Người băng Ötzi là xác ướp 5.300 năm tuổi được bảo quản tốt, từng gây chấn động thế giới khi được phát hiện tại một sông băng cao trên dăy núi Alps của Ư vào năm 1991. Khám phá của Ötzi được xếp hạng là một trong những phát hiện khảo cổ vĩ đại nhất của thế kỷ 20.
Người băng Ötzi đă được tiết lộ dần dần thông qua các phân tích chi tiết và theo thời gian.
T́nh cờ t́m thấy xác ướp hơn 5.000 năm tuổi
Người băng Ötzi được băng bảo quản nguyên vẹn sau hơn 5.000 năm.
Xác ướp được t́m thấy trong tư thế nằm sấp. Cánh tay trái được chếch sang bên phải và ở dưới cằm.Người băng Ötzi được t́m thấy bởi hai người đi bộ đường dài người Đức. Khi họ đang băng qua Đèo Tisenjoch ở độ cao 3.210 m so với Thung lũng Ötztal ở miền tây nước Áo vào tháng 9 năm 1991 th́ phát hiện ra phần trên của cơ thể người nhô ra khỏi băng.
Hersel, một trong hai người đi bộ, cho biết mùa hè năm đó đặc biệt ấm áp và nhiệt độ cao đă hỗ trợ cho việc phơi bày hài cốt của Ötzi. Bà nói: “Đă có một cơn gió ấm ở Sahara mang cát đến sông băng mà người băng Ötzi bị mắc kẹt. V́ vậy, sông băng lúc đó không phải là màu trắng tinh khiết mà được bao phủ bởi cát đỏ và tan chảy nhanh hơn."
Họ đă báo cho các nhà chức trách Áo và ban đầu họ nghĩ rằng thi thể là nạn nhân của một vụ tai nạn leo núi đáng tiếc. Giả định này đă thúc đẩy một nỗ lực khẩn cấp đưa thi thể ra khỏi băng vào ngày hôm sau.
Những người cứu hộ, không ai trong số họ được đào tạo về khảo cổ học, đă cố gắng đào Ötzi ra khỏi băng bằng cách sử dụng ŕu và búa khoan. Trong quá tŕnh này, các bộ phận của xác ướp - bao gồm hông và đùi trái cùng một số công cụ của ông - đă bị hư hại.
Thời tiết xấu đă làm ảnh hưởng đến nỗ lực để đưa cơ thể Ötzi khỏi băng, v́ vậy các nhà chức trách đă cố gắng một lần nữa vào ngày hôm sau. Nỗ lực giải cứu mất nhiều thời gian hơn dự đoán, nhưng 5 ngày sau, xác ướp được giải thoát khỏi lớp băng và lộ diện hoàn toàn.
Một máy bay trực thăng chở xác ướp ra khỏi núi và người băng được chở đến Viện pháp y tại Đại học Y Innsbruck ở Áo. Tại đó, Konrad Spindler, một nhà khảo cổ học tại Đại học Innsbruck, đă kiểm tra các di vật và thông báo rằng xác ướp không phải là một người leo núi mà đă "ít nhất 4.000 năm tuổi".
Ướp xác tự nhiên
Băng đă bảo quản cơ thể thông qua quá tŕnh ướp xác tự nhiên. Quá tŕnh này liên quan đến việc bảo quản mô hữu cơ mà không cần sự can thiệp của con người như các ướp xác của một số người Ai Cập cổ đại, hoặc các hóa chất được sử dụng có chủ ư.
Ngoài môi trường cực lạnh, quá tŕnh ướp xác tự nhiên có thể xảy ra trong môi trường khô cằn hoặc những nơi không có oxy.
Một phân tích carbon phóng xạ tiếp theo được thực hiện trên các mô của Ötzi cho thấy rằng, ông thậm chí c̣n già hơn 4.000 năm.
Kể từ khi phát hiện ra người băng Ötzi, những phân tích khoa học sâu rộng giúp chúng ta mở rộng hiểu biết về cuộc sống của Ötzi như thế nào và ông ấy chết như thế nào, cũng như tiết lộ thêm về khoảng thời gian mà ông ấy đă sống.
Các phân tích ban đầu tập trung vào các đặc điểm ngoại h́nh của Người băng. Ötzi cao khoảng 1,60 m và nặng khoảng 50 kg. Từ mức độ mỡ dưới da thấp trên cơ thể của người băng, các nhà nghiên cứu kết luận rằng Ötzi có một cơ thể gầy và ốm. Một phân tích về các xương (cấu trúc siêu nhỏ trong xương thường được sử dụng để xác định tuổi của bộ xương) trong xương đùi của ông cho thấy rằng ông qua đời ở tuổi 40.
Phân tích bằng kính hiển vi trong dạ dày của ông đă t́m thấy bằng chứng về vi khuẩn Helicobacter pylori, một loại vi khuẩn gây loét dạ dày và viêm dạ dày. Ông cũng bị ṃn nhiều ở răng, và các khớp của ông - đặc biệt là hông, vai, đầu gối và cột sống - có dấu hiệu hao ṃn đáng kể, cho thấy ông bị viêm khớp .
Hơn nữa, phổi của ông được phủ một lớp bồ hóng, cho thấy rằng ông có thể đă dành nhiều thời gian xung quanh các ḷ sưởi ngoài trời trong suốt cuộc đời của ḿnh. Ông thậm chí c̣n có dấu hiệu sâu răng, bệnh nướu răng và chấn thương răng miệng.
Một bài báo năm 2012 được xuất bản trên tạp chí Nature Communications cũng tiết lộ rằng, ông có thể có đôi mắt nâu, nhóm máu O và không dung nạp lactose. Xu hướng di truyền của ông cho thấy nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành tăng lên, có thể đă góp phần vào sự phát triển của vôi hóa (mảng cứng) xung quanh động mạch cảnh.
VietBF @ Sưu tầm