Đề xuất ngừng thu thuế xăng dầu đang gây tranh cãi ở Mỹ

[june04]

Chính quyền Biden cân nhắc ngừng thu thuế xăng dầu liên bang nhằm giảm giá nhiên liệu, song giới chuyên gia cho rằng tác động của nó rất hạn chế.

Chính quyền Tổng thống Joe Biden nhiều tháng qua đau đầu tìm các biện pháp kiềm chế cuộc khủng hoảng nhiên liệu, khi giá xăng dầu liên tục tăng kỷ lục, kéo theo giá cả các mặt hàng khác tăng lên, làm trầm trọng thêm tình trạng lạm phát.

Sau nỗ lực xả một triệu thùng dầu mỗi ngày từ Kho Dự trữ Chiến lược không phát huy hiệu quả bình ổn giá xăng, Tổng thống Biden đang cân nhắc một phương án mới: ngừng thu thuế xăng dầu trên phạm vi liên bang, nhằm bình ổn giá nhiên liệu.

Theo Hiệp hội Ô tô Mỹ (AAA), một gallon xăng đang có giá trung bình 4,97 USD, thấp hơn chút ít so với hồi đầu tháng, khi giá xăng trung bình toàn quốc lần đầu vượt ngưỡng 5 USD. Tuy nhiên, giá xăng đã tăng đáng kể so với mức 3,07 USD/gallon một năm trước.

Người đàn ông đổ nhiên liệu tại một cây xăng ở Iowa, Mỹ, hôm 17/6. Ảnh: AP.

Mỹ không quy định giá xăng thống nhất trên toàn quốc, mà thay đổi theo từng bang, tùy theo chính sách trợ giá và thuế phí của mỗi địa phương. Chính phủ liên bang Mỹ áp mức thuế xăng dầu 18,4 cent/gallon và mỗi bang lại áp dụng thêm mức thuế riêng với mặt hàng này.

Ở một số bang như Washington, Oregon hay Nevada, giá xăng trung bình đã vượt 5,50 USD mỗi gallon. Ở California, giá xăng trung bình hiện là 6,38/gallon.

Hồi tháng hai, thượng nghị sĩ Dân chủ Maggie Hassan và Mark Kelly đã đề xuất một dự luật ngừng thu thuế xăng dầu liên bang đến hết năm nay.

Ý tưởng này đang nhận được quan tâm từ chính quyền Biden. Trong cuộc phỏng vấn cuối tuần trước, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen cho biết đây là "phương án chắc chắn đang được xem xét".

Khi được hỏi về bình luận của Bộ trưởng Yellen, Tổng thống Biden hôm 20/6 thừa nhận ông đang cân nhắc biện pháp ngừng thu thuế xăng dầu.

Nếu chính quyền Biden nhất trí ngừng áp thuế xăng dầu liên bang, họ sẽ tiếp bước nột số bang, như Connecticut, Maryland và Georgia, những nơi đã áp dụng các biện pháp ngừng đánh thuế xăng tạm thời.

Một số bang, như California, thậm chí còn đang xem xét việc hỗ trợ tiền trực tiếp cho người dân nhằm giúp họ bù đắp chi phí do giá xăng tăng cao.

Dù vậy, ý tưởng ngừng đánh thuế xăng dầu liên bang của Tổng thống Biden đã vấp phải nhiều tranh cãi và chỉ trích.

Một báo cáo từ tổ chức Mô hình Ngân sách Penn Wharton (PWBM) thuộc Đại học Pennsylvania được công bố hồi tháng ba cho thấy lợi ích mà người Mỹ thu được từ chính sách ngừng đánh thuế xăng dầu thực sự không đáng kể.

Kent Smetters, giáo sư từ Trường Wharton, Đại học Pennsylvania, thời điểm đó ước tính mỗi người dân chỉ tiết kiệm được khoảng 50 USD nếu chính sách này được thực hiện từ tháng ba đến cuối năm nay.

Trong khi đó, nguồn thu thuế liên bang sẽ giảm khoảng 20 tỷ USD nếu giới chức áp dụng lệnh miễn thuế xăng liên bang tới cuối năm, theo báo cáo hồi tháng ba của PWBM.

Vấn đề là hầu hết số thuế được miễn này, dù ở cấp liên bang hay bang, sẽ không được chuyển trực tiếp đến người tiêu dùng, Smetters lưu ý.

Nó cũng đồng nghĩa Quỹ Ủy thác Quốc lộ, chuyên cấp ngân sách cho hoạt động xây dựng, sửa chữa cầu đường cũng như các chi phí vận chuyển khác, sẽ nhận được ít tiền hơn.

Theo phát ngôn viên AAA Andrew Gross, thuế xăng dầu liên bang chỉ chiếm phần rất nhỏ trong số tiền mà người tiêu dùng Mỹ chi cho nhiên liệu. Giá dầu là yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất đến giá xăng, chiếm khoảng 56%, ông cho hay. Phần còn lại gồm khoảng 14% cho quá trình lọc dầu, 15% cho phân phối và tiếp thị, còn 15% cho thuế liên bang và bang.

AAA cùng một số tổ chức khác như Hiệp hội Giới chức Vận tải và Quốc lộ hay Hiệp hội Kỹ sư Dân dụng Mỹ đã bày tỏ ý kiến phản đối đề xuất ngừng thu thuế xăng dầu liên bang của Tổng thống Biden.

"Thuế xăng cung cấp ngân sách cho rất nhiều chương trình an toàn giao thông đường bộ quan trọng", Gross nói. "Nhu cầu đảm bảo an toàn giao thông đường bộ của chúng ta luôn phải được đề cao".