THE CAPTIVE
chuyển ngữ : Phan quỳnh Trâm
Câu chuyện này được kể ở Junín hay Tapalaqué ǵ đó. Một cậu bé biến mất sau một trận đột kích của thổ dân da đỏ; người ta đồn rằng những người da đỏ đă bắt cóc nó đi. Bố mẹ nó đă ra sức t́m kiếm nhưng vô ích. Nhiều năm sau đó, một người lính về từ rừng sâu kể cho họ nghe về một thổ dân da đỏ có đôi mắt màu xanh da trời, và rất có thể người đó chính là con trai của họ.
Cuối cùng họ cũng t́m được người này (câu chuyện thiếu rất nhiều chi tiết, mà tôi th́ lại không muốn bịa ra những ǵ tôi không biết) và đinh ninh rằng họ đă nhận được con. Chàng thanh niên, lớn lên từ đời sống hoang dă và man rợ, không c̣n có thể hiểu được tiếng mẹ đẻ của ḿnh, nhưng cũng lănh đạm, ngoan ngoăn, để mặc cho người khác dẫn về đến nhà. Đến nơi, anh dừng lại (có lẽ v́ những người kia cũng dừng lại). Anh nh́n vào cánh cửa, gần như ngơ ngác. Đột nhiên anh cúi đầu xuống, gào lên một tiếng, rồi chạy nhanh đến lối ra vào và băng qua hai khoảng sân dài, xông thẳng vào nhà bếp. Không do dự, anh thọc sâu bàn tay vào bên trong cái ống khói đen nhẻm rồi lôi ra một con dao nhỏ làm bằng sừng mà anh đă giấu ở đó khi c̣n là một cậu bé. Đôi mắt anh ánh lên vẻ hạnh phúc, c̣n bố mẹ anh th́ ứa nước mắt, bởi họ đă t́m lại được đứa con trai của ḿnh.
Có lẽ sau hồi ức đó th́ những hồi ức khác tiếp tục sống lại, nhưng anh chàng thổ dân không thể nào sống một cuộc đời tù túng giữa bốn bức tường, và một ngày kia anh lại ra đi t́m về đời sống hoang dă của ḿnh. Tôi muốn biết anh đă nghĩ ǵ trong cái khoảnh khắc choáng váng khi quá khứ và hiện tại trộn lẫn vào nhau; tôi muốn biết liệu đứa con bị thất lạc đă được tái sinh và đă chết ngay trong giây phút ngây ngất đó, hay anh đă có thể, ít nhất như một đứa trẻ hay như một con chó, nhận ra được bố mẹ ḿnh và ngôi nhà của ḿnh.
Dịch từ bản tiếng Anh “The Captive” của Andrew Hurley, trong Jorge Luis Borges, Collected Fictions (New York: Penguin Group, 1999). Nguon :tienve.org
Luis Borges / Phan Quỳnh Trâm
|