Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen một lần nữa kêu gọi Quốc hội nâng trần nợ liên bang, cho rằng việc vỡ nợ của Hoa Kỳ sẽ kích hoạt một cuộc khủng hoảng tài chính lịch sử. Trước sự phản đối của các đảng viên Cộng Ḥa, gần đây, bà Yellen đă t́m kiếm sự trợ giúp từ Phố Wall, hy vọng rằng họ sẽ gây áp lực buộc đảng Cộng ḥa phải nhượng bộ.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen một lần nữa kêu gọi Quốc hội nâng trần nợ liên bang. (Ảnh: flickr/Federalreserve)
Hoa Kỳ đối mặt với rủi ro vỡ nợ
Các đảng viên Dân chủ tại Hạ viện Hoa Kỳ đă thông qua dự luật vào ngày 21/9 để phân bổ vốn cho Chính phủ Liên bang Hoa Kỳ cho đến ngày 3/12 và đ́nh chỉ mức trần vay của Chính phủ cho đến cuối năm 2022.
Hạ viện Hoa Kỳ đă thông qua dự luật với số phiếu 220-211 và cuộc biểu quyết phù hợp với sự phân bổ của đảng.
Nếu đảng Cộng ḥa nhất quyết từ chối ủng hộ biện pháp này tại Thượng viện, đảng Dân chủ sẽ phải đưa ra một chiến lược mới. Nếu không, Chính phủ Mỹ sẽ sớm phải đối mặt với hai vấn đề, là đóng cửa một phần do không thanh toán được các hóa đơn và nguy cơ vỡ nợ lần đầu tiên trong lịch sử.
Nhà Trắng bày tỏ sự ủng hộ đối với dự luật trong một tuyên bố vào tối 21/9. Thượng viện dự kiến sẽ bỏ phiếu về dự luật vào cuối tuần này hoặc muộn hơn.
Không nghi ngờ ǵ nữa, mục tiêu của đảng Dân chủ là buộc đảng Cộng ḥa nhượng bộ trong việc nâng trần nợ trước khi đưa điều kiện này vào dự luật trích lập tạm thời. Các thành viên Đảng Cộng ḥa thường tuyên bố rằng Đảng Dân chủ nên tự chịu trách nhiệm sau khi thông qua kế hoạch cứu trợ dịch bệnh trị giá 1,9 ngh́n tỷ USD mà không có cuộc bỏ phiếu của Đảng Cộng ḥa vào đầu năm nay.
Lănh đạo thiểu số Thượng viện và đảng Cộng ḥa Mitch McConnell tin rằng đảng viên Dân chủ không cần hoặc cũng không nhận được sự giúp đỡ từ đảng viên Cộng ḥa về vấn đề nợ .
Theo Reuters, mặc dù ông McConnell đă thề sẽ ngăn cản việc nâng mức trần nợ 28,4 ngh́n tỷ USD, nhưng Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và Lănh đạo Đa số Thượng viện Chuck Schumer cho biết, họ sẽ hợp nhất các biện pháp chi tiêu và nợ vào trong một dự luật, sẵn sàng cho cuộc đọ sức với đảng Cộng ḥa.
Ông McConnell đă nhắc lại điều này vào ngày 21/9. Ông nói: “Tôi muốn nhắc lại một lần nữa: Nước Mỹ không bao giờ được vỡ nợ. Chúng ta chưa bao giờ và sẽ không bao giờ”.
Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen trước đó đă viết trên tờ Wall Street Journal, nhấn mạnh Hoa Kỳ vừa mới thoát khỏi tác động của dịch bệnh, không thể tránh được rơi vào một cuộc khủng hoảng, kêu gọi Quốc hội tăng mức trần nợ để tránh t́nh trạng vỡ nợ do rối loạn thị trường tài chính.*
Bà Yellen cho biết kể từ những năm 1960, Hoa Kỳ đă nâng trần nợ khoảng 80 lần, đến nay chưa từng xảy ra t́nh trạng vỡ nợ. Nếu trần nợ không được nâng lên, quỹ của Chính phủ sẽ được sử dụng hết vào khoảng tháng 10, và Chính phủ Liên bang sẽ không thể thanh toán các hóa đơn, dẫn đến thảm họa kinh tế trên diện rộng.
Bà Yellen cảnh báo rằng trong vài ngày tới, hàng triệu người Mỹ có thể bị thiếu tiền mặt. Gần 50 triệu người cao tuổi sẽ không nhận được séc an sinh xă hội, quân đội có thể sẽ không được trả lương. Điều này có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng tài chính lịch sử, lăi suất tăng vọt, giá cổ phiếu giảm mạnh và thị trường tài chính hỗn loạn, cũng như mất đi hàng triệu việc làm.
Bà Yellen nhấn mạnh rằng uy tín của Hoa Kỳ luôn là một lợi thế cạnh tranh kinh tế trong thế kỷ qua. “Chúng ta có thể vay với giá rẻ hơn hầu hết bất kỳ quốc gia nào khác, và việc vỡ nợ sẽ gây nguy hiểm cho vị thế tài chính đáng ghen tị này. Thanh toán thế chấp, cho vay mua xe, hóa đơn thẻ tín dụng — mọi thứ được mua bằng tín dụng sẽ đắt đỏ hơn sau khi vỡ nợ.”
Bà Yellen nói rằng sức mạnh kinh tế của Hoa Kỳ đă được thử thách trong 17 tháng qua, bây giờ vừa mới thoát khỏi nguy cơ, không thể lại phải rơi vào một cuộc khủng hoảng hoàn toàn có thể tránh được một lần nữa.
T́m kiếm sự trợ giúp từ Phố Wall
Hăng tin Bloomberg hôm thứ Tư (ngày 22/9) trích dẫn các nguồn tin quen thuộc với vấn đề này cho biết, trong những ngày gần đây, bà Yellen đă kêu gọi các giám đốc điều hành hàng đầu của các công ty tài chính lớn nhất ở Phố Wall, hy vọng rằng họ sẽ gây áp lực lên đảng Cộng ḥa để ủng hộ việc đảng Dân chủ tăng trần nợ hoặc đ́nh chỉ các biện pháp trần nợ.
Nguồn tin cho biết, bà Yellen đă liên hệ với các giám đốc điều hành bao gồm Jamie Dimon của JPMorgan Chase, Jane Fraser của Citigroup, Charlie Scharf của Wells Fargo, Brian Moynihan của Bank of America Corp và một quản lư cấp cao tại Goldman Sachs Group.
Báo cáo cho biết, lời kêu gọi của bà Yellen tới Phố Wall cho thấy Chính phủ Mỹ đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng.
Khoản nợ liên bang của Hoa Kỳ trị giá hơn 28 ngh́n tỷ USD đă đáo hạn vào ngày 31/7. Nếu hai bên không thể đạt được đồng thuận về việc nâng trần nợ, Bộ Tài chính sẽ không thể tiếp tục phát hành nợ.
Theo định nghĩa của Bộ Tài chính Hoa Kỳ, trần nợ đề cập đến tổng số nợ mà Chính phủ Hoa Kỳ có thể vay để thực hiện các nghĩa vụ luật định hiện hành được Quốc hội cho phép. Các nghĩa vụ luật định này bao gồm an sinh xă hội, trợ cấp y tế, thanh toán quân sự, lăi trên nợ quốc gia, các khoản giảm thuế và các chi phí khác.
Trung tâm Nghiên cứu Chính sách lưỡng đảng của Mỹ cho rằng Quốc hội hiện có 2 cách để giải quyết vấn đề trần nợ. Cách thứ nhất, thông qua các thủ tục lập pháp thông thường để nâng trần nợ hoặc đ́nh chỉ hiệu lực của nó, nhưng điều này đ̣i hỏi hơn 60 phiếu bầu tại Thượng viện, có nghĩa là đảng Dân chủ phải giành được sự ủng hộ của ít nhất 10 thượng nghị sĩ đảng Cộng ḥa. Cách thứ hai, đảng Dân chủ có thể sử dụng quy tŕnh điều chỉnh ngân sách để nâng trần nợ, vốn có thể được thông qua với đa số phiếu bầu là 51 tại Thượng viện.
Nếu dự luật của Hạ viện không thành công tại Thượng viện, nhiều khả năng đảng Dân chủ sẽ chọn phương pháp thứ hai và bỏ qua sự ủng hộ của đảng viên Cộng ḥa.
Đối với thị trường, rủi ro về mức trần nợ của Mỹ, những trở ngại trong quá tŕnh phục hồi kinh tế chồng chất và sự bùng phát trở lại của dịch bệnh là nhiều yếu tố bất lợi mà các nhà đầu tư lo ngại trong thời gian gần đây.
CNBC đưa tin rằng Chính phủ Hoa Kỳ chưa bao giờ vỡ nợ và điều này được cho là cũng sẽ không xảy ra lần này. Ví dụ: Đảng Cộng ḥa đă thành công yêu cầu chính quyền Tổng thống Dân chủ Obama nhượng bộ và cắt giảm ngân sách trong thời kỳ bế tắc nợ năm 2011.