Coronavirus: Tuổi Tác Và Các Nguy Cơ - Bác Sĩ Hồ Ngọc Minh
Độ rày, tuy có lệnh cấm không được ra khỏi nhà, nhất là cho người cao tuổi, thế nhưng, tôi vẫn phải đến pḥng mạch để chăm lo sức khỏe của bệnh nhân đang cần. Có điều, tự dưng, các cô y tá có vẻ như lo lắng cho bác sĩ nhiều hơn: “Bác sĩ không c̣n trẻ nữa”! Họ luôn nhắc nhở, bác sĩ phải mang khẩu trang, găng tay khi khám bệnh, thường xuyên rửa tay, lau bàn, lau tay nắm cửa cẩn thận…
Úi dào, khi con người ta không c̣n trẻ nữa! Nhất là trong thời kỳ COVID-19 đang hoành hành.
Hầu như trên tất cả các quốc gia đang bị nạn dịch, lứa tuổi bị ảnh hưởng nhiều nhất là độ tuổi 65 trở lên. Gần đây, khi con số người nhiễm bệnh tăng cao, người ta nhận thấy, coronavirus cũng gây ra tử vong cho cả những người trẻ tuổi hơn.
Thế th́, lư do nào đă khiến cho người ta dễ bị nhiễm bệnh, và dễ sa vào những t́nh thế hiểm nguy, đi đến tử vong v́ COVID-19?
Câu trả lời quy vào một mối, đó là sức đề kháng của cơ thể trước khi bị nhiễm bệnh. Khi tuổi hạc càng cao, nguy cơ bị các bệnh kinh niên như suy tim mạch, tiểu đường, suy phổi, hay ung thư càng tăng cao. Cho dù là tuổi trẻ hơn đi nữa, nếu bị một trong các chứng bệnh trên, cũng dễ bị lâm bệnh và mất mạng v́ coronavirus. Chỉ khác chăng, nguy cơ tử vong cho người cao tuổi tăng gấp đôi so với bệnh nhân trẻ tuổi hơn.
So với người c̣n trẻ tuổi, sức đề kháng của người cao niên không c̣n nhạy bén nữa. Một trong những hệ quả của tuổi già là sự xuống dốc của hệ thống miễn nhiễm: không c̣n đủ khả năng chống chọi với vi khuẩn xâm nhập, kể cả vi trùng cũ lẫn lon
Lư do, bạch huyết cầu được sản xuất từ tủy xương, mà xương tủy của người già th́ yếu, cho nên không thể cung cấp đủ số lượng bạch huyết khi cần. Thêm vào đó, hệ thống miễn nhiễm của người già, kém khả năng phân biệt giữa “bạn” và “thù”, có khi giết lầm luôn những tế bào b́nh thường của cơ thể. Hệ quả là virus không bị huỷ diệt toàn bộ, và cấu trúc của hai lá phổi bị hủy hoại tàn phá v́ cả bạn lẫn thù, làm cho khó thở, mất khả năng thu nhập oxygen. Cuối cùng virrus tràn lan qua mạch máu, gọi là nhiễm trùng máu, đi đến các cơ phận khác của cơ thể, tiếp tục phá hoại và hủy diệt.
B́nh thường, một người trẻ tuổi, sau khi bị nhiễm vi khuẩn và qua khỏi, sẽ được miễn nhiễm tự nhiên với loại vi khuẩn đó. Nhưng người cao tuổi th́ khác, sự miễn nhiễm tự nhiên không được hoàn toàn. Do vậy, người già có thể bị tái nhiễm khuẩn nhiều lần, và thuốc chủng ngừa cũng kém hiệu lực cho người cao tuổi.
Những sự thay đổi về hệ thống miễn nhiễm liên hệ đến tuổi tác, cũng là lư do tại sao, người già dễ bị tử vong khi bị sưng phổi, cho dù là bị cúm influenza, trong mỗi mùa cúm hằng năm. Thật ra, hằng năm có độ 25,000 đến 60,000 người Mỹ chết v́ cúm mùa, mà trong đó 60% là người cao tuổi.
Gần đây, theo số liệu từ các nước như Ư, Tây Ban Nha, và Pháp, tuy rằng 80% người chết v́ cúm COVID-19 ở trong độ tuổi trên 70, nhưng phần c̣n lại, 5% cho tuổi 60 đến 70, và 15% cho người dưới 50 tuổi. Nếu không tính tuổi tác, th́ các bệnh kinh niên như bệnh tim mạch, tiểu đường, các loại bệnh phổi, hay ung thư, cũng đóng phần quan trọng đưa đến tử vong. Chỉ có 2% người tử vong mà trước đây hoàn toàn khỏe mạnh.
Người bị bệnh tim mạch th́ dễ bị suy tim khi bị nhiễm coronavirus. C̣n người bị bệnh tiểu đường làm cho hệ thống đề kháng không c̣n bén nhạy và hiệu quả như giải thích ở trên. Riêng về bệnh phổi đa phần là v́ bị giản phổi hay nghẽn phổi, gọi là COPD do ghiền thuốc lá chẳng hạn. Một phần nhỏ khác, do bị suyễn kinh niên.
Quan sát cũng cho thấy, đàn ông dễ bị tử vong hơn đàn bà. Có thể do v́ nề nếp sống, như hút thuốc lá, nghiện rượu, nhưng yếu tố hormone về sinh dục, testosterone so với estrogen cũng chiếm một phần chưa thể giải thích được tại sao.
Một câu hỏi khác, tại sao nước Nhật, tỉ lệ người cao tuổi rất nhiều, có thể nói là cao hơn cả Ư và các nước Âu Châu, lại sống đông đúc ở đô thị, nhưng số người bị tử vong lại rất thấp. Một số giải thích cho rằng, người Nhật nói chung có nếp sống rất lành mạnh, ít hút thuốc lá và uống rượu nhiều như người Âu Châu, và môi trường sống rất vệ sinh.
Làm thế nào để tránh nhiễm bệnh coronavirus? Làm sao để tăng sức đề kháng của cơ thể?
Cách ly xă hội, rửa tay thường xuyên, và nếu có ra ngoài th́ nên giữ khoảng cách 6 feet giữa người và người. C̣n chuyện tăng cường sức đề kháng của cơ thể, câu trả lời ngắn gọn là… không.
Hệ thống đề kháng của chúng ta không đơn giản để cho các loại thức ăn, thuốc bổ có thể tắt mở dễ dàng. Hai chữ “hệ thống” ở đây bao gồm một sự kết hợp phức tạp giữa nhiều tế bào, cơ phận, các chất protein, hormone làm việc với nhau để vô hiệu hoá, và huỷ diệt vi trùng. Chính trong hệ thống đề kháng, có sự kiềm chế, điều khiển hoài hoà, không dễ ǵ kích thích được. Cơ bản vẫn là nếp sống tốt đă có sẵn, hoặc c̣n quá tệ th́ hăy t́m cách sửa sai. Ví dụ như giảm stress, ngủ ngon giấc, ăn uống điều độ, và tập thể dục đều đặn. Ngoài ra, không có một loại thuốc tiên nào, một sớm một chiều, có thể làm tăng sức đề kháng.
Mới đây, Tổng Thống Trump đă cho lệnh kéo dài thời gian cách ly cho đến cuối tháng Tư. Thôi th́, “thời phải thế, thế thời phải thế”, cách xa 6 feet c̣n hơn là nằm sâu 6 feet dưới ḷng đất! Nhất là khi, ḿnh không c̣n trẻ nữa.
Những loại thuốc thường dùng khi bị sốt siêu vi
“Sốt siêu vi uống thuốc ǵ?” là câu hỏi nhiều người quan tâm với mong muốn giảm bớt các triệu chứng gây mệt mỏi, khó chịu khi cơ thể bị virus tấn công. Thực tế, bạn có thể sử dụng thuốc hạ sốt không kê đơn cho t́nh trạng này.
Sốt siêu vi thường khiến người bệnh gặp thêm nhiều triệu chứng khác ngoài hiện tượng nhiệt độ cơ thể tăng cao, như sổ mũi, ho, buồn nôn, mệt mỏi và đau nhức cơ thể.
Hầu hết các bệnh do virus gây có thể tự khỏi sau một thời gian. Các phương pháp điều trị chỉ giúp giảm bớt triệu chứng khó chịu, bao gồm chườm mát, sử dụng thuốc không kê đơn, nghỉ ngơi nhiều… Tuy nhiên, nếu sốt cao, bạn sẽ cần đến bệnh viện để được chăm sóc y tế và chẩn đoán để t́m ra nguyên nhân gây bệnh.
V́ không có thuốc điều trị đặc hiệu nên người bệnh thường băn khoăn không biết sốt siêu vi uống thuốc ǵ để hạ sốt nhanh mà không gây ra thêm tác dụng phụ nào. Hăy cùng Hello Bacsi t́m hiểu những loại thuốc thường dùng khi bị sốt siêu vi qua bài viết sau đây.
Sốt siêu vi uống thuốc ǵ?
Thuốc không kê đơn
Khi sốt nhẹ, bác sĩ có khi khuyên bạn không nên hạ sốt vội v́ nhiệt độ cơ thể tăng sẽ giúp làm giảm bớt số lượng virus gây bệnh.
Tuy nhiên, nếu bạn bị sốt cao hoặc sốt nhẹ nhưng kéo dài gây khó chịu, mệt mỏi th́ nên dùng một số thuốc không kê đơn để hạ sốt nhanh. Các thuốc thường dùng là paracetamol và ibuprofen.
Bạn cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng, uống theo liều lượng được quy định trên nhăn. Tránh sử dụng liều cao hoặc kéo dài v́ cả paracetamol và ibuprofen đều có khả năng gây tổn thương gan và thận. Trường hợp dùng quá liều c̣n gây ra ngộ độc cấp tính và có thể dẫn đến tử vong.
Liều dùng paracetamol nên được tính toán dựa trên cân nặng như sau 10–15mg/kg thể trọng/lần. Khoảng cách giữa hai lần uống là từ 4–6 giờ, không được uống quá 6 lần/ngày.
Nếu sau khi uống vài liều thuốc hạ sốt mà nhiệt độ cơ thể vẫn c̣n cao th́ bạn nên đến trung tâm y tế gần nhất để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và điều trị.
Aspirin cũng có thể được dùng để hạ sốt nhưng tuyệt đối không dùng cho trẻ nhỏ dưới 16 tuổi v́ có khả năng gây ra hội chứng Reye. Ngoài ra, aspirin có khả năng gây ra một vài tác dụng không mong muốn nên không được dùng phổ biến để hạ sốt.
sốt siêu vi uống thuốc ǵ
Một số thuốc hạ sốt không kê đơn bạn có thể sử dụng tại nhà
Thuốc kê đơn
Sốt siêu vi là do virus gây nên do đó thuốc kháng sinh hoàn toàn không có khả năng tiêu diệt được các mầm bệnh này. V́ vậy, bạn không nên yêu cầu bác sĩ kê đơn hoặc tự ư sử dụng thuốc kháng sinh. Điều này không những không mang lại tác dụng ǵ mà c̣n làm tăng nguy cơ gây đề kháng kháng sinh.
Bác sĩ có thể chỉ định một số thuốc kháng virus cho một vài bệnh lư cụ thể do virus gây ra. Tuy nhiên, đối với sốt siêu vi thông thường th́ nghỉ ngơi và uống nhiều nước đă là biện pháp tốt nhất giúp cơ thể hồi phục lại.
Hạ sốt cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Đối với trẻ sơ sinh, đặc biệt là những trẻ dưới 28 ngày tuổi th́ bạn nên cho trẻ đến trung tâm y tế để được chẩn đoán và điều trị khi bị sốt. Bác sĩ sẽ cần thực hiện một vài xét nghiệm để t́m hiểu nguyên nhân và theo dơi diễn biến bệnh, đề pḥng các biến chứng nguy hiểm.
Sốt ở trẻ sơ sinh có khả năng liên quan đến t́nh trạng nhiễm trùng nghiêm trọng và nếu cần thiết, bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc qua đường tiêm tĩnh mạch.
Với trẻ nhỏ, bạn nên chú ư đến vấn đề bù nước cho trẻ, nếu c̣n bú th́ cố gắng cho trẻ bú đầy đủ. Cơ thể mất nước sẽ gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, khó phục hồi. Bạn có thể sử dụng Oresol để bù nước và điện giải nhưng nhớ pha theo đúng chỉ dẫn trên nhăn thuốc và dùng hết dung dịch đă pha trong ṿng 24 giờ. Nếu không, nồng độ các chất sẽ sai lệch và gây rối loạn điện giải rất nguy hiểm.
Nếu muốn dùng thuốc hạ sốt, bạn nên dùng paracetamol với liều lượng phù hợp với cân nặng của trẻ, không nên sử dụng aspirin. Để đảm bảo an toàn, bạn có thể nhờ bác sĩ hoặc dược sĩ tư vấn liều dùng và cách dùng.
Những cách hỗ trợ hạ sốt tại nhà
Một số cách đơn giản mà bạn có thể thực hiện tại nhà để giúp cơ thể dễ chịu hơn khi bị sốt siêu vi bao gồm:
•Uống nhiều nước. Sốt sẽ khiến cơ thể mất nước vậy nên bạn cần bổ sung nước nhiều hơn b́nh thường, có thể bằng nước lọc, nước trái cây hay nước dùng từ các món canh. Đối với trẻ em, bạn có thể mua các sản phẩm giúp bù nước và điện giải tại các nhà thuốc.
•Nghỉ ngơi. Cơ thể cần có thời gian nghỉ ngơi, phục hồi sau khi chiến đấu với virus gây bệnh. Hơn thế nữa, các hoạt động mạnh có thể góp phần làm tăng thêm nhiệt độ cơ thể.
•Làm mát cơ thể. Bạn có thể dùng khăn ấm để lau ḿnh giúp cơ thể giải phóng bớt nhiệt. Đồng thời mặc quần áo mỏng, nhẹ và không đắp chăn quá dày. Bên cạnh đó, bạn cũng nên điều chỉnh nhiệt độ pḥng ở mức mát mẻ, dễ chịu.
Ngoài ra, bạn cũng có thể t́m hiểu sốt siêu vi nên ăn ǵ để mau chóng khỏi bệnh và xây dựng được thực đơn hợp lư trong lúc này.
Hy vọng với những thông tin trên đây, bạn đă giải đáp được thắc mắc sốt siêu vi uống thuốc ǵ và không c̣n quá lo lắng khi bị sốt siêu vi hay sốt nói chung. Thế nhưng, nếu sốt kéo dài và không cải thiện sau khi dùng thuốc cùng các biện pháp hạ sốt tại nhà, bạn nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt
Sốt là triệu chứng rất thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Song đôi khi con sốt cao lại khiến bạn lo lắng, bối rối không biết xử trí thế nào. Hăy t́m hiểu những cách hạ sốt cho trẻ tại nhà để giúp con yêu mau hết sốt.
Có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị sốt như: Trẻ mới tiêm pḥng, mọc răng, sự thay đổi thời tiết, nhiễm khuẩn, nhiễm siêu vi, ngộ độc thực phẩm… Dưới đây là những thông tin quan trọng về t́nh trạng sốt và những cách hạ sốt nhanh cho trẻ tại nhà để bé mau chóng khỏi bệnh.
Nguyên nhân trẻ bị sốt là ǵ?
Bé có thể bị sốt do một trong những nguyên nhân sau:
•Nhiễm trùng: Phần lớn trẻ bị sốt là do nhiễm trùng hoặc nhiễm một căn bệnh nào đó. Sốt là cách cơ thể chiến đấu với nhiễm trùng bằng việc kích thích cơ chế pḥng vệ tự nhiên.
•Tiêm chủng: Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thỉnh thoảng bị sốt nhẹ sau khi tiêm pḥng, bạn có thể t́m cách hạ sốt cho trẻ khi tiêm pḥng.
•Mặc quá nhiều quần áo, ủ trẻ quá kỹ: Trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, rất dễ bị sốt nếu được ủ quá kín hoặc ở trong một môi trường nóng do các bé chưa thể tự điều tiết thân nhiệt.
•Mọc răng: Việc mọc răng cũng có thể làm tăng thân nhiệt, nhưng chỉ ở mức nhẹ. Nếu thân nhiệt của bé cao hơn 38oC, nhiều khả năng bé sốt không phải là do mọc răng.
•Một số bệnh khác: Sốt có thể là một trong những dấu hiệu của các bệnh nguy hiểm như: viêm phổi, sốt rét, sốt xuất huyết, viêm màng năo, viêm năo nhiễm khuẩn huyết,… Trẻ thường sốt cao và rất mệt mỏi kèm theo các triệu chứng khác như: rét run, xuất huyết, co giật, nôn, khó thở, tím tái, ngủ li b́, vật vă hay hôn mê. Những t́nh trạng này có thể đe dọa đến tính mạng của trẻ nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời.
Khi sốt bé thường có những biểu hiện ǵ?
Khi con bạn có những triệu chứng sau, rất có thể bé đă bị sốt:
•Thân nhiệt bé cao hơn 37,5oC
•Đổ mồ hôi
•Trẻ quấy khóc, hay dễ nổi cáu
•Mệt mỏi
•Lơ mơ
•Thở gấp
•Bỏ bú, bỏ uống nước, chán ăn
•Ngủ li b́.
Khi bé có những biểu hiện như trên, bạn cần nhanh chóng đo nhiệt độ cho trẻ để có cách xử trí kịp thời.
8 cách hạ sốt nhanh tại nhà an toàn và nhanh chóng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Thông thường trẻ được cho là sốt nếu nhiệt độ cơ thể của bé trên 37,5° C. Khi sốt nhiệt độ cơ thể của trẻ giảm vào buổi sáng và cao hơn vào ban đêm. Vào ban đêm, khi nhiệt độ cơ thể bắt đầu tăng lên có thể khiến trẻ bị run. Điều này khiến trẻ không thể ngủ ngon càng khiến bạn thêm lo lắng.
Khi trẻ bị sốt , bạn có thể áp dụng những cách hạ sốt nhanh cho trẻ tại nhà và theo dơi t́nh trạng sức khỏe của con trước khi đưa bé đi bệnh viện. Bởi một số cơn sốt có thể chữa lành nếu bạn chăm sóc bé đúng cách. Nếu bố mẹ vẫn c̣n thắc mắc nên làm ǵ khi trẻ bị sốt? Hăy tham khảo 8 cách hạ sốt cho trẻ đơn giản mà hiệu quả của Hello Bacsi:
1. Cho trẻ uống nhiều nước là cách hạ sốt đơn giản, hiệu quả
8 cách hạ sốt cho trẻ nhỏ an toàn và nhanh chóng
Sốt có thể dễ dàng dẫn đến t́nh trạng mất nước, hăy cố gắng khuyến khích con yêu nạp thêm nhiều chất lỏng như nước trái cây, súp, cháo, nước lọc, trà thảo dược (atiso, trà hoa cúc…), sữa… Ngoài ra, bố mẹ cũng có thể cho bé uống các chế phẩm bù nước và điện giải bằng đường uống như oresol, hydrite. Việc này là nhằm bù nước, thanh lọc cơ thể giúp bé mau giảm sốt.
Cách hạ sốt cho các bé c̣n quá nhỏ và đang bú mẹ là mẹ nên cho bé bú nhiều hơn và thường xuyên hơn. Với trẻ đă ăn dặm, bạn nên t́m hiểu cách chế biến các món ăn dặm ngon miệng để con ăn ngon miệng, mau lành bệnh.
2. Cho bé mặc quần áo rộng răi, thoáng mát
Trẻ sốt song vẫn vẫn chơi đùa linh hoạt, ăn tốt, uống đủ nước và đặc biệt bé đi tiêu, tiểu b́nh thường, bạn không cần cho bé dùng thuốc. Cách hạ sốt tại nhà cho trẻ trong trường hợp này là bạn cho trẻ mặc quần áo rộng thoáng để cơ thể tỏa bớt nhiệt giúp trẻ giảm sốt.
Ngoài ra, bạn có thể cho trẻ dùng miếng dán hạ sốt để giúp con bớt khó chịu.
3. Lau mát người bé bằng nước ấm giúp mau chóng hạ sốt
Một cách hạ sốt cho trẻ đơn giản nữa là bạn lau mát cho bé bằng nước ấm theo từng bước. Đầu tiên, cởi hết quần áo trẻ, dùng 5 chiếc khăn nhỏ nhúng vào nước ấm, vắt hơi ráo rồi đặt 2 bên nách và 2 bên háng trẻ, chiếc khăn c̣n lại nhúng nước ấm lau khắp người trẻ. Nước ấm sẽ bốc hơi, làm giăn mạch máu giúp làm mát cơ thể. Tiếp tục làm như vậy cho đến khi nhiệt độ của trẻ hạ xuống mức b́nh thường (37oC). Thông thường, nhiệt độ sẽ hạ trong khoảng 30 – 45 phút.
Trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi khi sốt quá cao có thể dẫn đến co giật, bạn cần tích cực hạ sốt cho trẻ.
Lau người bằng giấm táo là cách hạ sốt cho trẻ nhỏ tại nhà khá hữu hiệu nhưng ít được phổ biến rộng răi. Khi nhiệt độ cơ thể bé tăng cao, bạn có thể ngâm khăn trong giấm táo pha loăng với nước theo tỷ lệ 1: 2 rồi đắp lên trán và bụng bé. Ngoài ra, bạn có thể dùng khăn thấm giấm táo rồi quấn quanh ḷng bàn chân trẻ.
5. Bổ sung vitamin C
Nước cam và các loại nước trái cây giàu vitamin C như bưởi, quưt… là những thức uống tốt giúp bé yêu tăng sức đề kháng để có thể chống lại các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài. Ngoài ra, các lọa trái cây như: nho, dưa hấu, thanh long… ướp lạnh cũng cung cấp nước giúp làm dịu cơ thể.
Hăy t́m hiểu thêm các nguồn thực phẩm giàu vitamin C để dễ dàng lên thực đơn hàng ngày giàu dưỡng chất, giúp bé hạ sốt nhanh chóng.
6. Bổ sung canxi
Một số chuyên gia tin rằng canxi có thể hỗ trợ làm giảm thời gian trẻ bị bệnh. Khoáng chất này được hấp thu tốt nhất từ thức ăn hoặc có thể bổ sung bằng thuốc chuyên dụng.
Bạn hăy bổ sung canxi cho bé qua khẩu phần ăn hằng ngày bằng việc cho bé ăn các món ăn có nguyên liệu từ cá, rau có màu xanh đậm, yến mạch… để bé mau khỏi bệnh.
7. Hạ sốt bằng cách dùng tinh dầu xoa bóp
Một cách hạ sốt khá hữu hiệu song ít người biết là sử dụng các loại tinh dầu xoa bóp. Đây là cách hạ sốt tự nhiên tuyệt vời thông qua việc làm giảm nhiệt độ cơ thể. Chất rubefacients có trong bạc hà, gừng và vỏ quế có khả năng làm ấm hệ tuần hoàn và gây ra hiện tưởng đổ mồ hôi. Việc này phần nào giúp cơ thể giảm nhiệt.
Bạn cũng có thể sử dụng tinh dầu bạch đàn, tinh dầu bạc hà và tinh dầu cúc La Mă xoa bóp cho trẻ để hạ sốt. Pha 6 giọt dầu trong 1 muỗng dầu nền, dùng dung dịch đó xoa bóp khắp cơ thể của trẻ, nên chú trọng những khu vực đặc biệt như phía sau cổ và gót chân.
8. Dùng thuốc hạ sốt
Bạn nên cho trẻ uống thuốc hạ sốt khi trẻ bị sốt trên 39oC. Paracetamol đơn chất dạng gói hay sirô là thuốc hạ sốt dễ sử dụng, hiệu quả hạ sốt nhanh, thường sẽ có tác dụng hạ sốt sau 30 phút sử dụng và kéo dài từ 4 – 6 giờ và ít tác dụng phụ. Bạn cần cho trẻ uống đúng liều theo chỉ định là 10 – 15mg/kg thể trọng/lần, lặp lại sau 4 giờ nếu vẫn c̣n sốt. Bạn nên cho trẻ dùng 3 – 4 lần/ngày, tổng liều tối đa không quá 60mg/kg thể trọng/ngày.
Thuốc Acetaminophen cũng có thể giúp trẻ hạ sốt. Lưu ư là liều dùng dành cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ phụ thuộc vào cân nặng và độ tuổi. Ngoài ra, bạn nên tham khảo ư kiến của bác sĩ nhi khoa trước khi cho bé uống bất kỳ loại thuốc nào. Hăy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc trên bao b́ và sử dụng thiết bị đo lường chuyên dụng để đảm bảo chính xác lượng thuốc mà trẻ uống.
Những điều cần tránh khi chăm sóc trẻ sốt tại nhà
Khi chăm sóc trẻ bị sốt tại nhà, bạn nên lưu ư những điều sau để giúp bé mau hạ sốt:
•Không nên ủ ấm, cho trẻ mặc nhiều lớp quần áo khi trẻ đang sốt. Nếu bé sốt mà run, bạn cũng chỉ nên cho bé mặc đồ thoáng rộng, đắp chăn mỏng giúp cơ thể bé dễ tỏa nhiệt.
•Không nên cho trẻ ở trong pḥng quá kín, tù túng.
•Không nên dùng khăn lạnh, nước đá, cồn hay rượu để lau hạ sốt cho trẻ.
•Không nên cho trẻ uống thuốc ngay khi trẻ vừa sốt. Việc vội vàng cho con uống thuốc hạ sốt ngay khi bé vừa sốt vô t́nh khiến cơ chế pḥng vệ của cơ thể con không có cơ hội “đối mặt” với các tác nhân gây bệnh, ghi nhớ nó để h́nh thành cơ chế pḥng vệ. Nếu bé sốt dưới 38,5oC, bạn chỉ cần áp dụng cách hạ sốt tại nhà và theo dơi chặt chẽ trong 1 -2 ngày.
•Nếu sau 1 -2 ngày, t́nh trạng sốt của bé không giảm, bạn hăy đưa con đến bệnh viện để được thăm khám và chẩn đoán.
•Không nên nặn chanh vào miệng, mắt bé nhằm mục đích giảm sốt. Việc này có thể khiến bé bị rộp miệng, phỏng lưỡi, phỏng mắt hoặc nghẹt thở.
•Nếu con bị sốt có kèm co giật, bạn không nên dùng vật cứng để nạy miệng bé hay cố dùng sức gh́ bé lại. Hăy cho con nằm nghiêng và theo dơi con chặt chẽ, để ư xem thời gian mỗi cơn co giật kéo dài bao lâu để cung cấp thông tin cho bác sĩ khi cần thiết.
•Không sử dụng các bài thuốc dân gian để hạ sốt cho trẻ. V́ những bài thuốc này chưa được kiểm chứng y khoa nên tác dụng phụ của chúng thế nào chưa ai đánh giá được.
•Tuyệt đối không dùng aspirin để hạ sốt cho trẻ v́ có thể gây tổn thương năo của trẻ (hội chứng Reye).
Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, bạn nên đưa con đến bệnh viện ngay khi:
•Trẻ sơ sinh 0-3 tháng sốt từ 38oC trở lên.
•Trẻ từ 3 – 5 tháng tuổi, sốt lên đến 38°C hay cao hơn:
•Trẻ lớn hơn 6 tháng tuổi, sốt khoảng 39°C hoặc cao hơn.
Ngoài ra, không cần biết trẻ ở độ tuổi nào, nếu bạn nhận thấy trẻ có bất kỳ dấu hiệu khác thường hay triệu chứng nhiễm trùng nghiêm trọng như khó thở hay xuất hiện vết tím trên da, hăy đưa con đến bệnh viện ngay lập tức.
Bệnh sưng phổi là một tên gọi khác của t́nh trạng viêm phổi. Bệnh có thể xảy ra khi bạn bị nhiễm trùng đường hô hấp.
Trong một số trường hợp, vi khuẩn gây bệnh sưng phổi có thể khiến bệnh nhân rơi vào t́nh trạng nguy kịch. Điều quan trọng nhất khi mắc bệnh là phải được bác sĩ chẩn đoán, theo dơi triệu chứng và điều trị để tránh xảy ra biến chứng.
V́ là t́nh trạng y tế nghiêm trọng nên bạn không thể tự điều trị. Tuy nhiên, nếu biết chăm sóc đúng cách tại nhà, quá tŕnh chữa bệnh sẽ diễn ra thuận lợi và rút ngắn thời gian hơn.
Chăm sóc tại nhà để giảm triệu chứng bệnh sưng phổi
Một số phương pháp chăm sóc tại nhà có thể giúp người bệnh sưng phổi cải thiện triệu chứng.
Cách chăm sóc tại nhà để cải thiện triệu chứng ho khi bị sưng phổi
Ho là cách cơ thể phản ứng để cố gắng tống đẩy chất lỏng dư thừa ra khỏi phổi. Điều này giúp phổi tránh được nguy cơ nhiễm trùng. V́ thế, việc sử dụng thuốc ho không phải là cách xử lư tốt nhất.
Tuy nhiên, bạn vẫn có thể giảm mức độ nghiêm trọng của cơn ho bằng những cách làm đơn giản sau:
♦ Dùng bạc hà, khuynh diệp hoặc trà cây hồ đào
trà bạc hà cho người bệnh sưng phổi
Thông tin từ Medical News Today cho biết, các loại trà thảo mộc chiết xuất từ bạc hà, khuynh diệp hoặc cây hồ đào có khả năng làm dịu cổ họng của những người bị nhiễm trùng đường hô hấp trên. Chúng có tác dụng phá vỡ chất nhầy trong phổi và giảm thiểu t́nh trạng đau và viêm do viêm phổi.
Bạn có thể t́m mua bạc hà, khuynh diệp hoặc trà cây hồ đào ở tiệm thuốc Bắc hoặc cơ sở Đông y.
♦ Súc miệng bằng nước muối ấm
Chất nhầy, đờm nhớt trong cổ họng có thể kích thích cơn ho. Nước muối ấm có khả năng ức chế hoạt động của vi khuẩn, loại bỏ chất nhầy để giúp bạn giảm ho.
Cách khắc phục t́nh trạng khó thở cho người bệnh sưng phổi tại nhà
Khó thở là t́nh trạng thường gặp ở những người mắc các loại bệnh về phổi. Để khắc phục, bạn hăy thử:
♦ Dùng caffeine
cà phê đen
Uống một cốc nhỏ cà phê, trà hoặc những loại thức uống có chứa hàm lượng caffeine thấp có thể giúp bạn cải thiện triệu chứng khó thở. Trên thực tế, caffeine có khả năng làm giăn đường thở trong phổi để không khí lưu thông dễ dàng hơn. Điều này cũng sẽ giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn trong việc hít thở.
♦ Sử dụng máy tạo độ ẩm
Máy tạo độ ẩm sẽ làm không khí trong không gian sống của bạn ấm áp hơn. Yếu tố này mang lại nhiều lợi ích cho đường thở và cổ họng của bạn. Nếu không có máy tạo độ ẩm, bạn hăy thử vào nhà vệ sinh, bật ṿi nước nóng và đóng cửa nhà vệ sinh lại.
Nghỉ ngơi là điều đặc biệt cần thiết cho người mắc bệnh về phổi. Khi được nghỉ ngơi, cơ thể sẽ dành thời gian và năng lượng để phục hồi những tế bào tổn thương. Ở những người bị sưng phổi, việc hoạt động thể chất chỉ nên diễn ra ở mức độ nhẹ nhàng nhất có thể.
Cải thiện triệu chứng tức ngực do bệnh sưng phổi tại nhà
Người mắc bệnh sưng phổi cũng sẽ thường xuyên cảm thấy tức ngực. Khi đó, uống trà gừng hoặc trà nghệ sẽ giúp người bệnh giảm nhẹ triệu chứng.
Trên thực tế, những cơn ho dai dẳng sẽ khiến bạn bị tức ngực. Bên cạnh việc giảm nhẹ cơn ho, bạn có thể uống một tách trà ấm từ gừng tươi hoặc củ nghệ để đỡ bị tức ngực hơn.
Nếu trong nhà có củ gừng hoặc củ nghệ tươi, bạn hăy dùng một phần vừa phải, đun sôi với nước để dùng làm nước uống cho cả ngày. Bạn cũng có thể mua trà gừng hoặc trà nghệ có sẵn ở các tiệm thuốc tây.
Khắc phục t́nh trạng sốt tại nhà cho người bệnh sưng phổi
thuốc hạ sốt và những điều bạn cần biết
Sốt là hiện tượng thường gặp ở người bị bệnh sưng phổi. Lúc này, hạ sốt là việc rất quan trọng để pḥng tránh các biến chứng. Bạn hăy áp dụng những cách hạ sốt dưới đây:
♦ Uống nhiều nước
Khi một người bị sốt, việc cung cấp đủ nước và chất điện giải là rất quan trọng để ngăn ngừa cơ thể mất nước.
♦ Uống trà từ cây hồ đào
Trà hồ đào giúp cơ thể đổ nhiều mồ hôi hơn để làm mát và giảm nhiệt độ cơ thể.
♦ Dùng thuốc giảm đau không kê toa
Các loại thuốc giảm đau, hạ sốt như ibuprofen có khả năng giảm đau và hạ sốt. Điều quan trọng khi sử dụng là dùng đúng liều lượng được khuyến cáo trên bao b́.
♦ Tắm với nước ấm
Ngâm ḿnh hoặc tắm nước ấm sẽ giúp cơ thể giảm nhiệt độ. Nếu bạn không thể tắm, hăy lau người hoặc đắp bằng khăn nhúng nước ấm. Sau khi khăn ấm lên, bạn hăy nhúng lại bằng nước ấm để tiếp tục sử dụng.
Khi đă áp dụng những cách hạ sốt tại nhà mà vẫn không cải thiện được t́nh h́nh, người bệnh phải đến bệnh viện để được bác sĩ kiểm tra.
Giảm triệu chứng ớn lạnh tại nhà
Ớn lạnh thường là triệu chứng thứ phát do sốt. Khi cơ thể hạ sốt, cảm giác ớn lạnh cũng có thể tự giảm theo. Bạn cũng có thể uống một cốc nước ấm (nước lọc, canh, trà thảo dược) để cơ thể có thêm chất điện giải và nhanh chóng giảm thiểu cảm giác ớn lạnh.
Hai nguyên tắc cần nhớ khi chăm sóc người bệnh sưng phổi tại nhà
cô gái nằm sấp ngủ
Trong quá tŕnh điều trị bệnh sưng phổi (hoặc viêm phổi), có nhiều khả năng bác sĩ sẽ chỉ định cho người bệnh sử dụng một số loại thuốc kháng virus, kháng sinh hoặc thuốc chống nấm để điều trị nhiễm trùng.
Song song với việc dùng thuốc đúng chỉ định, người bệnh cần ghi nhớ hai nguyên tắc sau đây:
Nghỉ ngơi hợp lư
Một cơ thể ốm yếu cần nhiều thời gian để chống chọi với các tác nhân gây bệnh hơn cơ thể khỏe mạnh. Trong suốt giai đoạn phục hồi sau khi điều trị bệnh sưng phổi, bạn hăy hạn chế tối đa những hoạt động thể chất cường độ mạnh. Thay vào đó, bạn chỉ nên áp dụng những bài tập nhẹ nhàng nhất có thể hoặc nghỉ ngơi trên giường.
Duy tŕ chế độ ăn uống lành mạnh
Chế độ ăn uống khoa học, đa dạng với các loại thực phẩm lành mạnh từ rau quả, protein và các loại nước uống từ trà thảo dược, nước lọc, nước ép trái cây sẽ góp phần tích cực trong việc giúp cơ thể chữa lành tổn thương.
Khi nào người bệnh sưng phổi cần đến bệnh viện?
Bất cứ ai nghi ngờ ḿnh đang mắc bệnh sưng phổi hoặc các bệnh lư về phổi nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị. Nếu không cần thiết phải điều trị nội trú, bác sĩ sẽ kê toa và chỉ định kế hoạch điều trị tại nhà. Điều quan trọng là người bệnh phải tuân thủ nghiêm túc mọi chỉ định của bác sĩ để tránh biến chứng và nhiễm trùng nặng hơn.
Khi được điều trị và chăm sóc tại nhà, nếu các triệu chứng không được cải thiện sau 3-4 ngày, người bệnh cần đến bệnh viện để tái khám. Căn bệnh này có thể tái phát nếu quá tŕnh điều trị không triệt để. Một người từng mắc bệnh có thể mắc lại một hoặc nhiều lần trong suốt cuộc đời.
Bệnh sưng phổi (viêm phổi) hoặc các bệnh lư ở phổi có thể nghiêm trọng nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời. V́ thế, bạn không nên xem nhẹ những triệu chứng có liên quan đến phổi hoặc đường hô hấp.
Theo Medical News Today, không có cách thức pḥng ngừa cụ thể nào cho các bệnh về phổi. Điều tốt nhất chúng ta có thể làm là hăy chăm sóc đường ruột bằng chế độ ăn uống lành mạnh, ưu tiên các thực phẩm chống viêm để tăng cường sức đề kháng và khả năng miễn dịch của cơ thể.
Khi hệ miễn dịch hoạt động khỏe mạnh, cơ thể sẽ có thêm sức mạnh để chống chọi với các tác nhân nhiễm trùng, trong đó có tác nhân gây bệnh sưng phổi.
Các bệnh về phổi cũng là nguyên nhân lớn gây tử vong
Tác giả: Đài Trương
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Các bệnh về phổi cũng là nguyên nhân lớn gây tử vong
Thông tin từ Medical News Today cho biết, các bệnh về phổi cướp đi sinh mạng của hơn 4 triệu người trên thế giới mỗi năm. Con số này cho thấy, những bệnh về phổi cũng có mức độ nguy hiểm không kém ǵ những căn bệnh hiểm nghèo khác.
Tại Việt Nam, thống kê năm 2018 từ một số bệnh viện cho biết, các bệnh về phổi (đặc biệt là ung thư phổi) giết chết khoảng 20.000 ngh́n người mỗi năm.
Nhiều người c̣n chủ quan với các bệnh về phổi
Theo Medical News Today, nhiều cuộc nghiên cứu tiến hành trên bốn châu lục cho thấy dù các bệnh về phổi đang có xu hướng tăng cao nhưng đa phần mọi người đều dành sự quan tâm nhiều hơn đến bệnh ung thư, bệnh tim và đột quỵ. Điều này cũng cho thấy rằng mức độ quan tâm của con người dành cho những bệnh về phổi đang c̣n thấp.
Kết quả của những cuộc nghiên cứu này cũng khẳng định tỷ lệ bệnh nhân tử vong do bệnh phổi tắc nghẽn măn tính (COPD) cũng đă tăng gần gấp đôi trong 30 năm qua. Trong một cuộc khảo sát ngắn tiến hành tại Mỹ, hầu như mọi người đều đánh giá thấp tác động của các bệnh lư về phổi và không biết cách quản lư chúng.
57% số người được hỏi không bao giờ đến bệnh viện để tiến hành kiểm tra sức khỏe và chức năng của phổi dù những xét nghiệm này khá đơn giản. Điều này khiến họ bỏ qua giai đoạn điều trị hiệu quả nhất cho những bệnh về phổi như hen suyễn, COPD nếu họ mắc bệnh.
Các bệnh về phổi thường gặp nhất
khám sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện các bệnh về phổi
Có 3 loại bệnh về phổi phổ biến nhất trong thời đại ngày nay, bao gồm:
Bệnh liên quan đến chức năng tuần hoàn phổi
Khi mắc bệnh, các mạch máu trong phổi bị ảnh hưởng khiến bệnh nhân bị viêm, sẹo mạch máu hoặc h́nh thành cục máu đông. Lúc này, khả năng hấp thụ oxy và giải phóng carbon dioxit của phổi bị ảnh hưởng khiến quá tŕnh tuần hoàn của phổi không diễn ra b́nh thường.
Bệnh làm ảnh hưởng chức năng tuần hoàn phổi cũng có thể gây ra các vấn đề về tim nếu không được kiểm soát.
Bệnh đường thở
Đường dẫn khí (ống thở) vận chuyển oxy và các loại khí khác ra, vào phổi. Khi các bệnh lư về phổi làm ảnh hưởng đến đường thở, nó sẽ khiến ổng thở trở nên quá hẹp hoặc bị tắc nghẽn.
Những bệnh đường thở phổ biến nhất là viêm phế quản măn tính, khí phế thũng, hen suyễn. Những bệnh này khiến việc hít thở của bệnh nhân trở nên khó khăn hơn. Nhiều bệnh nhân cho rằng cảm giác khi đó giống như việc bạn phải thở qua một chiếc ống hút.
Bệnh mô phổi được xem là một trong các bệnh về phổi thường gặp. Khi mắc bệnh, cấu trúc mô phổi của bệnh nhân bị thay đổi. Lúc này, t́nh trạng viêm mô hoặc sẹo khiến chức năng của phổi bị hạn chế. Người bệnh khó lấy được oxy và loại bỏ carbon dioxit hơn người b́nh thường. Sarcoidosis hoặc xơ phổi là hai bệnh lư về phổi dễ xuất hiện khi mô phổi bị tổn thương.
chẩn đoán viêm phổi
Bên cạnh 3 loại bệnh về phổi vừa nêu c̣n có các bệnh lư về phổi khác gây tác động xấu đến sức khỏe hoặc tính mạng của bệnh nhân nếu không được điều trị tích cực. Chúng bao gồm:
– Phù phổi
– Viêm phổi
– Ung thư phổi
– Khí phổi thũng
– Bụi phổi
– Phổi tắc nghẽn măn tính
– Viêm phế quản
– Hen suyễn
– Suy hô hấp
– Dị dạng động mạch phổi
– Tăng bạch cầu phổi
Mối liên hệ giữa việc tập thể dục và kiểm soát các bệnh lư về phổi
tập thể dục để kiểm soát triệu chứng các bệnh về phổi
Nhiều người thường có ư nghĩ sai lầm rằng khi đă mắc các bệnh lư về phổi, bệnh nhân không nên tham gia bất kỳ loại h́nh thể dục nào. Thực tế, các môn thể dục nhẹ nhàng có vai tṛ tích cực trong việc kiểm soát triệu chứng của những bệnh về phổi.
Trang Medical News Today khẳng định các hoạt động thể chất mang đến nhiều lợi ích nhất định trong việc quản lư và cải thiện triệu chứng khó thở, tức ngực của những người mắc bệnh về phổi. Hiệu quả của việc tập thể dục cũng sẽ phát huy ngay cả khi bệnh nhân có những triệu chứng bệnh phổi nghiêm trọng.
Nếu bạn đang mắc các bệnh lư về phổi hoặc vừa điều trị xong bệnh lư nào đó liên quan đến phổi, việc duy tŕ các bài tập thể dục nhẹ nhàng (yoga, đi bộ, bơi, đi xe đạp…) sẽ giúp bạn nhanh chóng cải thiện hoặc phục hồi chức năng của phổi.
Để những bài tập này phát huy hiệu quả tốt nhất, người mắc các bệnh lư về phổi hăy trao đổi với bác sĩ hoặc các chuyên gia chăm sóc sức khỏe để lựa chọn h́nh thức tập luyện phù hợp nhất với thể trạng của ḿnh.
Bệnh về phổi đang có xu hướng gia tăng về số lượng lẫn mức độ nguy hiểm. Khi cơ thể xuất hiện những triệu chứng đầu tiên liên quan đến phổi hoặc đường hô hấp, bạn hăy đến bệnh viện kiểm tra càng sớm càng tốt. Việc phát hiện sớm bệnh phổi sẽ giúp quá tŕnh điều trị thuận lợi hơn.
Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
Tác giả: Ngọc Anh
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là một bệnh hô hấp phổ biến, đặc trưng bởi các triệu chứng hô hấp dai dẳng và giới hạn luồng khí qua đường thở. Nhờ vào hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, người bệnh có thể dễ dàng kiểm soát được căn bệnh này.
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là một bệnh phổi tiến triển có thể đe dọa đến tính mạng và gây ra t́nh trạng khó thở. Ban đầu, bạn chỉ khó thở khi gắng sức nhưng sau đó t́nh trạng có xu hướng phát triển nghiêm trọng hơn. Trên toàn cầu, ước tính có 3,17 triệu ca tử vong do căn bệnh này vào năm 2015 (tức là 5% tổng số ca bệnh tử vong trên toàn thế giới).
Nguyên nhân chính gây bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là do tiếp xúc với khói thuốc, kể cả hút thuốc chủ động hay bị động. Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm ô nhiễm không khí (trong nhà và môi trường bên ngoài), bụi hay khói từ một số ngành nghề đặc trưng.
Phụ nữ mang thai tiếp xúc với t́nh trạng ô nhiễm không khí trong nhà lâu dài có thể gây ảnh hưởng lên thai nhi và làm tăng nguy cơ phát triển bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính sau này. Một số trường hợp COPD là do hen suyễn thời gian dài.
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có chữa được không?
Sự thật là hiện tại không có cách nào chữa khỏi hoàn toàn bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), nhưng việc điều trị sẽ giúp làm chậm quá tŕnh tiến triển của bệnh và kiểm soát các triệu chứng phổi tắc nghẽn mạn tính.
Các phương pháp điều trị bao gồm:
•Ngừng hút thuốc. Nếu vẫn chưa cai được thuốc lá th́ đây là điều đầu tiên và quan trọng nhất mà bạn cần phải cố gắng thực hiện khi bị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
•Sử dụng thuốc và ống hít. Những sản phẩm này sẽ giúp bạn thở dễ dàng hơn.
•Phục hồi chức năng phổi. Đây là một chương tŕnh chuyên biệt gồm các bài tập thể dục và giáp dục sức khỏe cho bệnh nhân COPD.
•Phẫu thuật hoặc ghép phổi. Tuy nhiên, rất ít trường hợp cần phải thực hiện phẫu thuật hay cấy ghép phổi.
Bác sĩ sẽ thảo luận với bạn về các lựa chọn phù hợp trong việc điều trị phổi tắc nghẽn mạn tính. Bộ Y tế cũng ban hành hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính để làm cơ sở xây dựng nên phác đồ điều trị tại các cơ sở khám chữa bệnh trên toàn quốc.
Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
V́ đây là tài liệu dành cho cán bộ y tế nên sau đây Hello Bacsi chỉ tóm tắt vài ư chính cơ bản và đơn giản nhất có thể để bạn hiểu rơ hơn về các bước điều trị phổi tắc nghẽn mạn tính
. Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
Đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là t́nh trạng thay đổi cấp tính các biểu hiện lâm sàng như khó thở tăng, ho tăng, khạc đờm nhiều và thay đổi màu sắc của đờm. Những thay đổi này khiến quá tŕnh điều trị phải thay đổi. Theo thống kê, trung b́nh mỗi năm một người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có từ 1,5-2,5 đợt cấp tính.
Chẩn đoán
Khi người bệnh đến các cơ sở y tế địa phương, nhân viên y tế cần phát hiện được các dấu hiệu của đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính dựa vào các triệu chứng như:
•Ho tăng
•Khó thở tăng
•Khạc đờm tăng hoặc thay đổi màu sắc của đờm, chẳng hạn như đờm chuyển thành đờm mủ
hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
Một số biểu hiện khác có thể có hoặc không tùy thuộc vào mức độ nặng của bệnh:
•Tim mạch: nặng ngực, nhịp nhanh, loạn nhịp. Các dấu hiệu của tâm phế mạn như phù, tĩnh mạch cổ nổi, gan to…
•Triệu chứng toàn thân: sốt, rối loạn tri giác, trầm cảm, mất ngủ, giảm khả năng gắng sức…
•Trường hợp nặng có dấu hiệu suy hô hấp cấp như thở nhanh nông hoặc thở chậm, tím môi hay đầu chi, nói ngắt quăng, co thắt cơ hô hấp phụ, đổ mồ hôi…
Với các dấu hiệu lâm sàng ở trên, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thực hiện một vài xét nghiệm cần thiết để hỗ trợ cho việc chẩn đoán và điều trị, bao gồm:
•Đo SpO2
•Khí máu động mạch
•Chụp X-quang phổi
•Công thức máu
•Xét nghiệm đờm
•Điện tim
•Siêu âm tim
•Sinh hóa máu
•Chức năng thông khí
Sau đó, bác sĩ sẽ đánh giá bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính theo tiêu chuẩn quy định.
Điều trị đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
Cách xử trí ban đầu cho đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính được thực hiện theo sơ đồ dưới đây:
hướng dẫn điều trị đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
Hướng dẫn xử trí ban đầu trong đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
Nếu người bệnh có những biểu hiện sau đây th́ cần phải nhập viện điều trị:
•Các triệu chứng đột ngột trở nặng như khó thở, tần số thở tăng, độ băo ḥa oxy giảm, rối loạn ư thức
•Suy hô hấp
•Khởi phát các triệu chứng thực thể mới như phù ngoại vi, xanh tím
•Đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính thất bại với điều trị ban đầu
•Các bệnh mắc chung nặng hơn (suy tim, loạn nhịp tim mới xuất hiện…)
•Thiếu người hỗ trợ chăm sóc tại nhà
Tùy từng mức độ nhẹ, vừa hay nặng của đợt cấp mà bác sĩ sẽ đưa các phác đồ điều trị cụ thể khác nhau
2. Quản lư và điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính giai đoạn ổn định
Sau khi đưa ra kết luận bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính cho người bệnh dựa trên các tiêu chuẩn chẩn đoán COPD thông qua các xét nghiệm, bác sĩ sẽ đưa ra các biện pháp điều trị dựa trên hướng dẫn chung:
•Ngừng tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ như khói thuốc, bụi, khói từ bếp củi, than, khí độc…
•Cai nghiện thuốc lá, thuốc lào
•Tiêm vắc-xin pḥng nhiễm trùng đường hô hấp (gồm cúm, viêm phổi…) v́ đó là một trong những yếu tố nguy cơ gây nên đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
•Phục hồi chức năng hô hấp
•Các điều trị khác như vệ sinh mũi họng thường xuyên, giữ ấm vùng cổ ngực, phát hiện và điều trị sớm các nhiễm trùng tai mũi họng và các bệnh đồng mắc
Bên cạnh đó, bác sĩ cũng sẽ kê cho bạn một số thuốc điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) với liều lượng được điều chỉnh theo từng mức độ và giai đoạn bệnh.
Người mắc bệnh phổi tắc nghẹn mạn tính kèm theo suy hô hấp mạn tính, thiếu oxy máu có thể được chỉ định thở oxy dài hạn tại nhà để giảm bớt khó thở. Sau đó, người bệnh cần chú ư theo dơi t́nh trạng bệnh:
•Tái khám định kỳ 1 tháng/lần và điều chỉnh phác đồ điều trị nếu được phân loại lại mức độ bệnh
•Theo dơi chức năng hô hấp
•Thực hiện một số thăm ḍ để phát hiện, điều trị các biến chứng và các bệnh đồng mắc như tim mạch, ung thư phổi, loăng xương, đái tháo đường…
•Tham gia các chương tŕnh giáo dục sức khỏe cho bệnh nhân COPD.
Hy vọng những thông tin về chẩn đoán và điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ở trên sẽ giúp bạn hiểu rơ hơn về bệnh để có cách điều trị hiệu quả.
4 bước để quản lư COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính)
COPD (phổi tắc nghẽn mạn tính) là bệnh lư tắc nghẽn đường thông khí ở phổi hay c̣n được biết đến là sự suy giảm thông khí mạn tính. Nó thường diễn tiến xấu dần theo thời gian.
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) không phải một bệnh riêng lẻ mà là một từ chung mô tả các bệnh phổi mạn tính gây hạn chế thông khí phổi. COPD bao gồm các bệnh như viêm phế quản mạn tính và khí phế thũng.
Những triệu chứng thường gặp nhất của COPD là khó thở, có nhiều đàm và ho dai dẳng. Tuy nhiên, COPD không chỉ đơn giản là ho. Nếu bạn không được chẩn đoán COPD đúng mức và chữa trị, kiểm soát kịp thời sẽ đe dọa mạng sống, dần dà dẫn đến tử vong.
Theo ước đoán mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới (2004), hiện có 64 triệu người mắc bệnh COPD và 3 triệu người chết v́ COPD. Tổ chức Y tế Thế giới tính toán rằng COPD sẽ trở thành nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ ba toàn cầu vào năm 2030.
Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn các thông tin và kiến thức cần thiết giúp bạn pḥng tránh hoặc quản lư tốt hơn khi đă mang bệnh, tránh việc làm nó trở nên nặng hơn.
Dấu hiệu nhận ra sự bùng phát của COPD
Phổi được cấu tạo bởi 2 thành phần chính là các phế quản (c̣n gọi là đường dẫn khí) và phế nang (c̣n gọi là túi khí), ngoài ra c̣n có khí quản. Khi bạn hít vào, không khí đi từ khí quản thông qua các ống phế quản đến phế nang. Khi hít thở, oxy đi từ các phế nang vào máu và carbon dioxide sẽ di chuyển ra khỏi máu vào phế nang.
Bất kỳ sự gián đoạn nào trong quá tŕnh trao đổi khí trên sẽ dẫn đến khó thở, thiếu oxy đến phổi. Hậu quả là thiếu oxy đến các phần c̣n lại của cơ thể. Khi COPD bùng phát, chất nhầy sản xuất quá mức sẽ đột ngột làm tắc nghẽn đường thở hoặc các cơ xung quanh co lại đáng kể, cản trở quá tŕnh thông khí.
Các dấu hiệu của cơn bùng phát COPD bao gồm:
•Khó thở. Bạn sẽ không thể hít thở sâu, biểu hiện bằng việc thở hổn hển, hơi thở ngắn.
•Lên cơn ho. Phản xạ ho giúp phổi và đường dẫn khí loại bỏ các chất kích thích hay những thứ gây tắc nghẽn đường thở.
•Kḥ khè. Khi nghe thấy âm thành kḥ khè hay nghe như tiếng huưt sáo khi thở ra tức là đường thở đă bị thu hẹp lại.
•Tăng tiết chất nhầy. Bạn có thể ho ra đờm và màu sắc đờm có khả năng khác với b́nh thường.
•Mệt mỏi hay khó ngủ. Rối loạn giấc ngủ hoặc cảm thấy kiệt sức phản ánh t́nh trạng thiếu oxy cung cấp cho phổi.
•Suy giảm nhận thức. Các biểu hiện nhầm lẫn, xử lư thông tin chậm, trầm cảm hoặc mất trí nhớ cũng cho thấy năo không được cung cấp đầy đủ oxy.
Các triệu chứng điển h́nh khi bạn mắc COPD
quản lư COPD
COPD là căn bệnh ảnh hưởng đến hệ thống hô hấp, có nhiều dấu hiệu và triệu chứng khác nhau. Các triệu chứng của bệnh bao gồm:
•Ho mạn tính (kéo dài)
•Ho có đàm màu trắng, vàng xám hoặc xanh lá cây. Đôi khi, nó có thể đi kèm vệt máu
•Bị nhiễm trùng đường hô hấp tái đi tái lại (như cúm và cảm lạnh)
•Khó thở, đặc biệt là khi gắng sức
•Cảm giác thắt chặt ở ngực
•Thở kḥ khè
•Mệt mỏi
•Sốt nhẹ và ớn lạnh
Lúc đầu, bạn không cảm nhận được triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ. Tuy nhiên, đây là một bệnh tiến triển, có nghĩa là các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn theo thời gian.
Một số triệu chứng nặng khiến bạn cần phải điều trị tại bệnh viện. Bạn nên khám cấp cứu ngay nếu thấy các vấn đề sau đây:
•Khó thở đến nỗi không thể nói chuyện
•Môi hoặc móng tay chuyển sang màu xanh hoặc màu xám (là dấu hiệu cho thấy nồng độ oxy trong máu thấp)
•Rơi vào trạng thái hôn mê
•Nhịp tim nhanh
•Các triệu chứng ngày càng nặng mặc dù đang được điều trị
Bạn có thể t́m hiểu thêm: 15 lư do tại sao bạn thở hụt hơi
Ống hít/b́nh xịt sẽ làm giăn các mô trong đường thở một cách nhanh chóng, giúp bạn thở dễ dàng hơn.
Dưới đây là một vài lời khuyên để sử dụng thuốc xịt, hít cho bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính một cách chính xác và hiệu quả:
•Nếu cần phải xịt, hít nhiều nhịp mỗi lần, bạn nên nghỉ giữa mỗi nhịp
•Đừng hít thở quá nhanh giữa hai nhịp xịt
•Ngồi thẳng hay đứng thẳng khi sử dụng b́nh xịt, hít
•Lắc b́nh trước khi xịt hoặc hít
•Bắt đầu hít vào ngay sau khi nhấn nút xịt thuốc
•Hít vào và nín thở trong 10 giây, sau đó mới thở ra
•Làm sạch b́nh xịt mỗi tháng. Làm sạch ống ngậm sau mỗi lần sử dụng. Bạn hăy để cho ống tự ráo nước, không nên lấy vải lau khô
Uống corticosteroid để giảm viêm
Corticosteroid làm giảm sưng và giúp mở rộng đường thở, tạo điều kiện cho nhiều không khí vào và ra khỏi phổi. Nếu bạn chưa đưa chúng vào kế hoạch điều trị, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc corticosteroid trong một tuần hoặc hơn, sau khi bùng phát để giúp kiểm soát t́nh trạng viêm.
Sử dụng b́nh oxy để cung cấp thêm oxy cho cơ thể
Nếu bạn được chỉ định thở oxy tại nhà, tốt nhất nên tuân theo kế hoạch do bác sĩ chỉ định và cố gắng thư giăn để kiểm soát hơi thở trong khi thở bằng b́nh oxy.
Chuyển sang việc can thiệp bằng cơ học
Biện pháp này được sử dụng trong trường hợp thuốc xịt, thuốc chống viêm và liệu pháp thở bằng oxy không thể giúp bạn kiểm soát hơi thở cũng như làm giảm triệu chứng của bệnh. Lúc này, có lẽ bạn cần phải có một thiết bị hỗ trợ giúp ḿnh thở dễ hơn. Quá tŕnh can thiệp bằng máy này được gọi là can thiệp cơ học.
Tổng kết
Nếu bạn thấy việc điều trị tại nhà không mang lại kết quả khả thi như bản thân mong muốn, không thể giúp ḿnh cảm thấy khỏe hơn th́ tốt nhất bạn nên t́m sự giúp đỡ từ bệnh viện. Hăy gọi xe cứu thương hoặc nhờ người thân gọi giúp bạn. Khi bạn đến bệnh viện, các bác sĩ sẽ giúp bạn thấy thoải mái và dễ chịu hơn.
Bên cạnh đó, bạn cũng cần phải bù nước cho cơ thể, cũng như sử dụng các kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng đường hô hấp. Điều quan trọng là hăy nói với bác sĩ về các triệu chứng khiến ḿnh luôn trong t́nh trạng khó chịu.
May mắn thay, hầu hết mọi người đều được phục hồi hơi thở sau khi thực hiện các bước đối phó với những triệu chứng mà họ mắc phải. Trong quá tŕnh đối phó với bệnh, hăy cố gắng luôn giữ b́nh tĩnh để giảm thiểu các triệu chứng. Nhưng nếu việc này khó và nằm ngoài sức chịu đựng của bạn, hăy nhanh chóng t́m đến sự giúp đỡ của bác sĩ để ngăn chặn mọi trường hợp xấu nhất có thể xảy ra.
Cho dù COPD là một bệnh măn tính và không thể trị khỏi hoàn toàn nhưng nếu bạn biết cách kiểm soát, cơ thể bạn vẫn có thể tồn tại ở trạng thái tốt nhất. Đồng thời, khi các triệu chứng xuất hiện, hăy t́m cách xử lư ngay nhằm giảm bớt phần nào sự khó chịu, đồng thời khiến bản thân luôn khỏe mạnh, thoải mái.
Bệnh phổi tắc nghẽn măn tính (COPD) có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày cũng như môi trường sống của bạn. Việc dọn dẹp nhà cửa đôi khi chỉ là sở thích cá nhân của một người, nhưng đối với người bị bệnh COPD th́ đ̣i hỏi phải sống trong một môi trường thật sạch sẽ.
Tuy nhiên, có khá nhiều sản phẩm lau dọn nhà cửa có mùi hương hay tỏa ra hơi độc và điều này không hề tốt cho sức khỏe của người bệnh. Bài viết này sẽ cho chúng ta thấy những rủi ro lớn nhất trong gia đ́nh, cách giảm thiểu và cách bảo vệ bản thân khỏi các tác hại khi dọn dẹp nhà cửa đối với bệnh nhân COPD.
Tại sao dọn dẹp lại quan trọng đến như vậy?
Sự sạch sẽ của ngôi nhà là yếu tố chính quyết định chất lượng không khí trong nhà. Duy tŕ chất lượng không khí tốt giúp tránh các đợt bùng phát cơn COPD.
Nhiều thứ có thể ảnh hưởng đến chất lượng không khí trong nhà của chúng ta như bụi, vật nuôi, thuốc lá, dung dịch tẩy rửa.
Các chất gây ô nhiễm này có thể có tác động tiêu cực đến người bị COPD, bởi chúng làm gia tăng dịch nhầy, làm tắc đường thở và gây khó thở.
Hậu quả của các chất gây ô nhiễm trong nhà rất nghiêm trọng, từng có bệnh nhân nhập viện để điều trị COPD và khi họ trở về nhà, bệnh tái phát và phải nhập viện trở lại.
Giữ cho nhà cửa sạch sẽ đúng cách sẽ làm giảm các nguy cơ kích thích cơn COPD.
Cách giữ cho ngôi nhà bạn sạch sẽ một cách an toàn
Ngoài dọn dẹp, bạn có thể giảm ô nhiễm không khí trong nhà bằng cách giảm thiểu những chất độc hại có trong đó. Dưới đây là một số chất dễ gây ô nhiễm không khí trong nhà nhất.
Khói thuốc lá
dọn dẹp nhà cửa
Có rất nhiều chất gây ô nhiễm không khí khác nhau ảnh hưởng đến những người mắc bệnh COPD. Trong đó, thuốc lá là một trong những chất có hại nhất và đa phần người bị mắc bệnh COPD đều do thuốc lá mà ra. Khói thuốc lá bao gồm hắc ín và nhiều chất hóa học khác. Hít khói thuốc lá vào sẽ kích thích đường hô hấp, gây viêm và ho.
Đặc biệt, khói thuốc lá rất khó loại bỏ trong không khí. V́ vậy, cách tốt nhất để bảo vệ người mắc bệnh COPD là không hút thuốc lá trong nhà.
Nitrogen dioxide (NO2)
NO2 có trong các khí đốt trong nhà bạn, ví dụ như bếp ga, ḷ sưởi, nếu hít phải lâu ngày sẽ từ từ phá hủy hệ hô hấp. Tổn thương trước hết là viêm mũi họng, thanh quản, sau đó dẫn đến viêm măn tính đường hô hấp trên và đặc biệt là làm tăng các triệu chứng của bệnh COPD.
Cách khắc phục tốt nhất là thông gió đầy đủ trong nhà bếp. Nếu có điều kiện, bạn hăy lắp đặt bộ hút khói hoặc các quạt hút trong nhà bếp của ḿnh.
Lông thú cưng
Lông thú cưng không quá ảnh hưởng đến người bị bệnh COPD. Nhưng nếu người bệnh có cơ địa dị ứng, th́ lông thú vật sẽ làm trầm trọng thêm các triệu chứng của COPD.
Nếu nuôi thú cưng trong nhà, việc bạn thường xuyên làm sạch sàn nhà, đồ nội thất, giường ngủ, khăn… có thể làm giảm tác động của lông thú đến người bệnh.
Bụi gây khó chịu đặc biệt cho những người bị COPD. Ngoài việc giữ cho bề mặt nhà không có bụi, các chuyên gia cũng khuyên bạn không nên sử dụng thảm ở trong nhà, v́ thảm sẽ tích tụ và lưu giữ không chỉ bụi bặm mà c̣n có cả lông thú vật.
Nếu bạn cần thiết phải xài thảm, hăy sử dụng máy hút bụi để làm sạch thảm thường xuyên. Bụi cũng rất hay bám vào các loại vải trong nhà như drap giường, mền gối, khăn… nên bạn cần giặt giũ thường xuyên khi trong nhà có người mắc bệnh COPD.
Độ ẩm
Nhiều người không nghĩ đến việc độ ẩm trong nhà cũng gây khó chịu cho người bệnh. Giữ độ ẩm trong nhà dưới 50% sẽ giúp kiểm soát không chỉ nấm mốc mà cả những hạt bụi.
Để giữ được độ ẩm này, bạn nên lắp đặt hệ thống thông khí trong nhà tắm, lỗ thông hơi sẽ đưa không khí ẩm ra khỏi nhà của bạn.
Mẹo dọn dẹp nhà cửa cho bạn
Khi bạn đă thực hiện các biện pháp để giảm thiểu lượng chất gây kích ứng tiềm ẩn trong nhà, việc tiếp sau đó là phải dọn dẹp nhà cửa. Đây là những ǵ bạn cần biết để dọn dẹp một cách an toàn:
Lựa chọn sản phẩm tẩy rửa tự nhiên
Đối với những người bị COPD, sản phẩm từ tự nhiên là những sản phẩm an toàn nhất.
•Bạn có thể kết hợp nước sôi với giấm trắng, rượu trắng hoặc nước chanh để làm chất tẩy rửa sàn nhà.
•Dùng nước soda có thể tẩy được các vết bẩn ở thảm và vải.
•Sử dụng giấm trắng để khử mùi hôi. Ngoài ra, giấm với nước cũng là hỗn hợp nước rửa chén tuyệt vời.
Nhờ sự trợ giúp từ người khác
Không phải lúc nào bạn cũng nhờ người khác dọn dẹp nhà cho ḿnh. Nhưng nếu có thể, bạn nên nhờ thêm một người giúp. Thuê người giúp việc sẽ giúp giữ cho ngồi nhà bạn luôn trong trạng thái sạch sẽ, giữ cho bệnh nhân COPD không phải thực hiện việc nhà và tiếp xúc trực tiếp với các chất tẩy rửa.
Mặc dù một số người bị COPD có thể tự dọn sạch nhà cửa của ḿnh, tuy nhiên, đôi lúc người bệnh sẽ có những phản ứng nghiêm trọng với mùi thơm của các sản phẩm tẩy rửa. Vậy nên tốt nhất là nhờ người khác làm giùm.
Đeo khẩu trang
dọn dẹp nhà cửa
Đeo khẩu trang giúp hạn chế lượng bụi và vi khuẩn từ không khí bay vào phổi của người bệnh.
Sử dụng máy lọc không khí
Nếu bạn sống trong khu vực bị ô nhiễm không khí cao, hăy sử dụng bộ lọc không khí để cải thiện chất lượng không khí trong nhà. Máy lọc không khí có hiệu quả rất tốt trong việc lọc bụi, khói thuốc lá, phấn hoa và các bào tử nấm.
Nhưng có một cảnh báo, đó là đa số các máy lọc không khí đều tạo ra ozone để làm sạch không khí. Nhưng ozone cũng là một loại khí không ổn định và thường có trong khói bụi. Nồng độ ozone trong không khí cao có thể làm nặng thêm các triệu chứng của bệnh COPD
8 phương pháp kiểm soát COPD tại nhà bạn nên biết
Bên cạnh những chăm sóc y tế, bạn có thể thực hiện các biện pháp pḥng ngừa và kiểm soát COPD tại nhà để giúp cải thiện các triệu chứng bệnh tốt hơn.
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) do các tổn thương ở phổi và đường dẫn khí gây ra, làm quá tŕnh trao đổi không khí trở nên khó khăn hơn. Theo thời gian, người bệnh ngày càng cảm thấy khó thở.
Ở giai đoạn đầu, COPD gây ra các triệu chứng như:
•Kḥ khè
•Tức ngực
•Ho ra đờm
COPD cũng dẫn đến giảm khả năng miễn dịch của cơ thể khi cảm lạnh hay nhiễm trùng.
Khi bệnh tiến triển nặng, bạn sẽ thấy khó thở ngay cả khi thực hiện các hoạt động thường ngày. Bạn c̣n nhận thấy các dấu hiệu như:
•Môi, móng tay chuyển sang màu xanh hoặc xám
•Dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp
•Bùng phát các cơn COPD cấp tính
Mức độ nghiêm trọng của COPD phụ thuộc vào mức độ tổn thương phổi. Thông thường, COPD được chẩn đoán ở người có độ tuổi trung niên trở lên.
Dưới đây, bài viết sẽ đề cập 8 phương pháp hỗ trợ pḥng ngừa, kiểm soát COPD mà bạn có thể thực hiện ngay tại nhà để giảm bớt các triệu chứng bệnh, cải thiện chất lượng cuộc sống.
1. Hạn chế hút thuốc
hạn chế hút thuốc khi bị copd
Khói thuốc gây ra 8 trên 10 trường hợp tử vong do COPD. Hầu hết những người bệnh COPD đều có tiền sử hút thuốc. Ngoài ra, khi hít phải các chất kích thích phổi khác như bụi, hóa chất, không khí ô nhiễm… cũng gây ra nguy cơ mắc phổi tắc nghẽn mạn tính.
Trẻ em hít phải khói thuốc cũng như các tác nhân gây ô nhiễm không khí khác sẽ làm chậm quá tŕnh phát triển phổi. Điều đó khiến chúng có nguy cơ cao mắc phải COPD khi trưởng thành.
Bạn sẽ gặp ít biến chứng COPD hơn khi cai được thuốc lá.
Một số người chuyển sang hút thuốc lá điện tử không khói v́ cho rằng chúng ít gây tác động có hại như thuốc lá truyền thống. Tuy nhiên, theo một nghiên cứu ở chuột năm 2015, thuốc lá điện tử làm giảm khả năng của hệ miễn dịch khi chống lại các nhiễm trùng hô hấp. Khi đó, COPD sẽ có khả năng gây nhiễm trùng phổi.
Các nghiên cứu đă liên tục chỉ ra rằng những người đă từ bỏ hút thuốc có bệnh COPD tiến triển chậm và tăng thời gian sống cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống.
2. Sống năng động
sống năng động khi copd
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính gây khó thở nên góp phần cản trở quá tŕnh hoạt động b́nh thường. Bạn có thể tập thể dục từ mức độ nhẹ đến vừa để tăng khả năng hô hấp, cải thiện t́nh trạng thông khí ở phổi.
Tuy nhiên, các bài tập như đi bộ, chạy bộ hay đạp xe là một thử thách khá khó khăn đối với người bệnh COPD. Một nghiên cứu chỉ ra rằng những bài tập dưới nước như bơi lội, đi bộ dưới nước ở hồ nông dễ thực hiện hơn cho người bệnh COPD và giúp cải thiện thể lực, cũng như tăng chất lượng cuộc sống.
Các h́nh thức tập thể dục thay thế khác như yoga, thái cực quyền cũng rất hữu ích cho người bị COPD, giúp cải thiện chức năng phổi và tăng khả năng chịu đựng khi hoạt động.
3. Duy tŕ cân nặng
theo dơi cân nặng khi copd
Duy tŕ cân nặng b́nh thường rất quan trọng đối với những người bị COPD.
Khi bạn thừa cân
Khi bạn thừa cân đáng kể, tim và phổi phải làm việc nhiều hơn để cung cấp năng lượng. Điều này có thể làm cho việc thở khó khăn hơn. Khi đó, bạn có nhiều khả năng mắc các bệnh khác làm nặng thêm bệnh COPD như:
•Chứng ngưng thở khi ngủ
•Bệnh đái tháo đường
•Bệnh trào ngược dạ dày — thực quản (GERD)
Nếu bạn bị COPD và có cân nặng vượt quá mức b́nh thường, bạn cần tham khảo ư kiến từ bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để điều chỉnh lại chế độ ăn. Nhiều người có thể giảm cân bằng cách:
•Giảm tổng lượng calo tiêu thụ
•Ăn nhiều trái cây, rau quả tươi, hạn chế chất béo
•Hạn chế các đồ ăn vặt, rượu hay đồ uống ngọt
•Tăng các hoạt động hàng ngày
Khi bạn thiếu cân
Những người thiếu cân lại có nguy cơ tử vong khi bị COPD cao hơn những người có cân nặng b́nh thường hay thừa cân. Các nhà nghiên cứu cho rằng có nhiều yếu tố ảnh hưởng khi bạn thiếu cân như:
•Sức mạnh cơ bắp ít hơn
•Bệnh phổi dễ tiến triển nặng hơn
•Chức năng hệ miễn dịch giảm sút
•Các cơn COPD bùng phát xảy ra thường xuyên hơn
Những bệnh COPD thường đốt cháy lượng calo gấp 10 lần so với người khỏe mạnh b́nh thường. Nguyên nhân là do năng lượng được sử dụng cho việc hô hấp nhiều hơn.
Nếu bạn thiếu cân khi mắc phải COPD, việc ăn uống đầy đủ là vô cùng quan trọng. Bạn nên t́m gặp bác sĩ hoặc các chuyên gia dinh dưỡng giúp đỡ khi muốn tăng cân. Một số phương pháp bạn có thể thử như:
•Bổ sung thêm calo bằng các thực phẩm bổ sung, thực phẩm chức năng
•Sử dụng nhiều thực phẩm và đồ uống chứa nhiều calo như bơ đậu phộng, sữa nguyên chất, kem, bánh pudding và sữa, trứng
•Thay đổi kế hoạch điều trị COPD giúp thở dễ dàng hơn
•Chia chế độ ăn thành nhiều bữa nhỏ trong một ngày
4. Kiểm soát t́nh trạng căng thẳng
quản lư căng thẳng khi copd
Sức khỏe tinh thần cũng vô cùng quan trọng đối với người bệnh COPD.
Người mắc phải COPD thường trải qua các cảm giác tiêu cực như căng thẳng, lo lắng, trầm cảm. Những cảm giác này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng quản lư t́nh trạng, sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Đối với những người bị COPD, t́nh trạng căng thẳng, lo lắng và hoảng loạn có thể đặc biệt nguy hiểm, khiến t́nh trạng khó thở trở nên nghiêm trọng hơn.
Bạn có thể thử nhiều phương pháp để giảm mức độ căng thẳng, lo lắng tại nhà như mát xa, tập thiền hay yoga.
Cuối cùng, bạn hăy t́m đến lời khuyên từ các bác sĩ để có giải pháp hữu hiệu. Họ có thể chỉ định một số thuốc kê đơn để giúp an thần, giảm lo âu.
5. Luyện tập thở
copd tập thở
Các bài tập thở cho người bệnh COPD có thể giúp cải thiện t́nh trạng khó thở, giảm mệt mỏi và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Hai kỹ thuật chính được khuyến khích cho người bệnh COPD là thở mím môi và thở bằng cơ hoành. Các bài tập này giúp những người bệnh COPD trao đổi khí qua phổi dễ dàng.
6. Sử dụng thực phẩm bổ sung
thực phẩm bổ sung copd
Một nghiên cứu phân tích tổng hợp cho thấy những người bệnh COPD thường có hàm lượng vitamin D thấp. Việc bổ sung thêm vitamin D sẽ giúp giảm nhiễm trùng đường hô hấp và bùng phát các cơn COPD cấp tính.
Thực phẩm bổ sung cho người mắc COPD có thể là:
•Axit béo omega-3: có tác dụng kháng viêm, có lợi cho sức khỏe.
•Các axit amin thiết yếu: giúp xây dựng protein. Các axit amin như L-carnitine có thể cải thiện chức năng nhận thức, chất lượng cuộc sống và sức mạnh cơ bắp, đặc biệt ở những người thiếu cân.
•Vitamin chống oxy hóa: bổ sung vitamin A, C, E giúp cải thiện chức năng phổi ở những người bị COPD, nhất là khi kết hợp với omega-3.
Bạn nên tham khảo ư kiến từ các chuyên gia dinh dưỡng nếu đang cân nhắc sử dụng thêm thực phẩm bổ sung vào chế độ ăn. Nhiều chất bổ sung có thể can thiệp và tương tác với thuốc hay t́nh trạng sức khỏe hiện tại.
Nhiều người bệnh COPD đă chuyển sang sử dụng tinh dầu với mong muốn giảm bớt những triệu chứng bệnh. Trước đây, một số nghiên cứu cho thấy myrtol, dầu khuynh diệp hay tinh dầu cam có thể làm giảm viêm đường thở. Tuy nhiên, kết quả từ thử nghiệm được thực hiện trên những tế bào phổi đă được lấy ra ngoài, chứ không phải trên cơ thể sống.
Năm 2015, một nghiên cứu trên chuột lang bị COPD sử dụng tinh dầu Zataria multiflora cho thấy rằng t́nh trạng viêm được giảm bớt.
Tương tự khi sử dụng thực phẩm bổ sung, bạn cần hỏi ư kiến từ bác sĩ hay các chuyên gia.
8. Thảo dược
thảo dược cho copd
Theo nghiên cứu năm 2009, curcumin, chất có hoạt tính chống oxy hóa trong củ nghệ, có tác dụng bảo vệ ở chuột. Lượng curcumin vừa phải giúp ức chế quá tŕnh viêm đường dẫn khí. Bên cạnh đó, curcumin cũng làm chậm sự tiến triển của ung thư phổi ở chuột.
Nhân sâm cũng là một loại thảo dược giúp cải thiện các triệu chứng cho người bệnh COPD. Nghiên cứu năm 2011 cũng xem xét tác dụng từ gừng, c̣n được cho là nhân sâm châu Á. Những người tham gia cho biết loại thảo mộc này giúp họ làm tăng chức năng phổi.
Liệu pháp dùng thảo dược nên sử dụng để bổ sung cho các phương pháp điều trị COPD khác và không nên thay thế phương pháp dùng thuốc truyền thống. Bạn có thể t́m hiểu thêm về phương pháp dùng thảo dược cũng như xin lời khuyên từ bác sĩ điều trị trước khi muốn thử.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
