HƯỚNG DẪN SƠ CỨU (FIRST AID)
KHI BỊ CÔN TRÙNG, ĐỘNG VẬT VÀ NGƯỜI CẮN TRONG LÚC SINH HOẠT NGOÀI TRỜI Lynn Ly phỏng dịch theo "The Everything First Aid"
Những hoạt động ngoài trời như làm việc, vui chơi, giải trí, du ngoạn ở trong một số hoàn cảnh , khí hậu , và thời tiết . Khí hậu nóng và lạnh đều có thể gây ra những hệ quả đối lập (adverse consequences), và những sinh vật (critters) sống bên ngoài thỉnh thoảng gây dị ứng (ngứa ngáy khó chịu) hoặc tổn thương . Cơ thể bị thiếu nước hoặc ở cao độ (thí dụ lên đỉnh núi) và ở trong một số điều kiện ngoài trời khác cũng có thể làm bạn cảm thấy suy yếu đi .
Cho dù không có vấn đề ǵ khi bạn hoạt động ngoài trời, nhưng thật quan trọng bạn biết làm ǵ để chăm sóc hoặc trợ giúp những người bị chấn thương, bị bệnh tật bất ngờ .
I) BỊ CÔN TRÙNG, LOÀI VẬT VÀ NGƯỜI CẮN
Nhiều loại côn trùng và các sinh vật khác, bao gồm cả con người, gây ra các vết cắn và vết châm chích có thể cho cảm giác không thoải mái hoặc đe dọa tính mạng từ nhẹ nhẹ đến trung b́nh. Điều quan trọng là biết làm ǵ, làm thế nào để trị liệu, và khi nào th́ cần t́m kiếm đến trợ giúp từ chuyên gia y tế để trị liệu bất kỳ thương tổn tàng ẩn bên trong.
1) B̉ CẠP CẮN (SCORPION BITES)
Ḅ cạp là loại côn trùng nhiều chân có h́nh dạng giống tôm hùm (lobster-like arthoropods) nằm trong xếp loại côn trùng có nọc độc (arcahnid class, cùng loài nhền nhện = spider class), có một ng̣i / kim xoăn ở phần cuối nơi đuôi, và chúng thường được t́m thấy ở vùng sa mạc phía Tây Nam của Mexico (nước Mễ Tây Cơ). Những vết chích / đốt của bọ cạp dường như không có khả năng gây tử vong và dễ dàng điều trị, nhưng lại nguy hiểm cho trẻ nhỏ và người già hơn . Những triệu chứng bao gồm đau nhức ngay lập tức (immediate pain), nóng rát (burning), sưng tấy chút chút (minor swelling) và cảm giác tê (numb) hoặc ngứa ran (tingling sensation).
Những buớc sau đây cần nên thực hiện để trị liệu vết ḅ cạp cắn:
1. Rửa vùng bị ḅ cạp cắn bằng xà pḥng / xà bông và nước
2. Dùng túi trườm lạnh đặt lên vùng bị ḅ cạp cắn trong ṿng 10 phút , nếu cần thiết th́ lập đi lập lại việc trườm lạnh vùng bị cắn với khoảng cách giữa các lần trườm lạnh là 10 phút .
3. Gọi điện thoại đến trung tâm kiểm soát chất độc (the Poison Control Center), hay đi bệnh viện khi có bất kỳ triệu chứng nghiêm trọng ǵ
2) BỌ VE CẮN (TICK BITES)
Những người sống vùng rừng cây hay đồng cỏ, hay những người dành thời gian vui chơi giải trí ở những khu vực này th́ dễ bị bọ ve cắn . Loài côn trùng nho nhỏ này sống bằng cách hút máu các loài động vật có vú (mammals) thí dụ như hươu nai (deer), loài gậm nhấm (rodents), thỏ (rabbits) và có thể truyền bệnh từ động vật sang người .
Việc sơ cứu (first aid) những vết bọ ve cắn bao gồm loại bỏ con bọ ve đang bu bám ngay lập tức để tránh những phản ứng từ vết cắn và giảm thiểu tối đa các loại bệnh nhiễm trùng do bọ ve gây ra thí dụ bệnh Lyme, bệnh nóng sốt Colorado bọ ve (Colorado tick fever), bệnh nóng sốt được phát hiện ở núi đá (Rocky Mountain Spotted fever)
Để tháo bỏ con bọ ve bu bám trên người , hăy làm như sau:
1. Dùng cây nhíp (tweezers) hay cây kẹp nhỏ nhỏ cong cong hay thẳng thẳng (small curl or flat forcepts) kẹp lấy đầu con bọ ve và càng cận sát nơi da đang bị con bọ ve cắn càng tốt, rồi nhẹ nhàng kéo ra, đừng bóp nát hay xoay vặn con bọ ve
2. Rửa vùng bị bọ ve cắn bằng xà pḥng / xà bông và nước.
3. Bôi thuốc Antihistamine hoặc loại 1% hydrocortisone cream (loại kem chứa 1% chất hydrocortisone)
Cần phải có sự chăm sóc y tế chuyên nghiệp , nếu con bọ ve cắn quá sâu và bạn không thể tháo gỡ nó ra được, hoặc bạn đang ở trong khu vực được thông báo là có nhiều nguy cơ bị bệnh lyme, hoặc bạn có triệu chứng nóng sốt hay triệu chứng cảm cúm , hoặc bạn có trải nghiệm bắp thịt trở lên suy nhược, tê liệt (paralysis) , hoặc nổi vết tṛn đỏ trên da gọi là "phát ban mắt ḅ" (the bull's eye rash) là đặc chưng của bệnh Lyme .
CẢNH BÁO !!!
Đừng bao giờ bôi petroleum jelly (vaseline), rượu cồn ( alcohol ) ahy ammonia lên con bọ ve - chúng sẽ cắn chặt sâu vào da hơn. Nếu bạn đang ở trong vùng cảnh báo có nhiều nguy cơ bệnh Lyme mà bị bọ ve cắn, bạn nhất định phải phone báo bác sĩ để được tư vấn và ngay lập tức được chăm sóc và điều tri bao gồm việc sử dụng thuốc kháng sinh
Cách giúp bệnh nhân ung thư vú đối mặt với căn bệnh và điều trị
Tác giả: Kim Vi
Tham vấn y khoa: Lê Thị Mỹ Duyên
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Cách giúp bệnh nhân ung thư vú đối mặt với căn bệnh và điều trị
Ung thư vú là căn bệnh phổ biến gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Bằng cách giúp bệnh nhân đối mặt với vấn đề của ḿnh, bạn có thể giúp họ có một cuộc sống dễ dàng hơn.
Hiện nay, ung thư vú là một trong những loại ung thư phổ biến nhất, bệnh nhân bị ung thư vú không những cần điều trị thể chất mà c̣n phải điều trị về tâm lư. Gia đ́nh, vợ chồng hoặc bạn bè đóng vai tṛ rất quan trọng trong việc tiếp thêm động lực giúp người bệnh vững vàng với hoàn cảnh.
Ung thư vú là ǵ?
Ung thư vú xảy ra khi các tế bào trong vú bắt đầu phát triển ngoài tầm kiểm soát. Các khối u trong vú, có thể nh́n thấy trên phim X-quang hoặc có cảm giác như một cục bướu, thường được h́nh thành từ những tế bào vú. Khối u được cho là ác tính nếu các tế bào này có thể phát triển vào các mô xung quanh hoặc di căn tới các vùng khác của cơ thể. Không chỉ phụ nữ bị ung thư vú mà cả nam giới cũng có nguy cơ mắc bệnh.
Nhiều phần khác nhau của vú cũng có thể bị ung thư. Có rất nhiều loại ung thư vú, nhưng hầu hết các ung thư phổ biến bắt đầu ở các ống dẫn mang sữa đến núm vú hoặc trong các tuyến tạo ra sữa mẹ. Các loại ung thư khác bắt đầu tại các mô khác ở vú, được gọi là ung thư biểu mô tế bào lympho hoặc các sarcomas không thực sự được coi là ung thư vú.
Thông thường, ung thư vú thường gây ra khối u ở vú, nhưng không phải trong tất cả trường hợp. V́ vậy, mọi người nên đi khám và báo ngay cho bác sĩ nếu có những triệu chứng bất thường.
Làm thế nào để giúp các bệnh nhân ung thư vú đối mặt với căn bệnh?
Trong cuộc chiến chống ung thư vú, bệnh nhân không nên một ḿnh chống chọi với căn bệnh. Bác sĩ, chuyên gia y tế, các thành viên trong gia đ́nh, bạn đời hoặc bạn bè nên là những người đồng hành cùng bệnh nhân. Dưới đây là những thông tin và hỗ trợ để bạn có thể giúp bệnh nhân, cùng đối mặt với căn bệnh ung thư vú và điều trị nó.
T́m một người hỗ trợ
Bạn có thể kết bạn với những bệnh nhân khác bị ung thư vú để chia sẻ thông tin với nhau về triệu chứng, điều trị ung thư vú bằng phương pháp hóa trị, tập luyện, chế độ ăn uống…
Cùng đối mặt với việc điều trị
Tốt nhất là bạn nên chia sẻ với vợ/chồng của ḿnh sớm.
Bạn có thể làm những việc thiết thực để giúp người thân yêu vượt qua bệnh ung thứ vú và quá tŕnh điều trị như ghi chép thông tin trong các cuộc hẹn với bác sĩ, lập danh sách các câu hỏi để hỏi chuyên gia tư vấn về t́nh trạng sức khỏe của vợ/chồng bạn.
Những người bạn và gia đ́nh
Bạn nên chia sẻ với bạn bè và gia đ́nh về t́nh trạng bệnh, v́ họ sẽ là một nguồn động viên tinh thần mạnh mẽ trong quá tŕnh điều trị.
8 cách tăng cường lượng protein cho người mắc bệnh ung thư
Tác giả: Hoàng Oanh
Tham vấn y khoa: Lê Thị Mỹ Duyên
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
8 cách tăng cường lượng protein cho người mắc bệnh ung thư
Sau phẫu thuật, hóa trị hoặc xạ trị, cơ thể của bạn cần protein để hồi phục các tổn thương của mô và cải thiện hệ miễn dịch. Cách dễ dàng nhất cho việc này chính là bổ sung lượng protein vào khẩu phần ăn của bạn.
1. Phô mai
Phô mai lỏng có thể được dùng để ăn với trứng, bánh ḿ sandwich, bánh ḿ, rau, thịt, cá hay bánh nướng. Bạn có thể cho thêm phô mai vào súp, nước sốt, ḿ, hay khoai tây nghiền.
Phô mai Cottage c̣n có thể được cho thêm vào ḿ spaghetti, hoặc các loại ḿ nói chung.
Bạn có thể ăn chúng theo cách bạn muốn.
2. Sữa
Bạn có thể uống sữa thay nước trong ngày. Ngoài ra, bạn c̣n có thể sử dụng sữa để nấu ăn. Sữa được trộn với bột cacao, ngũ cốc và bánh pudding. Bạn nên uống các loại sữa ít béo (1% chất béo) hoặc không béo để giảm lượng chất béo vào cơ thể.
Sữa cũng là một thành phần dùng để làm bánh ḿ, nước sốt, kem súp, bánh kem, bánh pudding hoặc muffin.
3. Kem và sữa chua
Bạn ăn kem hoặc sữa chua kết hợp với ngũ cốc nguyên hạt, hoa quả, bánh nướng, sữa. Ngoài ra, bạn c̣n có thể ăn chúng kèm với bánh ḿ sandwich. Thêm nữa, bạn thử trộn kem, sữa chua với chuối, hoặc dưa hấu để làm sinh tố.
4. Các loại hạt
Các loại hạt được sử dụng trong các công thức làm muffin, bánh crepe, bánh ḿ hay bánh quế. Bạn ăn chúng kèm với sữa chua, trái cây, kem hoặc bánh ḿ nướng.
Ngoài ra, chúng c̣n có công dụng làm nước sốt cho món ḿ ống, hoặc các loại ḿ thông thường nói chung.
5. Trứng
Bổ sung món trứng luộc vào bữa ăn của bạn. Bạn làm bánh trứng sữa gồm trứng, sữa và đường. Bạn cũng có thể ăn trứng kèm với bánh ḿ. Ngoài ra, bạn cho thêm trứng khi làm bánh pudding, ốp la hoặc bánh crepe.
6. Thịt và cá
Bạn hăy ăn nhiều thịt và cá trong bữa ăn. Bạn có thể nướng, luộc, hoặc hấp kết hợp với khoai tây và cà rốt. Bạn cho thêm cá vào súp hoặc bánh. V́ thịt nạc xay ít béo, bạn hăy thử dùng chúng nếu bạn muốn giảm lượng chất béo trong khẩu phần ăn.
Đậu và đậu phụ được nấu chung với ḿ ống, súp. Bạn cũng có thể nấu chúng với thịt.
8. Thực phẩm chức năng và bột protein
Thực phẩm chức năng và bột protein rất dễ sử dụng và ngon miệng. Bạn có thể uống chúng trong bữa sáng, trộn chúng với kem, hoặc sữa.
Nguồn protein tốt có trong cá, thịt, các sản phẩm sữa, hạt và đậu. Bạn có thể bổ sung những nguồn thực phẩm này vào bữa ăn giúp cung cấp đủ protein cho cơ thể sau quá tŕnh điều trị hay phẫu thuật ung thư vú bạn nhé!
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Glucosamine
Tên gốc: glucosamine
Tên biệt dược: Genicin®, Optiflec-G®
Phân nhóm: các liệu pháp bổ trợ và thực phẩm chức năng
Tên hoạt chất: Glucosamine
Thương hiệu: glucosamine.
Tác dụng
Tác dụng của glucosamine là ǵ?
Thuốc glucosamine được sử dụng để thúc đẩy tăng trưởng khớp và sụn. Glucosamine cũng có thể có những công dụng khác. Bạn nên kiểm tra với dược sĩ để biết thêm thông tin chi tiết về những thương hiệu khác nhau của thuốc.
Glucosamine là hợp chất giống như cellulose, được cơ thể sử dụng để tạo sụn. Glucosamine được cho là tác động bằng cách kích thích sản xuất sụn, do đó khiến các khớp hồi phục. Glucosamine cũng bảo vệ sụn và ngăn không cho sụn phân hủy.
Một số tác dụng khác của thuốc không được liệt kê trên nhăn thuốc đă được phê duyệt nhưng bác sĩ có thể chỉ định bạn dùng. Bạn chỉ sử dụng thuốc này để điều trị một số bệnh lư khác khi có chỉ định của bác sĩ.
Liều dùng
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hăy luôn tham khảo ư kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định dùng thuốc.
Liều dùng thuốc glucosamine cho người lớn là ǵ?
Liều dùng thông thường cho người lớn mắc bệnh thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp:
Người lớn: bạn dùng 500mg, 3-4 lần mỗi ngày. Liều dùng tối đa: 1500 mg/ngày.
Liều dùng thuốc glucosamine cho trẻ em là ǵ?
Liều dùng cho trẻ em vẫn chưa được nghiên cứu và quyết định. Hăy hỏi ư kiến bác sĩ nếu bạn định dùng thuốc này cho trẻ.
Cách dùng
Bạn nên dùng thuốc glucosamine như thế nào?
Bạn nên sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ và kiểm tra thông tin trên nhăn để được hướng dẫn dùng thuốc chính xác. Đặc biệt, bạn không sử dụng thuốc với liều lượng thấp, cao hoặc kéo dài hơn so với thời gian được chỉ định.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào trong quá tŕnh sử dụng thuốc, hăy hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ.
Bạn nên làm ǵ trong trường hợp dùng quá liều?
Trong trường hợp khẩn cấp hoặc quá liều, gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất.
Ngoài ra, bạn cần ghi lại và mang theo danh sách những loại thuốc bạn đă dùng, bao gồm cả thuốc kê toa và thuốc không kê toa.
Bạn nên làm ǵ nếu quên một liều?
Nếu bạn quên dùng một liều thuốc, hăy dùng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, bạn hăy bỏ qua liều đă quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không dùng gấp đôi liều đă quy định
Bạn có thể gặp tác dụng phụ ǵ khi dùng thuốc glucosamine?
Những tác dụng phụ khi sử dụng thuốc gồm:
•Táo bón;
•Tiêu chảy;
•Buồn ngủ;
•Nhức đầu;
•Ợ nóng;
•Buồn nôn;
•Đau dạ dày.
Đây không phải là danh mục đầy đủ tất cả các tác dụng phụ và có thể xảy ra những tác dụng phụ khác. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về tác dụng phụ, hăy tham khảo ư kiến bác sĩ hoặc dược sĩ.
Thận trọng/Cảnh báo
Trước khi dùng thuốc glucosamine, bạn nên lưu ư những ǵ?
Trước khi dùng thuốc, bạn nên báo với bác sĩ hoặc dược sĩ nếu:
•Bạn đang mang thai hoặc cho con bú. Bạn cần phải dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ trong trường hợp này;
•Bạn dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc;
•Bạn đang dùng những thuốc khác (bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa, thảo dược và thực phẩm chức năng);
•Bạn định dùng thuốc cho trẻ em hoặc người cao tuổi;
•Bạn đang hoặc đă từng mắc các bệnh lư.
Những điều bạn cần lưu ư khi dùng thuốc glucosamine trong trường hợp đặc biệt (mang thai, cho con bú, phẫu thuật,…)
Vẫn chưa có đầy đủ các nghiên cứu để xác định rủi ro khi dùng thuốc này trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú. Trước khi dùng thuốc, hăy luôn hỏi ư kiến bác sĩ để cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ.
Tương tác thuốc
Thuốc glucosamine có thể tương tác với những thuốc nào?
Thuốc có thể làm thay đổi khả năng hoạt động của thuốc khác mà bạn đang dùng hoặc gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng phụ. Để tránh t́nh trạng tương tác thuốc, tốt nhất là bạn viết một danh sách những thuốc bạn đang dùng (bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa, thảo dược và thực phẩm chức năng) và cho bác sĩ hoặc dược sĩ xem. Để đảm bảo an toàn khi dùng thuốc, bạn không tự ư dùng thuốc, ngưng hoặc thay đổi liều lượng của thuốc mà không có sự cho phép của bác sĩ.
Những thuốc có thể tương tác với thuốc glucosamine bao gồm: thuốc trợ tim, insulin, thuốc làm loăng máu và thuốc lợi niệu.
Thuốc glucosamine có thể tương tác với thực phẩm, đồ uống nào?
Thức ăn, rượu và thuốc lá có thể tương tác với vài loại thuốc nhất định. Hăy tham khảo ư kiến bác sĩ về việc uống thuốc cùng thức ăn, rượu và thuốc lá.
T́nh trạng sức khỏe nào có thể ảnh hưởng đến thuốc glucosamine?
T́nh trạng sức khỏe của bạn có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc này. Báo cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào.
Bạn nên bảo quản ở nhiệt độ pḥng, tránh ẩm và tránh ánh sáng. Không bảo quản trong pḥng tắm hoặc trong ngăn đá. Bạn nên nhớ rằng mỗi loại thuốc có thể có các phương pháp bảo quản khác nhau. V́ vậy, bạn nên đọc kỹ hướng dẫn bảo quản trên bao b́ hoặc hỏi dược sĩ. Giữ thuốc tránh xa tầm tay trẻ em và thú nuôi.
Bạn không nên vứt thuốc vào toilet hoặc đường ống dẫn nước trừ khi có yêu cầu. Thay v́ vậy, hăy vứt thuốc đúng cách khi thuốc quá hạn hoặc không thể sử dụng. Bạn có thể tham khảo ư kiến dược sĩ hoặc công ty xử lư rác thải địa phương về cách tiêu hủy thuốc an toàn.
Dạng bào chế
Thuốc glucosamine có những dạng và hàm lượng nào?
Thuốc glucosamine có những dạng và hàm lượng sau:
•Viên nén 250mg;
•Bột hoặc dung dịch uống 1,5g;
•Dung dịch tiêm 400mg/3m.
Hello Health Group không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Biến chứng do thoái hóa khớp: Đừng xem thường!
Thoái hóa khớp là căn bệnh khá phổ biến với những cơn đau mạn tính gây khó chịu cho người bệnh. Nếu không được điều trị, các biến chứng do thoái hóa khớp sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống và sức khỏe của người bệnh.
Thoái hóa khớp là t́nh trạng liên quan đến viêm khớp, gây ra bởi sự hao ṃn và rách sụn – mô bảo vệ đầu xương và khớp. Thoái hóa khớp là loại phổ biến nhất của viêm khớp và thoái hóa. Bệnh sẽ ngày càng tiến triển và nghiêm trọng hơn theo tuổi tác.
Nếu không được điều trị, các cơn đau mạn tính do thoái hóa khớp có thể dẫn đến những biến chứng khác và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Các triệu chứng thoái hóa khớp là ǵ?
Các triệu chứng thông thường của thoái hóa khớp gồm:
•Đau và cứng khớp
•Mất linh hoạt
•Gai xương
•Cảm giác xương va chạm vào nhau
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc thoái hóa khớp?
Một số yếu tố sẽ khiến bạn có nguy cơ cao hơn bị thoái hóa khớp như:
•Lớn tuổi: sụn sẽ giảm dần theo độ tuổi.
•Giới tính: nữ giới thường dễ mắc thoái hóa khớp hơn dù chưa rơ nguyên nhân.
•Thừa cân hoặc béo ph́: thừa cân có thể tạo áp lực lên các khớp.
•Chấn thương khớp: những người có khớp yếu thường dễ bị thoái hóa khớp hơn.
•Di truyền: một số người bị thoái hóa khớp là do di truyền.
•Biến dạng xương: nếu trẻ sinh ra có biến dạng xương hoặc sụn th́ sẽ có nguy cơ cao bị thoái hóa khớp.
•Một số nghề nghiệp nhất định: các công việc tay chân hoặc những việc phải thường xuyên tạo áp lực lên khớp có thể làm tăng nguy cơ bị thoái hóa khớp.
Đối với nhiều người, thoái hóa khớp là một chứng đau măn tính, có thể khiến bạn cạn kiệt sức và suy nhược. Bệnh cũng có thể dẫn đến các vấn đề về lo âu và trầm cảm.
Theo một nghiên cứu:
•Thoái hóa khớp gối là nguyên nhân hàng đầu gây suy nhược ở người lớn
•Khoảng 80% người bị thoái hóa khớp di chuyển bị hạn chế một vài vận động
•Khoảng 25% người bị thoái hóa khớp không thể thực hiện các hoạt động thông thường trong cuộc sống.
Bên cạnh gây đau, thoái hóa khớp c̣n gây ra nhiều biến chứng khác, ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống người bệnh. Một số biến chứng do thoái hóa khớp như:
Rối loạn giấc ngủ
Đau và nhức khớp có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ. Bên cạnh đó, nếu không ngủ đủ giấc, mức độ đau của bạn dường như sẽ tăng lên. Cứng khớp và chuyển động bị hạn chế cũng làm bạn không được thoải mái khi ngủ.
Giảm năng suất làm việc
Nhiều người thường phải nghỉ phép vài ngày trong năm do cơn đau mạn tính. Viêm khớp cũng có thể ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày của bạn như:
•Công việc nhà
•Nấu ăn
•Mặc đồ
Nh́n chung, bạn vẫn có thể sinh hoạt b́nh thường nếu được điều trị. Tuy nhiên, những người bị thoái hóa khớp vẫn cần hỗ trợ cho những công việc nhỏ hàng ngày.
Tăng cân
Đau và cứng khớp có thể làm bạn ngại vận động. Bạn có thể không muốn tham gia những hoạt động mà trước đây ḿnh rất thích.
Viêm khớp có thể làm giảm khả năng tập thể dục, thậm chí là đi bộ. Việc không vận động sẽ làm bạn mất đi một niềm vui trong cuộc sống cũng như khiến bạn tăng cân không mong muốn. Tăng cân có thể làm nặng thêm các triệu chứng của thoái hóa khớp cũng như làm tăng nguy cơ mắc các biến chứng khác như:
•Tiểu đường
•Tăng huyết áp
•Bệnh tim mạch
Gút
Gút cũng là một trong những biến chứng do thoái hóa khớp gây ra. Thoái hóa khớp có thể làm thay đổi sụn, dẫn đến các tinh thể urat natri h́nh thành trong khớp, gây ra bệnh gút và đau cấp tính. Gút thường xuất hiện ở ngón chân cái.
Chứng vôi hóa sụn khớp
Thoái hóa khớp có thể làm h́nh thành các tinh thể canxi trong sụn, thường là ở đầu gối.
Vôi hóa khớp có thể làm cho các triệu chứng thoái hóa khớp nghiêm trọng hơn. Đôi khi, các tinh thể canxi chuyển động, gây ra các cơn đau cấp tính.
Lo âu và trầm cảm
Theo một nghiên cứu về mối liên quan giữa lo âu, trầm cảm với thoái hóa khớp, các cơn đau của thoái hóa khớp thường ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm thần. Hơn 40% người tham gia nghiên cứu này đều có dấu hiệu lo lắng và trầm cảm tăng lên do các triệu chứng của thoái hóa khớp.
Các biến chứng do thoái hóa khớp khác
Các biến chứng thoái hóa khớp khác gồm:
•Hoại tử xương
•Găy xương do áp lực
•Chảy máu hoặc nhiễm trùng trong khớp
•Tổn thương gân và dây chằng xung quanh khớp
•Dây thần kinh bị chèn ép trong cột sống do thoái hóa khớp ở cột sống
Những phương pháp nào giúp điều trị thoái hóa khớp?
Không có phương pháp chữa lành thoái hóa khớp, v́ vậy việc điều trị nhằm mục đích quản lư các triệu chứng.
Điều quan trọng là bạn cần kiểm soát cơn đau đồng thời phải thường xuyên vận động. Vật lư trị liệu có thể giúp bạn vận động dễ hơn. Tập thể dục là “ch́a khóa” để giữ cân bằng và duy tŕ cân nặng của bạn. Tuy nhiên, bạn đừng vận động mạnh v́ sẽ làm cho các triệu chứng nghiêm trọng hơn. Bạn cũng cần thường xuyên nghỉ ngơi khi tập thể dục.
Có nhiều loại thuốc giúp giảm đau thoái hóa khớp, bao gồm acetaminophen (Tylenol) và thuốc kháng viêm không steroid. Tùy theo mức độ nghiêm trọng của thoái hóa khớp, bác sĩ có thể đề nghị bạn phẫu thuật thay toàn bộ khớp.
Các bài tập thay thế có thể giúp bạn linh hoạt hơn, giảm áp lực và cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn, gồm:
•Thái Cực quyền
•Yoga
•Châm cứu
Thoái hóa khớp là bệnh chuyển hóa. Nếu không được điều trị, nó sẽ trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian. Mặc dù tử vong do thoái hóa khớp là rất hiếm, nhưng đây là một nguyên nhân quan trọng gây suy nhược ở người lớn.
Điều quan trọng là bạn cần nói chuyện với bác sĩ nếu thoái hóa khớp ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn. Phẫu thuật thay khớp, thuốc giảm đau và thay đổi lối sống có thể giúp bạn điều trị các triệu chứng bệnh.
Cho dù bạn có thực hiện phương pháp điều trị nào, việc giảm các triệu chứng thoái hóa khớp có thể giúp bạn vận động và có một cuộc sống tốt hơn.
Hello Bacsi không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa
Chế độ ăn uống dành cho người bị thoái hóa khớp gối
Tác giả: Vũ Xuân Thành
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Chế độ ăn uống dành cho người bị thoái hóa khớp gối
Đối với một số người bị thoái hóa khớp gối, việc kiểm soát bệnh có thể rất khó khăn. Tuy nhiên, nếu chỉ cần ghi nhớ những lưu ư quan trọng trong chế độ ăn uống có thể giúp bạn kiểm soát dễ dàng các cơn đau viêm khớp.
Đối với người bị thoái hóa khớp gối, việc kiểm soát bệnh là điều rất khó khăn. Tuy nhiên, theo một nghiên cứu gần đây, chế độ ăn uống nhiều rau xanh và trái cây sẽ giúp giảm cơn đau và t́nh trạng viêm khớp. V́ sao những loại thực phẩm này lại tốt cho người bị thoái hóa khớp? Hăy cùng Hello Bacsi t́m hiểu bài viết dưới đây nhé.
Thoái hóa khớp (viêm xương khớp) là t́nh trạng ǵ?
Thoái hóa khớp (viêm xương khớp) là t́nh trạng viêm sẽ tạo ra các gốc tự do – các phân tử gây hại tế bào được h́nh thành để đáp ứng độc tố và các quá tŕnh tự nhiên trong cơ thể. Màng hoạt dịch (lớp lót giữa khớp gối) có thể bị tổn thương do các gốc tự do giống như các mô ở mắt, da và các bộ phận khác trong cơ thể.
Các chất chống oxy hóa bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do. Theo một nghiên cứu khác, một số chất chống oxy hóa nhất định có thể giúp ngăn ngừa viêm khớp, làm chậm quá tŕnh bệnh và giảm đau. Bên cạnh đó, việc duy tŕ trọng lượng khỏe mạnh cũng là một yếu tố quan trọng để kiểm soát thoái hóa khớp gối.
Việc giảm các mỡ thừa trong cơ thể không chỉ giúp giảm trọng lượng đặt lên đầu gối mà c̣n giúp ngăn ngừa tiến triển của t́nh trạng viêm khớp. Các chất béo trong cơ thể có hoạt tính chuyển hóa, v́ vậy nó có thể sản xuất ra hormone và các hóa chất làm tăng mức độ nghiêm trọng của t́nh trạng viêm.
Vitamin C là một chất chống oxy hóa, rất cần thiết cho sự phát triển của sụn. Thiếu vitamin C có thể dẫn đến sụn yếu và làm tăng các triệu chứng của thoái hóa khớp. Một số loại thực phẩm giàu vitamin C như:
•Đu đủ, ổi, dứa
•Trái cây họ cam quưt như cam, bưởi
•Dưa lưới
•Dâu tây
•Kiwi
•Quả mâm xôi
•Các loại rau cải như súp lơ, bông cải xanh, cải xoăn
•Ớt chuông
•Cà chua
Theo một số nghiên cứu về viêm khớp và thấp khớp, vitamin D có thể giúp ngăn ngừa tổn thương ở sụn và giảm nguy cơ hẹp khớp xương.
Có rất nhiều cách bổ sung vitamin D cho cơ thể. Bạn có thể bổ sung vitamin D bằng cách phơi nắng sớm, nhưng không phải ai cũng có thời gian để thực hiện. Bạn cũng có thể bổ sung các thực phẩm giàu vitamin D vào chế độ ăn của ḿnh như:
•Hải sản: cá hồi, cá tuyết, cá ṃi và tôm
•Sữa bổ sung vi chất
•Trứng
•Nước cam
•Ngũ cốc
•Đậu hũ
•Sữa chua
Bạn có biết beta carotene là một chất chống oxy hóa rất mạnh, giúp tiêu diệt các gốc tự do trước khi chúng gây tổn thương nghiêm trọng đến khớp. Việc nhận biết những thực phẩm nào có chứa beta carotene rất dễ dàng v́ chúng thường có màu cam rực rỡ, ví dụ như cà rốt.
Một số thực phẩm khác cũng chứa beta carotene như:
•Các loại rau cải như bắp cải Brussels, cải xanh, rau mù tạt
•Rau xanh như rau chân vịt (cải bó xôi)
•Khoai lang
•Dưa lưới
•Mùi tây
•Quả mơ
•Lá bạc hà
•Cà chua
•Măng tây
4. Axit béo omega-3
Không có ǵ bàn căi khi nói axit béo omega-3 là chất béo tốt cho sức khỏe, đặc biệt là cho những người bị thoái hóa khớp hoặc các rối loạn viêm khác.
Mặc dù một số loại thực phẩm sẽ làm tăng mức độ viêm trong cơ thể, nhưng omega-3 thật sự có thể giúp giảm viêm bằng cách ức chế quá tŕnh sản xuất cytokine và enzyme (những chất làm tổn thương sụn).
Những loại thực phẩm giàu omega-3 mà bạn không nên bỏ qua như:
•Cá hồi tươi hoặc đóng hộp
•Cá trích
•Cá thu
•Cá ṃi
•Cá cơm
•Cá hồi vân
•Hạt lanh và dầu hạt lanh
•Quả óc chó
5. Bioflavonoid
Bioflavonoid, như quercetin và anthocyanidin, là hai dạng của các chất chống oxy hóa. Quercetin có tác dụng chống viêm, tương tự như các thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs). Những loại thực phẩm chứa nhiều quercetin gồm:
•Hành tây
•Cải xoăn
•Tỏi tây
•Cà chua
•Bông cải xanh
•Quả việt quất
•Cà phê đen
•Dâu tây
•Bột ca cao
•Trà xanh
•Quả mơ
•Táo
Bạn có biết rằng một số loại gia vị cũng có tác dụng chống viêm. Trong số các loại gia vị, gừng và nghệ là có nhiều công dụng cho sức khỏe nhất. Theo một nghiên cứu, curcumin có thể giúp điều trị viêm xương khớp bằng cách ức chế các hóa chất gây viêm trong cơ thể. Mặc khác, curcumin là thành phần hoạt động chủ yếu của nghệ. V́ vậy, dùng nghệ sẽ rất tốt cho những người bị viêm xương khớp.
Một số lưu ư kiểm soát các triệu chứng thoái hóa khớp gối
Để có thể kiểm soát tốt các triệu chứng của thoái hóa khớp gối và kiểm soát lượng calo hấp thụ vào cơ thể, bạn cần:
•Giảm cân nếu bạn thừa cân
•Ăn nhiều trái cây và rau quả
•Ăn nhiều cá, các loại hạt và các loại dầu lành mạnh
•Luôn vận động.
•Ăn cơm ở nhà thay v́ ăn ngoài
•Ăn ít hơn
•Tránh các loại thực phẩm giàu calo
Hello Bacsi > Bệnh về máu > Chế độ ăn uống cho người bệnh đa hồng cầu
Chế độ ăn uống cho người bệnh đa hồng cầu
Tác giả: Hà Vũ
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Chế độ ăn uống cho người bệnh đa hồng cầu
Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, việc theo đuổi một chế độ ăn uống đặc biệt có thể hỗ trợ điều trị một số bệnh măn tính, chẳng hạn như bệnh tiểu đường và bệnh tim. Bệnh đa hồng cầu (PV) là một căn bệnh rối loạn máu hiếm gặp, khiến cơ thể bạn sản xuất quá mức các tế bào hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu.
Vậy, người bệnh đa hồng cầu nên ăn ǵ? Mặc dù không có chế độ ăn uống đặc biệt nào để hỗ trợ điều trị bệnh đa hồng cầu, nhưng bạn nên tuân thủ một chế độ ăn uống cân bằng và hạn chế thực phẩm giàu natri.
Sơ lược về bệnh đa hồng cầu
Đa hồng cầu là một căn bệnh về máu không quá phổ biến. Nó có thể ảnh hưởng đến bất cứ ai ở mọi lứa tuổi, nhưng thường được chẩn đoán ở nam giới trên 60 tuổi.
Trong khi một số người không gặp phải bất kỳ triệu chứng nào của đa hồng cầu, những người khác có thể bị bầm tím hoặc chảy máu dễ dàng (dù không có thương tích hoặc chỉ là vết trầy xước nhỏ). Ngoài ra, việc sản xuất quá nhiều tế bào hồng cầu c̣n gây ra sự gia tăng thể tích máu, có thể dẫn đến lách to hoặc làm tổn thương gan.
Mục đích của điều trị bệnh đa hồng cầu là giảm thể tích máu, kết hợp dùng thêm một số loại thuốc. Phương pháp điều trị tùy thuộc vào tuổi tác và t́nh trạng sức khỏe của bệnh nhân.
người bệnh đa hồng cầu ăn ǵ
Chế độ ăn uống cho người bị bệnh đa hồng cầu
Tuân thủ chế độ ăn uống cân bằng là rất quan trọng để duy tŕ cân nặng cho những người bị bệnh đa hồng cầu. Một chế độ ăn uống cân bằng sẽ cung cấp cho bạn lượng calo, protein, vitamin và khoáng chất phù hợp mà cơ thể bạn cần để hoạt động b́nh thường mà không bị thừa cân. Bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng sẽ giúp bạn xác định nhu cầu cá nhân của ḿnh. Nh́n chung, chế độ ăn uống cân bằng bao gồm trái cây, rau, ngũ cốc, protein nạc và thực phẩm từ sữa ít béo.
Chế độ ăn ít natri
Ngoài việc theo đuổi chế độ ăn uống cân bằng, bạn cũng cần theo dơi lượng natri ḿnh nạp vào cơ thể. Lượng máu tăng sẽ làm tăng nguy cơ huyết áp cao. Hạn chế lượng natri có thể giúp bạn kiểm soát huyết áp tốt hơn.
•Bước đầu tiên trong việc giảm lượng natri là ngừng thêm muối vào thức ăn trong khi nấu và trên bàn ăn.
•Thứ hai, bạn cần hạn chế ăn các thực phẩm chế biến có hàm lượng natri cao, chẳng hạn như thịt xông khói, thịt nguội, xúc xích, thực phẩm đông lạnh, khoai tây chiên và súp. Thay vào đó, hăy ưu tiên nhiều thực phẩm tươi, nguyên chất được chế biến tại nhà với gia vị không có muối.
người bệnh đa hồng cầu ăn ǵ
Mối quan tâm về sắt
Nếu trải qua phương pháp phẫu thuật cắt bỏ tĩnh mạch (phlebotomy) như một h́nh thức điều trị bệnh đa hồng cầu, bệnh nhân sẽ lo lắng về t́nh trạng thiếu sắt của cơ thể.
Tuy nhiên, mối lo này là thừa, bởi những người bị bệnh đa hồng cầu không bị các dấu hiệu thiếu sắt điển h́nh, theo một bài báo được công bố trên “Tạp chí của Hiệp hội huyết học Hoa Kỳ”. Do đó, khi bị PV, bạn không cần ăn quá nhiều thực phẩm giàu chất sắt. Ngoài ra, hăy uống đủ nước để tránh mất nước, đồng thời duy tŕ lưu lượng máu ổn định.
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Nguyên nhân gây bệnh đa hồng cầu
Đa hồng cầu là căn bệnh ngày càng trở nên phổ biến. Một nghiên cứu chỉ ra rằng, có hàng triệu bệnh nhân mắc bệnh đa hồng cầu ở Hoa Kỳ vào năm 2003. Bệnh thường liên quan đến số lượng bạch cầu tăng cao (tăng bạch cầu) và số lượng tiểu cầu tăng cao (tăng tiểu cầu). Lá lách mở rộng (lách to) và nồng độ erythropoietin thấp là những đặc điểm lâm sàng khác của bệnh đa hồng cầu.
Định nghĩa đa hồng cầu
Bệnh đa hồng cầu là t́nh trạng dẫn đến tăng mức độ lưu thông của các tế bào hồng cầu trong máu. Những người bị bệnh đa hồng cầu có sự gia tăng hematocrit, huyết sắc tố hoặc số lượng hồng cầu vượt quá giới hạn b́nh thường.
Bệnh đa hồng cầu thường được báo cáo dưới dạng tăng hematocrit (hematocrit là tỷ lệ thể tích của hồng cầu so với tổng thể tích máu) hoặc nồng độ hemoglobin (hemoglobin là một protein chịu trách nhiệm vận chuyển oxy trong máu).
•Hematocrit (HCT): Bệnh đa hồng cầu được xem xét khi hematocrit lớn hơn 48% ở phụ nữ và 52% ở nam giới.
•Huyết sắc tố (HGB): Bệnh đa hồng cầu được xem xét khi có mức độ huyết sắc tố lớn hơn 16,5g/dL ở phụ nữ hoặc mức huyết sắc tố lớn hơn 18,5 g/dL ở nam giới.
Bệnh đa hồng cầu được chia thành hai loại: nguyên phát và thứ phát.
•Bệnh đa hồng cầu nguyên phát: Trong bệnh đa hồng cầu nguyên phát, sự gia tăng các tế bào hồng cầu là do các vấn đề cố hữu trong quá tŕnh sản xuất hồng cầu.
•Bệnh đa hồng cầu thứ phát: thường xảy ra như một phản ứng với các yếu tố khác hoặc những điều kiện cơ bản thúc đẩy sản xuất hồng cầu.
Sản xuất tế bào hồng cầu diễn ra trong tủy xương thông qua một chuỗi phức tạp gồm các bước được quy định chặt chẽ. Cơ quan quản lư chính của việc sản xuất hồng cầu là hormone erythropoietin (EPO). Hormone này phần lớn do thận tiết ra, mặc dù khoảng 10% có thể được sản xuất và tiết ra từ gan.
nguyên nhân gây bệnh đa hồng cầu
Sự tiết erythropoietin được điều chỉnh (tăng lên) để đáp ứng với mức oxy thấp (thiếu oxy) trong máu. Khi đó, erythropoietin sẽ kích thích sản xuất hồng cầu trong tủy xương để bù đắp cho t́nh trạng thiếu oxy.
Bệnh đa hồng cầu sơ sinh có thể gặp ở 1-5% trẻ sơ sinh. Các nguyên nhân phổ biến nhất có thể liên quan đến truyền máu, truyền máu nhau thai cho trẻ sau khi sinh hoặc thiếu oxy măn tính của thai nhi (thiếu oxy trong tử cung) do thiếu nhau thai.
Bạn có thể t́m hiểu thêm: Triệu chứng và cách điều trị bệnh đa hồng cầu
Nguyên nhân gây ra bệnh đa hồng cầu
Trong bệnh đa hồng cầu nguyên phát, những bất thường trong sản xuất hồng cầu gây ra sự gia tăng số lượng hồng cầu. Trong bệnh đa hồng cầu thứ phát, các yếu tố bên ngoài sản xuất hồng cầu (ví dụ như thiếu oxy, ngưng thở khi ngủ, một số khối u…) dẫn đến bệnh đa hồng cầu.
Nguyên nhân gây bệnh đa hồng cầu nguyên phát
Đa hồng cầu nguyên phát là do đột biến gene hoặc di truyền, dẫn tới hồng cầu cao bất thường.
Nguyên nhân gây bệnh đa hồng cầu thứ phát
Bệnh đa hồng cầu thứ phát thường do tăng sản xuất erythropoietin (EPO), do đáp ứng với t́nh trạng thiếu oxy măn tính (nồng độ oxy trong máu thấp) hoặc do khối u tiết erythropoietin.
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Nguyên nhân gây bệnh đa hồng cầu
Đa hồng cầu là căn bệnh ngày càng trở nên phổ biến. Một nghiên cứu chỉ ra rằng, có hàng triệu bệnh nhân mắc bệnh đa hồng cầu ở Hoa Kỳ vào năm 2003. Bệnh thường liên quan đến số lượng bạch cầu tăng cao (tăng bạch cầu) và số lượng tiểu cầu tăng cao (tăng tiểu cầu). Lá lách mở rộng (lách to) và nồng độ erythropoietin thấp là những đặc điểm lâm sàng khác của bệnh đa hồng cầu.
Định nghĩa đa hồng cầu
Bệnh đa hồng cầu là t́nh trạng dẫn đến tăng mức độ lưu thông của các tế bào hồng cầu trong máu. Những người bị bệnh đa hồng cầu có sự gia tăng hematocrit, huyết sắc tố hoặc số lượng hồng cầu vượt quá giới hạn b́nh thường.
Bệnh đa hồng cầu thường được báo cáo dưới dạng tăng hematocrit (hematocrit là tỷ lệ thể tích của hồng cầu so với tổng thể tích máu) hoặc nồng độ hemoglobin (hemoglobin là một protein chịu trách nhiệm vận chuyển oxy trong máu).
•Hematocrit (HCT): Bệnh đa hồng cầu được xem xét khi hematocrit lớn hơn 48% ở phụ nữ và 52% ở nam giới.
•Huyết sắc tố (HGB): Bệnh đa hồng cầu được xem xét khi có mức độ huyết sắc tố lớn hơn 16,5g/dL ở phụ nữ hoặc mức huyết sắc tố lớn hơn 18,5 g/dL ở nam giới.
Bệnh đa hồng cầu được chia thành hai loại: nguyên phát và thứ phát.
•Bệnh đa hồng cầu nguyên phát: Trong bệnh đa hồng cầu nguyên phát, sự gia tăng các tế bào hồng cầu là do các vấn đề cố hữu trong quá tŕnh sản xuất hồng cầu.
•Bệnh đa hồng cầu thứ phát: thường xảy ra như một phản ứng với các yếu tố khác hoặc những điều kiện cơ bản thúc đẩy sản xuất hồng cầu.
Sản xuất tế bào hồng cầu diễn ra trong tủy xương thông qua một chuỗi phức tạp gồm các bước được quy định chặt chẽ. Cơ quan quản lư chính của việc sản xuất hồng cầu là hormone erythropoietin (EPO). Hormone này phần lớn do thận tiết ra, mặc dù khoảng 10% có thể được sản xuất và tiết ra từ gan.
nguyên nhân gây bệnh đa hồng cầu
Sự tiết erythropoietin được điều chỉnh (tăng lên) để đáp ứng với mức oxy thấp (thiếu oxy) trong máu. Khi đó, erythropoietin sẽ kích thích sản xuất hồng cầu trong tủy xương để bù đắp cho t́nh trạng thiếu oxy.
Bệnh đa hồng cầu sơ sinh có thể gặp ở 1-5% trẻ sơ sinh. Các nguyên nhân phổ biến nhất có thể liên quan đến truyền máu, truyền máu nhau thai cho trẻ sau khi sinh hoặc thiếu oxy măn tính của thai nhi (thiếu oxy trong tử cung) do thiếu nhau thai.
Bạn có thể t́m hiểu thêm: Triệu chứng và cách điều trị bệnh đa hồng cầu
Nguyên nhân gây ra bệnh đa hồng cầu
Trong bệnh đa hồng cầu nguyên phát, những bất thường trong sản xuất hồng cầu gây ra sự gia tăng số lượng hồng cầu. Trong bệnh đa hồng cầu thứ phát, các yếu tố bên ngoài sản xuất hồng cầu (ví dụ như thiếu oxy, ngưng thở khi ngủ, một số khối u…) dẫn đến bệnh đa hồng cầu.
Nguyên nhân gây bệnh đa hồng cầu nguyên phát
Đa hồng cầu nguyên phát là do đột biến gene hoặc di truyền, dẫn tới hồng cầu cao bất thường.
Nguyên nhân gây bệnh đa hồng cầu thứ phát
Bệnh đa hồng cầu thứ phát thường do tăng sản xuất erythropoietin (EPO), do đáp ứng với t́nh trạng thiếu oxy măn tính (nồng độ oxy trong máu thấp) hoặc do khối u tiết erythropoietin.
Các t́nh trạng phổ biến gây thiếu oxy măn tính là các bệnh phổi măn tính như:
•Khí phế thũng và viêm phế quản măn tính, gọi chung là bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) hoặc hội chứng hypoventilation
•Bệnh tim măn tính (suy tim sung huyết hoặc chảy máu bất thường từ bên phải sang bên trái tim)
•Ngưng thở khi ngủ
•Tăng huyết áp phổi
•Những người sống ở độ cao lớn có thể bị bệnh đa hồng cầu. Khi đó, t́nh trạng sản xuất tế bào hồng cầu tăng lên xảy ra để bù cho lượng oxy xung quanh thấp và oxy hóa mô không đủ
•Các khuyết tật bẩm sinh hiếm gặp trong phân tử hemoglobin, chẳng hạn như thiếu 2, 3-BPG, có thể dẫn đến áp lực oxy cao hơn bởi hemoglobin. Trong những điều kiện này, oxy được giữ chặt bởi hemoglobin và ít được giải phóng từ hemoglobin đến các mô. T́nh trạng thiếu oxy mô dẫn đến từ việc cung cấp oxy kém có thể dẫn đến bệnh đa hồng cầu.
Khối u tiết Erythropoietin
Một số khối u có thể giải phóng một lượng lớn erythropoietin. Các khối u tiết erythropoietin phổ biến nhất là:
•Ung thư gan (ung thư biểu mô tế bào gan)
•Ung thư thận (ung thư biểu mô tế bào thận)
•U tuyến thượng thận (adenocarcinomas)
nguyên nhân gây bệnh đa hồng cầu
•Khối u tử cung
Thỉnh thoảng, u nang thận lành tính và tắc nghẽn thận (hydronephrosis) cũng tiết ra thêm erythropoietin gây ra bệnh đa hồng cầu.
Triệu chứng bệnh đa hồng cầu
Bạn có khả năng bị bệnh đa hồng cầu khi thấy cơ thể xuất hiện các dấu hiệu sau:
Việc điều trị bệnh đa hồng cầu thường phụ thuộc vào nguyên nhân.
Trong bệnh đa hồng cầu hoặc hội chứng đa hồng cầu nguyên phát, các lựa chọn điều trị thường là Phlebotomy (rút máu hoặc cho máu). Điều chỉnh hematocrit về dưới 45 ở nam và dưới 42 ở nữ là mục tiêu của phương pháp trị bệnh này.
Một số loại thuốc đă được xem xét kết hợp với Phlebotomy để ngăn chặn sự sản xuất bất thường của các tế bào hồng cầu. Hầu hết các loại thuốc hóa trị liệu này có liên quan đến tác dụng phụ. Cho nên, việc sử dụng chúng đă gây ra nhiều tranh căi.
Thuốc hydroxyurea (Hydrea) được khuyên dùng cho một số bệnh nhân mắc bệnh đa hồng cầu nguyên phát và có nguy cơ h́nh thành cục máu đông do độ nhớt của máu cao. Các yếu tố ủng hộ điều trị bằng hydroxyurea là tuổi trên 70, số lượng tiểu cầu lớn hơn 1,5 triệu và có yếu tố nguy cơ tim mạch nói chung.
Aspirin và các thuốc chống tiểu cầu khác (như dipyridamole) cũng có thể có lợi ở bệnh nhân mắc bệnh đa hồng cầu nguyên phát bằng cách giảm biến chứng đông máu, trừ khi bệnh nhân có tiền sử vấn đề chảy máu.
Ở những bệnh nhân bị đa hồng cầu thứ phát, mục tiêu là điều trị căn bệnh tiềm ẩn. Ví dụ, đối với các bệnh nhân mắc bệnh phổi hoặc tim bị thiếu oxy, bác sĩ sẽ quản lư t́nh trạng này bằng việc bổ sung oxy kịp thời
Bệnh nhiễm trùng máu đặc biệt phổ biến ở người lớn tuổi, v́ họ là đối tượng dễ mắc các bệnh mạn tính nhất.
Ở người cao tuổi, nhiễm trùng máu cũng rất khó phát hiện, v́ những dấu hiệu của bệnh thường bị lầm lẫn với các triệu chứng do tuổi già gây ra như tim đập nhanh, khó thở, mệt mỏi, lú lẫn…
Người già không phải là nhóm người duy nhất có nguy cơ cao bị nhiễm trùng máu. Trẻ sơ sinh cũng có nguy cơ do có hệ thống miễn dịch yếu hơn người trưởng thành.
3. Điều trị hồi sức cấp cứu
Điều trị hồi sức cấp cứu (ICU) là các đơn vị chăm sóc đặc biệt hoặc điều trị tích cực cho những bệnh nhân mắc bệnh nặng đang trong t́nh trạng nguy hiểm. Tuy nhiên, cứ 3 trong số 10 bệnh nhân ICU lại có 1 người bị nhiễm trùng trong thời gian nằm viện.
Khi nằm ICU, bệnh nhân sẽ được gắn các thiết y tế đặc biệt (như ống thở, ống thông, kim truyền dịch…) dẫn vào bên trong cơ thể. Vi khuẩn nhận thấy những cơ hội này nên dễ dàng xâm nhập hơn.
4. Đề kháng kháng sinh
Sử dụng thuốc kháng sinh không thể trị khỏi bệnh nhiễm trùng nếu kháng sinh đó đă bị đề kháng.
Đề kháng kháng sinh xảy ra khi vi khuẩn tiếp xúc nhiều với một loại kháng sinh, chúng trở nên quen dần và tự thay đổi cấu trúc để thuốc không c̣n tác dụng như ban đầu. Khi bạn bị đề kháng với nhiều loại kháng sinh th́ nguy cơ nhiễm trùng máu sẽ cao hơn.
Nếu bạn nhận thấy thuốc ḿnh đang dùng không hiệu quả, hăy liên hệ ngay với bác sĩ để điều chỉnh phương pháp điều trị.
5. Mang thai
nguyên nhân nhiễm trùng máu 03
Nhiễm trùng máu cũng xảy ra ở phụ nữ mang thai, do trong giai đoạn này, sức đề kháng của người phụ nữ yếu đi.
Nhiễm trùng máu trong thai kỳ sẽ gây ra:
•Sẩy thai
•Sinh non
•Mệt mỏi kéo dài
•Nhiễm trùng âm đạo sau khi sinh
•Nhiễm trùng vú
Trẻ sơ sinh cũng phát triển nhiễm trùng máu trong 3 ngày đầu đời do di truyền từ người mẹ sang con trước hoặc trong khi sinh.
Tầm quan trọng của việc phát hiện nhiễm trùng máu
Nhiễm trùng máu rất đáng sợ v́ nó có thể xảy ra với bất cứ ai. Chỉ khi hiểu được nguyên nhân và nhận biết các rủi ro, bạn mới có cách bảo vệ chính ḿnh trước căn bệnh này.
Hăy luôn để ư và không được bỏ qua các dấu hiệu của nhiễm trùng. Điều trị nhiễm trùng máu kịp thời chính là ch́a khóa thành công giúp người bệnh đẩy lùi được tử thần
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Đă có cách điều trị nhiễm trùng máu hiệu quả!
Một nghiên cứu vào năm 2006 cho thấy, nguy cơ tử vong v́ nhiễm trùng máu có xu hướng tăng do bệnh không được điều trị sớm và đúng cách. Chính v́ thế, việc phát hiện và chữa trị kịp thời chính là cách tốt nhất để kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân nhiễm trùng máu.
Nhiễm trùng máu là bệnh ǵ?
Nhiễm trùng máu là một biến chứng nguy hiểm tiềm tàng của nhiễm trùng. V́ lẽ đó, bệnh có thể xảy ra với bất kỳ ai và trong bất kỳ thời gian nào.
Khi các vi khuẩn, virus, nấm có hại xâm nhập vào cơ thể, hệ miễn dịch sẽ tăng tính viêm giúp ngăn chặn sự lây lan của nhiễm trùng. Lúc này, vi khuẩn, virus hoặc nấm sẽ giải phóng những hóa chất vào máu để chống lại các phản ứng viêm. Phản ứng này tạo ra hàng loạt thay đổi trong cơ thể dẫn đến tổn thương các cơ quan như:
•Phổi
•Thận
•Gan
•Tim
Bệnh nhiễm trùng máu tiến triển rất nhanh chóng, V́ vậy, chẩn đoán và điều trị càng sớm th́ cơ hội chữa khỏi bệnh càng cao.
Bệnh nhiễm trùng máu không thể điều trị tại nhà. Bệnh nhân cần được đưa đến bệnh viện và chăm sóc tại pḥng hồi sức cấp cứu (ICU).
Bệnh nhiễm trùng máu phổ biến như thế nào?
Nhiều người vẫn nghĩ nhiễm trùng máu là một bệnh rất hiếm gặp, nhưng nó phổ biến hơn những ǵ chúng ta nghĩ. Ước tính riêng ở Hoa Kỳ, hàng năm có đến khoảng 1 triệu người nhập viện v́ nhiễm trùng máu. Bệnh này cũng nằm trong top 10 bệnh nguy hiểm nhất thế giới.
Trong số những người nhập viện v́ nhiễm trùng máu, tỷ lệ tử vong chiếm tới 15-30%. Số ca nhiễm trùng máu cũng tăng vọt trong những năm gần đây.
Theo nhiều nghiên cứu, việc gia tăng tuổi thọ trung b́nh của dân số hiện nay có thể là nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng của căn bệnh nhiễm trùng máu. Nguyên do là bệnh có nguy cơ cao ở những người lớn tuổi và những người mắc các bệnh mạn tính do tuổi tác (như viêm phổi, bệnh tim, bệnh về đường tiết niệu…).
Kháng sinh cũng góp phần vào việc gia tăng tỷ lệ nhiễm trùng máu. Bởi lẽ, nhiều người có xu hướng sử dụng kháng sinh bừa băi và không kiểm soát, dẫn tới t́nh trạng đề kháng kháng sinh, kéo theo nhiều bệnh nhiễm trùng không thể điều trị dứt điểm.
Các cách điều trị nhiễm trùng máu
Nhiễm trùng máu ở bất kỳ mức độ nào cũng có khả năng đe dọa đến tính mạng người bệnh. Các triệu chứng của bệnh bao gồm sốt cao, nhịp tim nhanh, thở gấp. Khi nhiễm trùng tiến triển, người bệnh sẽ cảm thấy khó thở, đau dạ dày và chóng mặt. Nhiễm trùng máu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến sốc nhiễm trùng, gây hạ huyết áp quá mức và suy đa tạng.
Hướng chữa trị nhiễm trùng máu phụ thuộc vào nguyên nhân nhiễm trùng cũng như mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Các cách điều trị nhiễm trùng máu phổ biến là:
Mặc dù có nhiều sinh vật khác nhau gây nhiễm trùng máu như vi khuẩn, virus hay nấm, song phương pháp điều trị chính cho bệnh vẫn là dùng thuốc kháng sinh, do đa số các trường hợp nhiễm trùng đều do vi khuẩn gây ra.
Bác sĩ sẽ kê cho bạn các kháng sinh phổ rộng ngay cả khi chưa có kết quả xét nghiệm chính xác loài vi khuẩn, virus hay nấm nào gây ra bệnh. Đây được xem là một cách dự pḥng, tránh cho việc điều trị trở nên quá muộn.
Các kháng sinh phổ rộng thường được dùng trong nhiễm trùng máu là ceftriaxone, azithromycin, ciprofloxacin, vancomycin, piperacillin và tazobactam.
Nếu bệnh nhân bị nhiễm trùng máu nhẹ, họ có thể dùng kháng sinh đường uống tại nhà theo đơn của bác sĩ. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, người bệnh cần tiêm kháng sinh đường tĩnh mạch và nhập viện để theo dơi.
Điều trị bằng thuốc kháng virus hoặc thuốc kháng nấm
Đôi khi nhiễm trùng máu là do nhiễm virus hoặc nấm. Nếu các xét nghiệm xác nhận điều này, bạn sẽ chuyển từ kháng sinh sang thuốc kháng virus hay kháng nấm.
Khác với kháng sinh và thuốc kháng virus, thuốc kháng nấm chỉ được dùng qua đường tiêm tĩnh mạch. Các bệnh nhiễm nấm có thể biến thành nhiễm trùng máu bao gồm nhiễm nấm âm đạo, nấm da và nấm ở trong phổi.
Truyền dịch
cách điều trị nhiễm trùng máu 3
Khi bị nhiễm trùng máu, huyết áp của người bệnh sẽ hạ xuống mức thấp. Chính v́ vậy, chỉ dùng thuốc kháng sinh là không đủ để điều trị bệnh.
Chất lỏng giúp tăng thể tích máu và ngăn ngừa mất nước – hai yếu tố tác động tới huyết áp người bệnh. Cho nên, cách tốt nhất để tăng huyết áp cho người bệnh là truyền dịch.
Các chất dùng để truyền dịch chủ yếu là nước muối b́nh thường hay nước có chứa các khoáng chất.
Liệu pháp oxy
Liệu pháp oxy giúp tăng lượng oxy mà phổi nhận được và lượng oxy cung cấp cho máu. Có nhiều cách khác nhau để nhận được oxy, chẳng hạn như ống thông qua mũi, mặt nạ oxy hay thở máy.
Phẫu thuật
cách điều trị nhiễm trùng máu 4
Một khi bác sĩ đă xác định được nguồn gốc của nhiễm trùng, bạn sẽ phải làm phẫu thuật để chữa bệnh tận gốc. Đặc biệt khi bạn có áp xe (túi mủ h́nh thành do biến chứng của nhiễm trùng, thường nằm trên da hoặc bên trong cơ thể) th́ phải phẫu thuật cắt bỏ ngay lập tức.
Các liệu pháp hỗ trợ trong điều trị cho bệnh nhân nhiễm trùng máu
Các liệu pháp hỗ trợ cho điều trị sẽ dựa vào t́nh trạng và mức độ nghiêm trọng của bệnh nhân, chẳng hạn như:
•Nếu bệnh nhân có số lượng hồng cầu trong máu thấp th́ sẽ được truyền máu để ngăn ngừa thiếu máu và cải thiện lượng oxy trong cơ thể.
•Khi nhiễm trùng máu tiến triển, tổn thương thận có thể xảy ra. Nếu thận ngừng hoạt động, người bệnh sẽ phải lọc máu hoặc thay ghép thận.
•Nhiễm trùng máu không chỉ gây hại cho thận mà c̣n tổn thương các cơ quan khác như tim, phổi. Do đó, bác sĩ phải luôn theo dơi chặt chẽ chức năng tim và phổi.
•Một số người bị nhiễm trùng huyết nặng và sốc nhiễm trùng cũng bị tăng đường huyết đi kèm. Khi ấy, họ sẽ được tiêm insulin đường tĩnh mạch.
•Ngoài ra, khi truyền dịch không đủ để làm huyết áp trở về b́nh thường, bác sĩ sẽ dùng các thuốc vận mạch làm co mạch máu và tăng huyết áp cho người bệnh.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
