Những giáo viên ngoại quốc ở Trung Quốc đang bị bắt giữ và trục xuất về nước. T́nh trạng bắt giữ và trục xuất các giáo viên ngoại quốc đang tăng mạnh ở Trung Quốc năm nay, theo lời các luật sư, giới chức trường học và các nhà giáo, do có chiến dịch của Bắc Kinh nhằm cải thiện hệ thống giáo dục mà họ nói là để “lành mạnh” và có tinh thần yêu nước hơn.
Theo tin của hăng thông tấn Reuters đưa ra hôm Thứ Ba, 13 Tháng Tám, có bốn văn pḥng luật sư cho họ hay rằng số vụ kiện mà các văn pḥng này được mời để đại diện các nhà giáo ngoại quốc đă tăng từ bốn đến mười lần trong sáu tháng qua.
Trong khi đó, các nhà giáo và trường học xác nhận là số vụ bắt giữ và tạm thời giam giữ về các tội tiểu h́nh nay trở nên thường xuyên hơn.
Tổ chức giáo dục Education First (EF), có trụ sở đặt tại Thụy Sĩ, vốn điều hành 300 trường học ở khoảng 50 thành phố trên khắp Trung Quốc, nói rằng họ thấy có sự gia tăng lớn lao trong số nhà giáo bị bắt về đủ tội danh ở Trung Quốc, gồm cả các tội như ma túy, đánh nhau và phạm luật an ninh mạng, theo một bản thông cáo nội bộ gửi tới nhân viên hôm 27 Tháng Sáu mà Reuters có được.
Bản thông cáo này nói rằng nhân viên EF bị “công an đến bắt giữ tại nhà, tại trường, cũng như trong các quán bar và vũ trường, bị thẩm vấn và bị gọi tới để thử nghiệm dương tính ma túy.” Bản thông cáo cũng cho hay trường nhận được cảnh báo từ các ṭa đại sứ về sự gia tăng trong các vụ bắt giữ.
Một nữ phát ngôn viên của EF từ chối không b́nh luận ǵ về việc này, nhưng nói rằng công ty EF “coi trọng sự hợp tác chặt chẽ với nhà chức trách Trung Quốc,” và nói thêm rằng họ thường xuyên nhắc nhở nhân viên về việc phải tôn trọng các luật lệ tại nơi này.
Luật Sư Peter Pang tại tổ hợp luật sư IPO Pang Xingpu ở Thượng Hải, đại diện các nhà giáo trong các vụ tranh tụng, nói rằng đây là v́ áp lực từ Tập Cận B́nh nhằm chấn chỉnh hệ thống giáo dục ở quốc gia này.
Trung Quốc có khoảng 400,000 nhà giáo ngoại quốc làm việc trong lănh vực giáo dục nơi này vào năm 2017, theo số thống kê gần đây nhất. Những nhà giáo này làm việc trong các trường từ cấp trung tiểu học lên tới đại học và các trung tâm sinh ngữ.
Lănh vực này từ lâu nay đă có nhiều vấn đề do t́nh trạng lạm dụng từ cả hai phía. Nhiều nhà giáo ngoại quốc làm việc ở Trung Quốc mà không có giấy tờ hợp lệ, trong khi một số trường lợi dụng điều này để trả lương thấp.
Các luật sư nói rằng hiện đang ngày càng có nhiều phản ứng chống đối ảnh hưởng ngoại quốc trong nền giáo dục Trung Quốc, vốn từ lâu nay đă thúc đẩy mạnh mẽ tinh thần dân tộc, nhưng nay lại càng gay gắt hơn nữa v́ các tranh chấp hiện có giữa Trung Quốc và thế giới Tây phương.
Các luật sư cũng cho biết tinh thần bài ngoại đang lên cao trong lănh vực giáo dục và t́nh trạng ngày càng có dư thừa giáo viên ở Trung Quốc sẽ khiến các giáo viên ngoại quốc bị các trường học làm khó dễ như trừ bớt lương v́ các vi phạm hành chánh, không chịu chứng nhận để họ xin visa và thay đổi hợp đồng mà không báo trước.
“Khi mà các trường có nhiều đơn xin việc, họ cảm thấy ở trong vị thế có thể đ̣i hỏi nhiều hơn,” theo Luật Sư Pang, nơi văn pḥng luật giúp thương thảo hàng mấy chục vụ tranh chấp lao động giữa các nhà giáo và trường học mấy tháng trở lại đây.
Cô Emily, 25 tuổi, một giáo viên tiếng Anh, gốc ở tiểu bang Utah, nói rằng một trường ở thành phố Thành Đô (Chengdu) vào cuối năm 2018 đă giữ sổ thông hành của cô trong 10 tuần lễ mà không chịu trả lại, cho tới khi cô đe dọa sẽ gọi công an.
Theo lời ông Dan Harris, một luật sư thuộc tổ hợp Harris Bricken ở Seattle, th́ họ đă thấy có sự tăng vọt trong số trường hợp tranh tụng liên quan đến các nhà giáo ở Trung Quốc mà họ được mời đại diện, khởi sự từ đầu năm nay.
“Điều chính yếu là nhiều giới chức chính quyền nay nghĩ rằng dẹp bỏ các ảnh hưởng Tây Phương từ các nhà giáo dạy tiếng Anh, là thực hiện đúng đường lối của đảng cộng sản, và các trường cũng lợi dụng t́nh trạng này để bắt chẹt giới giáo viên,” theo Luật Sư Harris.
Ông Harris nay khuyến cáo người ngoại quốc không nên đến dạy ở Trung Quốc.
“Các rủi ro khi sang dạy học ở Trung Quốc nay rất nhiều hơn là những lợi lộc có được,” ông Harris nói.