Bến Ninh Kiều, Cần Thơ là nơi tôi có rất nhiều kỷ niệm vui buồn khi bắt đầu xuống dạy tại Viện Đại Học Cần Thơ từ năm 1967 đến lúc t́m cách rời bỏ “thiên đường” năm 1978…
Chính tại nơi đây, năm 1978, lần đầu tiên giữa ban ngày ban mặt tôi và vợ con đă liều mạng xuống “cá nhỏ” để ra “cá lớn” đậu ngoài vàm, không mấy xa chợ Cần Thơ. Nhưng than ôi, khi leo qua cá lớn th́ bị dưa luôn về Chấp Pháp, trên đường vô Cái Răng.
Chợ búa bếp núc là chuyện của đàn bà con gái
Ngày xưa tại quê nhà, chuyện chợ búa, bếp núc, lo cơm nước, rửa chén là chuyện của đàn bà con gái. Đàn ông con trai ít ai dám xía vô lắm. Có thương vợ cũng hổng dám nhảy vô để giúp v́ sợ bị gia đ́nh và thiên hạ dèm pha xỉa xói.
Lỡ kẹt lắm th́ ńnh ông mới xách giỏ đi chợ, dĩ nhiên là theo...lệnh bà. Bà đưa tiền và dặn phải mua cái nầy cái nọ th́ ḿnh phải làm y như vậy đúng theo “quyền lực mềm” để tránh chiến tranh.
Thuở đó, xách giỏ vô chợ mắc cở thấy mồ tổ, đôi khi c̣n bị mấy con nhỏ bạn hàng trêu ghẹo (dê?), chế ngạo nữa.Tụi nó nói là đàn ông ǵ mà đi chợ, là đàn ông ǵ mà trả giá kỳ kèo c̣n hơn đàn bà con gái nữa, v.v...Tiền bạc đưa ra, thối lại đều theo lối tính rợ, chớ có xài máy tính, có receipt ǵ đâu nên dễ bị thối thiếu lắm. Nhứt là đàn ông con trai th́ lại càng dễ bị gạt hơn. Chẳng lẽ ḿnh đứng đó mà đếm tới đếm lui hoài sao, coi sao cho đặng... Thôi, họ thối bao nhiêu th́ họ biết, ḿnh mau mau thồn hết vào túi rồi vọt lẹ cho rồi, để tránh cái cười...nhạo báng của con nhỏ bán hàng quê lắm. Họ ăn gian th́ họ mang tội.
Đôi khi, tiền c̣n dư được chút đỉnh th́ ḿnh giữ lấy, kể như tiền tip, đủ uống ly nước mía hay làm một cái cà phê phé nại hoặc xây chừng bên lề đường. Nếu hổng đủ tiền lẻ th́ làm một cái lưng chừng cũng đỡ ghiền...(phé nại: cà phê sữa, lưng chừng:1/2 ly cà phê đen nhỏ, xây chừng: cà phê đen nhỏ nguyên ly).
Nụ cười tươi mát của cô chủ quán và nước trà free, uống bao nhiêu, ngồi bao lâu cũng được.
Bến Ninh Kiều/Cần Thơ trước 75 (photo PTG Dương Minh Trị)
Bến Ninh Kiều sau 75
1978-Gia đ́nh Nguyễn T Chánh & Nguyễn N Lan tại bến Ninh Kiều Cthơ
Mấy năm đầu sau 75, đồ đạc trong nhà đem bán bớt hết nên ít có nhà nào c̣n xài tủ lạnh. Mỗi ngày mấy bà, mấy cô, mấy d́, mấy mợ, mấy thím, mấy chị, mấy em gái thường hay xách giỏ đi chợ, mua đồ đủ ăn trong ngày chớ ít ai có cái lệ mua trữ để ăn cả tuần như tại hải ngoại. Cánh đàn ông con trai th́ ở nhà làm chuyện khác hay ph́ phà điếu thuốc mơ tưởng chuyện vượt biên…
Mà các bạn có biết không, chợ là nơi để mấy bà gặp nhau mỗi ngày, nhỏ to tâm sự, “tám”, chem chép với nhau, bàn chuyện đàn bà, chuyện đánh ghen, chuyện con mẹ kia chài thằng cha nọ, chuyện con nhỏ nầy sao nó ngựa quá thấy mà phát ghét, v.v... Rồi th́ sẵn dịp ngồi xề xuống sạp làm bậy một tô bánh canh gị heo, cháo ḷng, hoặc một tràng bánh hỏi thịt nướng thơm phức để rồi c̣n có sức mà… nói tiếp nữa chứ.
Ngày đó, bà xă tui thường đạp xe mini đi chợ một ḿnh. Ngày cuối tuần, người gơ lấy xe honda hai bánh chở vợ đi chợ. Sau nầy th́ vợ mua cho chiếc Vespa Super (xe cũ mà) để đi cho le với thiên hạ. Thầy tử vi, nói tui có số “Cung cư thê” số nhờ vợ sướng lắm, mà đúng vậy cho tới ngày nay.
Tới nơi, hai đứa thường t́m cái ǵ lót bụng trước đă... Sau đó t́m chỗ đậu xe, và bả dặn tài xế ra chờ tại ngă tư Phan đ́nh Phùng/Nguyễn an Ninh, ở đó tha hồ mà nh́n ngắm các cô đi qua các bà đi lại để giết thời giờ. Khỏi cần biểu, cưng ơi!
Thời điểm đó, hai vợ chồng sống tại thị xă Cần Thơ. Nhà lồng chợ nằm ở dưới bến Ninh Kiều.
Cần Thơ có bến Ninh Kiều
Có ḍng sông đẹp với nhiều giai nhân
Cuộc đời luống những phù vân
Trở về bến cũ cố nhân xa rời
(Lê Hồng-Ninh Kiều xưa và nay)