TT Biden siết mạnh mặt trận chống TQ, Bắc Kinh phá thế trận Mỹ-đồng minh ra sao?

[vuitoichat]

Theo như giới quan sát cho rằng, một trong những tín hiệu tích cực cho Bắc Kinh là không phải tất cả các nước EU lớn nào cũng đều áp dụng cách tiếp cận giống như Washington trong mối quan hệ với Trung Quốc. Một trong những mục tiêu của Tổng thống Mỹ Joe Biden trong chuyến công du Châu Âu 8 ngày vừa qua là thiết lập một mặt trận của Phương Tây chống Trung Quốc.

Theo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP), Trung Quốc đón nhận cả tin tốt và tin xấu trong tuần qua từ chuyến công du của Tổng thống Mỹ Joe Biden tới Châu Âu.

Chuyến công du kéo dài 8 ngày, bao gồm các hội nghị thượng đỉnh với các nhà lãnh đạo G7, NATO và Liên minh Châu Âu (EU), được tổ chức nhằm mục đích thống nhất quan điểm của phương Tây đối với Trung Quốc và triển khai quân sự.

Biden củng cố mặt trận chống Trung Quốc với đồng minh Mỹ

Giới quan sát cho rằng, một trong những tín hiệu tích cực cho Bắc Kinh là không phải tất cả các nước EU lớn nào cũng đều áp dụng cách tiếp cận giống như Washington trong mối quan hệ với Trung Quốc.

Nỗ lực thành lập một mặt trận thống nhất bắt đầu ở Cornwall, nơi nhóm G7 kêu gọi một cuộc điều tra mới do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) dẫn dắt về nguồn gốc của dịch COVID-19 và nêu những yêu cầu của nhóm đối với Bắc Kinh trong vấn đề Hồng Kông và Tân Cương.

Sau đó, trọng tâm chuyển sang Brussels, tại đây lần đầu tiên trong lịch sử 72 năm thành lập của khối NATO đã đưa ra tuyên bố rằng Trung Quốc đang đặt ra “những thách thức mang tính hệ thống”. Liên minh quân sự này cũng bày tỏ sự lo ngại về hợp tác quân sự Trung-Nga.

Một ngày sau, Mỹ và EU đã thành lập một hội đồng thương mại và công nghệ để đối phó với sự cạnh tranh từ Trung Quốc.

Giáo sư về lĩnh vực quan hệ quốc tế Tang Xiaoyang của Đại học Thanh Hoa (Trung Quốc) nhận định, một trong những mục tiêu của Tổng thống Biden với chuyến công du nước ngoài đầu tiên trong nhiệm kỳ là kết nối các đồng minh Châu Âu trong mặt trận chống Trung Quốc, và tăng cường áp lực hơn nữa lên quốc gia đông dân nhất thế giới.

"Mỹ đã coi Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh chính của nước này và tất cả các cam kết của họ với các quốc gia khác đều liên quan đến Trung Quốc," ông Tang nói.

Tổng thống Mỹ Joe Biden (trái) và Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg (Ảnh: Reuters)

Thông điệp bất đồng giữa Mỹ và đồng minh

Nhưng Song Luzheng, nhà nghiên cứu quan hệ quốc tế tại Đại học Phúc Đán, chỉ ra rằng điều cần lưu ý chính là sự khác biệt về thái độ của Pháp, Đức và Italy.

"Ba nước lớn này không đồng ý với việc coi Trung Quốc là kẻ thù," ông Song nói.

Thậm chí, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron còn thể hiện rất rõ ràng quan điểm này rằng G7 không có quan hệ thù địch với Trung Quốc và NATO không nên nhầm lẫn các mục tiêu của mình.

"Điều rất quan trọng là chúng ta không chia rẽ và không thiên vị trong mối quan hệ với Trung Quốc," ông Macron nói.

"Điều này có ý nghĩa lớn hơn nhiều so với vấn đề quân sự. Đó là kinh tế. Nó mang tính chiến lược. Đó là về các giá trị. Nó là công nghệ. Và chúng ta nên tránh để cho NATO vốn đang đối mặt với nhiều thách thức bị mất tập trung."
Ảnh hưởng gia tăng của Trung Quốc với các nước EU

Bắc Kinh dường như nhận thức được sự khác biệt quan trọng nói trên.

Mặc dù các cáo buộc về lao động cưỡng bức và giam giữ ở Tân Cương đã dẫn đến các lệnh trừng phạt từ EU và đòn trả đũa từ Bắc Kinh, giới chức Trung Quốc đã phát đi tín hiệu về sự khác biệt trong cách thức xử lý mối quan hệ với EU và với Mỹ.

Trả lời phỏng vấn với tờ L’Opinion của Pháp tuần trước, Đại sứ Trung Quốc tại Paris Lu Shaye nói rằng việc chính trị hóa các vấn đề thương mại là điều đáng tiếc, nhưng Bắc Kinh tin tưởng các thành viên và lãnh đạo EU sẽ không bị quấy rầy bởi "những ồn ào chống Trung Quốc".

Ông Song Luzheng cho rằng Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng cường quan hệ thương mại và kinh tế với Đức và Pháp để duy trì quan hệ với các nước lớn của EU. Đối với các quốc gia nhỏ hơn như Hungary và Hy Lạp, Trung Quốc có thể củng cố quan hệ song phương thông qua việc cung cấp vaccine COVID-19.

Theo ông, nếu Trung Quốc "lấy lòng" được Pháp và Đức thì nước này sẽ giành được sự ủng hộ của toàn khối EU để cân bằng sức mạnh với Mỹ. Tập hợp sự ủng hộ của các nước Đông Âu trong EU như Hungary và Hy Lạp là để kiểm nghiệm và cân bằng các hoạt động nhất định của khối nhắm vào Trung Quốc.

"Ví dụ, Hungary đã nhiều lần bác bỏ nghị quyết của EU chống lại Trung Quốc về vấn đề Hồng Kông," ông Song nói.

Hội nghị thượng đỉnh nhóm G7 năm 2021 tại Anh phát đi thông điệp cứng rắn nhằm vào Trung Quốc (Ảnh: Bloomberg)

Các nhà quan sát chỉ ra rằng chuyến đi của nguyên thủ Mỹ tới Châu Âu phản ánh tầm quan trọng của việc thực sự thực hiện các chuyến công du nước ngoài.

Theo Viện Lowy của Australia, số lượng chuyến thăm nước ngoài trung bình của Chủ tịch Trung Quốc đã vượt qua con số của các Tổng thống Mỹ. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thực hiện trung bình 14,3 chuyến công du nước ngoài mỗi năm kể từ khi nhậm chức vào năm 2013, so với con số 13,9 của cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama và 12,3 của người kế nhiệm Donald Trump.

Ông Tập chỉ tạm ngừng các chuyến đi như vậy kể từ khi bắt đầu xảy ra đại dịch COVID-19, và việc tương tác với các nhà lãnh đạo nước ngoài chủ yếu là trực tuyến.

Theo ông Wang Huiyao, chủ tịch Trung tâm Trung Quốc và Toàn cầu hóa có trụ sở tại Bắc Kinh, chuyến xuất ngoại của ông Biden là dấu hiệu cho thấy các nguyên thủ thế giới có thể bắt đầu tham dự các cuộc gặp mặt trực tiếp.

"Vẫn còn nhiều hội nghị thượng đỉnh trong năm nay, chẳng hạn như hội nghị thượng đỉnh BRICS và hội nghị G20. Vì G7 đã bắt đầu một mô hình cho cuộc họp mặt đối mặt, tôi tin rằng các hội nghị thượng đỉnh khác cũng có thể được tổ chức thông qua các phương tiện phi trực tuyến," ông Wang nói.