 giường bệnh. Trước đây bệnh viện có điều trị và mổ nhiều căn bệnh khác nhau nhưng nay chỉ điều trị 100% là bệnh nhân nhiễm Covid. Hiện bệnh viện đang lănh 20% của số bệnh nhân Covid tại New York.
Bổn phận của tôi là chăm sóc những ca bệnh nặng đă được đưa vào ICU. Tôi là người quyết định bệnh nhân nào được dùng máy thở và nằm với máy thở bao lâu. V́ vậy tôi nghĩ tôi có thẩm quyền để nói về những ǵ đang xảy ra.
“Trong ba tháng vừa rồi chúng tôi đă học hỏi thêm được rất nhiều về con virus này. Hiện giờ bạn nghe giọng tôi hơi nghẹn ngào không phải v́ tôi sợ mà lần đầu tiên trong rất lâu, TÔI THẤY HẾT SỢ!! Tôi muốn chia sẻ với quư vị để làm quư vị bớt hoang mang và biết cách bảo vệ bản thân và gia đ́nh.
Triệu chứng nhiễm Covid
- Nóng
- Sốt
- Đau cổ
Virus vào người sẽ đi khắp nơi nhưng ảnh hưởng nhiều nhất là phổi. 80% bệnh nhân chỉ nói là họ “Không cảm thấy khỏe trong người… ho nhẹ… nhức đầu.” Bệnh thường kéo dài 5, 7 đến 14 ngày. Bị nhẹ th́ bắt đầu ngày thứ 5 sẽ thấy khỏe lại.
Bệnh nặng hơn trong 3 tới 5 ngày sẽ thấy khó thở (bạn chỉ nên vào nhà thương khi thấy khó thở chứ nóng sốt th́ không cần đến bệnh viện). Tới ngày thứ 7 sẽ bắt đầu thấy khỏe lại.
Covid nhiễm cách nào
1) Covid nhiễm qua “SUSTAINED CONTACT” (đụng chạm lâu) với một người bệnh hoặc với người sắp phát triệu chứng bệnh trong một, hai ngày sắp tới.
“Sustained contact”- “đụng chạm lâu” có nghĩa là đứng gần (dưới 6 feet) và tiếp xúc từ 15 đến 30 phút ở một nơi bít bùng, đóng kín, và không có đồ bảo vệ, chẳng hạn như khi không đeo khẩu trang. Nên các bạn khỏi phải sợ là con virus c̣n nằm trong không khí rồi ḿnh vô t́nh đi qua rồi bị lây.
Gần như CÁCH DUY NHẤT để lây bệnh là khi virus dính vào tay ḿnh rồi ḿnh đưa tay lên sờ mặt. Như vậy virus có thể vào mắt, mũi, hoặc miệng ḿnh.
Xin tóm lại một cách đơn giản là phần đông những người bị nhiễm là do họ chạm tay vào một người bệnh rồi đưa tay lên sờ vào mặt ḿnh. Khi hiểu được nguyên lư này th́ mấy hôm nay tôi bắt đầu cười lại được v́ tôi biết tôi sẽ không bị nhiễm. Tôi muốn nhắc nhở các bạn những điều quan trọng sau đây:
1) Covid hiện đang ở trong cộng đồng của quư vị dù quư vị ở đâu.
2) Rửa tay thường xuyên. Để ư tay ḿnh vừa chạm vào đâu, đụng vào cái ǵ và nhớ lúc nào cũng tẩy bằng hand sanitizer hoặc rửa tay cho sạch. Bản thân tôi đi đâu cũng cầm theo lọ Purell (nước tẩy tay). Ví dụ tôi đi từ nhà trọ ra thang máy tôi vẫn có thể bấm nút thang nhưng sau đó liền đổ một vài giọt Purell vào tay. Ra đến cửa cũng vậy có thể dùng tay mở cửa nhưng sau đó lại Purell. Nếu GIỮ TAY SẠCH SẼ KHÔNG BỊ NHIỄM COVID.
3) Đây không phải là căn bệnh mà một người bệnh chạm vào thứ ǵ rồi cả cộng đồng lây theo khi đụng vào thứ đó. Chúng ta chỉ lây khi gặp và đụng chạm nhau lâu “sustained contact.” Muốn kỹ hơn th́ rửa hoặc tẩy trùng tay sau khi chạm vào bất cứ vật ǵ.
4) Bạn cần phải để ư và sửa cái tật ưa chạm vào mặt (dụi mắt, ngoáy mũi, cậy mụn, v.v). TUYỆT ĐỐI KHÔNG CHẠM TAY VÀO MẶT. Bạn đi ăn tiệc. Bắt tay một người bệnh, rồi đưa tay lên sờ vào mặt ḿnh. Đó là cách lây Covid. Đơn giản chỉ có vậy.
5) Tôi khuyên mọi người nên đeo mask khẩu trang không phải v́ nó sẽ bảo vệ hay ngăn ngừa được Covid nhưng nó sẽ tập cho bạn thói quen tốt là không sờ vào mặt. CHỈ CẦN TAY SẠCH VÀ KHÔNG SỜ VÀO MẶT LÀ 99% CHÚNG TA SẼ KHÔNG BỊ NHIỄM.
6). Bạn không cần “medical mask” như loại N95. Ngay cả tôi trong nhà thương gặp toàn bệnh nhân Covid cũng chỉ đeo N95 trong những trường hợp đặc biệt.
7) Đứng xa mọi người giữ khoảng cách 6ft, rửa tay, th́ các bạn không phải lo ǵ cả.
Chà là, một loại trái cây không xa lạ với mọi người. Tuy nhiên ít ai biết rằng người dân Dubai giàu có là vậy, mà lại rất coi trọng quả chà là, dù là tầng lớp thượng lưu hay trung lưu đến b́nh dân đều yêu thích loại quả này. Chẳng những thế, loại quả này lại là một biểu tượng của Vương quốc xa hoa Dubai, là món thường xuyên xuất hiện trong thực đơn hàng ngày của người dân xứ này.
Quả chà là có giá trị dinh dưỡng cao, chứa sắt, kali, vitamin, B, A và, K, và 15 khoáng chất, giúp làm giảm cholesterol xấu. Do đó, nó thường được người dân mua về ăn hàng ngày và coi là một đồ ăn nhẹ tốt cho sức khỏe
sấy khô có kẹp thêm một vài loại hạt bùi bùi.
Mỗi ngày, bạn ăn 2-3 trái chà là thơm ngon sẽ rất tốt cho sức khỏe. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, quả chà là giàu vitamin cũng như khoáng chất cần thiết để bổ sung cho cơ thể.
Trải qua nhiều thăng trầm, quả chà là sinh trưởng rất tốt trong môi trường sa mạc khắc nghiệt, nó dễ tiêu hóa. Cùng với sữa lạc đà, hai thứ này đă giúp người dân Dubai chống lại cơn đói trong nhiều năm trước. Ở Dubai nói riêng và UAE nói chung, cây chà là một phần của nguồn thực phẩm sinh tồn. Hơn nữa thân và lá của nó c̣n được dùng để lợp mái, rường cột làm nơi trú ẩn. Do đó cây chà từ lâu đă trở thành một phần quan trọng trong sự sống c̣n của người dân Dubai và UAE suốt 7.000 năm.
Một điều khiến cho quả chà là được yêu thích nữa là nó có thể lưu trữ trong nhiều năm bằng cách sấy khô, do đó người dân có thể t́m mua ăn quanh năm.
Chà là được chế biến thành hai loại: một là quả tươi đă qua sơ chế, hai là loại sấy khô có kẹp thêm một vài loại hạt bùi bùi.
Ở Dubai, bạn có thể ghé qua bất kỳ nơi nào, từ khu chợ hay trung tâm thương mại, cửa hàng tạp hóa đều có thể mua bao nhiêu chà là tùy thích.
Quả chà là khô có thể ăn trực tiếp, Hoặc thêm vào trà uống cũng vô cùng thơm ngon (ảnh Internet.)
TẠI SAO NƯỚC MỸ ĐĂ BỊ MẤT NIỀM TIN?
ĐINH TẤN KHƯƠNG
Như chúng ta đều biết Hoa Kỳ là đất nước quy tụ rất đông nhân tài nổi bật trong nhiều lĩnh vực về kinh tế, khoa học, y tế, quốc pḥng cũng như rất nhiều lĩnh vực khác nữa. Hoa kỳ là một đất nước có số người lănh giải Nobel đông nhất, cũng như nhiều chính trị gia lăo luyện và những vị tướng lănh có thừa kinh nghiệm nhờ tham gia vào các cuộc chiến trải dài khắp các quốc gia trên toàn thế giới
Chính v́ vậy mà người viết đă từng ngưỡng mộ Hoa Kỳ, một đất nước được đánh giá là vĩ đại nhất toàn cầu . Tuy nhiên trong những năm gần đây, nước Mỹ đă làm thất vọng cho nhiều người. Hăy lượt qua một số dữ kiện để chứng minh điều đó:
1. Trước ngày bầu cử 2016, giới truyền thông Mỹ cũng như nhiều nhà kinh tế và chính trị gia nổi tiếng đă đưa ra những dự doán, một khi ông Trump thắng cử:
- Thị trường chứng khoán sẽ bị rớt điểm thê thảm và có thể sụp đổ
- Hoa kỳ sẽ mất tư thế trên chính trường quốc tế
- Nước Mỹ sẽ bất ổn về mặt an sinh xă hội
Kết quả th́ người viết xin nhường lại cho độc giả đánh giá
2. Sau khi đắc cử, truyền thông rầm rộ loan tin về việc hàng trăm bác sĩ Mỹ đă đồng loạt kư tên trong một thỉnh nguyện thư đề nghị Tổng thống Trump cần phải khám nghiệm sức khỏe tâm thần.
Phải chăng những vị bác sĩ nầy đă tin rằng Tổng thống Trump mắc chứng “hoang tưởng” (hoang tưởng là một trong những triệu chứng của căn bệnh tâm thần) trong khi ông muốn thực hiện nhiều điều khác với các đời Tổng thống trước đây nhằm mang nước Mỹ vĩ đại trở lại?
Gần 4 năm đă trôi qua, không thấy giới truyền thông cánh tả nào nhắc tới cái đề nghị nầy nữa, chừng như các bác sĩ nầy đă bị ruồng bỏ, không phải chỉ bị ruồng bỏ bởi dư luận quần chúng mà lại c̣n bị “đám hậu trường” bỏ rơi không thương tiếc!
Thật buồn cho trường đại học y khoa nào đă đào tạo nhóm bác sĩ nầy, hoặc là thiếu khả năng chuyên môn hay là thiên vị đảng phái mà bán rẻ danh tiếng của trường ḿnh và của chính ḿnh?!
3. Người Do Thái xem Jerusalem là thủ đô, nhưng do t́nh h́nh xung đột đang xảy ra cho nên tất cả các ṭa đại sứ nước ngoài đều được đặt tại Tel Aviv. Từ lâu, quốc hội Mỹ đă thông qua quyết định dời ṭa Đại Sứ Hoa Kỳ từ Tel Aviv về Jerusalem, nhưng đă qua mấy đời tổng thống chẳng có vị nào dám thực hiện cho đến khi ông Trump bước chân vào Ṭa Bạch Ốc. Quyết định lịch sử nầy đă gây nhiều sóng gió trong giới chính trị gia lăo luyện, những tướng lănh tài ba và những b́nh luận gia của các hăng truyền thông lớn tại nước Mỹ. Họ chỉ trích việc làm nầy của Tổng thống Trump v́ lo sợ điều đó sẽ tạo ra nhiều hậu quả bất lợi cho nước Mỹ và khiến xung đột tại vùng đất này sẽ leo thang hơn nữa.
Kết quả th́ những dự đoán tệ hại đó vẫn chưa thấy xảy ra!
4. Tổng thống Trump phát động cuộc chiến thương mại với Trung Quốc nhằm dành lại quyền lợi cho người Mỹ. Trong cuộc chiến nầy, Tổng thống Trump đă quyết định áp thuế trên nhiều mặt hàng nhập vào nước Mỹ từ Trung Quốc. Lúc đó, có rất nhiều kinh tế gia nổi tiếng đă kịch liệt chỉ trích v́ cho rằng chính người dân Mỹ sẽ là người chịu thiệt, phải trả giá cao hơn cho những món hàng mua về. Truyền thông và nhiều chính trị gia cánh tả của Mỹ đả kích kịch liệt trước quyết định nầy của ông Trump.
Nhưng một lần nữa, họ đă sai v́ nếu đúng như dự đoán của các nhà kinh tế nổi danh th́ Trung Quốc đă không cần phải ngồi vào bàn đàm phán và kư kết thỏa thuận giai đoạn 1. Và cho tới thời điểm hiện nay không c̣n nghe một chính trị gia hay bất kỳ hăng truyền thông cánh tả nào cũng như các nhà kinh tế đại tài nào nhắc tới hoặc là chứng minh điều dự đoán của ḿnh trước đây là đúng.
5. Hoa Kỳ đă tham gia cuộc chiến tại Syria nhằm tiêu diệt IS. Chiến tranh tại đất nước nầy đă xảy ra từ rất lâu v́ sự xung đột quyền lợi giữa Syria, Thổ Nhĩ Kỳ và nhóm dân quân người Kurds. Ông Trump đă quyết định rút quân khỏi vùng đất nầy một cách đột ngột th́ bị nhiều tướng lănh nổi danh trong đó có tướng 4 sao James N Mattis, cựu bộ trưởng quốc pḥng và nhiều chính trị gia cùng các nhà b́nh luận thuộc nhóm truyền thông cánh tả chỉ trích mạnh mẽ. Họ nói rằng quyết định nầy được coi như phản bội đồng minh, nhóm dân quân người Kurds, đă sát cánh với quân đội Mỹ trong cuộc chiến chống lại IS. Họ cũng như dự đoán rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ có cơ hội tiêu diệt nhóm dân quân người Kurds và gây ra nhiều bất ổn cho vùng đất tranh chấp nầy cũng như IS sẽ trỗi dậy trở lại.
Nhưng qua kế sách nầy, Tổng Thống Trump đă dùng kế “điệu hổ ly sơn” để tiêu diệt các thủ lănh của IS và t́nh h́nh tại đây vẫn yên tĩnh suốt trong những tháng ngày qua.
6. Sau cái chết của vịTướng Iran Soleimani theo lênh của Tổng Thống Trump, có rất nhiều tướng tá, chính trị gia, b́nh luận gia, kư giả tại Mỹ kịch liêt lên tiếng chỉ trích quyết định mà họ gọi là rất sai lầm của tổng thống Trump. Họ dự đoán điều nầy sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy cho lính Mỹ tại vùng Vịnh cũng như nhiều nơi khác trên toàn thế giới bởi Iran sẽ trả thù.
Sau đó không lâu một trận pháo kích từ Iran nhắm vào căn cứ quân sự của Mỹ tại Iraq, không có người chết mà chỉ gây tổn thương nhẹ cho một số quân Mỹ. Kể từ đó cho tới hôm nay t́nh h́nh vẫn yên b́nh!
7. Hoa Kỳ là một đất nước luôn đặt t́nh huống để xử lư. Người viết rất ấn tượng sau khi xem những bản tin lúc mà Tổng thống Mỹ đến một quốc gia nào đó th́ luôn được chuẩn bị thật chu đáo, có nhiều nhân viên y tế tháp tùng bao gồm bác sĩ, y tá. Họ quyết định chọn một bệnh viện thích hợp nhất về mặt phương tiện và địa h́nh. Họ đến tiếp xúc với ban giám đốc và bác sĩ của bệnh viện đó nhằm chuẩn bị và sắp xếp để xử lư cho t́nh huống bất thường liên quan đến t́nh h́nh sức khỏe của Tổng thống.
Nhưng khi đại dịch cúm Vũ Hán xảy ra th́ mới biết nước Mỹ đă không có kế hoạch “đặt t́nh huống để xử lư bệnh dịch”.
Truyền thông cánh tả của Mỹ cũng như truyền thông người Việt hải ngoại muốn đổ trách nhiệm lên Tổng thống Trump. Họ cố t́nh “cả vú lấp miệng em” để chạy tội cho chính quyền trước đây cũng như CDC, cơ quan kiểm soát dịch bệnh của Mỹ đă lơ là trong kế hoạch “đặt t́nh huống xử lư bệnh dịch”. Thật khôi hài!
Qua những điều nêu trên, người viết cứ măi thắc mắc là không hiểu tại sao một nước Mỹ, nơi qui tụ rất đông những người tài ba xuất chúng nhưng đă đưa ra những đánh giá hoàn toàn sai lạc cũng như không có một kế hoạch cụ thể nhằm xử lư những điều bất thường như bệnh dịch hay là chiến tranh vi sinh học. Tại sao lại như thế?
Chẳng lẽ những người tài ba xuất chúng, bằng cấp đầy ḿnh, kinh nghiệm có thừa lại thua kém một nhà kinh doanh bất động sản, chưa có nhiều kinh nghiệm chính trường như Donald Trump hay sao?
Không, người viết không tin là như vậy nhưng nghĩ rằng do ḷng ganh tỵ hay là quyền lợi cá nhân, bè phái đă khiến cho họ đánh mất sự thông thái và danh tiếng của chính ḿnh!
Riêng Tổng thống Trump, chính t́nh yêu dành cho nước Mỹ đă giúp ông dám đưa ra những quyết định táo bạo dẫn đến kết quả thật bất ngờ!
Ít ai ngờ là men bromalin trong trai thơm, papain trong đu đủ lại đa dạng đến thế. Câu chuyện về tầm ứng dụng của diếu tố cho thấy vai tṛ của sự đơn giản trong quy tŕnh điều trị.
Con người không sinh ra với tập đơn thuốc trên tay. Dược phẩm cho dù dẫn xuất từ dược liệu thiên nhiên, với cơ thể vẫn là hóa chất ngoại lai. Bất kỳ dược phẩm nào, muốn có tác dụng trị liệu, đều phải được cơ thể dung nạp, chế biến, tích trữ và đào thải. Tác dụng tốt hay xấu của dược phẩm v́ thế hoàn toàn tùy thuộc vào tiến tŕnh biến dưỡng của thuốc, sao cho vừa nhanh lại vừa gọn.
Thầy thuốc, như tên gọi, nói đúng hơn, như ước vọng của người bệnh, phải là bậc “thầy” về “thuốc”. Gặp nhà điều trị hào phóng cho nhiều thuốc theo kiểu “không bổ chiều dọc th́ cũng bổ chiều ngang” chẳng qua v́ không nắm vững cơ chế tác dụng cũng như phản ứng tương tác giữa các nhóm dược phẩm, th́ toa thuốc có khác ǵ giấy chuyển bệnh đến pḥng cấp cứu!
Người bệnh trong nỗi lo sợ trước bệnh tật đương nhiên t́m thấy ít nhiều an ủi khi rời pḥng mạch với toa thuốc chi chít tên thuốc trên tay. Điều đó không mấy khó hiểu v́ bệnh nhân rất dễ là… nạn nhân! Nhưng điều đó sẽ rất khó hiểu nếu thầy thuốc khi biên toa chỉ dựa vào thông tin thương mại, hay do động cơ nào đó, v́ thầy thuốc cảm thấy “yên tâm” và “thoải mái” hơn khi biên thuốc đến hết chỗ trên toa thuốc!
Không riêng ǵ với thuốc tây, một thang thuốc Nam, thuốc Bắc với quá nhiều vị thuốc, quá nhiều thang thuốc trong suốt liệu tŕnh cũng đi ngược mục tiêu của liệu pháp. Các nhà nghiên cứu thuộc trường phái Kanbo ở Nhật đă có luận cứ vững chắc khi “đơn giản hóa” nhiều thang thuốc cổ truyền kinh điển của Trung Y bằng cách loại bỏ nhiều vị thuốc mà vẫn giữ nguyên hay thậm chí c̣n tăng cường hiệu năng của bài thuốc!
Hơn nữa, dù Đông hay Tây, phương pháp điều trị không thể xa rời nguyên tắc “biện chứng luận trị”, theo đó thầy thuốc có bổn phận theo dơi sát sao diễn biến của bệnh t́nh để liệu cách thay đổi thuốc cho kịp thời. Thay đổi không luôn luôn đồng nghĩa với gia tăng. Bằng chứng cụ thể là triệu chứng bệnh lư trong nhiều trường hợp bỗng thuyên giảm rơ rệt sau khi thầy thuốc giảm số thuốc, bớt lượng thuốc hay thậm chí ngưng thuốc một thời gian ngắn.
Xin phép nhắn nhủ bạn đọc một điều rất “phản bổn”: Thuốc là phương tiện để điều trị. Nếu “đói ăn rau” th́ đúng là “đau phải uống thuốc”. Nhưng giữa phải và nên bao giờ cũng có một khoảng cách. Đó là khoảng cách khi gần khi xa, khi mờ khi tỏ, giữa thiết yếu và cần thiết. Cũng chính v́ thế mà chức năng tư vấn của thầy thuốc khi cho thuốc, của dược sĩ khi trao thuốc, không thể thiếu trong quy tŕnh điều trị. Thầy thuốc không chỉ mang h́nh ảnh của người biên toa thuốc mà c̣n là người biết lúc nào nên trao toa thuốc cho bệnh nhân, để người bệnh trong suốt liệu tŕnh không phải mang cảm giác cô đơn của kẻ bị bỏ rơi sau khi nhận… toa thuốc!
Bệnh tật và y thuật là một phần không thể tách rời của cuộc sống. Cuộc sống mới nh́n lắm nỗi nhiêu khê nhưng trên thực tế có thể trở thành đơn giản hơn nhiều nếu con người đừng t́m cách phức tạp hóa cuộc đời. Một liệu pháp nào đó, dù là dùng thuốc hay không dùng thuốc, dù Đông hay Tây, chắc chắn sẽ gần với người bệnh hơn nhiều, khi phương pháp điều trị đừng v́ mục tiêu ngoài y khoa, chẳng hạn v́ huê hồng của đơn thuốc, nên xa rời yêu cầu khẩn thiết và hợp lư của người bệnh. Đó là đơn giản trong quy tŕnh và rơ ràng về mục tiêu. Điểm khác biệt giữa y khoa và y thuật chính là tiếng gọi hoàn nguyên. Riêng với thầy thuốc hai tiếng “nguyên bổn” c̣n có tên khác: lương tâm!
(trích từ "Thuốc đắng đă tật”)
Bác Sĩ Lương Lễ Hoàng
Làm sao để bớt buồn và tăng hạnh phúc?
BS Nguyễn Thị Nhuận
Con người là cả trời mâu thuẫn. Có những lúc chúng ta cảm thấy rất đau khổ, buồn bă và luôn than văn "Sao tôi khổ quá vậy Trời?" Nhưng cũng có những lúc chúng ta thấy tâm hồn phơi phới, đất trời ngời sáng và niềm vui dâng lên trong ḷng. Bạn có muốn những phút vui tươi và hạnh phúc kéo dài và những giây phút buồn chán giảm thiểu không?
Hăy thực hiện những điều dưới đây để đạt được hạnh phúc thường xuyên
1. Đứng lên đi bộ nhiều lần trong ngày
- Hiện nay th́ ai cũng biết rằng ngồi cả ngày không có lợi cho sức khỏe. Nhiều bác sĩ cho rằng thời nay, ngồi chính là hút thuốc, ngụ ư ngồi lâu cũng có hại như hút thuốc vậy. Nhiều người trong chúng ta có công việc làm ăn đ̣i hỏi phải ngồi ở máy tính gần như cả ngày, nhưng ngồi thường xuyên và thiếu tập thể dục có thể làm tăng nguy cơ ung thư, bệnh tim, tiểu đường và béo ph́. Những người này nên đứng lên đi bộ qua lại nhiều lần trong ngày và tập thể dục để giảm bớt nguy cơ lâm bệnh.
- Tập thể dục không chỉ có lợi cho sức khỏe thể lư mà c̣n tốt cho sức khỏe tâm lư của chúng ta nữa. Hoạt động nhiều hơn sẽ làm tăng hạnh phúc, động lực làm việc và khả năng tập trung vào những nhiệm vụ trong tay.
- Tập thể dục cũng có thể giúp chúng ta đối phó với những t́nh huống căng thẳng một cách b́nh tĩnh và hợp lư và giúp chúng ta tự tin khi giải quyết các vấn đề cá nhân.
- Trung tâm CDC Hoa Kỳ khuyên chúng ta thực hiện ít nhất 150 phút mỗi tuần những hoạt động có cường độ mạnh vừa phải. V́ vậy, nếu chúng ta dành 20 phút mỗi ngày để thực hiện một hoạt động thể lư làm tăng nhịp tim và làm đổ mồ hôi, thế là đă khá đủ để ngăn ngừa rủi ro cho sức khỏe của ḿnh.
- Tập thể dục làm tăng sản xuất các ty thể (mitochondria), là "các nhà máy năng lượng" trong các tế bào của bạn; càng tập thể dục nhiều th́ bạn càng tạo ra nhiều ty thể và bạn càng có nhiều năng lượng.
- Khi bạn gồm việc tập thể dục vào những thói quen hàng ngày, vô h́nh trung việc này sẽ dẫn đến các quyết định lành mạnh khác, chẳng hạn như ăn một bữa ăn trưa lành mạnh. Tập thể dục đưa đến việc sống khỏe mạnh. Gắn bó với thói quen tập thể dục có thể đưa đến các hành vi khác làm tăng hạnh phúc trong suốt cả ngày của bạn.
- Khi chúng ta cảm thấy buồn bă và uể oải, hoạt động thể lư thường là điều cuối cùng chúng ta nghĩ đến nhưng trên thực tế, nó có thể là cách hiệu quả nhất để cải thiện tâm trạng và động lực của chúng ta. Nếu chúng ta có thể tập thể dục khi cảm thấy thất vọng và không có động lực làm việc, nó sẽ làm tăng sự tự tin của chúng ta, làm cho chúng ta hạnh phúc hơn và cải thiện sức khỏe tổng quát của chúng ta.
- V́ vậy, lần tới, khi bạn cảm thấy căng thẳng hoặc không có động lực, hăy làm tăng nguồn cung cấp năng lượng của bạn bằng cách đi bộ.
Nếu bạn cảm thấy cô đơn, hăy hỏi bạn bè hoặc đồng nghiệp đi cùng bạn. Tập thể dục là hoạt động rẻ tiền, dễ làm và đă được chứng minh là sẽ làm cho bạn hạnh phúc hơn.
2. Hăy mỉm cười và đứng thẳng lên
- Hăy đánh lừa bộ óc của bạn bằng cách tự mỉm cười để cảm thấy hạnh phúc hơn, và đứng thẳng lên để cảm thấy tự tin hơn.
- Nếu bạn cảm thấy buồn chán và cần cải thiện tâm trạng của ḿnh ngay (cà phê không làm được việc này đâu), bạn có thể làm bộ óc nghĩ rằng bạn đang hạnh phúc bằng cách tự buộc ḿnh phải mỉm cười. Cười làm các bắp thịt mặt cũng như các bắp thịt tạo ra nụ cười hoạt động, gửi một thông điệp đến năo là chúng ta đang cảm thấy hạnh phúc. Một hành động mỉm cười đơn giản đủ để làm nên cảm xúc hạnh phúc.
- Bắp thịt mặt không phải là thứ duy nhất chúng ta có thể sử dụng để đánh lừa bộ năo khiến chúng ta hạnh phúc hơn. Sự di động và vị trí của toàn bộ cơ thể chúng ta có thể ảnh hưởng đến cách chúng ta cảm nhận. Đứng thẳng và mỉm cười sẽ làm tăng sự tự tin và hạnh phúc của bạn.
- Một người đă gia tăng sự tự tin của ḿnh bằng cách “tạo dáng quyền lực”. Cô đi vào nhà vệ sinh trước một cuộc phỏng vấn và đứng giang rộng hai tay và hai chân, ngực căng ra và cằm hất lên.
Hăy thử 'tư thế quyền lực' này vào lần tới khi bạn cần tăng hạnh phúc hoặc sự tự tin và xem nó có hiệu quả với bạn hay không..
3. Tăng "điện" cho sức khỏe giống như bạn sạc điện thoại vậy
- Trước khi đi ngủ, bạn "sạc" điện thoại của ḿnh; sáng hôm sau bạn thức dậy với một chiếc điện thoại được nạp đầy. Điện thoại của bạn có thể được sạc đầy nhưng c̣n con người bạn th́ sao?
- Một người "rất chăm làm việc, workaholic" đă từng nói rằng "giấc ngủ là để dành cho những người yếu ớt" (tức là kẻ mạnh mẽ th́ có thể làm việc liên miên, không cần ngủ). Nhiều người không cảm thấy giấc ngủ là ưu tiên - nhưng họ thực sự nên thấy như vậy. Nhiều nghiên cứu chứng minh rằng những người ngủ nhiều hơn có tâm lư khỏe mạnh hơn. Giấc ngủ cung cấp sự hăng hái và năng lượng và làm giảm bớt sự tức giận và thất vọng suốt cả ngày.
- Thêm nữa, người càng thường xuyên sử dụng kỹ thuật và các máy móc trước khi đi ngủ, càng dễ bị mất ngủ và buồn ngủ ban ngày. Ánh sáng từ các thiết bị hiện đại cản trở việc tiết ra melatonin, một loại kích tố mà bộ năo tiết ra để giúp chúng ta cảm thấy buồn ngủ. Nếu bạn thấy khó ngủ th́ đây có thể là lư do tại sao, hăy thử tắt điện thoại hoặc chuyển nó sang không làm phiền vài giờ trước khi đi ngủ.
- Chúng ta ai cũng mong được ngủ bù vào thứ Bảy hoặc Chủ Nhật (hoặc cả hai) nhưng hiện nay người ta khám phá ra rằng không có chuyện "ngủ bù cho đủ". Việc ngủ một cách bất thường có thể ảnh hưởng xấu cho sức khỏe. Chúng ta nên thực sự có cùng một thời lượng ngủ mỗi đêm. Thay đổi thời lượng ngủ thường xuyên có thể dẫn đến căng thẳng và những cảm xúc tiêu cực khác trong suốt cả tuần, nó cũng có thể làm giảm khả năng buồn ngủ vào tối hôm sau.
- Để cảm thấy sảng khoái, hầu hết chúng ta nên ngủ ít nhất 8 tiếng mỗi đêm. Nếu không thể, hăy thử ngủ trưa thêm khoảng 15- 20 phút hàng ngày. Cố gắng không nằm nướng thêm lâu hơn một giờ vào cuối tuần. Thiết lập thói quen đi ngủ mỗi tối và nó sẽ đặt nền tảng cho việc thiết lập các thói quen khác - như tập thể dục - giúp chúng ta đạt được năng lượng cần để tập trung vào các mục tiêu và tăng hạnh phúc.
4. Xây dựng sức mạnh ư chí của bạn
Nếu bạn tập thể dục 45 phút, sau đó bạn sẽ thấy mệt và không muốn làm bất cứ ǵ cần vận động. Nhưng về lâu dài, sau vài tháng tập thể dục, bạn sẽ có thể lực mạnh mẽ hơn, bớt mệt và có nhiều khả năng hơn. Tương tự, bằng cách liên tục phát triển ư chí qua sự làm việc siêng năng và đáp ứng thời hạn, bạn sẽ làm mạnh ư chí lâu dài của ḿnh và có thể tập trung hơn vào công việc đầy thử thách trong tương lai. Ư chí giống như bắp thịt: chúng ta càng sử dụng nhiều, nó càng trở nên mạnh mẽ hơn; và khi chúng ta càng ít sử dụng, nó trở nên yếu hơn.
5. Đừng "check" email quá thường
Bạn có kiểm tra và trả lời email của bạn ngay khi bạn nhận được chúng không? Mặc dù điều này có vẻ tốt, nhưng nó có thể có tác động tiêu cực đến tâm lư. Không check email thường xuyên có thể giúp giảm bớt căng thẳng và tăng hạnh phúc.
Để có nhiều thời gian hơn, chúng ta cần cắt giảm thứ ǵ làm thất thoát thời gian khiến công việc chậm lại. Khi tiếng ding cho biết có email vang lên, nút "tạm dừng" của chúng ta đă bị bấm khiến chậm lại tiến độ của công việc chúng ta đang làm. Rồi sau khi đọc email, cho dù nó quan trọng hay không, chúng ta phải sử dụng năng lượng tinh thần để chuyển hướng sự chú tâm trở lại những ǵ đang làm.
Do đó nên coi việc 'kiểm tra email' giống như ba bữa ăn trong ngày. Nếu cần kiểm tra email, hăy dành một thời gian nhất định để kiểm tra và chỉ kiểm tra vào thời gian ấy, một thời điểm không phải trong thời gian bạn đang phải giải quyết công việc quan trọng nhất của ḿnh.
6. Trước khi bạn làm bất cứ điều ǵ, viết nó xuống
- Tất cả chúng ta đều có những ngày xấu, khi chúng ta cảm thấy gắt gỏng và giận dữ, muốn thể hiện sự giận dữ ấy ngay hoặc hét lên bằng cả buồng phổi của chúng ta. Những cảm xúc tiêu cực ấy ở lại với chúng ta lâu hơn nhiều so với những phản ứng tích cực, do một chất hóa học thần kinh đi qua hệ thống tuần hoàn của chúng ta một cách chậm chạp. Việc thể hiện cơn giận sẽ làm chậm sự trở lại tự nhiên về trạng thái b́nh tĩnh của hệ thống cảm xúc.
- Thay vào đó, hăy viết ra giấy, thể hiện cảm xúc của bạn bằng chữ viết. Điều này sẽ giúp bạn vượt qua sự tức giận của bạn. Nên tự cho ḿnh 15 phút. Hăy viết ra càng nhiều càng tốt việc đă xảy ra đưa đến cảm xúc này, mô tả cảm xúc của bạn tại mỗi thời điểm.
- Những hoạt động tâm lư khi giận dữ đă giữ cho cảm xúc bị nút lại, gây căng thẳng, huyết áp cao và tăng nhịp tim, tất cả đều có thể làm cho chúng ta bị bệnh và không hạnh phúc. Nên viết ra, giải quyết những cảm xúc ấy và để chúng qua đi.
Nên chi tiêu ít hơn vào các mặt hàng vật chất và để dành tiền cho một cuối tuần vui vẻ với bạn bè của bạn. Dành nhiều thời gian cho gia đ́nh thay v́ cho máy tính sẽ làm bạn và gia đ́nh hạnh phúc lâu dài hơn.
7. Hăy tạo ra kỷ niệm thay v́ lo… chụp h́nh
- Việc trải nghiệm cuộc sống và kỷ niệm sẽ mang lại cho chúng ta nhiều hạnh phúc hơn là vật chất. Một chiếc lap top mới có thể làm bạn rất vui, nhưng niềm vui đó sẽ sớm biến mất. Tuy nhiên, một kỳ nghỉ sẽ tạo nên những kỷ niệm làm bạn hạnh phúc dài lâu.
- Trải nghiệm cuộc sống khiến chúng ta mong đợi chúng, giúp chúng ta tạo ra những kỷ niệm mà chúng ta có thể nhớ lại và những câu chuyện mà chúng ta có thể chia sẻ với bạn bè và gia đ́nh trong tương lai. Trải nghiệm cuộc sống cũng làm quan hệ xă hội của chúng ta mạnh hơn, kết nối chúng ta với những người khác, một điều là nền tảng cho sức khỏe và hạnh phúc của chúng ta.
- Nhưng đối với một số người, việc ghi lại trải nghiệm của họ quan trọng hơn so với việc "sống" nó. Ngày nay, chúng ta luôn mong có được một bức h́nhhoàn hảo để đăng lên tài khoản Instagram hoặc Facebook trong khi bỏ lỡ việc thực sự tận hưởng khoảnh khắc ấy. Ngay cả đem theo điện thoại trong túi cũng đủ khiến chúng ta mất chú ư vào những ǵ đang xảy ra trước mắt. Lần tới khi bạn đang làm hoặc thấy điều ǵ đó tuyệt vời, hăy chỉ chụp một hoặc hai ảnh rồi tắt điện thoại của bạn. Hăy chú ư đến môi trường xung quanh và ghi nhân những cảm xúc mà chúng tạo ra cho bạn.
Nhiều lần, bệnh nhân của tôi rất quan tâm, lo ngại về việc thuốc “hết hạn”, quá “đát”, cho dù trên lọ thuốc ghi rơ là c̣n vài ba ngày nữa mới hết hạn. Về đến nhà, tôi mở tủ lạnh ra, th́, ôi thôi, một mớ đồ ăn cũng đă “hết hạn”, và quá “đát”. Bệnh nhân của tôi, nhiều người sẵn sàng quăng thuốc vào thùng rác, và lũ “Mỹ con” nhà tôi cũng thế, nhanh tay vứt đồ ăn vào thùng rác cho dù có những thức ăn đóng hộp chưa khui ra bao giờ.
Nhớ lại thời c̣n ở Việt Nam, tôi đă từng đi lượm đồ ăn hay thuốc men từ những “hầm bứa” mà quân đội Mỹ quăng đồ hết hạn vào đấy. Cho đến giờ phút nầy tôi vẫn c̣n sống “nhăn răng”, chẳng chết con ma nào, và đang viết bài “hết hạn” cũng nhờ vào những “của quư” lượm được từ những hố rác ấy. Thế th́, đâu là giới hạn của sự an toàn của đồ ăn hay thuốc men đă hết hạn?
1. Đồ ăn “hết hạn”.
Trước tiên hăy bàn về sự “hết hạn” đồ ăn.
Ở Mỹ, chỉ có thức ăn của trẻ sơ sinh th́ mới “bắt buộc” (mandatory) ghi ngày hết hạn. Một số tiểu bang cũng bắt buộc ghi ngày hết hạn trên các thực phẩm chế biến từ sữa (diary products). C̣n lại, việc ghi ngày hết hạn trên nhăn hiệu của các loại thực phẩm chỉ có tính cách “tự nguyện” mà thôi, voluntary system of labeling. Như thế, trên lư thuyết, không ghi ngày hết hạn th́ cũng chả sao !
Cũng v́ tính cách tự nguyện tự giác cho nên thực phẩm được dán nhăn, được tự biên tự diễn theo nhiều cụm từ khác nhau, như “expiration date”, “sell by date”, “best if used by (or before) date”, “guaranteed fresh date”, “pack date”… Tất cả những cụm từ nầy đều đặt nặng yếu tố phẩm chất của thức ăn nhiều hơn là sự an toàn của thức ăn. Chúng không có nghĩa là tới ngày “hết hạn” ghi trên nhăn hiệu là đồ ăn sẽ biến thành chất độc. Tuy nhiên, những cụm từ nầy nhằm để bảo vệ sự an toàn của nhà sản xuất thực phẩm nhiều hơn là cho người tiêu thụ. Thứ nhất, sau ngày hết hạn, người dùng có “chuyện ǵ” th́ ráng chịu v́ “I told you so”. Thứ nh́, một h́nh thức doạ dẫm để người “yếu bóng vía” vứt đồ ăn vào thùng rác và đi mua thêm thức ăn mới.
Để đơn giản hoá, hăy nhớ một số quy tắc chung cho thực phẩm được xem là an toàn để dùng, “sau ngày hết hạn” ghi trên nhăn:
– Sữa tươi có thể dùng một tuần sau ngày hết hạn.
– Trứng gà, từ 3 đến 5 tuần.
– Thịt gà, thịt vịt, đồ biển phải nấu hay đông lạnh trong ṿng một đến hai ngày. C̣n thịt ḅ, thịt heo phải nấu hay đông lạnh sau 3 đến 5 ngày. Một khi đồ ăn đă được đông lạnh th́ sẽ giữ được vĩnh viễn bất kể ngày hết hạn.
- Đồ hộp, đồ đóng chai chưa khui có thể giữ được 18 tháng sau ngày hết hạn nếu bảo quản trong chỗ mát. Nếu lon đồ hộp bị phồng lên là dấu hiệu có vi trùng, th́ phải vất bỏ cho dù chưa hết hạn.
Tất cả các thức ăn khác, nhất là thức ăn do chính ḿnh nấu nướng hay mua ở tiệm về th́ phải dựa vào sự nhận xét và phán đoán của người dùng bằng cách quan sát, ngửi mùi và nếm. Nếu thấy không ổn th́ quăng ngay. Đừng có tiếc.
V́ thế, để khỏi phải đương đầu với vấn nạn quá nhiều đồ ăn hết hạn, ta không nên tích luỹ, đầu cơ nhiều đồ ăn nhất là các loại đồ ăn đóng hộp, đóng bao, đóng b́. Riêng đồ ăn tươi th́ chỉ nấu ăn vừa đủ bữa, và… ăn ít lại! Ăn ít sống lâu, và đỡ stress v́ phải lo chuyện thức ăn bị… hết hạn.
2. Thuốc men “hết hạn”.
Bây giờ bàn tới thuốc men “hết hạn”. Nói chung, bạn không mất mạng v́ dùng thuốc quá hạn, trừ một vài trường hợp phải cẩn thận.
Dĩ nhiên, tôi không khuyên bạn cứ uống bừa những thuốc quá hạn kỳ ghi trên nhăn, và bạn phải hỏi thăm bác sĩ về những những loại thuốc đang uống, nếu lỡ quá hạn có nguy hiểm ǵ hay không. Nếu lỡ th́ một vài viên “quá đát” cũng không sao, v́ hầu hết thuốc không tự dưng hết hiệu lực qua đêm sau ngày hết hạn, và cũng không tự dưng biến thành thuốc độc, hay hôi thúi như đồ ăn ngay sau ngày hết hạn. Trong lịch sử y khoa chưa có một loại thuốc hết hạn nào gây ra ngộ độc cả. Trên thực tế, rất nhiều thuốc hết hạn đă cứu được rất nhiều mạng người ở những nước nghèo, trong t́nh trạng khó khăn. Trong đó có cả tôi trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam!
Điều đúng là thuốc càng để lâu càng mất dược tính. Những thành phần cấu tạo nên thuốc có thể từ từ yếu đi theo thời gian v́ thế dược tính không c̣n đảm bảo 100% sau ngày hết hạn. Năm 2006, một nghiên cứu đăng trên tờ báo dược khoa, Journal of Clinical Pharmacology cho thấy 88% thuốc, nếu bảo quản trong điều kiện tốt vẫn c̣n hiệu lực tối thiểu 12 tháng, và trung b́nh đến 5 năm sau ngày hết hạn. Một số thuốc vẫn c̣n hiệu lực lâu hơn nữa. Một vài thí dụ nêu ra: thuốc trụ sinh Doxycyclin vẫn c̣n 80% dược tính sau 20 năm, thuốc Cipro (ciprofloxacin) vẫn c̣n tốt sau 12 năm, và thuốc phóng xạ muối potassium iodide vẫn c̣n hiệu lực sau 18 năm!
Tuy nhiên, vấn đề là mỗi loại thuốc đều có một thời hạn hiệu lực khác nhau sau ngày măn hạn, và, khác với đồ ăn, bạn không thể nếm, ngửi, để biết.
Quy tắc chung, những loại thuốc không cần toa bác sĩ như thuốc bổ, thuốc nhức đầu Tylenol chẳng hạn, hay những loại thuốc dùng ngoài da, như kem trị ngứa th́ có thể dùng sau ngày hết hạn “một chút”. Ngoài ra tất cả những loại thuốc trị bệnh, thí dụ như những loại thuốc trị bệnh tim, thuốc trị dị ứng hen suyễn khẩn cấp chẳng hạn, th́ không nên “liều mạng” với chúng.
Sau đây là một số thuốc cần phải thay thế, sau ngày hết hạn :
– Thuốc trị các bệnh thần kinh như phenytoin, carbamazepine, lamotrigine, và oxcarbazepine
– Thuốc trị bệnh kinh phong như Dilantin, phenobarbital
– Thuốc trị bệnh tim, Nitroglycerin
– Thuốc loăng máu, Warfarin
– Procan SR
– Theophylline
– Digoxin
– Thuốc bướu cổ, Thyroid levothyroxine sodium
– Paraldehyde
– Thuốc ngừa thai, Oral contraceptives
– Thuốc Epinephrine (Epi-Pen) trị dị ứng khẩn cấp như khi bị ong đốt chẳng hạn
– Insulin
– Các loại thuốc nhỏ mắt.
Tương tự như thức ăn, để khỏi phải lo lắng về thuốc men khi quá hạn, ta nên tránh mua và “tàng trữ” lung tung những loại thuốc bổ linh tinh, lang tang mà nghiên cứu cho thấy chẳng có ích lợi ǵ cả. Chúng ta ngộ độc v́ uống qua nhiều… thuốc bổ chứ không phải v́ thuốc quá hạn. Riêng với thuốc của bác sĩ cho toa th́ phải uống hết, uống đúng theo lời dặn bác sĩ, không nên uống một phần toa thuốc một cách tuỳ hứng, vui th́ uống, buồn th́ không.
Trong cuộc sống, chúng ta có quá nhiều ngày “hết hạn” để nhớ, thí dụ như ngày trả tiền “bill” điện nước, điện thoại, internet; ngày trả thuế… mà từ ngữ Mỹ gọi là “deadline”. Ở Mỹ có hai cái deadline gần như chắc chắn, đó là ngày trả thuế và ngày trả… nợ đời. Một cái có thể gia hạn được c̣n một cái th́ không.
Bạn có biết, người ta dùng chữ “expiration date” để chỉ ngày hết hạn của thuốc, nhưng trong y khoa, chúng tôi dùng chữ “expired” để nói về một bệnh nhân vừa mới qua đời ? Chúng ta đều biết, ai cũng có một ngày “hết hạn”, chỉ khác với thuốc men và đồ ăn, ngày đó sẽ đến cho mỗi người, mà khi chào đời, nhăn hiệu không ghi rơ. V́ thế, ta nên tận dụng từng giây phút khi cuộc sống c̣n hiệu năng, c̣n tươi tốt - “best if used by (or before) date”, “guaranteed fresh date”…
V́, khác với thuốc men và đồ ăn, sau ngày hết hạn, là thật sự chấm hết, chúng ta không c̣n cơ hội để gia hạn tiếp tục nữa. Bạn nhé !
Cà phê đă được ca tụng là tốt cho cơ thể. Thực vậy, cà phê được nhập cảng vào Âu châu từ Arabia vào năm 1600 như một loại dược phẩm chứ không phải để giải khát.
Vào thế kỷ thứ bảy, cà phê ở Pháp được các bác sĩ kiểm soát; hạt cà phê được bán như một dược phẩm chứ không như một loại nước uống; những người bán ca tụng cà phê là một loại thuốc trị hàng trăm thứ bệnh…
Cà phê đă được coi như một loại thuốc chữa bệnh hô hấp rất tốt. Chẳng hạn: bác sĩ Hyde Salter đă viết trên Edinburgh Medical Journal năm 1859 rằng “cà phê là một trong những thứ thuốc để trị suyễn.”
Những điều cần biết
1/ Tăng cường tinh thần
“Caffeine là chất làm cho tinh thần cảm thấy phấn khởi hơn. Đây không phải là quảng cáo của kỹ nghệ cà phê mà là điều mà khoa học đă cung cấp,” đó là lời tuyên bố của ông Judith Wurtman, một khoa học gia về thực phẩm cho trí óc tại Massachusetts Institute of Technology.
C̣n về hàm lượng th́ việc caffeine tăng cường tinh thần làm việc đă được tiến sĩ tâm lư Harris Lieberman ở viện MIT cung cấp. Thay v́ vẫn uống một ly cà phê vào mỗi buổi sáng, ông ta mời một nhóm t́nh nguyện uống viên caffeine với liều lượng là 32mg, 64mg, 128mg và 256mg vào mỗi buổi sáng lúc 8 giờ, sau khi không ăn uống ǵ trong 12 giờ. Một sự ngạc nhiên xảy ra: Chất caffeine tăng cường hành động của họ trong các thử nghiệm tâm thần. Dù chỉ dùng một lượng nhỏ – 32 mg- cũng đủ để óc nâng cao khả năng tâm thần, phản ứng, tập trung và sự chính xác.
2/ Yêu đời hơn
Chất caffeine cũng tăng cường đáng kể trạng thái tinh thần của một số người. Chất caffeine có tác dụng rất mau. Nó được hấp thụ nhanh và thấy ở tế bào khoảng năm phút sau khi dùng. Nó vào năo rất nhanh, dễ dàng và đạt mức độ cao nhất khoảng hai mươi tới ba mươi phút. Sau khi lên đến tột độ, caffeine trong máu giảm đi độ một nửa trong ṿng ba tới sáu giờ, và một phần tư trong từ ba đến sáu giờ.
3/ Tăng sức mạnh của cơ thể.
Caffeine được giới thể thao ưa chuộng như để làm tăng tài nghệ biểu diễn mà một số các nhà chỉ trích coi như là lạm dụng chẳng khác dùng chất ma túy. Như vậy th́ caffeine làm cho con người cố gắng biểu diễn tới khi mệt. Một tay đua xe đạp khi dùng 300mg caffeine có thể đạp bảy lần khó khăn hơn mà không cảm thấy phải tăng sự cố gắng, và sẽ chịu đựng được khoảng hai mươi lần lâu hơn.
Cà phê đă lấy caffeine ra (decaffeinated) thường làm giảm tài nghệ diễn xuất của các lực sĩ vào những cuộc tranh đua ngắn hạn. Ngoài ra, caffeine có thể gây ra tổn hại cho các hành động cần sự phối hợp của ngón tay như là luồn kim chỉ, đánh một mục tiêu nhỏ hoặc lao một ngọn mác.
4/ Tăng khả năng thở
Chất caffeine trong cà phê làm dăn các ống phổi khiến cho hô hấp dễ hơn. Mặc dù vào năm 1800 caffeine là một loại dược phẩm rất tốt cho bệnh suyễn nhưng từ năm 1921 nó không được dùng cho bệnh này v́ đă có dược phẩm theophylline.
Theo bác sĩ Philip Shapiro, caffeine có thể rất tốt cho nạn nhân bị nghẹt mũi. Để điều trị các bệnh nhân bị bệnh viêm đường mũi, ông ta cho bệnh nhân dùng caffeine hoặc giả dược trong ṿng mười sáu ngày. Trong những ngày mà họ uống caffeine-tương đương với hai ly cà phê –ông ta thấy chỉ có vài nhảy mũi và một chút khó chịu so sánh với hai mươi bảy lần sổ mũi khi họ uống giả dược.
5/ Một điểm lợi cho người cao tuổi
Một số người cao tuổi thường hay bị chóng mặt hoặc bị ngất xỉu sau khi ăn, nhất là điểm tâm, v́ hệ thống thần kinh chưa hoạt động để điều hành huyết áp như những ngày c̣n trẻ.
Để điều chỉnh t́nh trạng đó, một bác sĩ ở Vanderbilt University School of Medicine cho bệnh nhân dùng hai ly cà phê có 250mg caffeine vào bữa điểm tâm.Với các bệnh nhân cao tuổi hay bị những trường hợp này, chất caffeine giữ huyết áp đủ cao để điều ḥa lượng máu lưu thông, ngăn chặn được chóng mặt và giữ được trạng thái b́nh thường.
6/ Chống sâu răng
Tại trung tâm nổi tiếng Forsyth Dental Research Center, bác sĩ Shelby Kashket và các đồng nghiệp thấy rằng trong cà phê có chất tannins có thể đưa tới sâu răng. Uống cà phê, ngay cả cà phê đă lấy caffeine đi, chất tannins ngăn các mảng bựa đóng lại và ăn ṃn răng.
7/ Cà phê và bệnh ung thư
Những nghiên cứu mới đây cho hay các hóa chất trong cà phê có thể ngăn chặn ung thư.Nhiều nghiên cứu ở Nhật, Na Uy và Hoa Kỳ đều phủ nhận việc này nhất là ung thư tụy tạng. Trong khi đó, các nghiên cứu tại Na Uy lại gợi ư rằng uống cà phê có thể ngăn được ung thư ruột già, đặc biệt là những người ăn chế độ nhiều chất béo.
Bác sĩ Lee Wattenberg và các đồng nghiệp tại University of Michigan thấy rằng cà phê xanh lại chặn ung thư cho súc vật ở trong pḥng thí nghiệm. Bác sĩ người Gia Nă Đại Hans Stich cũng coi cà phê trong đó có chất polyphenol là một loại chống ung thư rất mạnh.
8/ Uống cà phê với sữa:
Vào những năm 1600, các tiệm cà phê bên Pháp là một đề tài cho mọi người thảo luận. Thoạt tiên th́ các bác sĩ đều hỗ trợ nó rồi sau đó lại tẩy chay. Khi mà cà phê được uống tại nhà vào những năm 1670 các trường đại học y khoa phản ứng lại; một số bác sĩ phản đối tác dụng kích thích của cà phê và cấm bệnh nhân uống. Về sau, họ lại viết làm sao cà phê được dùng để “tránh và chữa bệnh”. Nhưng đến năm 1688, một nhân vật trong hoàng tộc lại viết “cà phê đă bị hoàn toàn bỏ rơi.”
9/ Cà phê chữa chệch múi giờ
Một nhà sinh lư học ở Argonne National Laboratory tin tưởng rằng chệch múi giờ có thể giảm nhờ một lượng rất nhỏ caffeine. Theo Ehret, một nhà chuyên môn về nhịp giờ trong ngày, caffeine hoạt động như những cái đồng hồ của cơ thể. Sau đây là lời khuyên của ông ta: Vào ngày khởi hành, nếu bạn đi về hướng Tây, hăy uống ba ly cà phê đen vào buổi sáng. Nếu bạn đi về hướng Đông, hăy nhịn uống cà phê cho tới buổi chiều. Nếu bạn ngưng uống cà phê ba ngày trước khi bay th́ ích lợi c̣n tăng lên rất nhiều, ông ta nói.
Hăy xông khi bị cúm
Nhận được bài này qua anh Từ Long. QN nghĩ đây có thể không hẳn là phương cách hiệu quả cho tất cả mọi người. Phương pháp nào cũng thường phù hợp với người này mà không hiệu quả với người khác. Nhất là với con virus Vũ Hán thiên biến vạn hoá này. Tuy nhiên đây cũng là một trong những phương pháp hay. Có thể giúp cơ thể đẩy lùi hoặc hỗ trợ phần nào làm hạ bớt triệu chứng đau đớn do con virus Vũ Hán gây ra với một số người. QN11
Đây là bài chia sẻ của chị Nguyễn Hồng Phương (bên Đức, không có FB). Chị vừa bị nhiễm Vi-rút Corona, bộc phát và tự chữa khỏi sau 4 ngày sau đó. Đây là bài đọc để tham khảo, theo kinh nghiệm cá nhân của chị. Nếu các bạn thấy hay, hăy chia sẻ (SHARE) và áp dụng cho ḿnh và người thân khi vướng phải bệnh. C̣n không, các bạn có thể lướt qua. Cho đến thời điểm này, bệnh cúm lạ này vẫn chưa có thuốc chữa rơ ràng. V́ nó là bệnh cúm, nên chúng ta có thể trị theo cách dân gian là XÔNG. Đây là câu chuyện tự chữa khỏi của chị Phương.
Khi bộc phát:
⭐️Ngày thứ nhất: Chị ấy cảm thấy đau họng, ho khan (không đờm, không sổ mũi) và người rất mệt.
⭐Ngày thứ hai: Đầu chị rất đau như là búa bổ và hai mắt cũng đau. Toàn thân mệt lả, và cảm thấy khó thở như người thai nghén.�� Thế là chị ấy súc miệng bằng nước muối ấm suốt ngày và kèm thêm ăn tỏi sống, uống nhiều nước trà xanh ấm và nước Cam (mọi người có thể uống nước Chanh) để tăng lượng vitamin C. Bên cạnh đó, chị ấy cũng dùng thuốc nhỏ mắt để làm dịu cơn đau mắt. Chiều hôm đó, chị ấy đă gọi đường dây nóng và có người đến khám, thử bệnh cho chị tại nhà. Họ cho chị biết là chị đă bị nhiễm vi-rút Corona dạng nhẹ. Họ cho chị ấy thuốc uống giảm sốt Paracetamol (như là Tylenol ở Hoa Kỳ) và kêu chị cách ly tại nhà và hàng ngày họ sẽ cho người đến kiểm tra.
�� Chiều tối hôm đó, chị ấy đă mở máy sưởi cho nhiệt độ trong pḥng rất cao, nệm nóng của chị ấy cũng chỉnh lên 40 độ C (tức là 104 độ F bên Hoa Kỳ). Chị bắt đầu cảm thấy ḿnh bị sốt, đầu nhức kinh khủng, mắt th́ đau như muốn lồi ra. (Phải chăng lúc này có thể vi-rút đang xâm nhập rất nhiều và chuẩn bị vô phổi?). Chị uống thuốc giảm sốt và cố gắng chống cự. Chị quỳ gối, cầu nguyện xin ơn Trên chữa lành cho chị. Sau đó, chị gọi điện thoại cho mẹ chị ở Việt Nam. Mẹ chị khuyên chị thử trị theo cách dân gian. Đó là XÔNG.
Chị nghe lời mẹ, cố gắng đứng dậy đi nấu thuốc xông, ra vườn sau cắt lá tắc bỏ vào và cho thêm vài giọt dầu xanh. Thật kỳ diệu mọi người ạ, sau khi xông, toàn thân chị toát ra mồ hôi, và cơn sốt tự nhiên cũng giảm dần.
⭐Ngày thứ 3: Chị ấy tiếp tục xông người, chị cảm thấy người nhẹ đi và không c̣n đau đầu nữa. Bác sĩ đến khám hôm đó đă ngạc nhiên v́ sự b́nh phục nhanh chóng của chị ấy. Họ hỏi chị ấy ngoài uống thuốc của họ, chị có làm ǵ thêm không. Chị đă kể lại những điều chị ấy đă làm. Thế là họ nói họ sẽ chia sẻ lại cho bệnh nhân của họ.
⭐️ Đến ngày thứ 4 sau khi bộc phát, chị ấy hoàn toàn b́nh phục như người b́nh thường. Chị gọi điện thoại nói bác sĩ không cần cho người đến kiểm tra nữa.
Bài chia sẻ hơi dài, mọi người làm ơn chịu khó đọc v́ ḿnh thấy những bài thuốc dân gian của người Việt Nam ḿnh rất hay và hiệu quả, trong khi Tây Y chưa biết đến. Khi bị bệnh, mọi người nhớ là XÔNG HÀNG NGÀY cho đến khi khỏi hẳn nhé. À, chị ấy cũng chia sẻ là khi xông, hơi nước xông nóng sẽ vào tất cả các lổ miệng, mắt, mũi, nhất là cổ họng và chị cảm thấy nhẹ người hơn.
⭐️⭐️ Qua bài chia sẻ này, những ǵ chị ấy bị chúng ta cảm thấy cũng không có ǵ gọi ǵ ghê gớm lắm. Chúng ta chỉ cần làm đúng cách th́ sẽ tiêu diệt được nó. ��
(Lưu ư: Mọi người có thể xông bằng lá chanh, vỏ cam, quưt, cây sả, vỏ bưởi, lá bưởi,...Có lá ǵ trong nhà dùng lá đó (đừng dùng lá độc hại là được) và nhớ khi nhấc nồi nước xông xuống, hăy cho thêm vào vài giọt dầu xanh, và mọi người nhớ hăy uống thật nhiều nước ấm, càng nhiều càng tốt, và dùng thuốc hạ sốt Tylenol, (đừng dùng Ibuprofen, Advil, Aleve) rồi hăy xông, tránh trường hợp bị mất nước nhé).
Đừng quên SHARE nhé. Thanks mọi người.
Nguồn: Chị Nguyễn Hồng Phương kể và do ḿnh viết tóm tắt lại. Mong mọi người và gia đ́nh b́nh an và hạnh phúc vượt qua Đại Dịch này. ��
- Các Y Tá của bệnh viện Montefiore ở New York kêu gọi
“Giữ mạng sống cho chúng tôi để chúng tôi giữ mạng sống cho bạn”vào hôm 1 Tháng Tư - 2020.
- Họ cần thêm khẩu trang N95 và các thiết bị y tế khác để đối đầu
với COVID-19, trong lúc bệnh viện yêu cầu tái sử dụng khẩu trang N95.
Nói đến những người phục vụ trong ngành y tế, thì không phải cho đến bây giờ, khi thế giới lâm nguy bởi đại dịch COVID-19, người ta mới biết đến lương tâm và công lao của những người phục vụ trong ngành y.
Ở Mỹ những ai đã từng trải qua những ngày trong bệnh viện và nursing home đều đã cảm thấy một sự mang ơn về những sự tân tâm, săn sóc đầy tình người của giới y sĩ và chuyên viên y tế đối với bệnh nhân.
Không phải vì sự đáng quý, ở chỗ có mặt của một y tá trực vào lúc hai giờ khuya, thời gian mà mọi người đang đắm mình trong giấc ngủ say, đáp ứng đến nhu cầu của người bệnh, dù là một ly nước, một cái chăn ấm hay bệnh nhân cần sự trợ giúp để vào phòng vệ sinh, mà còn ở chỗ tận tình, chu đáo và luôn luôn vui vẻ của người phục vụ, không nề hà sự dơ bẩn hay khó nhọc.
Phải chăng hơn hết, và khác hẳn mọi ngành nghề, bởi lời thề Hippocrates của ngành y, trong đó bao gồm những điều răn dạy về lương tâm, trách nhiệm và thiên chức của một bác sĩ.
(… skip …)
Tiếc thay, vào một thời kỳ nhiễu nhương về sau, ở một vài quốc gia lạc hậu, hay với những con người vô đạo, khẩu hiệu “Lương y như từ mẫu” đã trở thành một thành ngữ mỉa mai để nói về sự xuống cấp của giới thầy thuốc, trong một xã hội băng hoại về đạo đức, mà lương tâm tránh chỗ cho lương tiền ngự trị.
(… skip …)
Trong lúc bệnh dịch hoành hành khắp thế giới, số nhân viên y tế đă chết, không đơn giản vì lý do bệnh dịch lây lan, mà còn bởi quá kiệt sức vì công việc. Đau đớn và bị dày vò hơn nữa là từ lúc tiếp nhận, điều trị cho bệnh nhân là khoảng thời gian đầy khó khăn và nhiều lần khiến đội ngũ y, bác sỹ rơi nước mắt khi buộc phải quay lưng với bệnh nhân v́ thiếu nhân viên, thiếu giường bệnh và dụng cụ y tế.
Có nơi một máy “trợ thở” phải cung ứng cho hai ba bệnh nhân, phải chọn ai, bỏ ai và điều đau đớn nhất với lương tâm của một y sĩ, khi nhìn người bệnh ra đi mà bất lực không làm gì được. Chúng cũng nên biết rằng giới y sĩ, y tá và nhân viên phục vụ trong ngành đều không dám về thăm nhà hay gặp người nhà, v́ chắc chắn đă bị hoặc sẽ bị nhiễm bệnh, chỉ là sớm hay muộn, và không ai muốn để lây cho gia đ́nh. Nhiều người thân đến nhà thăm, nhưng chỉ được đứng bên ngoài cách xa, chỉ được nh́n và nói chuyện với con cháu làm bệnh viện qua cửa sổ. V́ cha mẹ, nếu chẳng may bị bệnh mà phải vào bệnh viện, th́ phải đi một ḿnh; và trong bệnh viện nếu phải lựa chọn giữa cha mẹ ḿnh và một bệnh nhân khác trẻ hơn, th́ chắc chắn bác sĩ sẽ trao máy thở cho người kia, v́ cơ hội sống của người ấy cao hơn. V́ vậy khi đến thăm con trong ngành y, cha mẹ đành phải đau ḷng quay lưng ra về.
Các bác sĩ y tá trong mùa dịch này, phải sống trong nỗi lo sợ ám ảnh là ḿnh sẽ lây bệnh cho chồng, vợ hay con cái. Nhiều người phải xuống ngủ ở tầng hầm, có khi phải ra thuê khách sạn, ai có con th́ phải gửi con về ở với ông bà nội, ngoại và tuyệt đối không dám thăm viếng con.
Không bi quan, nhưng giới y tá, bác sĩ phải nghĩ đến t́nh huống xấu nhất, hầu hết đều đang hối hả lập di chúc, đặc biệt những ai đă có con.
Những bậc cha mẹ có con đi làm trong bệnh viện như đang ngồi trên đống lửa. Nhưng thời điểm này không ai nỡ xin nghỉ, v́ trách nhiệm với bệnh nhân và cả trách nhiệm với đồng nghiệp nữa.
(… skip …)
Ngành y xứng đáng với lời Chúa Kito đă phán “Không có T́nh Yêu nào cao trọng cho bằng hy sinh mạng sống ḿnh v́ kẻ ḿnh yêu !”.
Chúng ta đã đôi lần ư thức được sự may mắn của ḿnh khi được chăm sóc bởi những chuyên viên y tế nhân hậu đầy tình người trong bệnh viện, khi chúng ta không có mẹ, có vợ, có em, có con, có người thân bên cạnh. Họ ở bên chúng ta mỗi ngày, gần gũi với chúng ta bên giường bệnh, thường xuyên thăm hỏi, giúp chúng ta ngồi dậy khi chúng ta quá yếu, giúp chúng ta dùng thuốc men, ăn uống, tắm rửa, nghỉ ngơi; dặn ḍ chúng ta những điều cần thiết, lo lắng mong cho chúng ta sớm b́nh phục. Họ làm tất cả những việc đó với những cử chỉ ân cần, nhiệt tâm, vui vẻ…
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
