Nỗi sợ của người già

Cách đây 30 năm, khi bước vào tuổi 50, tôi chân tình hỏi ông bạn vong niên: "Cuộc đời này khi về già ông sợ điều gì nhất?". Tức thì ông bạn trả lời: "Ở tuổi về già, tôi chỉ sợ duy nhất một điều là… chết đói!".

Câu trả lời này rất ngắn gọn, nhưng khiến cho tôi đêm ngày suy nghĩ. Bởi theo cách hiểu đơn giản thì hằng ngày người già ăn uống có tốn kém bao nhiêu đâu?

Năm tháng trôi qua, tôi đã tìm đọc nhiều sách vở và qua nhiều trải nghiệm nên tôi rất tâm đắc với lời Phật dạy rằng: "… Con người sống ở trên đời có tám nỗi khổ, thì tuổi già… là một trong những nỗi khổ được coi là khủng khiếp nhất!"

Bởi ngoài xã hội, người có địa vị, chức tước cao, thì họ càng có nhiều quyền lực. Mỗi lời nói, mỗi bước đi, sẽ có nhiều người lắng nghe họ, có lắm kẻ vâng người dạ. Song với bậc làm cha, làm mẹ trong gia đình thì ngược lại. Bởi các cụ tuổi đời ngày một cao đâu còn làm ra hạt thóc, củ khoai… Dẫu rằng hằng ngày được con cháu gọi là ông, là bà, là cụ, là cố… nhưng sức khỏe ngày một kém, bệnh tật ngày một nhiều. Do đó tiếng nói và uy tín của các cụ sẽ ngày một tụt dốc và hết phần tác dụng.

Lúc đó, trong nhiều gia đình, chân lý và lẽ phải sẽ thuộc vào những thành viên nào có khả năng kiếm được nhiều tiền.

Thế nên, cái sự … "chết đói" mà ông bạn vong niên của tôi nói trước đây như đã được chứng minh đâu phải vì người già không có gì ăn. Mà do sự ứng xử nhạt nhẽo, thậm chí hắt hủi tệ bạc của con cháu mình.

Chúng ta đang sống trong thời đại mà nền khoa học văn minh đem lại lắm cái được, nhưng cũng làm mất đi không biết bao nhiêu cái hay, cái đẹp mà ông cha ta đã ngàn đời tạo dựng ra. Khi mà sức mạnh của đồng tiền có khả năng ngự trị trên nhiều lĩnh vực, nền tảng gia đình đã bị tấn công từ mọi phía.

Cùng chung một mái nhà nhưng vợ chồng con cái đều có một phòng riêng biệt, cửa đóng then cài... Tình cảm của họ chỉ còn là những viên sỏi không hồn, huống hồ gì thân phận của người già!

Phải chăng câu tục ngữ đáng giá ngàn vàng "Trẻ cậy cha, già cậy con" đã không còn tác dụng nữa?

Đó còn là những người ở tuổi về già mà không có lương hưu. Hoặc ít nhiều trợ cấp không đủ sống trong mươi lăm ngày và hơn thế. Dẫu rằng pháp luật có lời bênh vực "người già được quyền nghỉ ngơi, được quyền hưởng thụ, được quyền chăm sóc" nhưng nếu cuốn "sổ đỏ" cách đây ít năm đã trót sang tên cho con, thì các cụ chỉ còn là hai bàn tay trắng với tuổi già mà thôi

Dường như cũng đã lường được tình huống này nên người xưa có dạy: "Sống được tuổi về già dù ở thời đại nào cũng phải quan tâm đến các thế hệ nối tiếp. Nhưng chúng ta cũng chỉ nên 'nhìn bằng một mắt, còn một mắt kia phải dành nhìn cho chính bản thân mình".

Đó không phải là tính vị kỷ. Bởi người già vốn tự trọng và hay tủi thân. Chớ có dại dột vội vàng đem hết của cải, đem cả đất đai nhà cửa giao cho con, cho cháu rồi ngồi đó mà chờ lòng hiếu thảo, cầu mong sự hảo tâm của chúng, thì thôi rồi… "cuộc đời sẽ chìm trong nước mắt".

Hóa ra chuyện con cái ăn ở có hiếu, có nghĩa thời nào cũng có, hoặc đối xử tàn nhẫn với cha mẹ già cũng là chuyện có từ ngàn xưa rồi.