Đây là một khoảnh khắc lịch sử, phi thường ở Trung Quốc Các cuộc biểu t́nh đang nổ ra trên khắp đất nước—từ Bắc Kinh, đến các trường cao đẳng ưu tú, đến các thành phố lớn khác và thậm chí cả những nơi xa xôi.
Sốc khi nghe dân hô ông Tập từ chức.
Sinh viên đại học tập trung trước Đại học Thanh Hoa ở Bắc Kinh ngày hôm nay.
Đó là trường đại học mà Tập Cận B́nh đă tốt nghiệp.
Người ta có thể nghe thấy các sinh viên hô vang "Dân chủ, pháp quyền và tự do ngôn luận!"
Dân Trung Quốc biểu t́nh tại Bắc Kinh và Thượng Hải để phản đối chính sách “zero Covid” của nhà cầm quyền.
Người dân xem Cúp bóng đá tại Qatar, mới tá hoả thấy thế giới tự do, không c̣n bị cấm đoán, pḥng ngừa Covid ǵ cả. Vài chục ngàn người không khẩu trang, ca hát và cổ vũ các đội tuyển cứ như thể Covid chỉ c̣n là một dĩ văng buồn.
Trong khi đó, dân Trung Quốc vẫn c̣n bị phong toả tại nhiều nơi và bị bắt buộc phải làm xét nghiệm Covid. Tại siêu đô thị Trịnh Châu, Hà Nam, gần 6 triệu người bị phong toả trong ṿng 5 ngày khiến mọi sinh hoạt kinh tế, lao động của người dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Đa số là người lao động nghèo, vất vả sẽ bị rơi vào t́nh trạng thất nghiệp bắt buộc trong một quốc gia mà luật lao động bị chà đạp bởi nhà cầm quyền. Ai sẽ tranh đấu cho quyền lợi của họ? Chẳng có ai cả khi chế độ chỉ biết lao đầu vào các chính sách phong toả khắc nghiệt nhằm đưa Trung Quốc thành quốc gia “Zero Covid”. Một chính sách không tưởng và quái đản!
Tại Thượng Hải và Tân Cương, người dân cũng xuống đường biểu t́nh bày tỏ sự bất b́nh và phản đối nhà cầm quyền. “Tập Cận B́nh từ chức”, người biểu t́nh hét to để phản đối nhà lănh đạo quyền lực nhất Trung Quốc. Đó là điều chưa từng thấy trong suốt thời gian Tập cầm quyền.
Bất chấp sự đàn áp tàn bạo của bộ máy an ninh, ngày càng có nhiều người dân Trung Quốc can đảm và dũng cảm xuống đường để đương đầu với nhà cầm quyền.
Urumqi, thủ phủ khu tự trị Tân Cương bị đóng cửa và bị cô lập với thế giới bên ngoài trong suốt 110 ngày. Một khoảng thời gian dài kinh khủng đối với người dân Duy Ngô Nhĩ, vốn luôn bị đàn áp, khủng bố và thanh trừng sắc tộc bởi Bắc Kinh. Phải chăng, nhà cầm quyền lợi dụng các chính sách pḥng chống Covid để bóp chết mọi tư tưởng đấu tranh của cộng đồng thiểu số Hồi giáo tại đây?
Chính Tân Cương là quả bom nổ chậm cho các xung đột sắc tộc và mọi bất an trong ḷng xă hội Trung Quốc.
Bắc Kinh có thể đă quá tự tin vào sự cam chịu và qui phục của người dân nên cứ tiếp tục “chơi với lửa”, với sức chịu đựng của họ. Trong các cuộc biểu t́nh, giới trẻ đă hô to: “Chúng tôi muốn tự do, muốn dân chủ và muốn có tự do ngôn luận và báo chí”. Từ sự phản đối các chính sách pḥng ngừa Covid, người dân đă kêu gọi những quyền tự do căn bản và phổ quát khác. Những giá trị mà bất cứ một chế độ độc tài toàn trị nào cũng cố t́nh không đề cập đến.
Và dĩ nhiên, nhà cầm quyền đă nhanh chóng ra tay kiểm soát và kiểm duyệt mọi thông tin, h́nh ảnh về các cuộc xuống đường tại các thành phố trên. Các lời kêu gọi “tiến về Urumqi” của người biểu t́nh đă bị ngăn chặn và xoá bỏ trên mạng xă hội Weibo.
Nhưng sự ngăn chặn, kiểm duyệt và khủng bố quyền tự do ngôn luận của bộ máy an ninh sẽ kéo dài được bao lâu nếu sự bất măn và bất phục của người dân ngày càng gia tăng?
Ngày hôm nay, chủ nhật, có khoảng 300 sinh viên đại học Thanh Hoa nổi tiếng, tại Bắc Kinh, đă biểu t́nh. Họ hát Quốc ca Trung Hoa, Quốc tế ca và hô vang “sự Tự do sẽ chiến thắng”.
Sinh viên các trường đại học khác tại nhiều thành phố như Nam Kinh, Quảng Châu và Vũ Hán cũng bắt đầu hưởng ứng lời kêu gọi của sinh viên Thanh Hoa.
“Thế giới bên ngoài Tự do, chúng ta lại bị giam cầm, ngăn cản quyền được sống trong gần 3 năm qua”. Phải chăng đó chính là sự nhận thức căn bản của người dân Trung Quốc mà chế độ độc tài đă cố t́nh, hay vô t́nh, xem nhẹ, lờ đi?
Trái bóng tṛn tại Qatar với hàng chục ngàn người reo ḥ, nhảy nhót và ca hát lại có thể mang đến những chuyển biến quan trọng, khó lường trong ḷng một xă hội khổng lồ và tàn bạo như Trung Quốc.
Một Trung Quốc thật sự tự do, dân chủ và nhân bản chính là tiền đề cho hoà b́nh thế giới.
Hy vọng lắm thay!
****
Trong ảnh là những tờ giấy trắng chép lại phương tŕnh Friedmann. Đây không phải là một cuộc thi toán học, và bạn cũng không cần phải biết về toán học để hiểu những ǵ đang diễn ra ở Trung Quốc.
Những tờ giấy này do các sinh viên Đại học Thanh Hoa - một trong hai viện đại học hàng đầu của Trung Quốc, bên cạnh Bắc Đại - viết trong cuộc tuần hành, biểu t́nh đang diễn ra. Có người cho rằng Friedmann đọc trại thành Free Man - Con người Tự Do. Và đó có thể là ư nghĩa của thông điệp do các sinh viên đưa ra.
Thanh Hoa là nơi đào tạo rất nhiều lănh đạo Trung Quốc hiện đại, trong đó có Tập Cận B́nh. Nhưng đây cũng là cái nôi của các phong trào sinh viên đ̣i dân chủ, như Thiên An Môn 1989.
Trong suốt nhiều ngày qua, khi thế giới đang say đắm với bóng đá, người Mỹ bận với Lễ Tạ Ơn, th́ người Trung Quốc ở nhiều nơi đă xuống đường biểu t́nh. Điều đáng nói đó là Trung Quốc đang trong những ngày cao điểm phong toả chống dịch (vâng, bạn không nghe nhầm đâu) v́ Covid đang trở lại với nước này với khoảng... 25.000 ca/ngày (trên tổng dân 1 tỷ 3). Chính sách Zero Covid rất hà khắc của Trung Quốc đă kéo dài đến năm thứ 3, và với nhiều người Trung Quốc, họ đă phải ở trong nhà cách ly đến tận tháng thứ 6. Hậu quả không c̣n nằm ở dịch bệnh nữa.
Tuần trước, h́nh ảnh một phụ nữ Quảng Châu khóc như mưa ở ngoài bancon v́ không chịu được cảnh ở trong nhà đến tháng thứ 6, v́ khu vực cô liên tục bị phong toả. Tại thành phố Quư Châu, một chiếc xe bus chở những người "liên quan đến dịch bệnh" đi cách ly bị lật, khiến hàng chục người chết. Thê thảm nhất là ở Urumqi thuộc Tân Cương, khi một toà nhà cao tầng bị cháy. Thành phố phong toả kéo dài khiến rất nhiều xe ô tô xoay quanh chung cư bị hết b́nh, không thể đi được nơi khác, và cũng là một nguyên nhân làm cho lính cứu hoả mất gần 3 tiếng mới khống chế được đám cháy. Kết quả là 10 người chết và 9 người bị thương, nhưng khủng khiếp nhất là h́nh ảnh toà nhà bốc cháy được quay lại và chia sẻ khắp các trang mạng Trung Quốc.
Cảnh tượng này, cùng với h́nh ảnh những sân vận động đầy ắp người tại Qatar và không ai đeo khẩu trang, khiến người Trung Quốc suy nghĩ về thân phận của ḿnh. Những yếu tố phản kháng đầu tiên xuất hiện. Một cây cầu đi qua đường cao tốc đông đúc ở Bắc Kinh xuất hiện các bích chương chữ to và loa phóng thanh kêu gọi lật đổ Tập Cận B́nh. Ngay lập tức cảnh sát đến và đem bích chương và loa đi, c̣n cảnh sát mạng Trung Quốc chặn ngay kết quả search tên cây cầu, và thậm chí kết quả search Bắc Kinh.
Tại một khu công nghiệp, công nhân bạo loạn, xô xát với cảnh sát v́ họ không muốn bị cách ly trong nơi làm việc. Cao trào có thể là trong cuối tuần qua. Người dân bắt đầu xuống đường biểu t́nh, đặc biệt là sinh viên. Lần này, không chỉ người Bắc Kinh xuống đường, mà cả người Urumqi, người Thượng Hải, người Quảng Châu. Nhiều nơi, người biểu t́nh chỉ cầm theo một tờ giấy trắng như một biểu tượng mới của cuộc biểu t́nh, khiến cho chính quyền khó mà ngăn cấm được. Các báo cáo thực địa cho thấy, các cuộc biểu t́nh có khi đông đến cả vạn người. Đây là một con số nhỏ so với quy mô dân số cũng như ở nhiều quốc gia, nhưng với Trung Quốc, đó là một thế lực.
Điều lư thú đó là lần này, các cuộc biểu t́nh không c̣n đ̣i hỏi những quyền lợi thiết thân như đất đai, thực phẩm v.v... để nhà nước trung ương Trung Quốc có thể xử trảm một quan chức địa phương nào đó và xem như ḿnh vô can, thậm chí tạo h́nh ảnh quân triều đ́nh đứng về phe nhân dân. Lần này, các biểu ngữ biểu t́nh nhắm thẳng vào lănh đạo cao nhất của Trung Quốc và nói về những thứ trái ngược hẳn với giá trị nền tảng của nhà nước Trung Quốc - đó là tự do.
Gần như chắc chắn rằng các cuộc biểu t́nh sẽ nhanh chóng bị dập tắt v́ lănh đạo Trung Quốc đủ tin tưởng vào quan điểm của ḿnh để thẳng tay đàn áp sinh viên, nhưng cảnh tưởng của các sinh viên lại làm ḿnh khá xúc động. Khác với năm 1989, những sinh viên Thanh Hoa, Thượng Hải, Quảng Châu... hy sinh nhiều hơn rất nhiều so với những ǵ chúng ta tưởng tượng. Với một hệ thống chấm điểm tín dụng xă hội khắt khe, gần như là án chung thân cho những ai làm sai, những sinh viên này không chỉ đánh đổi tự do hiện tại của họ mà có thể là tương lai của họ và gia đ́nh.
Nhưng điều ǵ khiến họ vẫn chọn xuống đường? Các tuyên truyền viên chắc chắn sẽ chỉ ra kẻ thù muôn thuở: các thế lực thù địch. Nhưng thế lực nào đây khi Trung Quốc đă đóng cửa 3 năm nay? Trong việc xem trọng nền chính trị của một dân tộc, xem tất cả mọi người có trách nhiệm phụng sự, có lẽ một lần nữa lănh đạo Trung Quốc lại bị thách thức v́ sự lên tiếng của chính những cá nhân. Các cá nhân có những câu chuyện riêng, và đôi khi họ sẵn sàng liều lĩnh mọi thứ để thách thức các đại tự sự của dân tộc do nhóm lănh đạo t́m cách viết lên. Nếu thành công, một đại tự sự khác sẽ được viết, nhưng nếu thất bại, không ai nhớ đến họ cả.
Thế nhưng, ḿnh nghĩ những người biểu t́nh này không c̣n quá nhiều lựa chọn nữa. Người ta chọn hành động khi họ không thể ngồi yên được nữa. Cũng giống như Ryszard Kapuscinski từng mô tả về thời khắc một cuộc đấu tranh bắt đầu. Đó không phải là sự suy đồi của một chế độ, hay sự tuột dốc của nền kinh tế. Đấy có thể là nguyên nhân sâu xa. Nhưng ngọn lửa bùng lên cuộc cách mạng chính là thời khắc một người biểu t́nh đứng đương đầu với cảnh sát vũ trang mà không lùi bước. Lúc đó, sự thôi thúc hành động đă vượt trội hơn sự sợ hăi và thói quen phục tùng vốn có của người dân. Đó chính là lúc cuộc biểu t́nh bắt đầu. Có lẽ 6 tháng phong toả, những h́nh ảnh tự do của thế giới, sự thống khổ của người quanh ḿnh, và một chút dại khờ của tuổi trẻ đă tạo nên sức mạnh nhiều hơn sự đe doạ.
Chúc những sinh viên Trung Quốc chân cứng đá mềm và mong các bạn sống được cuộc đời tự do.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
