Bác sĩ Thúy Đỗ: "Chúng tôi đã là họ 40 năm về trước" (Bạn đã từng là người tị nạn chính trị năm 1975? Xin đọc bài này)

(AP) - Trước cảnh những người Afghanistan tuyệt vọng rời bỏ đất nước của họ sau khi lực lượng Hoa Kỳ rút đi, Thuy Do gặp lại gia đình của mình, nhiều thập niên trước đó và xa hàng ngàn dặm.

Một bác sĩ 39 tuổi ở Seattle, Washington, Đỗ nhớ lại khi nghe cha mẹ cô tìm cách rời khỏi Sài Gòn sau khi Việt Nam rơi vào chế độ cộng sản vào năm 1975 và quân đội Mỹ không kích đồng minh trong những giờ cuối cùng. Phải mất nhiều năm gia đình cô mới có thể rời khỏi đất nước này, sau nhiều lần thất bại, và lên đường đến Hoa Kỳ, mang theo hai bộ quần áo và 300 đô la cộng lại. Cuối cùng khi họ đến nơi, cô ấy đã 9 tuổi.

Những câu chuyện và ký ức ban đầu này đã thúc đẩy Do và chồng cô là Jesse Robbins có thể tiếp cận để hỗ trợ những người Afghanistan đang chạy trốn khỏi đất nước của họ ngay bây giờ. Cặp đôi có một căn nhà cho thuê bỏ trống và quyết định cung cấp nó cho các nhóm tái định cư tị nạn, nơi cung cấp căn nhà cho những người Afghanistan mới đến cần một nơi để ở.

“Chúng tôi đã là họ cách đây 40 năm,” Do nói. "Với sự sụp đổ của Sài Gòn năm 1975, đây là chúng tôi lúc đó."

Những hình ảnh trên truyền hình về những người Afghanistan tranh giành vị trí trên các chuyến bay của quân đội Hoa Kỳ ra khỏi Kabul đã gợi lại ký ức cho nhiều người Mỹ gốc Việt về nỗ lực thoát khỏi một Sài Gòn thất thủ hơn bốn thập niên trước. Cuộc khủng hoảng ở Afghanistan đã khơi lại vết thương lòng cho nhiều người trong số 2 triệu người Mỹ gốc Việt của đất nước và khiến một số người lớn tuổi lần đầu tiên mở lòng về sự ra đi đầy đau khổ của họ với các thế hệ trẻ.

Nó cũng đã thúc đẩy nhiều người Mỹ gốc Việt quyên góp tiền cho các nhóm tái định cư tị nạn và chung tay giúp đỡ bằng cách cung cấp nhà ở, đồ đạc và hỗ trợ pháp lý cho những người Afghanistan mới đến. Ít hữu hình hơn nhưng vẫn cần thiết, một số người cũng cho biết họ muốn cung cấp hướng dẫn quan trọng mà họ biết người tị nạn và người nhập cư mới cần: cách mua sắm tại siêu thị, đăng ký cho trẻ em đi học và lái xe ô tô ở Hoa Kỳ.

Kể từ sau Chiến tranh Việt Nam, hàng trăm ngàn người Việt Nam đã đến Hoa Kỳ, định cư trong các cộng đồng từ California đến Virginia. Ngày nay, người Mỹ gốc Việt là nhóm di dân lớn thứ sáu tại Hoa Kỳ. Nhiều người định cư ở Quận Cam của California sau khi đến căn cứ quân sự Camp Pendleton gần đó và ngày nay có tiếng nói mạnh mẽ trong chính trị địa phương.

“Chúng tôi đã trải qua điều này và chúng tôi không thể không cảm thấy rằng chúng tôi là anh em trong trải nghiệm chung của chúng tôi,” Andrew Đỗ, người đã trốn khỏi Sài Gòn cùng gia đình một ngày trước khi nó rơi vào tay chủ nghĩa cộng sản và hôm nay là chủ tịch hội đồng giám sát của quận, cho biết trong một cuộc họp báo gần đây ở khu vực được gọi là “Little Saigon”.

Từ lâu, Mỹ đã công bố kế hoạch rút quân khỏi Afghanistan sau cuộc chiến kéo dài 20 năm. Nhưng lối ra cuối cùng điên cuồng hơn nhiều, với hơn 180 người Afghanistan và 13 quân nhân Hoa Kỳ đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công vào sân bay Kabul.

Trong hai tuần cuối tháng 8, Mỹ đã sơ tán 31.000 người khỏi Afghanistan, 3/4 trong số đó là người Afghanistan đã hỗ trợ các nỗ lực quân sự của Mỹ trong các chiến dịch quy mô lớn. Tuy nhiên, nhiều đồng minh của Afghanistan đã bị bỏ lại phía sau và không có lối thoát rõ ràng nào để thoát khỏi quốc gia không giáp biển dưới sự kiểm soát chặt chẽ của Taliban.

Tương tự, nhiều người Mỹ gốc Việt nhớ lại cách họ không thể thoát ra trước khi Sài Gòn sắp sụp đổ cho chủ nghĩa cộng sản. Họ ở lại và đối mặt với những phép thuật dài trong các trại cải tạo để trả thù cho lòng trung thành của họ đối với những người Mỹ đã chiến đấu trên đất nước của họ. Sau khi được phép trở về với gia đình, nhiều người Việt Nam đã bỏ đi và đi những chiếc thuyền nhỏ ra biển với hy vọng trốn thoát và sống sót.

Đối với một số gia đình, cuộc hành trình kéo dài nhiều năm và nhiều lần thất bại, đó là lý do tại sao nhiều người Mỹ gốc Việt coi việc quân đội Mỹ rời Afghanistan không phải là dấu chấm hết cho cuộc khủng hoảng mà là sự khởi đầu.

Thanh Tan, một nhà làm phim ở Seattle, người đã thành lập một nhóm cho những người Mỹ gốc Việt sẵn sàng nhà đến người Afghanistan. Cô nói, gia đình riêng của cô đã thực hiện chuyến đi bốn năm sau khi Hoa Kỳ rời Việt Nam. "Chúng tôi phải chuẩn bị vì mọi người sẽ làm bất cứ điều gì cần thiết để tồn tại."

Những người Afghanistan đến Hoa Kỳ có thể có một tình trạng đặc biệt đối với những người đã hỗ trợ các hoạt động quân sự của Hoa Kỳ, hoặc có thể đã được bảo lãnh bởi những người thân đã ở đây. Những người khác dự kiến ​​sẽ đến Hoa Kỳ với tư cách là nơi ẩn náu hoặc xin phép đến Hoa Kỳ theo quy trình được gọi là tạm tha nhân đạo và nộp đơn xin tị nạn hoặc các biện pháp bảo vệ hợp pháp khác khi họ ở đây.

Tuấn Đinh Janelle, Giám đốc phụ trách lĩnh vực của Trung tâm Hành động Nguồn lực Đông Nam Á cho biết, để được ân xá, người Afghanistan cần sự hỗ trợ của một công dân Hoa Kỳ hoặc cư dân hợp pháp, và một số người Mỹ gốc Việt đã đăng ký tài trợ cho những người mà họ chưa từng gặp. Ông cho biết một liên minh gồm các nhóm pháp lý và cộng đồng đã bảo đảm các nhà tài trợ cho 2.000 người Afghanistan đang tìm kiếm sự ân xá. Em gái của anh, Vy Dinh, cho biết cô đang nhận đỡ đầu một gia đình 10 người, bao gồm cả những phụ nữ đang gặp nguy hiểm vì làm việc trong ngành y và giảng dạy. “Ngay sau khi anh ấy gọi, tôi đã nói,‘ Vâng, tôi đồng ý ’, cô ấy nói.

Các nỗ lực khác đã tập trung vào việc gây quỹ cho các nhóm tái định cư tị nạn. Các nghệ sĩ người Mỹ gốc Việt và Afghanistan đã tổ chức một buổi hòa nhạc phúc lợi trong tháng này tại Nam California để quyên góp tiền hỗ trợ người tị nạn Afghanistan. Sự kiện mang tên “United for Love” đã được phát sóng trên đài truyền hình Việt ngữ và quyên góp được hơn $ 160,000, theo Saigon Broadcasting Television Network.

Bilal Askaryar, một người ủng hộ người Mỹ gốc Afghanistan và là phát ngôn viên của chiến dịch #WelcomeWithDignity nhằm hỗ trợ những người xin tị nạn cho biết, nó cũng được phát sóng trên truyền hình vệ tinh của Mỹ tại Afghanistan. “Họ đã thấy sự cần thiết. Họ đã nhìn thấy những điểm tương đồng, ”Askaryar nói. “Thật sự mạnh mẽ khi thấy rằng họ đã nhìn thấy mối liên kết nhân văn chung giữa cộng đồng người Afghanistan và cộng đồng Việt Nam. Chúng tôi đã thực sự xúc động và được truyền cảm hứng. "

Thi Do, một luật sư nhập cư ở Sacramento, California, cho biết ông cũng đang làm những gì có thể để giúp đỡ. Anh là một cậu bé khi Sài Gòn thất thủ và cha anh, người từng phục vụ trong quân đội miền Nam Việt Nam, bị đưa vào trại cải tạo. Khi anh trở về, cả gia đình bắt đầu đi thuyền ra đại dương, hy vọng sẽ đến được một đất nước sẽ đưa họ đến.

Do còn nhớ con thuyền va phải xác chết trôi trên mặt nước như thế nào và cha anh đã xin lỗi như thế nào vì đã khiến anh và các anh chị gặp nguy hiểm trước khi ném giấy tờ tùy thân và chìa khóa từ Việt Nam sang. “Anh ấy nói,“ Tôi thà chết ở đây còn hơn quay lại đó, ”Do nói. Cuối cùng họ đến được Thái Lan và Malaysia, cả hai quốc gia buộc họ phải ra khơi cho đến khi họ đến Indonesia và được xử lý tại một trại tị nạn.

Nhiều thập niên sau, Do cho biết ông đã giúp đỡ những người thoát khỏi sự đàn áp trong công việc của mình với tư cách là một luật sư, nhưng cho đến nay chưa có gì khiến ông nhớ đến Việt Nam nhiều như vậy. Anh ấy đang làm việc với các gia đình Afghanistan đang nộp đơn yêu cầu đưa người thân của họ đến đây, nhưng những gì xảy ra tiếp theo rất phức tạp khi không có đại sứ quán Hoa Kỳ ở Kabul xử lý giấy tờ và không có gì đảm bảo rằng người thân sẽ đến nước thứ ba để lấy họ.

“Tôi nhìn thấy rất nhiều hình ảnh của chính mình ở những đứa trẻ đang chạy trên đường băng ở sân bay, Kabul” anh nói.



Dịch từ: https://apnews.com/article/united-st...5a75ba8c11f58d
Nguồn tiếng Việt: https://www.vietnamngaymai.com/node/61941