Vua Minh Mạng của Marcel Gaultier - VietBF
 
 
 
News Library Technology Giải Trí Portals Tin Sốt Home

HOME

NEWS 24h

ZONE 1

ZONE 2

Phim Bộ

Phim Lẻ

Ca Nhạc

Breaking

Go Back   VietBF > Other News|Tin Khác > History | Lịch Sử


Reply
 
Thread Tools
  #1  
Old  Default Vua Minh Mạng của Marcel Gaultier
Vua Minh Mạng là người kế vị vua Gia Long, mang lại trật tự, ḥa b́nh, bảo vệ và hoàn thành sự nghiệp dang dở của vua cha, đưa đất nước trở lại khuôn khổ truyền thống Nho giáo.

Khác biệt đường lối giữa Gia Long và Minh Mạng
Sau cái chết của Đông cung Cảnh, xảy ra vào ngày 20.3.1801 tại Gia Định, hoàng tử Hy cũng qua đời hai tháng sau đó, vua Gia Long chọn người kế vị là hoàng tử Đảm thay v́ chọn hậu duệ của Đông cung Cảnh, bất chấp ư kiến của cận thần.

Nguyễn Phúc Đảm sinh ngày 25.5.1791, tại chùa Khải Tường (Gia Định), là con trai thứ tư của vua Gia Long. Mười tuổi Đảm mới về Huế, về sau trở thành vua Minh Mạng - một nhân vật cải cách lớn bởi tính cách mạnh mẽ của ḿnh và cũng chính ông đă có những can thiệp nhằm xác lập lại trật tự ở vùng đất nơi ḿnh chào đời.

Viết về vua Minh Mạng, trước đó không có ǵ nhiều ngoài sử biên niên của triều đ́nh và một số ghi chép bấy giờ mang tính hạ thấp ông: vị vua màu mè, sầu thảm, độc ác, vô cảm…

Theo học giả Pháp Marcel Gaultier, các đánh giá về vua Minh Mạng trước đây chưa đúng. Trong cuốn sách Vua Minh Mạng xuất bản năm 1935, Gaultier đặt Minh Mạng vào đúng bối cảnh lịch sử, xă hội Việt Nam trong thời đại và thế kỷ ông sống để phân tích tính cách, tư duy, đường lối, quan điểm cũng như những thành quả và thất bại trong khoảng thời gian ông cai trị nước Việt Nam (đến năm 1839 đổi quốc hiệu thành Đại Nam).

Gia Long là người thân Pháp, chấp nhận Cơ Đốc giáo, chấp nhận cho hoàng tử Cảnh cải đạo theo đạo Cơ Đốc. Minh Mạng coi sự bành trướng Cơ Đốc giáo là hiểm họa đối với nền độc lập của quốc gia. Minh Mạng là người của thế giới cũ trong một xă hội mới, theo đuổi chính sách tự cô lập, khước từ phương Tây theo tư duy của một sĩ phu mà ông được giáo dục từ nhỏ.

Đời vua Gia Long, dù có lịch sử thân Pháp nhưng không có sứ bộ Việt Nam nào đi ra nước ngoài. Đời vua Minh Mạng dù đàn áp tín đồ Cơ Đốc giáo, không thân phương Tây nhưng lại có rất nhiều sứ bộ ra nước ngoài để thực hiện các hoạt động ngoại giao, cũng là quan sát văn minh phương Tây, nhằm canh tân đất nước.

V́ lư do chính trị và bị thúc đẩy bởi những t́nh cảm cá nhân - từng nhận sự giúp đỡ của giám mục Adran và nhiều người Pháp khác lúc dấy nghiệp - vua Gia Long đối đăi họ tử tế. Khác với vua cha, hoàng tử Đảm bày tỏ ư định gửi trả về nước những giáo sĩ ngoại quốc, đóng hải cảng, ngưng giao thương với người châu Âu, muốn xây dựng Việt Nam thành một cường quốc đối lập với mọi ảnh hưởng Tây phương, qua đó phục hưng tinh thần An Nam xưa, “phục hồi lại trong đất nước chủ nghĩa thuần túy hài ḥa với những điển lệ Khổng giáo”. Nhận định về điều này, trong cuốn Vua Gia Long, Gaultier cho rằng Nguyễn Phúc Ánh “bí mật khuyến khích một quan điểm chính trị mới [của hoàng tử Đảm] mà những cam kết và ḷng biết ơn thật sự với những người Pháp ngăn cản ông tự thân theo đuổi”. (tr. 157)

Để tưởng thưởng cho các công thần theo ḿnh trong cơn hoạn nạn buổi đầu, vua Gia Long đặt ra một đẳng cấp quư tộc mang tên “Minh nghĩa công thần”. Không thuận theo ư nguyện của vua cha, vua Minh Mạng đă loại bỏ hệ thống đẳng cấp này v́ lo rằng “sẽ h́nh thành một giai cấp quư tộc truyền tử lưu tôn có khả năng một ngày kia làm nguy hại đến vương quyền”.

Vùng đất phía nam dưới triều Minh Mạng
Gia Định là nơi Nguyễn Phúc Ánh ẩn náu trước các cuộc tấn công của quân Tây Sơn, cùng với người Pháp th́ người dân Gia Định đă góp công lớn giúp Nguyễn Phúc Ánh thống nhất sơn hà. Người xuất thân từ vùng đất Gia Định cũng trở thành tầng lớp thống trị ở triều đ́nh Huế.

Triều đ́nh Huế lúc đó cai quản đất nước bằng hai cách: trực trị và gián trị. Trực trị từ Ninh B́nh vào đến B́nh Thuận hiện nay, gồm 4 dinh và 8 trấn; gián trị 11 trấn ở phía bắc (gọi là Bắc thành, 1802 - 1831) và 5 trấn ở phía nam (gọi là Gia Định thành, 1808 - 1832). Tổng trấn Bắc thành Nguyễn Văn Thành có quyền: “cai trị mười một trấn; quyết định việc tố tụng và chỉ định, tùy nghi sa thải các quan lại, chỉ cần quan tổng trấn tŕnh báo với triều đ́nh sau khi đă thi hành quyết định”. Tổng trấn Gia Định thành Lê Văn Duyệt c̣n chịu trách nhiệm thanh sát và kiểm soát nước láng giềng Chân Lạp, duy tŕ Gia Định như một kho dự trữ về kinh tế... Phần lớn quan tổng trấn, phó tổng trấn và hiệp trấn đều là người gốc Gia Định và xuất thân vơ quan.

Gần 30 năm, người gốc Gia Định là những anh hùng và chiếm giữ những vị trí quan trọng trong triều đ́nh trung ương và chính quyền địa phương. Trong nhận định của vua Minh Mạng, đất Gia Định hoàn toàn do Lê Văn Duyệt kiểm soát, uy tín của ông quá lớn, cho nên từng bước giảm bớt quyền lực của Lê Văn Duyệt là mục tiêu dài hạn ông nhắm tới. Sau cải cách hành chính 1831 -1832 dưới thời Minh Mạng, Gia Định thành bị băi bỏ, Minh Mạng cho thắt chặt các hoạt động truyền đạo Cơ Đốc, tấn công nhóm người được Lê Văn Duyệt bảo trợ lúc c̣n sống... Kế đó (1833) nổi lên loạn Lê Văn Khôi (con nuôi Lê Văn Duyệt) kéo dài trong hai năm, từ đó người Gia Định không chỉ mất vai tṛ chủ động trong hoạt động chính trị ở trung ương, mà triều đ́nh Huế do Minh Mạng đứng đầu c̣n coi vùng này như miền đất di thực.

Để đưa Gia Định thành ḥa nhập chung với toàn quốc và g̣ ép vào khuôn phép Nho giáo, vua Minh Mạng đă thực thi những chính sách: giáo hóa người phương Nam, “Việt hóa” các nhóm sắc tộc (mở rộng lănh thổ sang Chân Lạp…) và chính sách đạc điền mới; lập nhiều trường học, mở các khoa thi, ban bố các huấn điều chuẩn mực đề cao đạo đức và luân lư Khổng giáo, đưa dần văn quan được giáo dục theo tư tưởng Khổng giáo vào giữ vai tṛ chủ động trong chính quyền Gia Định...

Marcel Gaultier c̣n đề cập đến một số sự kiện binh biến rải rác khác trong cuốn sách Vua Minh Mạng vừa được Đỗ Hữu Thạnh dịch sang Việt ngữ (Omega+ và NXB Hà Nội vừa ấn hành tháng 3.2021). Dù là sách không quá chuyên sâu, viết cho độc giả Pháp bấy giờ đọc, song cũng mang đến nhiều thông tin và nhận định thú vị.

june04
R10 Vô Địch Thiên Hạ
june04's Avatar
Release: 05-22-2021
Reputation: 16472


Profile:
Join Date: Oct 2014
Posts: 57,720
Last Update: None Rating: None
Attached Thumbnails
Click image for larger version

Name:	vua.jpg
Views:	0
Size:	96.6 KB
ID:	1795325  
june04_is_offline
Thanks: 1
Thanked 2,985 Times in 2,614 Posts
Mentioned: 0 Post(s)
Tagged: 0 Thread(s)
Quoted: 18 Post(s)
Rep Power: 67 june04 Reputation Uy Tín Level 6
june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6june04 Reputation Uy Tín Level 6
Reply

User Tag List

Thread Tools

Facebook Comments


 
iPad Tablet Menu

HOME

Breaking News

Society News

VietOversea

World News

Business News

Other News

History

Car News

Computer News

Game News

USA News

Mobile News

Music News

Movies News

Sport News

ZONE 1

ZONE 2

Phim Bộ

Phim Lẻ

Ca Nhạc

Thơ Ca

Help Me

Sport Live

Stranger Stories

Comedy Stories

Cooking Chat

Nice Pictures

Fashion

School

Travelling

Funny Videos

NEWS 24h

HOT 3 Days

NEWS 3 Days

HOT 7 Days

NEWS 7 Days

HOT 30 Days

NEWS 30 Days

Member News

Tin Sôi Nổi Nhất 24h Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 3 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 7 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 14 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 30 Ngày Qua
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.


All times are GMT. The time now is 11:38.
VietBF - Vietnamese Best Forum Copyright ©2006 - 2024
User Alert System provided by Advanced User Tagging (Pro) - vBulletin Mods & Addons Copyright © 2024 DragonByte Technologies Ltd.
Log Out Unregistered

Page generated in 0.08053 seconds with 13 queries