01/28/20
WASHINGTON – John R. Bolton , cựu cố vấn an ninh quốc gia, đă nói riêng với Tổng chưởng lư William P. Barr năm ngoái rằng ông lo ngại Tổng thống Trump đang dành sự ủng hộ cá nhân cho các nhà lănh đạo độc đoán của Thổ Nhĩ Kỳ và Trung Quốc, theo một bản thảo chưa được công bố của Ông Bolton.
Ông Barr trả lời bằng cách chỉ ra một cuộc điều tra của Bộ Tư pháp về các công ty ở các quốc gia đó. Ông Bolton đă kể lại cuộc thảo luận của ông với ông Barr trong một bản thảo của cuốn sách chưa xuất bản mà ông đă gửi gần một tháng trước tới Ṭa Bạch Ốc để xem xét. Những người quen thuộc với bản thảo đă mô tả nội dung của nó với điều kiện ẩn danh.
Đầu thứ ba, phát ngôn nhân của Bộ Tư pháp, Kerri Kupec, đă đăng một tuyên bố về những ǵ ông Bolton viết trong cuốn sách, tuyên bố có đoạn:
“không có cuộc thảo luận nào giữa Bolton với Bộ trưởng Tư pháp Barr. Nếu đây thực sự là những ǵ ông Bolton đă viết, th́ có vẻ như ông đang quy cho Bộ trưởng Tư phá Barr những quan điểm hiện tại của riêng ông ấy – những quan điểm mà Bộ trưởng Tư phát Barr không đồng ư”
Phát ngôn nhân của Hội đồng An ninh Quốc gia đă từ chối b́nh luận về các cuộc tṛ chuyện của ông Barr với ông Bolton.
Ông Bolton đă viết trong bản thảo rằng ông Barr đă nói ra những cuộc đối thoại của ông Trump với ông Tập về công ty viễn thông Trung Quốc ZTE. Vào năm 2017, công ty công nghệ cao ZTE của Trung Quốc đă đồng ư trả khoản tiền phạt 1,2 tỉ USD do vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran và Bắc hàn. Một năm sau, TT Trump dỡ bỏ lệnh trừng phạt trước sự phản đối từ chính các cố vấn và các nhà lập pháp của đảng Cộng ḥa.
Ông Barr cũng trích dẫn những nhận xét mà ông Trump đă gửi cho ông Erdogan vào năm 2018 về cuộc điều tra của Halkbank, ngân hàng quốc doanh lớn thứ hai của Thổ Nhĩ Kỳ. Bộ Tư pháp đang xem xét kỹ lưỡng Halkbank về tội gian lận và rửa tiền để giúp Iran trốn tránh các lệnh trừng phạt do Bộ Tài chính áp đặt.
Ông Erdogan đă đưa ra lời kêu gọi với ông Trump sử dụng thẩm quyền của ḿnh để ngăn chặn bất kỳ sự thực thi bổ sung nào đối với ngân hàng. Năm 2018, ông Erdogan nói với các phóng viên ở Thổ Nhĩ Kỳ rằng ông Trump đă hứa sẽ hướng dẫn các thành viên nội các theo dơi vấn đề này.
Những tường thuật của ông Bolton trong cuốn sách phù hợp với những b́nh luận khác mà ông đă đưa ra kể từ khi rời Ṭa Bạch Ốc vào tháng 9. Vào tháng 11, Bolton nói trong một bài phát biểu riêng rằng không ai trong số các cố vấn của ông Trump chia sẻ quan điểm của tổng thống về Thổ Nhĩ Kỳ và ông tin rằng TT Trump đă áp dụng cách tiếp cận dễ dàng hơn v́ quan hệ tài chính của ông Trump ở đó, NBC News đưa tin. Công ty của ông Trump có một tài sản ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Ông Trump đă nhiều lần ca ngợi những kẻ độc tài trong suốt nhiệm kỳ tổng thống của ḿnh. Năm ngoái, trong lúc chờ hội đàm với Tổng thống Ai Cập bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G7, Tổng thống Donald Trump đă gọi ông Abdel-Fattah el-Sisi là “nhà độc tài yêu thích của tôi,” theo Wall Street Journal loan tin
“Nhà độc tài yêu thích của tôi đâu rồi?” Trump nói như vậy khi ở khách sạn Biarritz, Pháp – nơi hai nguyên thủ quốc gia gặp gỡ tháng trước. Một nhóm có ít nhất 10 viên chức Mỹ và 3 viên chức Ai Cập ngồi chờ ông Sisi đến.
Tại cuộc gặp với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan hôm 13/11, TT Trump tự nhận là “fan hâm mộ” của ông Erdogan.
“Thổ Nhĩ Kỳ một đồng minh tuyệt vời của NATO và là đối tác chiến lược của Mỹ”, ông Trump nói tại cuộc họp báo chung với người đồng cấp Erdogan . “Tôi là người hâm mộ lớn của Tổng thống Erdogan”.
Với ông Tập, ông Trump cũng bị ảnh hưởng tương tự. Khi Đảng Cộng sản Trung Quốc xóa bỏ giới hạn nhiệm kỳ, cho phép ông Tập giữ nguyên nhiệm kỳ của ḿnh, ông Trump đă chúc mừng
Ông Tập đă đích thân yêu cầu ông Trump can thiệp để cứu ZTE, đang trên bờ vực sụp đổ v́ các h́nh phạt nghiêm khắc của Mỹ đối với các vi phạm trừng phạt.
Cuốn sách của ông Bolton đă thu được doanh số đáng kể. Ngay sau khi tiết lộ nội dung vào tối Chủ nhật, Amazon đă liệt kê cuốn sách đứng thứ 17 trong danh sách bán chạy nhất của Amazon.
TH