Dân TQ không tin vào vaccine nội địa

[Romano]

Tại Bắc Kinh, những người đã được tiêm vắc xin Covid-19 sẽ có đủ điều kiện để nhận được phiếu giảm giá "mua một tặng một" cây kem ốc quế. Một chính quyền huyện tỉnh Cam Túc đã xuất bản một bài thơ dài 20 khổ ca ngợi lợi ích của việc tiêm phòng. Giới chức thị trấn Vạn Thành ở miền nam nước này cảnh báo các bậc cha mẹ rằng, nếu từ chối tiêm chủng thì việc đi học, cơ hội tìm kiếm việc làm và nhà ở của con cái họ trong tương lai sẽ gặp rủi ro.

Trung Quốc đang áp dụng nhiều biện pháp bắt buộc để đạt được mục tiêu tiêm chủng vắc xin phòng Covid-19 đầy tham vọng: Số người được tiêm chủng sẽ đạt 560 triệu người vào cuối tháng 6, tương đương 40% tổng dân số.

Trung Quốc đã chứng minh rằng họ có thể huy động hiệu quả người dân tham gia phòng chống dịch bệnh nhưng nước này cũng phải đối mặt với loạt thách thức.

Theo The New York Times (NYT-Mỹ), do gần như khống chế hoàn toàn sự lây lan của đại dịch nên nhiều người Trung Quốc trở nên thiếu ý thức khẩn cấp tiêm phòng. Hơn nữa, các vụ bê bối về vắc xin trong quá khứ của Trung Quốc khiến một bộ phận người dân thận trọng

Tuy nhiên, theo ghi nhận, tỷ lệ tiêm chủng tại Trung Quốc đã tăng lên đáng kể nhờ các biện pháp mạnh mẽ. Trong tuần qua, Trung Quốc tiêm chủng trung bình khoảng 4,8 triệu liều vắc xin/ngày, cao hơn nhiều so với mức trung bình khoảng 1 triệu liều/ngày hồi tháng trước. Các chuyên gia cho biết họ hy vọng sẽ đạt 10 triệu liều/ngày để đạt được mục tiêu trong tháng 6.

"Họ nói rằng đó là tự nguyện, nhưng nếu bạn không tiêm vắc-xin, họ sẽ tiếp tục gọi cho bạn", Annie Chen, một sinh viên đại học ở Bắc Kinh cho biết cô đã nhận được hai cuộc điện thoại từ giáo viên chuyên trách của trường trong vòng một tuần.

Do lo lắng về các tác dụng phụ có thể xảy ra, cô Chen vốn không có kế hoạch đăng ký tiêm phòng nhưng sau khi giáo viên cảnh báo rằng cô ấy có thể sớm phải đối mặt với những hạn chế trong việc ra vào các địa điểm công cộng nên cuối cùng, cô Chen đã đồng ý - một phần vì cô cảm thấy đang làm khó giáo viên này.

Sự lo lắng của công chúng về vắc xin đã sớm xuất hiện. Vào tháng 2 năm nay, một cuộc khảo sát do Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc phối hợp với các đồng sự thực hiện cho thấy, chưa đến một nửa số nhân viên y tế ở tỉnh Chiết Giang sẵn sàng tiêm phòng vắc xin Covid-19 nội địa, rất nhiều người lo lắng về tác dụng phụ. Đến giữa tháng 3, trong 1,4 tỷ người của Trung Quốc thì chỉ có khoảng 65 triệu liều vắc xin được sử dụng.

Dù số lượng người dân tiêm phòng tăng đột biến gần đây, Trung Quốc vẫn thua xa hàng chục quốc gia khác. Mặc dù Trung Quốc đã phê duyệt 5 loại vắc xin nội địa nhưng chỉ có 10 liều/100 người dân được sử dụng. Ở Anh là 56 liều/100 người; ở Mỹ là 50 liều/100 người.

Chiến dịch vận động rầm rộ

Một số bác sĩ nổi tiếng cảnh báo rằng tốc độ tiêm phòng chậm chạp của Trung Quốc có thể làm suy yếu các biện pháp phòng chống dịch bệnh thành công của nước này.

"Trung Quốc đang ở thời điểm rất quan trọng", chuyên gia dịch tễ hàng đầu Trung Quốc Chung Nam Sơn nhấn mạnh. "Đến thời điểm đó, khi các nước đều đã tiêm phòng rất tốt nhưng Trung Quốc lại không miễn dịch thì sẽ rất nguy hiểm".

Những lời cảnh báo này được đi kèm với các chiến dịch tuyên truyền quy mô lớn.

Vào thứ Hai, tại Vương Phủ Tỉnh, một khu mua sắm sầm uất ở Bắc Kinh, đâu đâu cũng là hàng hóa giảm giá đối với những người đã tiêm phòng. Một cửa hàng lego tặng miễn phí cho những khách hàng đã tiêm phòng một bộ lego. Một người bán hàng rong giảm giá 10% mặt hàng trà xanh. Một studio ảnh thậm chí còn quảng cáo sẽ giảm giá khi các cặp đôi chụp ảnh cưới.

Chương trình khuyến mãi này dường như đã phát huy tác dụng ở một trung tâm tiêm chủng, nơi mọi người xếp hàng trước một xe tải kem McDonald’s lớn màu vàng đậu bên ngoài trung tâm để mua kem "mua một tặng một".

"Có người trực tiếp đi đến trung tâm phía sau để tiêm vắc xin, sau đó đến chỗ chúng tôi để mua kem", Wang Xuan, nhân viên McDonald’s nói.

Tại Trùng Khánh, một công ty đã thông báo, yêu cầu những nhân viên từ 18 đến 59 tuổi không mắc các bệnh nền phải đi tiêm phòng trước ngày 1/5, nếu không sẽ bị "truy cứu trách nhiệm", nhưng thông báo không nêu chi tiết.

Một thông báo của Hải Khẩu, tỉnh Hải Nam cho biết các công ty có tỷ lệ tiêm phòng dưới 85% sẽ bị cảnh cáo và có thể bị "đình chỉ để chấn chỉnh."

Thành phố Thụy Lệ (Vân Nam) đã trở thành thành phố đầu tiên thực hiện tiêm chủng bắt buộc cho những cư dân đủ điều kiện vào tuần trước sau khi một đợt bùng phát quy mô nhỏ xảy ra. Một quan chức nói rằng điểm tiêm chủng của thành phố hoạt động 24/24h và dự kiến ​​sẽ tiêm phòng cho hơn 200.000 người trong vòng 5 ngày.

Một số người dùng mạng xã hội phàn nàn rằng việc tiêm chủng bắt buộc hạn chế các lựa chọn của họ. Nhưng Tao Lina, chuyên gia vắc xin và nhà dịch tễ học từng làm việc tại Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Thượng Hải, cho rằng đây là một động thái hợp lý của chính quyền.

“Tôi nghĩ nếu quá đề cao quyền lựa chọn vào thời điểm này thì không phải là một ý kiến hay", Tao nói. "Hãy nhìn vào Mỹ. Họ chọn không đeo mặt nạ. Đó dường như là một loại tự do nhưng bạn nói xem, cuối cùng thì lại như thế nào?".

Chính phủ và các công ty ở nhiều quốc gia khác cũng đã thực hiện một số biện pháp bắt buộc. Thủ tướng Ý mới đây đã ban hành sắc lệnh yêu cầu các nhân viên y tế phải được tiêm vắc xin. Một nhân viên phục vụ nhà hàng ở thành phố New York đã bị sa thải vì từ chối tiêm phòng. Nhiều quốc gia đang xem xét cấp "hộ chiếu vắc xin" để vào các địa điểm công cộng.

Mặc dù vậy, ngay cả phương tiện truyền thông chính thức của Trung Quốc cũng thừa nhận rằng một số quan chức địa phương đã đi quá xa trong chiến dịch tiêm chủng mở rộng.

Hãng thông tấn Tân Hoa Xã tuần trước đã đăng một bài bình luận chỉ trích cách làm cứng nhắc của một số địa phương.

Bài báo cho biết: "Những biện pháp thái quá, suy cho cùng là do một số khu vực và đơn vị quá hăng hái hoàn thành nhiệm vụ tiêm chủng hoặc do tâm lý so sánh...". Sau đó, chính quyền thị trấn Vạn Thành đã đưa ra lời xin lỗi trước lời cảnh báo về tương lai của trẻ em ở địa phương.

Hiện nay không rõ có bao nhiêu biện pháp hạn chế đã được thực hiện. Tại Hải Khẩu, nhân viên xã hội Wu Kunzhou nói anh đã gửi thông báo cảnh báo đỏ cho một số công ty. Thông báo có nội dung: "Đơn vị không đạt tiêu chuẩn tiêm chủng", nhưng không có hình thức hay khoản tiền phạt đi kèm.

"Chủ yếu là yêu cầu từ cấp trên", Wu nói.

Dù liên tục được vận động tiêm phòng nhưng một số người dân vẫn kiên quyết phản đối việc tiêm vắc xin Covid-19.

Lu Xianyun, 51 tuổi, một nhân viên trong ngành xây dựng ở Quảng Châu, đã dẫn chứng một số vụ bê bối tiêm phòng cho trẻ em được tiết lộ trong những năm gần đây. "Tôi không tin tưởng họ", ông nói về các nhà sản xuất vắc xin trong nước.

Tao Lina nói rằng, do các nhà sản xuất vắc xin Trung Quốc chậm trễ trong việc công bố dữ liệu thử nghiệm lâm sàng nên chiến dịch tiêm chủng vắc xin nội địa không thể nâng cao niềm tin của người dân trong nước, trừ phi, hình ảnh giới chức lãnh đạo Trung Quốc tiêm vắc xin nội địa được công bố.