Tìm hiểu về ảnh hưởng luật pháp Hoa Kỳ với cộng đồng Người Việt (kỳ 3)

Tín mục sinh thời là một bản hợp đồng pháp lý giữa người lập ra văn kiện ấy với một cá nhân hoặc một cơ sở để thay mình trong việc điều hành tài sản dưới danh nghĩa tín viên. (Hình minh họa: orcity.org)

Tuần trước chúng tôi đã trình bày một thủ tục thông dụng trong việc "thiết lập dự định về tài sản" (estate planning) theo luật hiện hành của tiểu bang California là lập "di chúc" (will). Trong bài hôm nay chúng tôi đề cập đến một thủ tục khác quan trọng không kém là thiết lập tín mục sinh thời" (living trust) gọi tắt là tín mục, rồi sau đó trong những bài kế tiếp chúng tôi sẽ phân tích những điểm tương đồng và khác biệt của cả hai thủ tục này.

Tín mục sinh thời là một bản hợp đồng pháp lý giữa người lập ra văn kiện ấy với một cá nhân hoặc một cơ sở để thay mình trong việc điều hành tài sản dưới danh nghĩa tín viên (trustee). Thông thường chính người chủ tài sản sẽ là tín viên đầu tiên, sau đó phải chỉ định tín viên khác để quản trị tài sản thay thế mình mà tín viên mới được ủy nhiệm này có thể là một cá nhân, một ngân hàng, hay một công ty tín dụng (trust company). Nhiệm kỳ của tín viên có thể thay đổi được cho đến khi người chủ tài sản qua đời. Tín mục cũng có cùng một mục đích như di chúc là để lại tài sản của một người cho thừa kế sau khi mệnh một, nhưng có điểm khác biệt quan trọng là không bị tòa án chi phối, do đó loại bỏ được thủ tục kiểm sát/thanh toán tài sản (probate) không bị tòa án dính dáng vào việc phân chia tài sản của người ấy.

Trong hợp đồng tín mục gồm có những điều khoản chính yếu sau đây:
(1) Chỉ định tín viên và giao quyền hợp pháp để tín viên được phép quản lý tài sản giao phó.

(2) Ấn định các điều khoản trong tín mục cho một hay nhiều cá nhân hoặc cơ sở thừa kế (beneficiaries) được hưởng tất cả lợi tức và vốn liếng khi người chủ tài sản qua đời.

(3) Hướng dẫn thể thức quản trị tín mục và ấn định thẩm quyền điều hành cùng xác định việc phân chia tài sản một cách kín đáo và đáng tin cậy. Nói cách khác tín viên được hoàn toàn tín nhiệm để nắm giữ tài sản với tiêu chuẩn cao hơn chính người chủ tài sản nếu tự làm lấy. Tuy nhiên cần phải nói rõ là tín viên không có quyền xử dụng tài sản hoặc thủ lợi trên lợi tức của người ủy nhiệm nếu không có phép của người ấy viết rõ bằng giấy tờ. Tóm lại tín viên chỉ được chỉ định giữ dùm tài sản để lại cho người thừa kế mà thôi.

Như vậy tín mục sinh thời sẽ giúp một người ủy nhiệm quyền quản trị tài sản riêng nếu chính mình không muốn tự quản lý lấy hay không còn khả năng quản lý lúc còn sống. Khi người chủ tài sản bị bất lực mất khả năng điều khiển thì tín viên có thể được chỉ định thay thế đảm nhiệm việc điều hành tài sản cho phúc lợi người ấy mà không bị tòa án giám sát hay can thiệp vào. Khi người chủ tín mục qua đời, tín viên sẽ thi hành việc thu thập toàn bộ tài sản, thanh toán các khoản nợ nần hợp pháp, khai báo và đóng thuế má rồi phân chia phần còn lại cho các thừa kế theo ý nguyện của người quá cố đã được chỉ định rõ trong văn bản tín mục.

Nói như vậy không có nghĩa là ai cũng cần phải lập tín mục sinh thời. Tín mục (Living trust) rất quan trọng đối với những người có tình trạng sức khỏe yếu kém hay đang bị bệnh nan y có thể bị bất lực hoặc chết bất cứ lúc nào. Ngoài ra những người có tài sản lớn, nhất là những người có nhiều của cải, nhà đất nên lập tín mục càng sớm càng tốt.

Ngược lại một người trẻ tuổi và mạnh khỏe với vốn liếng không đáng kể có lẽ không cần lập tín mục sinh thời vội. Nói một cách rõ ràng hơn, lập tín mục sớm chừng nào thì tài sản của quý vị sẽ được bảo vệ chắc chắn hơn trong tương lai trước những bất trắc do tai nạn bất ngờ hoặc bệnh tật nan y không dự đoán hay phòng ngừa được.


Tín mục (Living trust) cũng có cùng một mục đích như di chúc là để lại tài sản của một người cho thừa kế sau khi mệnh một, nhưng có điểm khác biệt quan trọng là không bị tòa án chi phối. (Hình minh họa: Jamie Rector/Getty Images)

Khi người chủ qua đời thì tài sản giữ trong tín mục sẽ được tín viên điều hành và phân phối cho thừa kế theo chỉ thị đã lập trong văn bản. Tín viên cũng có trách nhiệm về việc chuyển các quyền lợi để lại cho các thừa kế mà không bị các tòa án tiểu bang chi phối và kiểm sát trực tiếp, do đó tính chất và nguồn gốc các tài sản người chết để lại sẽ không bị ghi vào "hồ sơ công khố" (Public records) mà người ngoài ai cũng có thể biết được.

Cũng nên nhấn mạnh về đặc điểm là tài sản lập theo tín mục sẽ không phải qua thủ tục thanh toán/kiểm sát của tòa án như theo di chúc. Theo luật của tiểu bang California, thủ tục này do tòa án thi hành và giám sát trong mục đích chuyển tất cả tài sản của người chết chỉ định cho thừa kế trong di chúc, do đó phân chia tài sản sẽ bị mất nhiều thời gian và rất tốn chi phí vì phải qua nhiều thủ tục rắc rối hơn là theo tín mục sinh thời.

Cũng như thường lệ, người viết xin xác nhận nội dung của những loạt bài tìm hiểu luật pháp này chỉ hoàn toàn được xử dụng với tính cách thông tin (information) để giúp quý độc giả một vài kiến thức tổng quát căn bản về luật pháp Hoa Kỳ mà thôi, và không thể coi như sự cố vấn của một luật sư với thân chủ (attorney-client relationship). Do đó nếu có vấn đề liên hệ đến luật, quí độc giả vẫn cần phải thảo luận với một luật sư chuyên môn về trường hợp của quý vị.

Sưu tầm

(Xem tiếp Kỳ 4)