Ban Việt ngữ Đài Á Châu Tự Do xin gửi đến quư vị loạt bài về cuộc Cải Cách ruộng đất diễn ra đầu thập niên 1950 tại miền bắc Việt Nam. Loạt bài do Nguyễn An thực hiện.
Cải cách ruộng đất 1946-1957.
File photo
CCRD-P1.mp3
00:00/00:00
50 năm trước, tại miền Bắc Việt Nam lúc bấy giờ là nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, dưới sự lănh đạo của ông Hồ Chí Minh và Đảng Lao động Việt Nam, tức là đảng Cộng sản sau này, đă diễn ra một cuộc cách mạng được chính những người phát động mô tả là “long trời lở đất”. Đó là cuộc cải cách ruộng đất.
Nói đúng ra th́ năm 1956 chỉ là năm cuối của giai đoạn 5, tức cũng là giai đoạn cuối của cuộc cải cách ruộng đất đă bắt đầu bẩy năm trước đó. Tuy nhiên, mốc thời gian này đáng nhớ thứ nhất v́ cuộc cải cách ruộng đất đến năm đó đă đụng trần, với những án tử h́nh thi hành tại chỗ, những án tù dài hạn, mà hầu hết nạn nhân đều chết trong khi đang bị giam cầm, và một bầu không khí nặng nề, đe doạ đă lan rộng khắp nơi, khiến ngừơi dân phải ch́m đắm trong nỗi e sợ mênh mông.
“Đào tận gốc, trốc tận rễ”
Thống kê chính thức của nhà nước được đăng trong cuốn Lịch sử kinh tế Việt Nam tập hai cho biết là đă có 172.008 người bị quy vào thành phần địa chủ và phú nông, là những người bị xếp vào loại kẻ thù của nhân dân, bị “đào tận gốc, trốc tận rễ” nghĩa là không bị bắn tại chỗ th́ cũng bị lănh án tù rồi chết trong nhà giam.
Con số này có thể không chính xác, nhưng số nạn nhân quyết không thể thấp hơn thế được v́ nó được ghi trong Văn kiện đảng toàn tập do nhà xuất bản chính trị quốc gia ấn hành, và v́ nó không nói ǵ đến những người bị kết án là Quốc Dân đảng thừơng th́ bị bắn ngay tại chỗ. Trong số này, có cả những đảng viên Cộng sản trung kiên, mà trước khi chết vẫn c̣n hô to khẩu hiệu, đảng Cộng sản muôn năm.
Năm 1956 cũng là năm mà ông Hồ Chí Minh và đảng Lao động công khai lên tiếng nhận sai sót trong quá tŕnh thực hiện cuộc cải cách ruộng đất, rồi thực hiện một số biện pháp kỷ luật và tiến hành sửa sai. Bản thống kê chính thức cho biết là trong số 172.008 ngừơi bị quy là địa chủ và phú nông trong cải cách ruộng đất th́ 123.266 người bị quy sai, tức là bị oan. Tính theo tỷ lệ là 71,66%. Có lẽ chưa bao giờ và ở đâu tỷ lệ giữa số bị oan và nạn nhân lại cao đến như thế.
Nhà thơ Tố Hữu lúc bấy giờ là trưởng ban tuyên truyền trung ương đảng sau này nhớ lại đă phải nói:
“Không thể tả hết được những cảnh tượng bi thảm mà những người bị quy oan là địa chủ, ác bá (mà trong thực tế là trung nông) phải chịu đựng ở những nơi được phát động.”
Bạn nghĩ ǵ về cuộc cải cách ruộng đất tại Việt Nam và những hậu quả của chính sách này? Xin email về Vietweb@rfa.org
Lời dặn “nhân ái”
Trong “Nội san cải cách ruộng đất” số ra ngày 25 tháng hai năm 1956, có đăng toàn văn lời căn dặn của ông Hồ Chí Minh rằng:
“Nhục h́nh là lối dă man” và “ tuyệt đối không được dùng nhục h́nh, nếu dùng nhục h́nh là trái chính sách của đảng, của chính phủ, trái tác phong của cách mạng.”
Căn cứ trên thời gian phát hành của báo, th́ lời căn dặn “nhân ái” này được đưa ra bốn năm sau khi bắt đầu thực hiện thí điểm, và chỉ ba tháng trước khi cuộc cải cách ruộng đất chấm dứt bằng đợt sửa sai. Khi đó, nhục h́nh đă phổ biến khắp nơi và sự sợ hăi đến mụ mẫm cả người đă bao trùm toàn lănh thổ.
Cũng xin nhắc rằng ngay từ khi thực hiện thí điểm, địa chủ đă bị xác định là kẻ thù của nhân dân, như lời ông Nguyễn Minh Cần, nguyên phó chủ tịch thành phố Hà nội kể lại:
"Trước đây, chúng ta coi địa chủ là một thành phần ở trong nhân dân, nhưng bây giờ th́ không phải như vậy rồi. Bây giờ th́ địa chủ không phải là nhân dân. Nhân dân chỉ là nhân dân thôi, c̣n địa chủ th́ không phải, đó là những người chống lại nhân dân, là kẻ địch của nhân dân."
Không chỉ những nạn nhân đau đớn, mà gia đ́nh họ cũng chịu hoạ lây v́ bị xă hội cô lập theo chính sách của đảng. Không chỉ gia đ́nh của những người bị kết tội địa chủ phải chịu nhục nhằn, mà những cảnh tượng diễn ra hàng ngày ở mọi nơi những năm đó vẫn c̣n in dấu cả mấy chục năm sau nơi những chứng nhân.
Ngay trong đề cương báo cáo của bộ chính trị đảng năm 1956 mỗi khi nói đến các cuộc thanh trừng thời cải cách ruộng đất cũng đều phải dùng h́nh dung từ “tàn khốc” để nói lên những ǵ xẩy ra hàng ngày, hàng giờ tại miền Bắc trong suốt mấy năm trời cao điểm của Cải cách ruộng đất.
Nhà văn Dương Thu Hương trong cuộc phỏng vấn dành cho kư giả Đinh Quang Anh Thái của Little Saigon Radio mới đây vẫn c̣n nhắc lại:
"Đối với tôi, lư tưởng Cộng sản là một cái ǵ đó khủng khiếp và xa lạ. V́ ngay trứơc cổng nhà tôi là một người chết treo năm cải cách ruộng đất, và tám tuổi, tôi đă phải đi theo các đoàn học sinh để chứng kiến những cụôc đấu đá địa chủ. Sau lưng nhà tôi, đừơng tàu, cũng là xác một ngừơi tự tử chết bằng cách tự đặt cổ ḿnh vào đường ray. Khi tôi tám tuổi, buổi sáng tôi đi tưới rau, tôi đă thấy những ngừơi chết đó, và điều đó làm cho tôi vô cùng khủng khiếp."
Và nhà văn Trần Mạnh Hảo cũng trong một cuộc phỏng vấn của kư giả Đinh Quang Anh Thái, khi nói lên lư do tại sao ông muốn từ bỏ chủ nghĩa Mác đă phát biểu:
"Tôi nhận ra cái điều này cũng lâu rồi, mà nhận từ từ, bởi v́ tôi đă đựơc chứng kiến cụôc cải cách ruộng đất ở ngoài miền Bắc mà gia đ́nh tôi là nạn nhân. Tôi thấy nó rất là khủng khiếp. Tôi không hiểu cái chủ nghĩa ǵ mà nó chỉ có một biện pháp duy nhất là trấn áp ngừơi ta, mang người ta ra đấu tố và bắn bỏ ngừơi ta, mà không có xét xử công minh, cũng không có bằng cớ ǵ cả. Cuộc cải cách ruộng đất là một cuộc diệt chủng như là Pon Pot và Yeng Sari (đă làm bên xứ chùa Tháp) mà thời đó tôi đă chứng kiến.
Gia đ́nh nhà tôi may mắn là ông nội tôi và các chú các cô, toàn bộ đă di cư vào Nam. Bố tôi là con trưởng nên phải ở lại để giữ đất, cho nên không di cư đựơc, phải gánh chịu cái tai hoạ của ông nội cũng như các chú, một ḿnh phải chịu trận, cho nên rất là khổ."
C̣n nhà văn Vũ Thư Hiên mới đây, khi nói chuyện về cuộc cải cách ruộng đất với đài Á châu tự do, đă nhớ lại lời bà cô của ông dặn ḍ như sau:
"Tôi có một bà cô ruột ấy, chồng bà cũng bị đấu, mà ông ấy là chủ nhiệm Việt Minh của một xă, mà lại có chân trong Liên Việt huyện, Liên Việt tức là Mặt Trận Tổ Quốc bây giờ. Ông ấy bị đấu, bị giam trong chuồng trâu chuồng ḅ, nói chung là khổ lắm, rồi ăn uống kém cỏi, đến lúc đựơc thả về nhà th́ ông ấy chết, chết tại nhà. Bà cô tôi chỉ nói, cháu ạ, ḿnh phải lựa bạn mà chơi. Cái bọn Cộng sản nó gian ác và bất nhân lắm đấy. Tôi nói, nhưng bố cháu là Cộng sản cơ mà! (Bà cô trả lời) Th́ bố cháu không hiểu, bố cháu mới đi với bọn ấy."
Vết thương chưa lành
Cuộc cải cách ruộng đất chấm dứt 50 năm trước đây quả nhiên vẫn c̣n là một vết thương chưa lành đối với quá nhiều con người dù có trực tiếp là chứng nhân hay không. Đáng tiếc là những sách báo viết về giai đoạn ấy quá ít, lại thường bị tịch thu ngay sau khi phát hành, và dù 50 năm đă qua đi, th́ cải cách ruộng đất vẫn c̣n là một đề tài cấm kỵ, trong khi những chứng nhân cứ già đi và chết đi dần.
Đó là lư do khiến ban Việt ngữ đài Á châu tự do chúng tôi quyết định thực hiện một loạt bài về cuộc cải cách ruộng đất để vẽ lại bức tranh thực xẩy ra của một thời mà không ai không xót xa khi nhớ lại.
Loạt bài sẽ bắt đầu với nhà nghiên cứu sử Trần Gia Phụng. Ông sẽ điểm lại tám đợt phát động quần chúng giảm tô và 5 đợt cải cách ruộng đất kéo dài suốt bẩy năm kể từ năm 1949. Sau đó, là lời kể lại của ông Nguyễn Minh Cần là người từng trực tiếp tham gia đoàn cải cách ruộng đất cũng như công tác sửa sai.
Xen kẽ sẽ là lời kể của nhà thơ Nguyễn Chí Thiện từng chứng kiến từ đầu đến cuối một phiên xử của toà án nhân dân, của ông Trần Anh Kim có ông nội và bố đều là nạn nhân của Cải cách ruộng đất, lời kể của nhà văn Vũ Thư Hiên khi ông có dịp qua những nơi đă diễn ra cuộc cách mạng được gọi là “long trời lở đất” ấy, của nhạc sĩ Trịnh Hưng là người bạn chí cốt của nhà thơ Hữu Loan, tác giả Màu tím hoa sim, vốn là người mà những biến chuyển của đời sống gắn liền với cuộc cải cách ruộng đất.
Trước khi bắt đầu vào loạt bài cải cách ruộng đất kể từ buổi phát thanh tới, ban Việt ngữ trân trọng cảm ơn các vị vừa nêu tên đă nhiệt thành cộng tác và giúp đỡ chúng tôi trong cố gắng lật lại bộ hồ sơ đầy oan khuất này.
(Mời xem tiếp phần 2)
Nguyễn An, phóng viên RFA
2008-02-07
https://www.rfa.org/vietnamese/SpecialTopic/landreform/LandReform50YearsAgo_NAn-20060515.html-02082008070715.htmlom/3mSR8D0.jpg[/img]
Mở đầu loạt bài về cuộc cải cách ruộng đất diễn ra tại miền Bắc Việt Nam 50 năm trước đây, chúng tôi xin gửi đến quư thính giả cuộc phỏng vấn của BTV Nguyễn An với nhà nghiên cứu sử Trần Gia Phụng về các giai đoạn của cuộc Cải Cách Ruộng đất bắt đầu từ năm 1949 và chấm dứt vào năm 1956. Ông Trần Gia Phụng hiện đang sinh sống tại Canada
H́nh b́a cuốn sách "Án tích Cộng Sản Việt Nam"
của nhà nghiên cứu sử Trần Gia Phụng.
File photo
CCRD-P2.mp3
00:00/00:00
Ông Trần Gia Phụng đă tốt nghiệp khoa sử địa đại học sư phạm Huế và cử nhân giáo khoa Sử đại học Văn khoa Huế năm 1965. Trong ṿng 10 năm trở lại đây, ông đă xuất bản 14 đầu sách nghiên cứu về Sử, trong đó liên quan đến chủ nghĩa Cộng sản tại Việt Nam có các cuốn, Án tích Cộng Sản Việt Nam xuất bản năm 2001 và Lột trần huyền thoại Hồ Chí Minh xuất bản năm 2003.
Nguyễn An: Trước hết, xin anh cho biết bối cảnh và mục đích của cuộc cải cách ruộng đất.
Trần Gia Phụng: Muốn nói đến bối cảnh và mục đích của cuộc cải cách ruộng đất th́ có lẽ chúng ta phải bắt đầu từ đầu. Tức là bắt đầu từ cuộc chiến tranh 46-54. Cuộc chiến tranh này có thể chia ra làm hai giai đoạn: từ 46-49 và từ 49-54.
Năm 1949 là năm cần phải chú ư, thưa anh, là v́ năm này có hai sự kiện quan trọng. Sự kiện thứ nhất là chính phủ Bảo Đại ra đời sau hiệp định Élysée năm 1949. Thứ hai là nước Cộng ḥa nhân dân Trung Hoa được thành lập vào 1/10/1949. Khi chính phủ Bảo Đại được thành lập, nhiều người rời bỏ chiến khu để về thành thị sinh sống theo chính phủ Bảo Đại.
Ngoài hậu quả chính trị, th́ việc trở về thành thị làm cho Việt Minh mất đi nguồn nhân lực, nhất là thiếu thanh thiếu niên để đưa vào bộ đội. C̣n về phía Trung Hoa, khi mà Đảng CS lên cầm quyền ở Trung Hoa thành lập nước Cộng Ḥa Nhân Dân Trung Hoa th́ Trung Hoa viện trợ cho Việt Minh vũ khí và vừa cả nhân sự nữa. Cho nên Việt Minh chuyển từ du kích chiến qua vận động chiến mở những trận đánh lớn chống Pháp. Thành ra, năm 1949 mà mốc giới quan trọng trong chiến tranh Việt Nam.
Ngoài ra, nếu tính từ năm 1946 chiến tranh đă xảy ra cho đến năm 1949 (chiến tranh đă xảy ra 3 năm) th́ dân chúng tản cư từ vùng này sang vùng khác, hoặc là bỏ vùng quê ra thành thị sinh sống nên có nhiều đất đai bỏ hoang, không canh tác. V́ vậy mà Việt Minh mở cuộc cải cách ruộng đất để giải quyết hai nhu cầu trên của họ.
Nguyễn An: Thưa, nhu cầu thứ nhất là thiếu người, và nhu cầu thứ hai là...
Trần Gia Phụng: Lương thực cho bộ đội.
Nguyễn An: Thế như vậy cuộc cải cách ruộng đất như anh vừa nói th́ có thể coi như bắt đầu từ năm 1949?
Trần Gia Phụng: Dạ vâng!
Nguyễn An: Và nó kéo dài đến năm 1956, như vậy nó qua bao nhiêu giai đoạn?
Trần Gia Phụng: Thưa anh, nó qua tất cả là 5 giai đoạn.
Nguyễn An: Thưa, là những giai đoạn nào?
Trần Gia Phụng: 5 giai đoạn này bắt đầu là nó được đánh dấu bằng sắc lệnh cải cách ruộng đất. Thứ nhất là từ năm 1949, năm này để khuyến khích nông dân ra sức cày bừa th́ nhà cầm quyền Việt Minh ra sắc lệnh để thành lập hội đồng giảm tô. Họ ấn định rằng các chủ đất phải giảm tối thiểu và đồng bộ tiền thuê đất (tô tức là tiền thuê đất) cho tá điền (tức là nông dân cày ruộng). Có nơi giảm đến 35% tiền thuê đất.
Sau đó, thông tư liên bộ của năm 1949 đưa ra nguyên tắc chủ yếu về phân chia tạm thời ruộng đất cho nông dân mà những ruộng đất này họ tịch thu được từ điền chủ của người Pháp, từ điền chủ là những người mà Việt Minh gọi là Việt gian, tức là những người mà Việt Minh kết tội thông Pháp hoặc là những người không cộng tác với Việt Minh.
Nguyễn An: Thưa, giai đoạn này kéo dài bao lâu ạ?
Trần Gia Phụng: Thưa, giai đoạn này cũng chỉ trong năm 1949 thôi! Bởi v́ trong năm 1950 đă thay đổi. Sắc lệnh ngày 12 tháng 2 năm 1950 tổng động viên toàn bộ nguồn nhân lực (tức là người), vật lực (gia súc và nông cụ) và tài lực (tức là tiền bạc) cho tổ quốc.
Trong năm 1950 này, xuất hiện cùng một lúc 2 sắc lệnh, cùng một ngày nữa. Sắc lệnh thứ nhất là xoá bỏ tất cả các hợp đồng vay nợ giữa tá điền và điền chủ kư kết trước năm 1945 và xoá bỏ các hợp đồng kư sau năm 1945 nếu con nợ đă trả đủ 100%
Nguyễn An: Như vậy, cả lăi lẫn vốn đă trả rồi mà bằng cái số vốn vay ban đầu th́ xoá luôn?
Trần Gia Phụng: Dạ, xoá luôn! Cùng sắc lệnh thứ hai đó là quốc hữu hoá tất cả những đất đai bỏ hoang trong 5 năm liên tục, th́ sẽ những đất đai này lấy và chia lại cho nông dân. Nhưng mà ngang đây, tức là năm 1950 th́ nó có những sự kiện quan trọng mà cái quan trọng nhất là ông Hồ Chí Minh qua thăm Bắc Kinh tháng 1/1950 rồi qua thăm Mạc Tư Khoa.
Trong cuộc gặp gỡ tại Mạc Tư Khoa giữa ông Hồ và Stalin, th́ Stalin thúc bách ông Hồ thực hiện 2 việc: việc thứ nhất là ông Hồ phải tái công khai Đảng CS, và việc thứ hai là ông Hồ phải đẩy mạnh cuộc cải cách ruộng đất theo đường lối CS. Để chuẩn bị cho việc cải cách ruộng đất th́ ông Hồ mở phong trào chỉnh huấn theo đường lối của CS Trung Hoa
Nguyễn An: Và sau chuyến đi của ông Hồ th́ bắt đầu cho giai đoạn 3 chăng?
Trần Gia Phụng: Dạ vâng! Th́ sau đó chuẩn bị bắt đầu cho giai đoạn 3. Trước giai đoạn 3, ông Hồ đă cử phái đoàn sang Trung Họa để học khoá học về chủ nghĩa Mac-LeNin ở Bắc Kinh. Nhưng thật sự ra đó là học về phương thức cải cách ruộng đất theo đường lối của Trung Cộng. Và phái đoàn này trở về th́ được Đảng CS tổ chức gởi thí điểm tất cả các nơi ở Bắc và Bắc Trung Việt; c̣n ở trong Nam cũng có nhưng mà ở những miền sâu, c̣n những miền bán B́nh Nguyên là những miền đồng bằng gần với các tỉnh th́ ít thấy xuất hiện.
Nguyễn An: Thưa, như vậy th́ giai đoạn 3 kéo dài bao lâu và đặc điểm của nó là ǵ?
Trần Gia Phụng: Nó bắt đầu bằng sắc lệnh ngày 20 tháng 4 năm1953 đăng trên công báo của Việt Minh. Đặc điểm của nó là ngoài luật lệ thêm vào th́ luật mới là quyết định tịch thu tất cả tài sản của đế quốc Pháp, của Việt gian, của địa chủ ác ôn. Và nó có một đặc điểm nữa đó là giai đoạn 3 này bắt đầu thành lập uỷ ban Nông Nghiệp các cấp.
Ủy ban Nông Nghiệp trung ương do thủ tướng đứng đầu, và ở các thành phố đến cấp xă cũng có uỷ ban Nông Nghiêp Và bắt đầu thấy xuất hiện những cuộc đấu tố. Nhưng mà khi đó bắt đầu sửa soạn hội nghị Geneva, cho nên Việt Minh nhẹ tay để tránh làm xôn xao dư luận.
Thế c̣n qua giai đoạn 4 là nó bắt đầu quy định toà án nhân dân để xét xử những thành phần chống lại cuộc cải cách ruộng đất. Nhưng mà giai đoạn 4 mới tiến hành th́ xảy ra hiệp định Geneva. Tuy có toà án nhân dân nhưng chưa xảy ra vụ đấu tố rùng rợn như sau năm 1954.
Kỳ trước, chúng tôi đă gửi đến quư vị phần đầu cuộc phỏng vấn của biên tập viên Nguyễn An với nhà nghiên cứu sử Trần Gia Phụng về các giai đoạn của cuộc Cải Cách Ruộng đất bắt đầu từ năm 1949. Nay xin gửi đến quư vị phần thứ hai của cuộc phỏng vấn, nói về giai đoạn 5 và cũng là giai đoạn cuối đầy máu và nước mắt của cuộc cải cách ruộng đất.
H́nh ảnh một vụ đấu tố trong thời cải cách ruộng đất.
File photo
CCRD-P3.mp3
00:00/00:00
Ông Trần Gia Phụng hiện đang sinh sống tại Canada. Ông tốt nghiệp trường Đại học Sư phạm Huế khoa Sử địa và cử nhân giáo khoa Sử đại học Văn Khoa Huế năm 1965. Trong ṿng 10 năm trở lại đây, ông đă xuất bản 14 đầu sách nghiên cứu về Sử, trong đó liên quan đến chủ nghĩa Cộng sản tại Việt Nam có các cuốn, Án tích Cộng Sản Việt Nam xuất bản năm 2001 và Lột trần huyền thoại Hồ Chí Minh xuất bản năm 2003.
Trần Gia Phụng: Ngày 14 tháng 6 năm 1955, ông Hồ Chí Minh mới kư sắc luật về cải cách ruộng đất đợt 5, sắc luật ngày 14 tháng 6 năm 1955, tuy dựa trên căn bản của hai sắc lệnh năm 1953, nhưng mà họ c̣n có những hành động gắt gao hơn là thành lập cái ủy ban cải cách ruộng đất từ trung ương do Trường Chinh cầm đầu, rồi ở mỗi địa phương họ thành lập những đội cải cách ruộng đất, rồi họ thành lập ṭa án nhân dân, th́ cái giai đoạn này chính là thảm họa của nông dân Bắc Việt.
Ṭa án nhân dân là cái công cụ để thanh lọc hàng ngũ nông thôn, truy xét tận gốc rễ lư lịch của tất cả cái thành phần nông thôn, và đồng thời ṭa án nhân dân cũng là cái công cụ để tiêu diệt tất cả những thành phần lănh đạo xă hội cũ.
Nguyễn An: Tất cả những thảm kịch đó xảy ra là trong đợt 5, thưa anh tại sao cuộc cải cách ruộng đất lại dừng lại năm 1956? Có phải là v́ họ đă đạt dược mục đích không hay là bởi có quá nhiều lời kêu ca, có quá nhiều trường hợp oan ức cho nên họ phải dừng lại?
Trần Gia Phụng: Đây là một câu hỏi lư thú, lư thú là v́ cái chỗ này này: Đứng trên quyền lợi dân tộc, đứng trên lập trường của đại đa số quần chúng Việt Nam, nghĩa là đứng trên lập trường của một người Việt Nam th́ rơ ràng ai cũng thấy là CSVN sai lầm trong cải cách ruộng đất, nhưng đứng trên quyền lợi của đảng CSVN, của thiểu số chóp bu trong đảng, họ không sai lầm. Đứng về phương diện chuyên môn nông nghiệp, cuộc cải cách ruộng đất không thúc đẩy được nông nghiệp phát triển, không thăng tiến được đời sống nông dân mà c̣n làm tan nát nền nông nghiệp cổ truyền ở ngoài Bắc và đưa mọi người vào cảnh nghèo đói.
Tuy nhiên, đứng trên quan điểm của đảng CS th́ họ đă thành công trong cải cách ruộng đất. Hồ Chí Minh và đảng CS phải chấm dứt cái đợt cải cách ruộng đất năm 1956 v́ hai lẽ. Lẽ thứ nhất là vấn đề nội bộ Bắc Việt là cuộc cải cách ruộng đất đă đạt được những mục tiêu chính trị của họ. Cái mục tiêu chính trị của họ là ǵ?
Mục tiêu chính trị của họ, thứ nhất là xóa bỏ cái cái giới hào mục lănh đạo hạ tầng cơ sở ở nông thôn và thay vào đó là lớp lănh đạo mới là những đảng viên CS, cái mục tiêu chính trị nữa là họ chận đứng sự trà trộn của những điệp viên địch thủ trong dân chúng, họ xóa bỏ toàn bộ nền văn hóa cổ truyền nổi tiếng là bảo thủ từ bao nhiêu đời ở nông thôn, họ thay thế bằng cái chủ trương của CSVN theo chủ nghĩa Mác xít.
Ngoài ra, cái liều lượng khủng bố của CS đối với nông dân trong cuộc cải cách ruộng đất đợt 5 đủ để khuất phục nông dân, đủ để làm cho nông dân khiếp sợ, làm cho họ ăn không đủ no, mặc không đủ ấm, sống luôn luôn trong sự sợ hăi tột cùng và ghép họ vào trong khuôn phép CS, ổn định một cách kiên cố hạ tầng cơ sở xă hội nông thôn miền Bắc. Nhưng nếu làm quá đi, đẩy họ đến cùng th́ nông dân họ sẽ nổi dậy như vụ ở Quỳnh Lưu, Nghệ An tức là quê hương của ông Hồ Chí Minh năm 1956 và ông Hồ Chí Minh phải điều động cả một sư đoàn tới đó mới dẹp yên.
CSVN đă đạt được cái mục đích là tiêu diệt cũng như là xóa sạch những cái thành phần “phản động” ở nông thôn, đưa nông dân vào hợp tác xă do nhà nước quản lư, lấy lại cái đất đai mà lâu nay đă cấp cho nông dân hoàn toàn làm chủ cái phương tiện sản xuất nông nghiệp, quản lư cái kho lúa gạo trên toàn miền Bắc, áp đặt và củng cố vững vàng cái chính sách chỉ huy nông nghiệp, th́ ông Hồ Chí Minh và đảng của ông ta, đảng CS lúc đó có cái tên là đảng Lao Động ngưng cuộc cải cách ruộng đất để quay qua ổn định t́nh h́nh ở thành phố. Tôi nói như vậy đó là đứng trên phương diện nội bộ Bắc Việt.
Nguyễn An: : Anh vừa dùng chữ nội bộ Bắc Việt, như vậy th́ yếu tố thứ hai chắc phải là từ bên ngoài vào?
Trần Gia Phụng: Dạ vâng, thứ hai là trên b́nh diện quốc tế, cái này ḿnh phải chú ư, bởi v́ phải đặt cái t́nh h́nh Việt Nam trong toàn bộ cái t́nh h́nh CS và toàn bộ t́nh h́nh thế giới. Trên cái t́nh h́nh quốc tế th́ lúc đó ở tại Nga, nhà độc tài Stalin chết năm 1953, th́ trong cuộc tranh giành quyền lực đấu đá với nhau, ông Khrushốp trồi lên và nắm được chính quyền, nắm được đảng CS và trong đại hội lần thứ 20 của đảng CS Liên Sô năm 1956 tại Moscow th́ Khrushốp đă đọc một bài diễn văn nảy lửa kể hết tội lỗi độc tài, tàn ác, tôn sùng cá nhân của Stalin, cái bài diễn văn này làm cho cả thế giới kinh ngạc và ông Khrushốp hứa hẹn sẽ mềm dẻo hơn, sẽ sống chung ḥa b́nh với các nước không đồng chế độ chính trị và ông hứa hẹn sẽ dân chủ hóa Liên Sô.
Sau khi vững vàng rồi, Khrushốp mới gởi đại diện đi các nước cộng sản, và riêng CSVN th́ ông Mikoyan đến Hà Nội vào tháng 4 năm 1956, ông giải thích chính sách mới của đại hội đảng 20 của Liên Sô và v́ vậy mà CSVN không thể đi ngược lại đường lối mới của Liên Sô, cho nên nhân cái cuộc tổng kết cải cách ruộng đất đợt 5 vào tháng 7 năm 1956, ông Hồ v́ những cái lư do trong nước và ngoài nước th́ ông Hồ cho ngưng cái cuộc cải cách ruộng đất và bắt đầu chương tŕnh sửa sai và ông đổ trách nhiệm cho những người thừa hành mà người gần ông nhất là ông Trường Chinh, nên ông cách chức ông Trường Chinh, cất chức nhưng sau rồi ông Trường Chinh cũng ra lại và rồi cất chức những nhân vật khác như là Hoàng Quốc Việt, Lê Văn Lương, Hồ Viết Thắng và các nhân vật này sau cũng được trọng dụng trở lại hết, rồi bồi thường thiệt hại và xét lại một cách tượng trưng cho vài trường hợp quá đáng mà thôi.
Đảng và Nhà nước đă chuẩn bị thế nào
cho cải cách ruộng đất?
Phần 4
Phần này xin gửi đến quư vị cuộc phỏng vấn với ông Nguyễn Minh Cần về sự chuẩn bị của Đảng Cộng sản và nhà nước Việt Nam trước khi bắt đầu cuộc Cải cách ruộng đất. Cuối giai đoạn chuẩn bị là thí điểm với vụ án bà Cát Thanh Long từng gây xôn xao dư luận một thời.
H́nh ảnh Cải cách ruộng đất và Ṭa án Nhân Dân của ĐCS Việt Nam.
File photo
CCRD-P4.mp3
00:00/00:00
Ông Nguyễn Minh Cần trong giai đoạn ấy là một cán bộ trung cấp. Ông từng là bí thư quận uỷ ngoại thành Hà nội trước khi ra công khai, trở thành phó chủ tịch uỷ ban hành chính Hà nội vào năm 1954. Ông thấu hiểu từng bước của cụôc cải cách ruộng đất và đă trực tiếp làm công tác sửa sai sau đó tại ngoại thành Hà nội. Hiện ông Cần sinh sống tại Matxcơva.
Mời quư thính giả theo dơi cuộc trao đổi giữa biên tập viên Nguyễn An và ông Nguyễn Minh Cần về những chuẩn bị mọi mặt của đảng Cộng Sản và nhà nước Việt Nam cho cuộc cải cách ruộng đất, khi đó đựơc gọi là một cuộc cách mạng long trời lở đất.
Nguyễn An: Kính chào ông Nguyễn Minh Cần, ông có thể cho biết là ông HCM và đảng CS đă chuẩn bị cho cuộc cải cách ruộng đất như thế nào?
Nguyễn Minh Cần: Trong năm 1951 và 1952 ông HCM đă cùng với Thường vụ trung ương đảng, bây giờ ta gọi là Bộ chính trị, lúc bấy giờ gọi là Thường vụ trung ương đảng, họ chuẩn bị về mọi mặt. Chuẩn bị quan trọng đầu tiên là chuẩn bị về mặt tư tưởng, làm cho cán bộ, đảng viên, quân đội thông suốt về tư tưởng.
V́ vậy họ đă tiến hành chỉnh huấn và chỉnh quân. Trong này có một điều đáng chú ư nhất, tức là người ta nói rằng trước đây người ta coi địa chủ là một thành phần ở trong nhân dân, mà bây giờ không phải như vậy rồi. Bây giờ địa chủ không phải là nhân dân, nhân dân chỉ là nhân dân và địa chủ tức là những người chống lại nhân dân - kẻ địch của nhân dân.
Điểm đó là điểm mà xoay chiều tư tưởng rất lớn ở trong cán bộ. Lúc bấy giờ cũng có nhiều cán bộ thắc mắc, đại thể tôi muốn nói một kinh nghiệm, khía cạnh như vậy để thấy rằng lúc đầu tư tưởng của cán bộ cũng không phải nhất trí trong vấn đề đánh địa chủ đâu, mà có những thắc mắc như vậy. Thế nhưng mà những cuộc chỉnh huấn có nhiệm vụ làm thế nào để dẹp hết tất cả những tư tưởng thắc mắc đó để tạo một sự nhất trí bắt buộc ở trong đảng, ở trong quân đội và ở trong các đoàn thể. Trong giới trí thức cũng có những cuộc chỉnh huấn.
V́ vậy họ đă tiến hành chỉnh huấn và chỉnh quân. Trong này có một điều đáng chú ư nhất, tức là người ta nói rằng trước đây người ta coi địa chủ là một thành phần ở trong nhân dân, mà bây giờ không phải như vậy rồi. Bây giờ địa chủ không phải là nhân dân, nhân dân chỉ là nhân dân và địa chủ tức là những người chống lại nhân dân - kẻ địch của nhân dân.
Việc thứ hai, chuẩn bị mặt tổ chức th́ tôi muốn nói rơ thêm là về mặt tổ chức lúc bấy giờ theo sự phân công giữa Mao Trạch Đông và ông HCM th́ Stalin có nói rằng Trung Quốc ở gần Việt Nam và đă từng có kinh nghiệm cải cách ruộng đất rồi, thế th́ Trung Quốc sẽ giúp cho Việt Nam làm việc đó.
V́ vậy cho nên Việt Nam mời các cố vấn sang. Tổng cố vấn lúc bấy giờ là Lă Quư Ba, ông ta đồng thời là đại sứ của Bắc Kinh, đại sứ mà lại đồng thời là tổng cố vấn. Tổng cố vấn về quân đội là Vi Quốc Hân, tổng vấn về cải cách ruộng đất là Triểu Hiểu Quang. Ông này là phó bí thư tỉnh ủy Quảng Tây, là tỉnh cũng đă làm cải cách ruộng đất.
Như vậy là trùm lên trên về mặt tổ chức là hệ thống cố vấn. Đồng thời về mặt tổ chức th́ thành lập cái gọi là Ủy ban cải cách ruộng đất trung ương, dưới trung ương có các đoàn cải cách ruộng đất. Mỗi đoàn cải cách ruộng đất th́ có một đoàn ủy lănh đạo. Dưới các đoàn là các đội cải cách ruộng đất.
Nguyễn An: Xin ông nói rơ thêm về đội cải cách ruộng đất, là những người trực tiếp thực hiện và dân chúng c̣n mô tả là có quyền hành hơn cả Trời. Nhất đội nh́ Trời kia mà.
Nguyễn Minh Cần: Mỗi đội cải cách ruộng đất, theo xă to hay nhỏ gồm khoảng 30 hoặc 40 người. Phần nhiều là những người ở các địa phương khác, tức là họ giữ một nguyên tắc là không để cho người địa phương nơi nào phải đi làm cải cách ruộng đất ở nơi ấy. V́ họ sợ như vậy sẽ tạo điều kiện bao che cho tổ chức cũ, bao che cho địa chủ quen biết v.v... Đấy là một nguyên tắc.
Như vậy là cả một đạo quân để đi làm cải cách ruộng đất. Bây giờ để chuẩn bị một bước thứ ba nữa tức là chuẩn bị mặt chính sách. Năm 1952, Bộ chính trị tổ chức làm thí điểm cải cách ruộng đất ở 6 xă thuộc huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên, là một t́nh căn cứ của Việt Minh thời kỳ bấy giờ.
Trong lần thí nghiệm này có một sự kiện động trời, tức là ṭa án cải cách ruộng đất tử h́nh bà Nguyễn Thị Năm (c̣n có tên gọi khác là bà Cát Thanh Long).
Nguyễn An: Thưa ông, vụ án này nổi tiếng lắm, ông vui ḷng kể thêm một số chi tiết về vụ án này.
Nguyễn Minh Cần: Bà là một người mà thời kỳ trước cách mạng đă từng che giấu, nuôi ăn, giúp đỡ các ông lớn nhất của đảng CS lúc bấy giờ là ông Trường Chinh, ông Hoàng Quốc Việt, ông Lê Đức Thọ, ông Phạm Văn Đồng, ông Lê Thanh Nghị và ông Lê Giảng.
C̣n trong thời kỳ "Tuần lễ vàng", là sau khi đă có chính phủ Việt Nam DCCH rồi th́ gia đ́nh bà đă dâng nộp100 lạng vàng cho chính quyền mới. Bà lại hoạt động trong hội phụ nữ, lại có con trai làm trung đoàn trưởng. Thế mà bà lại bị quy là địa chủ, cường hào gian ác và bị đoàn cải cách ruộng đất xử án tử h́nh.
Ủy ban cải cách ruộng đất trung ương do Trường Chinh cầm đầu đă duyệt và thường vụ trung ương, tức là bộ chính trị cũng đă chuẩn y và tất nhiên cả ông Hồ Chí Minh lúc bấy giờ cũng biết sự kiện đó chớ không phải không. Nhưng họ lại lạnh lùng chuẩn y một án tử h́nh như vậy.
Phát súng đầu tiên của cải cách ruộng đất nổ vào đầu một người phụ nữ yêu nước, đă từng giúp đỡ cho những người CS! Phát súng đó đă nói rằng nó nói lên nhiều về tâm địa của những lănh tụ CS, nó báo hiệu trước một tai họa khôn lường cho toàn dân ở miền Bắc lúc bấy giờ.
Nguyễn An: Xin được hỏi thêm ông về vụ xử tử bà Cát Thanh Long. Về sau mỗi khi ṭa án tuyên án tử h́nh th́ án được thi hành liền. Thế tại sao án tử h́nh của bà Cát Thanh Long lại c̣n phải đưa lên trên để xin ư kiến.
Nguyễn Minh Cần: V́ đây là thí điểm đầu tiên, vừa làm vừa rút kinh nghiệm cho nên có sự thận trọng. Về sau này th́ lại khác, tức là quyết định của ṭa án là bắn luôn.
Từ ngày mùng 1 đến ngày mùng 4/12/1953 th́ kỳ họp thứ 3 của quốc hội khóa I, tại đó chủ tịch HCM đọc báo cáo "t́nh h́nh trước mắt và nhiệm vụ cải cách ruộng đất". Đến ngày 4/12 th́ quốc hội nhất trí thông qua luật cải cách ruộng đất và chủ tịch HCM đă kư sắc lệnh ban hành luật. Từ đó bắt đầu các đợt cải cách ruộng đất.
Lúc đầu, mỗi đợt cải cách ruộng đất th́ ở một vùng, số lượng xă ít hơn, nhưng dần dần th́ mở rộng ra. Đến năm 1956, tức là đợt 5 là đợt cuối cùng, diễn ra ở hầu hết các đồng bằng Bắc bộ và các vùng trước đây bị Pháp chiếm đóng.
Quư thính giả vừa nghe phần đầu cuộc trao đổi giữa biên tập viên Nguyễn An của ban Việt ngữ và ông Nguyễn Minh Cần về những chuẩn bị của đảng Cộng sản và nhà nước Việt Nam cho cụôc cải cách ruộng đất diễn ra tại miền Bắc Việt Nam 50 năm trước đây.
(Mời xem tiếp phần 5)
Nguyễn An, phóng viên RFA
2008-02-07
The Following User Says Thank You to florida80 For This Useful Post:
Phần trước ông Nguyễn Minh Cần đă nói là trong cuộc cải cách ruộng đất th́ cả một đạo quân được chuẩn bị thật là kỹ lưỡng để ra trận. Mà mũi xung kích xuống từng xă là đội cải cách ruộng đất. Ở phần này ông tiếp tục cho biết đội cải cách ruộng đất đó hoạt động như thế nào?
Ông Nguyễn Minh Cần.
File photo
CCRD-P5.mp3
00:00/00:00
Nguyễn An: Thưa ông Nguyễn Minh Cần, kỳ trước ông có nói là trong cuộc cải cách ruộng đất th́ cả một đạo quân được chuẩn bị thật là kỹ lưỡng để ra trận. Mà mũi xung kích xuống từng xă là đội cải cách ruộng đất. Vậy th́ đội cải cách ruộng đất đó hoạt động như thế nào?
Nguyễn Minh Cần: Tôi xin giới thiệu chương tŕnh của một đợt cải cách ruộng đất ở một xă để bạn nghe đài hiểu được là v́ bây giờ đă lâu, nhiều người không biết quá tŕnh làm như thế nào. Tức là khi đội xuống xă, việc đó rất là bí mật - coi như đợt đột kích ở trên đưa xuống.
Khi đội cải cách xuống xă rồi th́ việc đầu tiên là người ta hạn chế việc đi ra đi vào. Người ta sợ việc phân tán tài sản của địa chủ. Người ta đ́nh chỉ công việc của các ủy ban lănh đạo, người trưởng công an cho đến người chỉ huy du kích v.v... Lúc bấy giờ toàn bộ công việc do đội nắm.
Đội sẽ xây dựng nhóm người gọi là "bần cố nông" cốt cán theo cách thức mà nhà văn Vũ Thư Hiên kể lại như sau:
"Có anh đội, anh đội về đấy là ở trong nhà nông dân là 3 cùng: ăn cùng, ở cùng, lao động cùng. Thăm nghèo hỏi khổ, tức là hỏi xem hồi xưa sống như thế nào, địa chủ nó bóc lột ra sao. Xong rồi "bắt rễ", tức là anh này tin tưởng được th́ bắt anh này làm rễ.
Từ anh bắt rễ th́ hỏi ngày xưa khổ như anh th́ có ai, cũng làm tá điền như anh th́ có những ai, anh biết ai khổ nhất. T́m một anh A, chị B nào nữa th́ gọi là "xâu chuỗi". Những từ lúc bấy giờ mà tôi c̣n nhớ là nó như vậy."
Nguyễn Minh Cần: Tất cả những lời tố khổ của những người cốt cán đó th́ đều được ghi chép lên hồ sơ, nh́n vào để phân biệt được địa chủ, phân biệt được phản động, phân biệt được nhân dân.
Rồi cũng qua lời tố khổ đó, để hiểu được và phân định thành phần ai là công nông, ai là bần cố nông. Khi đă xác định được lên hồ sơ ai là địa chủ rồi th́ việc đầu tiên là phải bao vây gia đ́nh đó, không cho đi ra khỏi nhà. Tiếp tục ngay lập tức là truy tài sản.
Tôi xin giới thiệu chương tŕnh của một đợt cải cách ruộng đất ở một xă để bạn nghe đài hiểu được là v́ bây giờ đă lâu, nhiều người không biết quá tŕnh làm như thế nào. Tức là khi đội xuống xă, việc đó rất là bí mật - coi như đợt đột kích ở trên đưa xuống.
V́ vấn đề này là vấn đề mà theo mục đích cải cách là để sau này c̣n có của để chia cho bần cố nông. Của nổi th́ rơ rồi, nhưng của ch́m là vàng bạc, tiền th́ rất khó cho nên phải truy tài sản. Nhưng nói thực ra anh em họ vẫn gọi là "truy của" hay "tra của". Truy ngày, truy đêm liên tục. Tôi c̣n nhớ khi tôi đi cải cách ruộng đất ở Thái B́nh th́ có nghe một câu than như thế này, đến bây giờ tôi vẫn c̣n nhớ:
"Truy đêm rồi lại truy ngày
Tra lui tra tới của mày để đâu
Sân vườn, chuồng lợn, bờ ao
Đào tung, xới hết chẳng sao: có vàng
Trời ơi, oan thật là oan
Thân con quá khổ biết làm sao đây"
C̣n việc lập hồ sơ các loại địa chủ, cường hào v.v... th́ chủ yếu dựa vào lời tố của bần cố nông. Nhưng có một điều có thể nói là người ta đánh vào ḷng tham lam, vào ḷng hận thù. Có khi bà con lúc đầu họ không muốn tố, nhưng nếu mà không tố th́ tức là dường như ḿnh có liên quan đến địa chủ, ḿnh chưa có thái độ dứt khoát.
Và người ta nói rằng ai tố nhiều th́ sau này bả thực, tức là chia tiền, chia ruộng đất, chia tài sản v.v... th́ sẽ được nhiều. Cho nên, nói thật đánh vào ḷng tham, đánh vào ḷng hận thù, cho nên cũng nhiều người tố rất bừa băi. Ở nông thôn lúc bấy giờ gọi là "tố điêu" hoặc "tố đại hội", "tố bừa".
Nhưng khốn nỗi, tất cả những lời tố đó đều coi như những bằng chứng để kết tội người địa chủ, hoặc người đối tượng mà ḿnh coi là phản động hay đảng phái v.v... Cho nên sau khi lên hồ sơ rồi, tức là đưa lên đoàn cải cách ruộng đất, tức là đoàn duyệt xong và chuẩn bị cho việc đấy và xử án.
Nguyễn An: Vậy là coi như hồ sơ xử án đă xong rồi, thế bây giờ chính phiên xử của ṭa án nhân dân th́ diễn ra như thế nào?
Nguyễn Minh Cần: Tổ chức ṭa án là tổ chức cuộc đấu. Trước đó bao nhiêu ngày phải chuẩn bị, người ta làm như là một diễn tập cho một vở kịch, tức là mỗi người nông dân lên tố như thế nào, rồi gợi ư cho họ chỉ mặt như thế nào, tức là xỉa vào mặt của địa chủ, bắt qú xuống như thế nào... v.v... tất cả những cái đó được đạo diễn trước một cách rất cẩn thận.
Nguyễn An: Có vẻ họ tập dượt trước tất cả mọi thứ, cả ai nói ǵ, phản ứng ra sao, hô khẩu hiệu như thế nào?
Nguyễn Minh Cần: Đúng rồi, khi nào địa chủ nói cái ǵ mà có thể gây ra điều tự bênh vực hoặc ǵ đấy, th́ để lấn áp th́ lúc bấy giờ phải hô khẩu hiệu như thế nào v.v... Có cả một kế hoạch, diễn tập như diễn một vở tuồng.
Như vậy đấu, có khi đấu 2-3 ngày tùy theo "t́nh trạng nghiêm trọng" của địa chủ hay số người v.v... Sau khi kết án th́ hành quyết ngay ở trước mặt. Đấy là đợt sau này nó mới vậy.
Nguyễn An: Dường như là vào lúc bấy giờ các đoàn cố vấn của Trung Quốc nói rằng phải làm sao để có tỷ lệ 5% trên tổng số dân là địa chủ. Điều đó có không và họ đă thực hiện như thế nào?
Nguyễn Minh Cần: Cái đó chính là một cái khó khăn nhất của các đội, như vậy là cái này không chỉ là cố vấn đưa ra mà phải nói rằng ngay cả ông Trường Chinh cũng nói như vậy trong hội nghị giải thích cho cán bộ về cải cách ruộng đất. Sự thật ra tỷ lệ này, một sự chủ quan rất trầm trọng về tỷ lệ như vậy. Cho nên có t́nh trạng là ép các đội phải nông lên, gọi là "kích thành phần".
Chính cái đó đă gây ra một thảm họa cho dân chúng trong cải cách ruộng đất. Có nhiều khi v́ bí quá, cho nên các đội, và đoàn cũng nói "thà sai hơn sót", đấy là chữ mà người ta thường nói, hoặc là "oan một tí, nhưng không để lọt lưới". Đấy là những câu nói cửa mồm của các đoàn và các đội. Nhưng sự thật ra "oan một tí" lại trở thành oan một trăm tí, một ngh́n tí...
Kỳ này, xin gửi đến quư vị lời kể của nhà thơ Nguyễn Chí Thiện, từng tận mắt chứng kiến một phiên xử của toà án nhân dân tại ngoại thành Hà Nội.
Một buổi đấu tố
File photo
09102014-ccrd-06-na.mp3
00:00/00:00
Ông Nguyễn Chí Thiện: Hồi làm cải cách ruộng đất ở Thái Ḥa ấp, ở đấy có một ông địa chủ, tôi c̣n nhớ tên là ông Bảy Dần. Ông ta là một người cũng có ruộng đất nhưng không phải giàu lắm đâu anh ạ. Ông ta chỉ có vài chục mẫu ruộng thôi và ông ta c̣n lại là một ông đồ dạy học nữa.
Chính tôi có đi xem buổi đấu tố cuối cùng đó, nó tổ chức đông người đi lắm, Hà Nội kéo nhau đi rất đông. Tôi đến nơi, lúc bấy giờ tôi cũng len lên được hàng đầu để mà xem. Ông Bảy Dần cũng mặc áo the, cũng ăn mặc tử tế lắm, đội khăn hẳn hoi. Ông ta thế là bị trói vào cột - bị trói vào cột.
Nguyễn An: Tức là đem ra trước ṭa án nhân dân phải không ạ?
Ông Nguyễn Chí Thiện: Gọi là ṭa án nhân dân. Trước hết ông ta bị trói vào cột và đàng sau cột độ mươi thước thôi th́ có một cái hố đào sẵn. Người ta nói là đào cả hàng tuần trước rồi. Buổi đấu tố hôm đó nó diễn ra cả ngày, từ sáng đến tận khoảng 5, 6 giờ chiều mới kết thúc.
Nguyễn An: Xử th́ cứ xử thôi nhưng kết quả th́ đă biết trước rồi phải không ạ?
Ông Nguyễn Chí Thiện: Phải biết trước, chứ c̣n làm sao mà sống nổi. Lên đấu tố th́ đủ các người lên đấu tố. Sự thật họ đấu tố, tôi phải vô tư mà nói, phải nói thật anh ạ, th́ đa phần là phụ nữ. Họ lên đấu tố khiếp lắm, chớ không phải bị cưỡng bức, nghĩa là họ hăng say họ đấu tố.
Trong số hàng mấy chục người lên đấu tố th́ cũng có vài ba người là miễn cưỡng. Những người miễn cưỡng th́ ḿnh biết ngay, chớ c̣n những người hăng hái đấu tố, chỉ trỏ vào mặt, cứ lồng lên như những con hổ cái th́ nhiều.
Nguyễn An: Theo ông nhận xét th́ tự họ làm chứ không phải họ bị ép buộc hay là ǵ cả?
Ông Nguyễn Chí Thiện: Họ bị kích động nhiều, bị kích động hơn là bị ép buộc anh ạ. Nhưng số người mà sau này họ hăng say lao theo th́ đông, chứ c̣n số người miễn cưỡng lên th́ ít thôi.
Nhưng phải nhớ một điều là từ đầu đă có một sự cưỡng bức rồi. Những người hăng say th́ không phải là tự họ lên đâu, mà họ không lên cũng không được. Qua quá tŕnh kể khổ rồi khơi sâu ḷng hận thù th́ nhiều người trở thành hận thù thật. Họ lên họ làm việc đó.
Chỉ riêng trong gia đ́nh thôi th́ là một sự miễn cưỡng rơ rệt anh ạ. Thí dụ như con dâu mà lên tố bố chẳng hạn, tố là ông ấy hiếp ḿnh thế nọ thế kia th́ ăn nói nó có vẻ gượng gạo, không có tinh thần hăng say như những người khác.
Có một điều đặc biệt là, ông ta đă ngoài 60 rồi, mà ông ta vẫn cứ phải xưng cháu hoặc xưng con với bất cứ một người nào lên đấu tố, dù người lên đấu tố chỉ đáng tuổi con ông thôi. Thậm chí tôi c̣n nhớ một cô con gái lên tố ông ta th́ ông ta cũng phải xưng con với người con gái đó - con gái ḿnh đẻ ra đấy ạ.
Bây giờ nói đến ṭa án nhân dân mà ngồi xử th́ toàn là nông dân thôi, toàn là nông dân họ sắp xếp lên ngồi thôi. Chị làm "chánh án", tôi c̣n nhớ chị ấy c̣n mù chữ nữa anh ạ, không biết viết a,b,c thế mà lại lên làm chánh án.
Sau một ngày đấu tố nhục nhă như thế rồi th́ họ bắt đầu họ tuyên án. Họ tuyên án với tất cả những tội ác mà địa chủ đă phạm phải, mà toàn bộ là bịa đặt thôi. Người ta tuyên án ông ấy tử h́nh.
Đặc biệt là trong quá tŕnh đấu tố th́ ông địa chủ này không có quyền căi mà chỉ có quyền bất cứ ai đấu tố thế nào đều chỉ có quyền "nhận tội" - nhận tội lỗi của ḿnh chớ không hề có một lời căi nào được phép cả.
Nguyễn An: Tức là ai nói ǵ th́ nói, phản ứng duy nhất mà ông được phép là cứ nhận thôi?
Ông Nguyễn Chí Thiện: Và phải nhận ngay lập tức. Họ đă diễn tập nhiều lần rồi anh ạ. Đấy không phải là lần đầu tiên mang ra, trước khi mang ra làm thật như vậy th́ đă có những cuộc diễn tập trước đó anh ạ. Diễn tập trong một số nhỏ người để cho ông này phải quen lối phục tùng như thế.
Buổi hôm đó, tôi c̣n nhớ là sau khi đấu tố xong th́ lập tức có 6 anh du kích. 6 anh du kích này đứng cách khoảng độ 2 mét... thế là bắn chết ông ta ngay. Sau khi bắn chết xong th́ chặt dây thừng - không phải là cởi nữa mà là chặt dây thừng, lấy con dao chặt dây thừng ra và lôi ông ta ra chỗ cái hố đó. Xin nhớ một điều, không có áo quan anh nhá. Thế là họ vất tụt xuống hố đó là lấp đất ngay lập tức thôi.
Lấp đất xong th́ đất ấy cũng không được đấp thành mộ mà đấp bằng như b́nh thường thôi chớ không đấp gồ lên như một khối u như là một mộ phần anh ạ. Đấy là điều mà tôi chứng kiến tận mắt.
Nhưng tôi muốn nói thêm, chính v́ chứng kiến đó cho nên sau này tôi vào tù, tôi nằm nghĩ lại. Để bàn về cải cách ruộng đất th́ tôi chỉ làm một bài thơ thôi - đây chính là vụ Bảy Dần:
Được nghe bà kể khổ
Con thấy đời con thực là đáng chết
Con đă đi bóc lột để nuôi bà
Con bây giờ không dám nhận là cha
Dù bà là do con đẻ ra
Con - thành phần địa chủ thối tha
Trước nhân dân, trước đảng, trước bà
Xin thành khẩn cúi đầu chịu tội
Đó là lời của cụ đồ ở ngoại thành Hà Nội
Giữa đấu trường giăng giối với con.
Tôi làm bài như vậy. Khi tôi đọc bài này cho anh Nguyễn Huy Thiệp nghe ở quán cơm của anh hồi tôi ra tù năm 91-92 th́ anh có nói một câu thế này: thôi, ông làm một bài thơ về cải cách ruộng đất như thế cũng đủ rồi.
Nhưng tôi nghĩ là nó không đủ đâu anh ạ. Nó c̣n rất nhiều chuyện mà chúng ta phải bàn đến.
Quư thính giả vừa nghe nhà thơ Nguyễn Chí Thiện tường thuật lại một phiên xử của toà án nhân dân mà bị cáo là một địa chủ trong cuộc cải cách ruộng đất. Kỳ tới, chúng tôi sẽ gửi đến quư thính giả lời kể của ông Trần Anh Kim, có ông nội, bác và bố đều là nạn nhân trực tiếp của cuộc cải cách ruộng đất. Mong quư thính giả đón nghe.
Ông Trần Anh Kim, hiện đang sống tại Thái B́nh, có ông nội, bác và bố là nạn nhân của cụôc cải cách ruộng đất, bị quy là quốc dân đảng và địa chủ, bị đem ra đấu tố và xử tội. Ông Kim sẽ kể lại câu chuyện đau thương này của gia đ́nh ông qua cuộc phỏng vấn do Việt Hùng thực hiện.
Diễn biến một cuộc đấu tố
File photo
09102014-ccrd-07-vh.mp3
00:00/00:00
Việt Hùng: Lập lại trang sử về cuộc cải cách ruộng đất, trường hợp gia đ́nh ông như thế nào, thưa ông?
Ông Trần Anh Kim: Ông nội tôi là người sớm giác ngộ cách mạng, cho nên khi được tư tưởng của ông HCM trao giồi vào tư tưởng của cụ th́ cụ giáo dục tất cả gia đ́nh hết ḷng v́ cách mạng. Về đào hầm bí mật, mà mới ngay gần đây thôi chúng tôi vừa đào một hố ga th́ trúng hầm bí mật đó, tôi định gọi ủy ban xác định là hầm bí mật nhà tôi đây.
Ông tôi ủng hộ, hưởng ứng "tuần lễ vàng" của Hồ chủ tịch phát động, cho nhà nước mượn 1075 vuông vải để may áo mùa đông binh sĩ để cho du kích mặc để đánh giặc.
Đấy là ông nội tôi. C̣n bố tôi mua 1000 công phiếu kháng chiến, ủng hộ 9 áo sợi. Bố tôi hoạt động cách mạng từ năm 21 tuổi, tức là từ năm 1942. Đến năm 1948 th́ bố tôi được kết nạp vào đảng CSVN. Đến cải cách ruộng đất, sau năm 1954 giải phóng, sau đó th́ giảm tô, đến cải cách ruộng đất th́ người ta quy cho ông tôi là địa chủ, và quy cho bố tôi là Quốc Dân Đảng.
Bố tôi là phó bí thư Quốc Dân Đảng và bác tôi là bí thư Quốc Dân Đảng. Bác tôi bị bắn luôn, ông ấy nhận th́ bị bắn luôn. C̣n bố tôi th́ kiên quyết không nhận. Không nhận th́ người ta tra tấn, người ta thắt hai dây thừng vào hai ngón chân cái rồi người ta kéo lên sàn nhà, bố tôi đau quá, kêu khóc, xin thả xuống. Kêu khóc to quá th́ người ta lấy rơm, lấy rạ nhét vào mồm.
Toàn bộ những cái bố tôi kể th́ tôi c̣n ghi được nguyên cuốn băng. Cứ làm như thế, hàng ngày làm như thế, làm để bắt nhận là QDĐ. Bố tôi không nhận QDĐ, bố tôi bảo rằng bố tôi chẳng biết QDĐ là ai cả, chỉ biết đảng viên đảng CS thôi. Thế người ta không quy được cho bố tôi QDĐ th́ người ta lại đưa bố tôi lên địa chủ luôn.
Địa chủ ngày đó là địa chủ "phân" anh ạ. Thí dụ mỗi một thôn là mấy địa chủ th́ cứ thế người ta đưa lên thôi. Cuối cùng th́ cũng bị tù không án, hai năm. Mà khốn nạn hơn thời tôi tù nhiều. Tức là tay th́ trói cánh khuỷu ra đàng sau, chân th́ cùm, quần áo th́ chẳng có mặc, cứ nằm như thế ở dưới sàn chuồng trâu thôi.
Lúc bấy giờ tôi c̣n nhỏ, khoảng 10 tuổi, tôi mang cơm cho bố tôi th́ khổ thế này: đầu tiên mang ra ngơ th́ ḿnh cũng chẳng biết ǵ cả, lúc bắt bố tôi th́ tôi biết nhưng bắt ông tôi th́ tôi không biết. Lúc bắt bố tôi th́ tôi chỉ biết khóc thôi. Tôi thấy tự nhiên người ta đến nhà ḿnh, 5 người đến, người ta dằn bố ḿnh ra người ta trói mang đi, nói thằng này là QDĐ, trói mang đi th́ ḿnh chỉ biết khóc thôi. Không biết làm ǵ cả.
Đến trưa mẹ tôi về, kể chuyện cho mẹ tôi nghe th́ mẹ tôi cũng lăn ra khóc luôn. Thế là hai mẹ con cùng khóc. Lúc bấy giờ mẹ chỉ động viên, thôi bây giờ con mang cơm cho bố con với cho ông thôi...
Ra ngơ th́ gặp đội, thế là nó quát ầm lên:
"Thằng này con nhà QDĐ, cháu địa chủ, tại sao mày gặp chúng tao mày không chào, mày không qú xuống".
Lúc bấy giờ biết đâu được, chỉ khóc thôi. Tôi khóc và bắt đầu quỳ xuống, nó bảo từ nay trở đi mày gặp chúng tao mày phải quỳ xuống, mày lạy các ông đội, xin phép các ông đội, xin phép các ông cốt cán để tôi mang cơm cho ông tôi, cho bố tôi, thế th́ chúng tao cho đi.
Thế th́ cuối cùng từ đấy th́ cứ quen như vậy. Cứ ra ngơ gặp người ta là phải quỳ xuống, xong lại xin phép các ông cốt cán để tôi mang cơm cho ông tôi, cho bố tôi. Gọi là cơm nhưng có cơm đâu, chủ yếu là khoai thôi.
Nắm cơm mang xuống th́ thế này. Người ta dùng ngay cái trét xúc cứt đấy ông ạ, xúc phân gà, nó xắn vào chén cơm. Tôi cũng chẳng biết ǵ cả, tôi chỉ biết người ta làm như vậy thôi. Nhưng ông tôi th́ rất hăng. Ông tôi bảo tại sao lại phải làm như vậy th́ nó bảo là phải kiểm tra xem bọn địa chủ nó có tiếp tế cho nhau không, nó có thông tin cho nhau không, chúng ta phải kiểm tra.
Có hôm th́ họ làm như vậy, có hôm th́ không có trét, nó rút ngay cái cọc ở chuồng lợn bên cạnh con trâu, thế th́ họ chọc vào cơm, chọc luôn vào khoai, bảo chúng tao phải kiểm tra. Năm đó th́ có ǵ đâu, có cái gáo dừa thôi mà. Cái gáo dừa treo hai cái dây lủng là lủng lẳng đem nước vô cho ông - nó đổ đi một nữa xong nó đái vào đấy. Tôi cũng chẳng biết ǵ, chỉ biết như thế thôi.
Nhưng ông tôi quát rầm lên th́ nó bảo rằng cho chúng mày uống để mà sáng mắt ra, cho chúng mày hết tư tưởng bóc lột, hết tư tưởng ức hiếp nhân dân. Nó cứ chửi ông tôi như thế - tôi cũng chỉ biết khóc, chẳng biết làm thế nào cả. Ḿnh chỉ mang đi cho ông, mang đến chỗ th́ lại về rồi.
Việt Hùng: Chúng tôi xin được chia sẻ những nỗi đau của gia đ́nh và lật lại một trang sử th́ chúng tôi cũng muốn đi t́m lại những sự thật. Thưa ông Trần Anh Kim, ông nói rằng ông cụ thân sinh ra ông cũng bị quy kết vào thành phần địa chủ trong vụ cải cách ruộng đất, ông nội cũng vậy, ông bác th́ bị bắn chết v́ nhận là QDĐ. Ông nói rằng cuốn băng mà ông cụ thân sinh kể lại...
Ông Trần Anh Kim: Tôi vẫn c̣n ạ. Mà kể lại cho đồng đội tôi nghe th́ anh em đồng đội nó ghi chớ thật ra mà nói nhà tôi cũng chẳng có máy ghi âm. Đồng đội nó nghe cũng phát khóc lên v́ chuyện ấy.
Việt Hùng: Ông nói là lúc đó ông mới có 10 tuổi. Lúc những cuộc đấu tố đó, ông c̣n nhớ là vào thời điểm nào?
Ông Trần Anh Kim: Chính xác ngày th́ tôi không nhớ, tôi phải về nhà tôi hỏi lại.
Việt Hùng: Vậy th́ ông nội ông và ông cụ thân sinh của ông tên là ǵ ạ?
Ông Trần Anh Kim: Ông nội tôi là ông Trần Ngọc Toản, c̣n bố đẻ tôi là Trần Ngọc Chất. Khi bố tôi và ông nội tôi ra th́ có một cái như thế này. Sau khi ra rồi th́ lúc bấy giờ là sửa sai, sửa sai th́...
Ông Trần Anh Kim
Việt Hùng: Như vậy là tù bao nhiêu năm?
Ông Trần Anh Kim: Hai năm.
Việt Hùng: Ông nói rằng hôm ông bác của ông bị bắn chết khi nhận là QDĐ...
Ông Trần Anh Kim: Ông bác tôi là đảng viên đảng CS, ông bác tôi nhát hơn bố tối, nên khi bị tra tấn nặng quá th́ ông nhận, nhận cái th́ nó bắn luôn.
Việt Hùng: Và chuyện đó xảy ra ở tại thôn nào...
Ông Trần Anh Kim: Xóm La Xuyên, xă Bố Tiến huyệnVũ Thư, tỉnh Thái B́nh.
Việt Hùng: Thế c̣n trường hợp ông cụ thân sinh của ông đưa ra để đấu tố, cũng như ông nói rằng buộc dây thừng vào hai ngón chân cái để kéo lên trần nhà là ở tại địa phương hay ở đâu ạ?
Ông Trần Anh Kim: Ở tại địa phương, tại chuồng trâu nhà ông Dụng ngay cùng xóm. Nhưng bố tôi vẫn cứ để trong ḷng thôi. Bạn bè đến động viên th́ bây giờ mới kể lại, kể lại th́ mới đem máy ghi âm ghi lại hết được cái đó.
Việt Hùng: Trước khi qua đời th́ ông cụ thân sinh của ông có kể lại cho những người đồng đội cũ th́ mọi người có ghi được cuốn băng ghi âm đó à. Thời gian đó là thời gian nào thưa ông?
Ông Trần Anh Kim: Có ạ. năm 1993.
Việt Hùng: Một tuổi thơ của ông đă bị hằn trong tâm tư, vào lúc mà ông nói khi ông lên 10 tuổi. Bây giờ nếu mỗi lần nhớ lại th́ cảm tưởng của ông như thế nào?
Ông Trần Anh Kim: Bố tôi với ông tôi, sau khi sửa sai th́ ra vẫn cứ động viên tôi là thôi con à bây giờ bác Hồ làm sai bác Hồ sửa rồi th́ bỏ qua tất cả đi, xong gia đ́nh nhà ta trở lại vị trí cũ thôi, vẫn tinh thần cách mạng thôi.
Thế th́ vào năm 1958, vào hợp tác xă th́ lại là gia đ́nh gương mẫu và vào hợp tác xă đầu tiên. C̣n được bao nhiêu của cải làm được lại góp vào hợp tác xă hết. Tôi lúc bấy giờ, năm 58, th́ lên 12 tuổi. Bắt đầu đi học cấp một rồi. Lao động hết ḿnh đấy ông ạ. Bởi v́ tôi vào thiếu niên, vừa làm đội trưởng đội thiếu niên, rồi sang làm chỉ huy liên đội. Chuyên môn đi kẻ khẩu hiệu, kẻ băng biển, hô khẩu hiệu. Có nghĩa là ḿnh biết làm công tác chính trị ngay từ nhỏ ông ạ. Lúc bấy giờ th́ quên hết những nỗi đau đi thôi, để phục vụ cho "cách mạng" thôi.
Việt Hùng: Thưa ông, ở tại tỉnh Thái B́nh, những gia đ́nh trong vụ cải cách ruộng đất theo ghi nhận th́ có nhiều không?
Ông Trần Anh Kim: Những người bị oan ức bây giờ kể lại th́ rất nhiều. Nếu bây giờ tôi đi lại tất cả những nhà đó th́ ai người ta cũng kể như thế. Như lúc đầu tôi nói là địa chủ "phân" mà. Giả sử một xóm tôi có 2, 3 địa chủ chẳng hạn, th́ cứ tỷ lệ th́ nhân lên.
Coi như là địa chủ phân, nghĩa là chưa được như thế là chưa đạt được tiêu chuẩn, nhân lên và cứ phân như thế thôi. Bây giờ cần nhân th́ có thôi, một thôn khoảng 3 địa chủ th́ một xă có bao nhiêu th́ nhân lên th́ nó thành ra ngay thôi.
Việt Hùng: Thưa ông, bây giờ vụ cải cách ruộng đất đă đi qua. Cá nhân ông, tuổi thơ của ông đă chứng kiến những cảnh như vậy và gia đ́nh ông là nạn nhân. bây giờ nh́n lại, mỗi lần nhắc đến lịch sử đau buồn này th́...
Ông Trần Anh Kim: Nghĩ đến lịch sử đau buồn này th́ tôi vẫn nói với bạn bè rằng gia đ́nh tôi 3 đời bị cộng sản đè nén, áp bức rồi, bị cướp trắng tay rồi, đời ông nội tôi, đời bố tôi, rồi đến đời tôi, cướp trắng tay như vậy rồi. Cho nên tôi vẫn nói với anh em, bạn bè rằng tao không căm thù chế độ này th́ thôi chớ chế độ này lấy quyền ǵ để căm thù tao.
Thế c̣n đời tôi, tôi nói là đời tôi từ nhỏ đến giờ tôi luôn luôn giữ trong sạch, và chính v́ giữ trong sạch cho nên tôi mới dám vạch trần những thối tha, những bẩn thỉu. Bây giờ tôi gọi là cái thác lọan của cái chế độ này.
Quư thính giả vừa nghe Việt Hùng trao đổi với ông Trần Anh Kim hiện đang ở Thái b́nh về tấn thảm kịch mà gia đ́nh ông là nạn nhân trong cuộc cải cách ruông đất 50 năm trước tại miền Bắc Việt Nam. Kỳ tới, chúng tôi sẽ gửi đến quư thính giả câu chuyện của một nạn nhân khác: ông Nguyễn Văn Thủ, lúc đó ở Hưng Yên. Mong quư thính giả đón nghe.
Câu chuyện của ông Nguyễn Văn Thủ
và nhà thơ Hữu Loan
Phần 8:
Một gia đ́nh nạn nhân khác là ông Nguyễn Văn Thủ, quê ở tỉnh Hưng Yên, năm nay 72 tuổi, hiện nay đang sống ở Hà Nội. Ông Thủ kể lại với Phương Anh về những tại hoạ bất ngờ đổ xuống gia đ́nh ông hồi cải cách ruộng đất. Trong phần sau, nhạc sĩ Trịnh Hưng, người bạn thân của nhà thơ Hữu Loan, tác giả bài thơ "Màu Tím Hoa Sim" sẽ kể về chính hoàn cảnh của nhà thơ Hữu Loan
Nhà thơ Hữu Loan và nhạc sĩ Trịnh Hưng chụp năm 2005.
H́nh của nhạc sĩ Trịnh Hưng
09102014-ccrd-08-pa.mp3
00:00/00:00
Ông Nguyễn Văn Thủ: Dân trí th́ thấp, đời sống th́ đói…Lúc ấy, miền Bắc được “giải phóng”, c̣n miền Nam th́…, chia làm hai chế độ. Ngoài này, thực hiện chính sách giảm tô cải cách để có ruộng cho người nông dân cầy.
Đường lối đưa ra là đánh đổ địa chủ, cải tạo tư sản, tư bản…để lấy đất chia cho nhân dân, cho những người nghèo. Cho nên, có những người bị thiệt tḥi. Lúc ấy, lộn xộn, chẳng ai giữ đạo làm người, con tố bố, vợ tố chồng…mất cả đạo đức con người.
Phương Anh: Thưa ông, xin ông cho biết chuyện ǵ đă xảy ra cho gia đ́nh ông?
Ông Nguyễn Văn Thủ: Gia đ́nh tôi, cụ (ông nội) công tác rất tốt, đến lúc ấy tự nhiên qui cho cụ tôi là thành phần đối kháng, bắt cụ đi đấu tố, gia sản bị tịch thu hết. Tôi bị coi là con nhà địa chủ, khổ lắm, đi ra ngoài đường là phải chào ông bà nông dân. Dù nó là con là cháu ḿnh, cũng phải gọi nó là “Ông” là “Bà”.. của cải mất hết, chả c̣n ǵ cả.
Tôi là con nhà địa chủ, bị trong cảnh xem từng người tố bố ḿnh, toàn bịa chuyện. Lúc ấy dân ngu dốt lắm, chả hiểu ǵ cả, cứ nói bưà, nói theo kiểu “mớm” lời, toàn là bịa ra, chúng (đội cải cách) bảo thế nào th́ người nông dân nói thế. Lúc đó, tŕnh độ của chúng có ra cái ǵ đâu.
Phương Anh: Thưa ông, biết là năm nay tuổi đă cao, nhưng ông có c̣n nhớ được cảnh đấu tố những người bị qui là địa chủ không?
Ông Nguyễn Văn Thủ: Ôi..Tôi c̣n nhớ như thế này, tôi chưa bao giờ thấy lịch sử con người lại ngược đời như thế, đến nỗi phải nói là thời đại trâu ḅ đi “bí tất”, cóc nhái nhẩy lên làm người, mơ săi ngày xưa nhẩy lên làm chánh án, làm thẩm phán. Thậm chí ngồi trên toà đấu bố ḿnh. Tả lại th́ nhiều lắm, khí thế của nhân dân nó vùng lên, đánh đổ địa chủ mà!
Ông bà nông dân họp riêng với nhau, người ta họp thế nào đó, xong rồi “đùng” một cái, nhà ḿnh bị qui là đối kháng luôn, mặc dù nhà là một thành phần rất tốt, có công với cách mạng, thế mà “đùng” một cái, ngược lại hết! Nó đến nó tịch thu, nó đuổi ḿnh ra khỏi nhà. Trong người mặc quần áo thế nào th́ đi ra thế đấy.
Tôi đi học về, cắp cái cặp, là chỉ có thế… thế là hết, và mấy mẹ con dắt nhau ra ngồi một chỗ, nh́n ông bà nông dân chia của. Sau đó, ông bà nông dân tập hợp ra, ngồi đông lắm, cảnh đấu tố đông lắm, các “vị” th́ ngồi trên toà, làm cái toà trên cao đàng hoàng, kê ở ngoài đ́nh, cánh đồng, như sân khấu vậy, rồi bắt nông dân lên đấu tố, địa chủ phải cúi mặt xuống, họ trói, cùm kẹp, thậm chí c̣n tra tấn…
Phương Anh: Thưa ông, được biết người đấu tố ông bà nội và bố ông lại chính là bà xui gia và cũng là người láng giềng, từng được ông cụ, tức ông nội của ông giúp đỡ trong nhiều năm. Vậy, ông c̣n nhớ bà ấy đă làm những ǵ khi đó? Và kết quả cuộc đấu tố lúc bấy giờ ra sao?
Ông Nguyễn Văn Thủ: Bà ấy lên, lật ngửa mặt cụ ra, rồi chỉ vào tận mặt và nói: con Ly, tên bà cụ là Ly, vợ chồng mày ép buộc tao, phải gả con gái cho con mày…rồi bà ấy khóc hu hu lên…rồi xin đội cải cách cho đem con gái về… rồi bà ấy bảo là mày dụ dỗ con tao đi Nam để cho bố mẹ lià con…
Lúc ấy, tự nhiên nó như ma quỉ cám dỗ, người ta nh́n thấy nhà tôi, người ta như muốn ăn thịt luôn, họ muốn làm ǵ th́ làm. Lúc ấy, người nào càng hăng hái, càng tốt, càng đấu tố, càng đánh đập, th́ càng tốt. Có những người bị tử h́nh, ông cụ tôi bị kết án tử h́nh, bắn chết ngay, lôi ra bắn chết ngay, bắn ngay trước mặt mọi người, con cháu…
Đấu tố bố ḿnh, bắt phải ra nh́n…C̣n những người khác bị tra tấn, bị chết th́ cho là họ tự tử, bắn th́ rơ ràng rồi, mấy trường hợp…Cuối cùng th́ sửa sai, biết là sai lầm, rồi xin lỗi, thế thôi !
Phương Anh: Sau khi bị đấu tố, cuộc sống của gia đ́nh ông như thế nào?
Ông Nguyễn Văn Thủ: Sau đó th́ ṃ cua bắt ốc mà nuôi nhau, nhà không có, phải đi ở nhờ, nằm đất, không có cái chiếu để nằm. Ông bà nông dân phải tránh xa ḿnh. Ông bà nông dân nào có thương ḿnh đi chăng nữa th́ phải để trong ḷng, nếu không th́ đội nó qui cho, cũng chết luôn!
Đi ra ngoài th́ phải chào ông bà nông dân, xưng “con”, chả muốn đi đâu cả, nhưng v́ cuộc sống, nên lúc ấy, cũng phải đi ra ngoài đồng để kiếm rau, con cua, con cá…mẹ con bắt ốc nuôi nhau, vẫn phải cúi mặt xuống để mà tránh né, cho qua ngày, biết làm thế nào được…Giai đoạn lịch sử nó là thế đấy!
Trường hợp của vợ nhà thơ Hữu Loan
Phu nhân nhà thơ Hữu Loan,
một nạn nhân trực tiếp của cuộc cải cách ruộng đất.
H́nh của nhạc sĩ Trịnh Hưng.
Vừa rồi là cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Thủ, hiện đang ở Hà Nội, một nạn nhân trong cuộc cải cách ruộng đất. Một trường hợp khác mà nạn nhân chính là vợ của nhà thơ Hữu Loan, tác giả bài thơ nổi tiếng suốt mấy chục năm qua, Mầu Tím Hoa Sim.
Chúng tôi không thể liên lạc với nhà thơ Hữu Loan được v́ gia đ́nh ông hiện đang ở một xă nhỏ thuộc tỉnh Thanh hoá, không có điện thoại. Tuy nhiên, được biết nhạc sĩ Trịnh Hưng hiện đang ở Pháp, là người bạn thân của nhà thơ và mới đây có về thăm nhà thơ, chúng tôi liên lạc và được ông kể lại:
“Ông ấy kể tôi nghe là: Lúc ấy, ông ấy là Trưởng ban Tuyên Huấn của đoàn 304, do tướng Nguyễn Sơn phụ trách, quân đội th́ đói khổ lắm, chỉ có ăn khoai, ăn sắn, không có gạo mà ăn…Ông địa chủ đó th́ giầu, tháng nào cũng đem gạo đến, để nuôi quân cho…Chính tướng Nguyễn Sơn tháng nào cũng làm lễ vinh danh cho ông ta, ban thưởng huân chương.
Năm 1953, bị đấu tố, lan đến Thanh Hoá, ông bà địa chủ ấy bị giết chết. Nhà th́ chỉ có một cô con gái thôi. Nó cấm tất cả mọi người, con trai, hay con gái, không được kết hôn với con nhà địa chủ, không được nuôi con nhà địa chủ.
Ông ấy (nhà thơ Hữu Loan) thấy thế bực quá, mới bỏ về làng, đi qua làng ấy, ông ghé vào thăm, ông biết rằng ông bà cụ bị giết chết rồi, cô con gái không ai nuôi cả, cô ấy phải đi mót sắn, mót khoai ở ngoài đồng, ăn sống, để sống thôi, quần áo rách rưới, bẩn thỉu lắm, ngủ ở đường, ở đ́nh làng, ông thấy thế, thương hại và đem về nhà nuôi…và bây giờ là vợ ông ấy!”
Trong hai buổi phát thanh vừa qua, quư thính giả đă nghe chuyện của những nạn nhân trực tiếp trong cuộc cải cách ruộng đất diễn ra 50 năm trước đây ở miền Bắc Việt Nam. Không thể biết chính xác số nạn nhân của cuộc cách mạng được gọi là “long trời lở đất” này là bao nhiêu v́ nhiều người đă chết, nhiều người không muốn nói ra, và nhiều người không dám nói ra.
Tuy nhiên, qua các lời kể, quư thính giả cũng có thể h́nh dung được những đau khổ tận cùng mà những người dân lúc đó phải chịu đựng, do chính những người cùng làng cùng xóm với ḿnh gây ra theo chỉ đạo của các đội cải cách ruộng đất.
Kỳ tới, chúng tôi sẽ nói về đợt sửa sai được phát động sau khi trung ương đảng thừa nhận sai lầm. Mong quư thính giả đón nghe.
Trong 8 chương tŕnh vừa qua, quư vị đă nghe những chuyện liên quan đến cuộc cải cách ruộng đất diễn ra tại miền Bắc Việt Nam 50 năm trước. Cuộc cách mạng được gọi là long trời lở đất ấy chấm dứt vào mùa thu năm 1956. Đảng cộng sản và nhà nước và nhà nước công khai nhận sai lầm và tiến hành sửa sai.
Ṭa án nhân dân tại một buổi đấu tố
File photo
09102014-ccrd-09.mp3
00:00/00:00
Từ tháng bẩy năm 1956, đă có nhiều hội nghị của bộ chính trị, ban bí thư và ban chấp hành bàn về những sai lầm trong cải cách ruộng đất và sửa sai. Cao điểm là hội nghị trung ương 10 vào tháng chín. Đó là hội nghị họp dài ngày nhất cho đến lúc bấy giờ, họp làm hai lần cho đến tháng 11 mới xong.
Trong cuốn hồi kư “Giọt nứơc trong biển cả”, ông Hoàng Văn Hoan nguyên phó chủ tịch quốc hội nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà kể lại rằng trong hội nghị, các đại biểu đă nêu lên những sai lầm khá đầy đủ và rơ rệt trong quá tŕnh thực hiện cải cách ruộng đất. Ông viết như sau:
“Người phụ trách Uỷ ban cải cách ruộng đất là Trường Chinh, tuy không chối căi đựơc, nhưng cứ lư luận rằng cải cách đă đưa lại ruộng đất cho nông dân là một thắng lợi lớn, c̣n những sai lầm th́ né tránh, không thừa nhận một cách thẳng thắn. Hoàng Quốc Việt cũng không nhận sai lầm. Chỉ có Lê Văn Lương, trưởng ban tổ chức trung ương đảng là thành thực nhận sai lầm trong việc chỉnh đốn tổ chức…
Hội nghị trung ương đáng lẽ phải có một nghị quyết tổng kết kinh nghiệm về cải cách ruộng đất, nhưng Trường Chinh, vừa là tổng bí thư, lại vừa là trưởng ban cải cách ruộng đất, v́ tư tưởng chưa thông, nên dự thảo nghị quyết mấy lần đều không đựơc hội nghị trung ương chấp thuận.”
Bốn năm sau, khi đảng họp đại hội lần thứ ba vào năm 1960, nghị quyết ấy cũng chưa có, và lúc bấy giờ cũng chẳng ai nhắc lại nữa. Đó là lần đầu tiên, một hội nghị trung ương quan trọng như thế mà lại không có nghị quyết tổng kết. Ông Hoàng Văn Hoan c̣n nói thêm rằng, ngay trong quá tŕnh sửa sai, Trừơng Chinh vẫn không dứt khoát.
Điều đó có thể giải thích rằng, mặc dù bị tạm thời hạ tầng công tác như một biện pháp kỷ luật, nhưng Trường Chính chắc vẫn cho rằng ông không phải là ngừơi chịu trách nhiệm cao nhất.
Cuối tháng 10 năm 1956, có mít tinh lớn tại nhà hát nhân dân Hà nội, Uỷ viên bộ chính trị đại tướng Vơ Nguyên Giáp thay mặt ông Hồ Chí Minh và trung ương đảng chính thức công nhận những sai lầm nghiêm trọng trong cải cách rụông đất. Cả hai nhân vật lănh đạo cao cấp nhất và phải chịu trách nhiệm nặng nhất là Ông Hồ và ông Trường Chinh đều không ra mặt.
Sau khi công nhận sai lầm, đảng bắt đầu sửa sai.
Cuộc cải cách ruộng đất đầy oan khuất, đầy máu và nứơc mắt đă chấm dứt. Đă có tổng số tám đợt phát động quần chúng và năm đợt cải cách ruộng đất đựơc thực hiện tại 3563 xă.
Một câu hỏi phải đặt ra là tại sao đảng Cộng sản lại ngưng cuộc cải cách ruộng đất vào lúc đó? Nhà nghiên cứu sử Trần Gia Phụng trả lời:
“Hồ Chí Minh và đảng CS phải chấm dứt đợt cải cách ruộng đất năm 1956 v́ hai lẽ.
Lẽ thứ nhất trong nội bộ Bắc Việt là cuộc cải cách ruộng đất đă đạt được các mục tiêu chính trị của họ. Mục tiêu chính trị của họ là ǵ? Mục tiêu chính trị của họ, thứ nhất là xóa bỏ giới hào mục lănh đạo hạ tầng cơ sở ở nông thôn và thay vào đó lớp lănh đạo mới, là những đảng viên cộng sản.
Mục tiêu chính trị của họ nữa là chận đứng sự trà trộn của những điệp viên địch thủ trong dân chúng. Họ xóa bỏ toàn bộ nền văn hóa cổ truyền nổi tiếng là bảo thủ từ bao nhiêu đời ở nông thôn và họ thay thế bằng chủ trương của CSVN theo chủ nghĩa Mác Xít.
Thứ hai là trên b́nh diện quốc tế th́ ông Michael Young đến Hà Nội vào tháng 4 năm 1956. Ông ấy giải thích chính sách mới của đại hội đảng 20 của Liên Xô. V́ vậy mà CSVN không thể đi ngược lại với đường lối mới của Liên Xô. Cho nên nhân cuộc tổng kết cải cách ruộng đất đợt 5 vào tháng 5 năm 1956, ông Hồ v́ những lư do ở trong và ngoài nước th́ ông Hồ cho ngưng cuộc cải cách ruộng đất và bắt đầu chương tŕnh sửa sai.”
Đảng đă sửa sai thế nào? Mời quư thính giả nghe lời kể của ông Nguyễn Minh Cần, lúc đó là phó chủ tịch thành phố Hà nội, và trực tiếp tham gia công tác sửa sai tại ngoại thành Hà nội:
“Hồ Chí Minh và đảng CS phải chấm dứt đợt cải cách ruộng đất năm 1956 v́ hai lẽ.
Lẽ thứ nhất là vấn đề nội bộ Bắc Việt là cuộc cải cách ruộng đất đă đạt được các mục tiêu chính trị của họ. Mục tiêu chính trị của họ là ǵ? Mục tiêu chính trị của họ, thứ nhất là xóa bỏ giới hào mục lănh đạo hạ tầng cơ sở ở nông thôn và thay vào đó lớp lănh đạo mới, là những đảng viên cộng sản.
Mục tiêu chính trị của họ nữa là chận đứng sự trà trộn của những điệp viên mà địch thủ trong dân chúng. Họ xóa bỏ toàn bộ nền văn hóa cổ truyền nổi tiếng là bảo thủ từ bao nhiêu đời ở nông thôn và họ thay thế bằng chủ trương của CSVN theo chủ nghĩa Mác Xít.
Thứ hai là trên b́nh diện quốc tế th́ ông Mikoyan đến Hà Nội vào tháng 4 năm 1956. Ông ấy giải thích chính sách mới của đại hội đảng 20 của Liên Xô. V́ vậy mà CSVN không thể đi ngược lại với đường lối mới của Liên Xô. Cho nên nhân cuộc tổng kết cải cách ruộng đất đợt 5 vào tháng 7 năm 1956, ông Hồ v́ những lư do ở trong và ngoài nước th́ ông Hồ cho ngưng cuộc cải cách ruộng đất và bắt đầu chương tŕnh sửa sai.”
Một người khác là nhà thơ Nguyễn Chí Thiện kể lại về sửa sai như sau:
“Sửa sai ở đây là không phải sửa sai cho địa chủ mà sửa sai cho những người vốn là đảng viên hoặc là những người vốn rất có công với kháng chiến nhưng bị vu cho là Đại Việt, Quốc Dân Đảng, vu cho là gián điệp... đủ thứ.
Những người đă giết rồi th́ thôi, không nói làm ǵ rồi. Thế nhưng những người c̣n sót lại th́ tha. Thế c̣n thực tế, những người bị quy là địa chủ mà đă vào tù rồi, chết rồi th́ tôi không nói, đấu tố bắn ngay tôi không nói, nhưng vào tù rồi th́ công bằng mà nói th́ cả huyện của tôi là huyện B́nh Dục, sau này tôi về chơi th́ không có ông nào được tha cả.
Ngay làng tôi thôi có hai cha con ông Chánh Hồ, cũng bị quy là địa chủ, mà ông ta có giàu có ǵ đâu, bị quy là địa chủ. Ông ta trước kia là người chuyên môn đón bộ đội về làng, bộ đội là đến nhà ông ấy mà.
Thế là nhà ông Phó Liêm nữa. Những ông đó, một ông th́ tự tử chết, hai người đi tù. Một ông nữa là ông Chánh Điểm cũng đi tù. Tất cả mấy người đi tù đó đều chết trong tù hết. Cả những làng xung quanh tôi không thấy ai về.
Măi đến tận năm 1961, lần đầu tiên tôi đi tù th́ tôi gặp không biết bao nhiêu là địa chủ vẫn c̣n nằm nguyên trong tù thôi.
Đến tù lần thứ hai năm 1966, tôi sống trong tù đến năm 1977 mới ra, th́ vẫn c̣n những bác địa chủ vẫn bị sống trong tù - tuy là chết nhiều lắm rồi.”
Sau cùng, xin đựơc kết thúc bài về sửa sai này bằng bài thơ mà ông Nguyễn Minh Cần nghe đựơc khi công tác sửa sai tại một làng thụôc huyện Đông Anh ở ngoại thành Hà nội:
The Following User Says Thank You to florida80 For This Useful Post:
Kỳ này là bài thứ 10 và cũng là bài cuối, tổng kết về cuộc cách mạng được gọi là long trời lở đất để đem lại ruộng đất cho người nông dân, đă được thực hiện trong suốt mấy năm trời trên toàn lănh thổ Việt Nam dân chủ cộng hoà trứơc khi đảng Cộng sản nhận sai lầm và sửa sai
Ṭa án nhân dân trong giai đọan cải cách ruộng đất.
File photo
09102014-ccrd-10.mp3
00:00/00:00
Cuộc cải cách ruộng đất tại miền Bắc đă chấm dứt và cuộc sửa sai bắt đầu từ mùa thu năm 1956. Nói về thành quả của cuộc cách mạng đựơc coi là “long trời lở đất” này, nhà nghiên cứu Sử Trần Gia Phụng nhận định:
“Đứng về phương diện chuyên môn nông nghiệp, cuộc cải cách ruộng đất không thúc đẩy được nông nghiệp phát triển, không thăng tiến được đời sống nông dân mà c̣n làm tan nát nền nông nghiệp cổ truyền ở ngoài Bắc và đưa mọi người vào cảnh nghèo đói. Tuy nhiên, đứng trên quan điểm của đảng CS th́ họ đă thành công trong cải cách ruộng đất, đă đạt được những mục tiêu chính trị của họ.
Mục tiêu chính trị của họ, thứ nhất là xóa bỏ giới hào mục lănh đạo hạ tầng cơ sở ở nông thôn và thay vào đó lớp lănh đạo mới, là những đảng viên cộng sản.
Mục tiêu chính trị của họ nữa là chận đứng sự trà trộn của những điệp viên trong dân chúng. Họ xóa bỏ toàn bộ nền văn hóa cổ truyền nổi tiếng là bảo thủ từ bao nhiêu đời ở nông thôn và họ thay thế bằng chủ trương của CSVN theo chủ nghĩa Mác Xít.
Ngoài ra, liều lượng khủng bố của cộng sản đối với nông dân trong cuộc cải cách ruộng đất đợt 5 đủ để khuất phục nông dân, đủ để làm cho nông dân khiếp sợ, làm cho họ ăn không đủ no, mặc không đủ ấm, sống luôn luôn trong sự sợ hăi tột cùng, và ghép họ vào trong khuôn phép cộng sản, ổn định một cách kiên cố hạ tầng cơ sở của xă hội nông thôn miền Bắc”.
Nhà văn Vũ Thư Hiên, trong cuộc phỏng vấn mới đây dành cho đài Á châu tự do đă đưa ra h́nh ảnh so sánh vùng quê ở miền Bắc trứơc và sau khi tiến hành cải cách ruộng đất như sau:
“Bây giờ th́ cần phải nói như thế này, cái này là kinh nghiệm cá nhân. Vào đầu cuộc kháng chiến chống Pháp th́ tôi tham gia một đoàn tuyên truyền xung phong. Chúng tôi đi đâu mà c̣n có cái ăn th́ đó là những người giàu có, sau này th́ bảo đó là những địa chủ.
Nhưng lúc đó th́ chúng tôi chẳng hiểu họ là địa chủ hay họ là cái ǵ. Họ là những người hằng tâm, hằng sản nuôi bộ đội, cho cán bộ và cho chúng tôi nữa (đoàn tuyên truyền xung phong), đến là có cái ăn. Tất cả những người đó khi chúng tôi hỏi thăm th́ đều bị đấu tố, bị vứt ra ngoài lề của xă hội mà họ gọi là mới.
Về sau này t́m hiểu th́ tôi thấy có một cái tệ, tức là đấy không phải là một cuộc cải cách ruộng đất. Bởi v́ nếu là một cuộc cải cách ruộng đất th́ trước cải cách ruộng đất phải có điều tra t́nh h́nh ruộng đất.
Tôi nhớ, vào giai đoạn đó tôi không đọc được một bản điều tra nào về t́nh h́nh ruộng đất ở Việt Nam cả. Sự phân bổ ruộng đất, bao nhiêu phần trăm là địa chủ, bao nhiêu phần trăm là trung nông, phú nông, bần nông, chẳng hạn như thế. Họ không cần cải cách ruộng đất, tức là không muốn phân bố lại ruộng đất sao cho nó hợp lư. Mà căn bản, đó là một cuộc đấu tranh chính trị.
Ruộng đất đối với cải cách ruộng đất là một cái cớ để cào xới lại, đưa lại rất nhiều những quyền lợi, mà cũng không phải rơ ràng lắm, cho nông dân. Nông dân vùng lên đấu tranh làm cách mạng, người cày phải có ruộng.
Thế nhưng thật sự ra th́ khi tiến hành tất cả những cái đó th́ ruộng đất có một thời gian là có cắm cờ, rồi phân thửa ruộng này là của ông A, ông B rồi đóng cọc. Các bạn có xem những cái phim, chắc là bây giờ c̣n lại trong tư liệu, c̣n cả đấy. Nhưng cũng chỉ trong một thời gian rất ngắn thôi th́ nó là tổ vần công, tổ đổi công xong th́ họ lại cũng không có ǵ nữa.”
Lời kể của người trong cuộc
Ông Nguyễn Minh Cần, một người từng là phó chủ tịch Uỷ ban hành chính thành phố Hà nội và trực tiếp tham gia chiến dịch sửa sai cũng phân tích về những hậu quả của cụôc cải cách ruộng đất. Mời quư thính giả theo dơi cuộc trao đổi giữa BTV Nguyễn An và ông Nguyễn Minh Cần sau đây:
Nguyễn An: Thưa ông, bây giờ trở lại cuộc cải cách ruộng đất cách đây 50 năm. Theo ông th́ cuộc cải cách ruộng đất đó để lại những hậu quả ǵ, những di hại ǵ?
Ông Nguyễn Minh Cần: Cái cải cách ruộng đất ở miền Bắc Việt Nam để lại những hậu quả hết sức nghiêm trọng về rất nhiều mặt.
Nguyễn An: Xin Ông vui ḷng phân tách từng điểm một?
Ông Nguyễn Minh Cần: Điểm thứ nhất: Đây là một cuộc tàn sát dân lành một cách vô tội vạ. Nếu nói theo từ ngữ hiện nay th́ phải nói đây là một cuộc diệt chủng v́ kỳ thị giai cấp. Bổng dưng lập ra lệnh cải cách ruộng đất, đưa những đoàn người về và tha hồ qui người ta lên là địa chủ.
Trên 172.000 người là nạn nhân. Tôi c̣n phải nói đến số người mà người ta oan ức quá, bực bội quá, người ta tự tử. Số đó cũng không phải là ít. Theo tôi, hậu quả đó rất lớn, nó gây ra một tâm trạng sợ sệt, khủng khiếp của người dân.
Hậu quả thứ hai là phá hoại truyền thống ḥa hiếu của nông thôn, là v́ từ trước dù rằng có thể có bóc lột, có thể có ǵ đấy với nhau, nhưng người nông dân sống với nhau là lá lành đùm lá rách, rất ḥa hiếu với nhau.
Cuộc cải cách ruộng đất về xúi người này bới móc tội lỗi của người kia, và có thể những tội hoàn toàn không có cũng bới ra. Và dựa vào những thù cũ rồi gây ra thù hận giữa các tầng lớp với nhau. Chính cái đó nó phá hoại truyền thống đoàn kết lâu đời của người Việt Nam ḿnh ở nông thôn.
Nguyễn An: Thưa ông, có phải ông muốn nói rằng cuộc cải cách ruộng đất đặt trên cơ sở là gây sự căm thù để phát động quần chúng, và sau đó sự căm thù đó lớn rộng và nó tiếp tục c̣n lại sau khi cuộc cải cách ruộng đất đă chấm dứt không?
Ông Nguyễn Minh Cần: Đúng như vậy.
Nguyễn An: Thưa , điểm thứ ba là ǵ?
Ông Nguyễn Minh Cần: Hậu quả thứ ba là phá hoại đạo lư luân thường của dân tộc. Từ xưa đến nay cha đối với con, mẹ đối với con, vợ chồng đối với nhau, họ hàng cha chú đối với nhau đều có một luân thường đạo lư. Nhưng cải cách ruộng đất về xúi dục con tố cha, vợ tố chồng, nàng dâu tố mẹ chồng, bố chồng v.v... đấu đá lẫn nhau như vậy.
Nguyễn An: Và gọi mày tao mi tớ hết?
Ông Nguyễn Minh Cần: Vâng. Như vậy, luân thường đạo lư tan hoang.
Nguyễn An: Thưa ông, theo ông th́ những cái mà phá hoại nền tảng luân lư đạo đức, rồi sự ḥa hiếu ở trong nông thôn đó cách đây 50 năm th́ được khai thác tối đa để hoàn thành cuộc cải cách ruộng đất... tinh thần như thế sau bao nhiêu lâu mới phục hồi được? Hay bây giờ nó vẫn c̣n là những vết thương rỉ máu?
Ông Nguyễn Minh Cần: Theo tôi, v́ cho đến nay chưa có một sự sám hối rơ ràng. Chưa có một tuyên bố rằng chính sách hận thù giai cấp là một chính sách không đúng. Phải nói thật rằng bây giờ th́ 50 năm đă qua th́ người ta yên như vậy, nhưng ḷng hận cũ không phải là đă hết.
C̣n một điểm tôi cũng muốn nói nữa là hậu quả thứ tư: Nó phá hủy truyền thống tâm linh và văn hóa của dân tộc. V́ khi làm cải cách ruộng đất th́ các ông đều có cái ư hướng là tiêu diệt các tôn giáo, chèn ép các tôn giáo, tước đoạt tài sản của các tôn giáo để làm cho các tôn giáo không tồn tại được một cách độc lập.
Quư thính giả có thể đọc toàn văn bài phân tích của ông Nguyễn Minh Cần về những hậu quả của cụôc cải cách ruộng đất trong phần Tư liệu trong Website của ban Việt ngữ ở địa chỉ www.rfa.org/vietnamese/tulieu.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
