Mấy ngày qua, quư độc giả của đă theo dơi các cuộc điều trần, luận tội tại Hạ viện do đảng Dân chủ điều động, chỉ mong t́m ra chứng cớ vững chắc hơn để băi nhiệm TT Trump. Phải nói đó là một màn kịch dài lê thê nhiều giờ, nhiều ngày, mà không một ai có đủ thời gian, có đủ can đảm ngồi trước màn h́nh để theo dơi tới cùng.
Một trong những nhân vật được mời, hay buộc phải tới điều trần, nổi đ́nh nổi đám nhất, qua vụ đối đáp có vẻ ngang tàng, tên là Gordon Sondland. Có lẽ ông này được khán giả chú ư v́ những câu chuyện và nhận định của ông về mối liên hệ của TT Trump với các cấp lănh đạo Ukraine, được đạo diễn khá giật gân.
Gordon Sondland là ai?
Tại sao cuộc điều trần của ông ta đang được dư luận cũng như các nhà lập pháp chú ư? Sondland là một triệu phú ngành hotel và bất động sản, ông cũng là một mạnh thường quân lớn của đảng Cộng Hoà, và TT Trump đă từng đề cử ông vào chức vụ Đại sứ của Hoa Kỳ tại Liên hiệp Âu châu (European Union). Đặc biệt nhiều tin đồn đoán cho rằng ông đă liên hệ trực tiếp đến quyết định của TT Trump trong việc dùng viện trợ quân sự với Ukraine để đổi lấy những tin tức về một đối thủ trong cuộc chạy đua vào Toà Bạch Ốc năm 2020 là cựu PTT (DC) Joe Biden.
Ông Sondland đă điều trần và là một trong ba nhân vật được cho là then chốt trong quá tŕnh đi “t́m tội lỗi” TT Trump. Sondland gốc Do Thái và là thế hệ thứ nhất định cư tại Hoa Kỳ theo Cha Mẹ trốn khỏi Đức khi Đức Quốc Xă bắt đầu nắm quyền tại đó. Ông tuyên bố là đảng viên Cộng Hoà lâu năm và đă từng ủng hộ các ứng cử viên TT phe Cộng hoà như Mitt Romney, Jeb Bush, và ngay cả TT Trump sau khi ông được bổ nhiệm vào chức đại sứ.
Sở dĩ Sondland điều trần trong tuần này được cho là nặng kư v́ ông có thể nói có dính dáng nhiều đến những liên lạc giữa Toà Bạch Ốc và TT Ukraine, Volodymyr Zelensky. Ngay trong báo cáo của “Người thổi c̣i” (Wishtleblower), Sondland được gán cho vai tṛ là “người điều hợp yêu cầu của TT Trump với TT Zelensky”.
Sondland đă từ chối lời mời điều trần trong buổi họp kín của đảng Dân chủ vào 8 tháng 10 theo yêu cầu của bộ ngoại giao Hoa Kỳ. Luật sư của Sondland là Robert Luskin nói với CBS rằng, “Sondland luôn làm theo nghĩa vụ của một nhà ngoại giao luôn đặt quyền lợi của Hoa Kỳ trên hết và ông sẵn sàng trả lời các câu hỏi một cách trung thực và đầy đủ”. Trên cái Tuưt ngày hôm qua, TT Trump đă viết về Sondland như sau: “Tôi sẵn sàng gửi ĐS Sondland đến các buổi điều trần, v́ ông ta là một người tốt và công dân HK gương mẫu, nhưng rất tiếc Sondland phải điều trần trước một “hội đồng chuột” nơi mà các quyền của một người Cộng Hoà bị tước đọat và sự thật không được phơi bầy trước công luận.”
Một trong những trao đổi giữa Sondland và ông Bill Taylor, cựu đại sứ Mỹ tại Ukraine vào ngày 9 tháng 9, 2019, lúc 12:47am: Ông Taylor viết cho Sondland như sau: “Như tôi đă nói trên điện thoại, tôi nghĩ chúng ta điên khi ngưng viện trợ (cho Ukraine) để đ̣i hỏi họ phải giúp các cuộc chạy đua chính trị tại Hoa Kỳ”, Ông Sondland đă trả lời cùng ngày lúc 5:19 sáng như sau: “Bill, tôi nghĩ Anh đă nghĩ sai về TT Trump, Ông ta đă ra lệnh rơ ràng (crystal clear) là không có bất cứ một sự đổi chác nào (quid pro quo). TT Trump đang cố gắng t́m hiểu xem Ukraine có thực sự thực hiện những cải tổ minh bạch như TT Zelensky đă hứa. Tôi (Sondland) đề nghị chúng ta không viết qua lại về việc này và nếu Anh (Bill) c̣n thắc mắc, tôi đề nghị Anh nói chuyện với Lisa Kenna hay chúng ta sẽ nói chuyện qua điện thoại một cách thẳng thắn”.
TT Trump đă theo dơi cuộc điều trần của Sondland và TT đă đọc lại lời nhắn trước báo chí tại TP Austin của Sondland gửi cho cựu ĐS Taylor “no quid pro quo”, đây có lẽ là một trong những bằng chứng then chốt mà Đảng Dân chủ đang t́m cách lờ đi hay uốn cong miệng lưỡi để cuộc điều trần của Sondland chỉ có lợi cho phe đang đi “vạch lá t́m sâu”!. Trong khi đó đám truyền thông tả phái, cho rằng lời khai của Đại sứ Sondland như một quả bom thả xuống Washington đêm hôm qua, 20/11/2019.
Phan Quang Trọng,