Cuộc xung đột giữa Mỹ và Iran đang là điểm nóng nhất thế giới hiện nay. Chính quyền Mỹ dường như đang chuẩn bị biện pháp quân sự dựa theo Đạo luật sử dụng vũ lực có hiệu lực từ sau vụ khủng bố ngày 11/9/2001. Theo đó, TT Mỹ có thể ra lệnh tấn công mà không cần thông qua quốc hội.
"Nếu Iran muốn chiến tranh, đó sẽ là sự kết thúc chính thức của Iran. Đừng bao giờ đe dọa Mỹ một lần nữa", Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 19/5 viết trên Twitter. Tuyên bố được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Washington và Tehran vẫn ở mức cao, gây lo ngại về một cuộc xung đột tiềm tàng.
Giới quan sát cho rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể ra lệnh đánh phủ đầu Iran mà không cần thông qua quốc hội dựa theo đạo luật Cho phép sử dụng sức mạnh quân sự (AUMF) có hiệu lực từ năm 2001. Điều chính quyền Trump cần làm là chỉ ra liên hệ giữa Iran và tổ chức khủng bố al-Qaeda, cũng như liệt Tehran vào danh sách các mối đe dọa khủng bố.
Đạo luật này cho phép tổng thống Mỹ sử dụng vũ lực đối phó "các quốc gia, tổ chức và cá nhân" được xác định là lên kế hoạch, ủy quyền, tiến hành hoặc hỗ trợ cuộc tấn công khủng bố ngày 9/11/2001, cũng như chứa chấp các tổ chức hay cá nhân này. Mục đích của AUMF là ngăn chặn mọi hoạt động khủng bố nhắm vào Mỹ trong tương lai.
Trong bối cảnh các nghị sĩ Mỹ nhiều khả năng bác bỏ đề xuất tấn công Iran, một số quan chức chính quyền Trump phát tín hiệu rằng họ sẵn sàng áp dụng AUMF để qua mặt quốc hội.
Hầu hết nghị sĩ đảng Dân chủ và một số thành viên đảng Cộng ḥa không ủng hộ biện pháp quân sự, v́ Iran không có liên hệ tới vụ khủng bố ngày 9/11/2001. Các nhà lập pháp cũng không muốn Mỹ can dự vào một cuộc chiến mới, nhất là với một quốc gia có tiềm lực quân sự mạnh như Iran. Nhiều người cũng cho rằng quốc hội đă trao quá nhiều quyền phát động chiến tranh cho tổng thống Mỹ trong những năm qua.
Oanh tạc cơ B-52 Mỹ hạ cánh tại căn cứ Al Udeid, Qatar hồi đầu tháng 5. Ảnh: USAF.
Mỹ đă triển khai nhóm tác chiến tàu sân bay USS Abraham Lincoln, oanh tạc cơ B-52 và hệ thống pḥng không Patriot đến Trung Đông hồi đầu tháng 5, trong bối cảnh t́nh báo nước này phát hiện Iran chuyển tên lửa đạn đạo lên các tàu chiến tại vịnh Ba Tư.
Trong những tuần gần đây, chính quyền Trump cáo buộc Iran hỗ trợ tổ chức khủng bố al-Qaeda, đồng thời xếp Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) vào danh sách các tổ chức khủng bố quốc tế. Washington cũng cho rằng Tehran phải chịu trách nhiệm trong vụ tấn công 4 tàu hàng ngoài khơi Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và có liên hệ với mối đe dọa khủng bố nhằm vào đại sứ quán Mỹ ở Iraq.
Harold Koh, giáo sư luật thuộc Đại học Yale của Mỹ, nhận định những động thái này là dấu hiệu rơ ràng cho thấy chính quyền Trump đang t́m cách đáp ứng ngưỡng pháp lư cần thiết để kích hoạt AUMF.
"Toàn bộ diễn biến hiện nay được xây dựng theo hướng giúp chính quyền Mỹ có thể hành động mà không cần sự chấp thuận từ quốc hội. Tuy nhiên, viện cớ phát động chiến tranh với Iran dựa trên đạo luật AUMF khá vô lư v́ nó ám chỉ Tehran tham gia tấn công khủng bố Mỹ năm 2001", Koh nêu quan điểm.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết ông sẽ để các nghị sĩ xác định liệu Tổng thống Trump có quyền phát động chiến tranh chống Iran mà không cần thông qua quốc hội. Tuy nhiên, Pompeo cũng nhấn mạnh rằng điều kiện đầu tiên của AUMF đă thỏa măn.
"Iran nuôi dưỡng al-Qaeda, cho phép chúng di chuyển qua lănh thổ của ḿnh. Không c̣n nghi ngờ ǵ về việc có liên hệ giữa Cộng ḥa Hồi giáo Iran và al-Qaeda", Pompeo phát biểu tại phiên điều trần của Ủy ban Đối ngoại Mỹ hồi tháng 4.
Tàu sân bay USS Abraham Lincoln trên đường tới Trung Đông. Ảnh: US Navy.
Động thái điều thêm quân đến khu vực để đối phó các cuộc tấn công tiềm tàng nhằm vào lực lượng Mỹ, cũng như việc sơ tán một phần nhân viên ngoại giao Mỹ tại Iraq có thể được nh́n nhận là yếu tố thỏa măn điều kiện thứ hai của AUMF, trong đó việc triển khai quân là để ngăn một cuộc tấn công khủng bố từ quốc gia hỗ trợ al-Qaeda.
Tuy nhiên, Chủ tịch hạ viện Mỹ Nancy Pelosi tuần trước khẳng định Tổng thống Trump không có đủ thẩm quyền phát động chiến tranh với Iran. Bà hoan nghênh Trump khi ông tỏ ư không muốn xảy ra xung đột quân sự với Tehran, đồng thời coi các cố vấn của Trump là nguồn cơn gây ra căng thẳng leo thang hiện nay.
"Tuyên chiến là trách nhiệm của quốc hội Mỹ. Tôi hy vọng các cố vấn tổng thống hiểu rằng họ không có thẩm quyền làm điều đó. Họ không thể lấy AUMF làm lư do để hành động ở Trung Đông", Chủ tịch Pelosi nhấn mạnh.
VietBF @ sưu tầm
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
