Vao`tối ngày 3 tháng 3 năm 1991, phát hiện chiếc xe Hyundai Excel đang chạy quá tốc trên cao tốc I-210 vi phạm giao thông. Đội tuần tra đường cao tốc California (California Highway Patrol – CHP) ra hiệu dừng nhưng chiếc xe vẫn phóng như điên. Các nhân viên Sở cảnh sát Los Angeles LAPD (Los Angeles Police Department) và CHP đă bao vây và buộc tài xế da đen tên Rodney King và 2 người nữa ra khỏi xe.
Khi bắt được King, 4 cảnh sát đă hành hung anh này bằng cách đánh, đá, bắn súng điện, và dùng gậy đập vào anh này đến hơn 50 lần. Sự việc này chẳng may bị một người dân tên George Holliday quay được rồi gởi cho truyền h́nh KTLA. Sau khi cuộn băng video được phát sóng, 4 cảnh sát viên đó bị truy tố tội đánh người. Vào ngày 29/4/1992, ṭa án với một bồi thẩm đoàn toàn người da trắng đă đưa ra phán quyết đầy thiên vị là tha bổng cả 4 người cựu nhân viên cảnh sát kia. Rơ ràng đây là một ṭa án bất công.
Chính phiên ṭa bất công này đă châm ng̣i cho cuộc biểu t́nh nổi loạn của người da đen trên khắp thành phố Los Angeles. Cuộc biểu t́nh kèm với bạo loạn kéo dài 3 ngày 2 đêm, khiến 55 người chết, hơn 2.000 người bị thương, và nhiều vùng lớn ở Los Angeles bị đốt, thiệt hại ước tính 1 tỷ đô la. Sau cuộc bạo loạn đó, 4 cảnh sát viên sau đó bị chính quyền liên bang truy tố về tội vi phạm dân quyền với Rodney King. Hai người, Stacey Koon và Laurence Powell, bị kết tội và bị tuyên án tù 2 năm. Riêng Rodney King, sau đó anh ta đâm đơn kiện chính quyền thành phố và thắng kiện với số tiền bồi thường 3,8 triệu đô.
Đấy là h́nh ảnh về sự phán quyết bất công của một phiên ṭa tại xứ văn minh nhất thế giới-Hoa Kỳ. Chuyện oan sai ở những xứ tiến bộ vẫn có, thế nhưng nếu không có sức mạnh của dân th́ những bản án oan sai như vậy trở thành án lệ th́ rơ ràng xă hội sẽ ngày một xấu đi. Ở phiên ṭa này chúng ta thấy bồi thẩm đoàn không một người da đen đă thiên vị 4 cảnh sát da trắng một cách trắng trợn. Và những lúc như thế này, người dân đă thể hiện sức mạnh của ḿnh để gọt dũa nó để nó phải biết v́ công lư và họ đă thành công. Tuy nhiên chuyện bạo động quá khích là một vết đen, nhưng phải thừa nhận chính những cuộc biểu t́nh phản đối bất công mà chính quyền nước này mới ngày một tốt hơn.
Tương tự như vậy, nếu không có sự lên tiếng của nhà hoạt động xă hội Martin Luther King và những người có cùng màu da với ông, th́ làm sao nước Mỹ có Đạo Luật Dân Quyền xóa bỏ nạn phân biệt chủng tộc được?
Ở nước Mỹ th́ như vậy, c̣n ở Việt Nam th́ sao? Như ta thấy qua ṭa giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải th́ chúng ta thấy, ṭa giám đốc thẩm đă trắng trợn thừ nhận sự hành động tạo dựng chứng cứ của cơ quan điều tra là hợp pháp và tuyên án tử cho một người chỉ dựa vào chứng cứ ngụy tạo là “đúng người đúng tội”. Đứng trước một phiên ṭa bất công như vậy, nhưng người dân Việt Nam vẫn không phản kháng ǵ để đ̣i hỏi ngành tư pháp phải v́ công lư cả. Hay mới đây một bị can đă phải nhảy lầu tự tử v́ ṭa án xử bất công với ḿnh. Anh ta đă không c̣n niềm tin vào hệ thống tư pháp nát và cuối cùng chọn cái chết để hy vọng đánh thức lương tri con người. Thế nhưng kết quả th́ sao? Cái chết của anh ta đă bị thờ ơ một cách đáng sợ, và chắc chắn sau cái chết của anh ta ngành tư pháp chuyên gây ra bất công của chính quyền này không hề tốt lên được mà nó vẫn cứ ngày ngày áp đặt bất công lên vô số người khác nữa như nó đang làm. Sự im lặng của chúng ta trước cái xấu đă làm cho cái xấu này một nảy nở và lộng hành. Đó là thực tế.
Albert Einstein từng phát biểu rằng “Thế giới bị hủy diệt không phải bởi những kẻ làm ác mà là bởi những kẻ không làm ǵ trước cái ác”. C̣n Napoleon Bonaparte th́ lại nói “Thế giới khổ đau không phải v́ tội ác của những kẻ xấu mà v́ sự im lặng của những kẻ tốt”. Hay nhà hoạt động nhân quyền nổi tiếng Martin Luther King cũng có lời nói tương tự rằng “vào giây phút cuối cùng, điều chúng ta nhớ không phải là lời lẽ của kẻ thù mà là sự im lặng của những người bạn”. Vâng! Tất cả 3 con người xuất sắc ở 3 lĩnh vực gồm khoa học tự nhiên, chính trị và đấu tranh họ đều có cùng chung một suy nghĩ giống nhau. Chúng ta thấy rằng, cho dù nước Mỹ hay bất cứ một quốc gia tiến bộ nào, th́ xă hội của họ có được như hôm nay cũng là bởi người dân không bao giờ im lặng trước cái xấu, cái ác hay điều bất công.
Chính quyền tốt không phải bởi họ tự tốt, mà bởi vô số những cuộc đấu tranh của người dân làm họ tốt lên, đó là thực tế. Đảng cầm quyền không thể tự tốt mà nó tốt lên là nhờ các đảng đối lập và người dân hằng ngày săm soi những ǵ nó đang làm. Vậy nên mới nói, nh́n dân khí th́ biết số phận của một quốc gia.
Chúng ta hăy nh́n vào dân khí người Việt xem? Nó bạc nhược đến thảm hại. Chính chúng ta cho rằng, im lặng trước cái xấu th́ sẽ có sự an toàn, nhưng liệu có an toàn không khi chúng ta phải gồng ḿnh chống chọi để tồn tại trong một xă hội đầy xấu xa? Tương lai con cháu có an toàn không khi mà cái ác, cái bất công, và cái xấu xa cứ leo thang v́ ta đă im lặng để nó tự tung tự tác? Thái độ sống hôm nay của bạn sẽ làm nên tương lai của bạn, th́ với dân tộc cũng vậy, thái độ sống hôm nay của một dân tộc sẽ làm nên tương lai của dân tộc đó. Nếu sự im lặng của dân tộc đó là vô hạn, hay sự chịu đựng của nó là vô biên th́ không sớm th́ muộn, dân tộc này cũng bị diệt vong.