Anh hùng Lương Sơn Bạc có kết cục đáng thương nhất Thủy Hử là Lư Quỳ. Người này gắn bó với thủ lĩnh Tống Giang kể từ khi lên Lương Sơn Bạc. Đây cũng là nhân vật quan trọng trong tiểu thuyết Thuỷ Hử của Thi Nại Am.
Hắc Toàn Phong Lư Quỳ.
Lư Quỳ có tên hiệu là Hắc Toàn Phong, hay Thiết Ngưu do bản tính lỗ măng, nóng nảy, ngoại h́nh hung dữ, và luôn sử dụng vũ khí là một đôi ŕu sắt. Lư Quỳ tính t́nh hung bạo nhưng được coi là biểu tượng của sự ngay thẳng trung thành, tín nghĩa.
H́nh tượng nhân vật Lư Quỳ
Trong tác phẩm Thủy Hử, Lư Quỳ xuất thân là một người dân nghèo ở Sơn Đông, có sức mạnh nhưng rất nóng nảy nên đă có lần lỡ tay đánh chết người.
Lư Quỳ bỏ trốn đến Giang Châu và làm cai ngục dưới trướng Đới Tung. Đến khi Tống Giang bị tội đày đến Giang Châu th́ Lư Quỳ mới xuất hiện.
Tuy nóng nảy, lỗ măng, thậm chí giết người không chớp mắt nhưng Lư Quỳ vẫn có những đức tính tốt đẹp. Nổi bật nhất là sự trung thành, dũng cảm và luôn yêu thương huynh đệ hơn bản thân.
Lư Quỳ đặc biệt thần tượng Tống Giang, hết mực trung thành, vào sinh ra tử để bảo vệ người anh kết nghĩa. Khi nghĩa quân Lương Sơn quy an triều đ́nh, dù không muốn nhưng Lư Quỳ vẫn theo Tống Giang: ”Ca Ca, phản đi thôi. Ca ca, lúc nào khởi binh, tôi sẽ đem quân đến ứng cứu…”.
Suy nghĩ của Lư Quỳ rất đơn giản, chỉ cần tụ tập anh em vui vẻ, say sưa bên chén rượu, gặp chuyện chướng mắt th́ hai tay quét sạch.
Lư Quỳ không phức tạp như Tống Giang v́ trước sau chỉ trung thành với triều đ́nh, cũng không như Lâm Xung không c̣n cách nào mới phải làm thảo khấu, cũng không giống Vơ Ṭng bất đắc dĩ phải giết người.
Lư Quỳ đơn giản khao khát cuộc sống tự do, sống chết để bảo vệ lư tưởng bên những người anh em của ḿnh.
Nhân vật Lư Quỳ cũng đại diện cho một loạt h́nh tượng thường thấy trong tiểu thuyết ở Trung Hoa. Có sự tương đồng giữa Lư Quỳ với Trương Phi trong Tam Quốc Diễn Nghĩa.
Đó là h́nh tượng nhân vật có sức địch muôn người, luôn xung phong trước trận tiền, dũng cảm coi cái chết nhẹ tựa lông hồng, nhưng đi kèm với đó là tính cách nóng nảy, mất b́nh tĩnh, không biết phải trái, đúng sai.
Cái chết đau thương của Lư Quỳ
Khi Tống Giang bị giải đi xử chém, Lư Quỳ xông vào pháp trường cùng với các hảo hán Lương Sơn cứu Tống Giang. Kể từ đó, cuộc đời Lư Quư gắn liền với Tống Giang ở Lương Sơn Bạc.
Sau khi lên Lương Sơn làm đầu lĩnh, Lư Quỳ v́ nhớ gia đ́nh nên xin phép Tống Giang xuống núi về quê. Tống Giang gợi ư Lư Quỳ hăy đem theo cả gia đ́nh ḿnh lên Lương Sơn cùng chung sống, v́ ông đă giết người ở Giang Châu nên sẽ làm liên luỵ đến gia đ́nh. Nhưng Lư Quỳ không biết rằng v́ làm theo lời Tống Giang mà sau này cơng mẹ lên núi để mẹ bị hổ ăn thịt.
Lư Quỳ nóng nảy, ương bướng nhưng rất hăng hái, nhiệt t́nh và trung thành với Tống Giang. Có một số lần Lư Quỳ vô tâm, giận dỗi, bỏ trốn khỏi Lương Sơn v́ bị Tống Giang doạ chặt đầu nhưng rồi lại quay lại.
Sau khi quân Lương Sơn thắng lợi trong chiến dịch chinh phạt Phương Lạp, Lư Quỳ được vua Tống Huy Tông phong chức vị. Lư Quỳ bản chất chỉ muốn sống cuộc đời ở Lương Sơn Bạc, nhưng v́ đă theo Tống Giang nên đành miễn cưỡng ở lại.
Đến khi Tống Giang bị gian thần hăm hại, giả chiếu của hoàng đế ban rượu độc, Lư Quỳ được gọi đến cùng uống rượu để cả hai cùng chết.
Theo Qulishi, chiêu an, quy phục hoàng đế nhà Tống được coi là ranh giới đỏ mà Tống Giang không bao giờ làm trái.
Đó là lư do dù tập hợp một lực lượng đáng kể ở Lương Sơn với 107 anh hùng, nhưng Tống Giang chỉ muốn một ngày quy phục triều đ́nh.
Lư Quỳ th́ khác, nhân vật hung hăng, lỗ măng này chỉ chấp nhận chiêu an v́ c̣n được ở gần Tống Giang, v́ c̣n mục đích sống. Tống Giang biết chỉ có ḿnh mới kiểm soát được Lư Quỳ nên đă lừa cho uống rượu độc.
Tống Giang nói: “Sau khi ta chết, ta sợ Thiết Ngưu sẽ làm phản”. Khi Lư Quỳ biết Tống Giang cho ḿnh uống rượu độc th́ đă muộn, chỉ kịp nói: “Thiết ngưu khi sống theo hầu huynh trưởng. Sau khi chết cũng làm ma theo hầu huynh trưởng".
Câu nói cuối cùng khiến người yêu Thủy Hử rơi lệ đă phản ánh một số phận đáng thương nhất. Lư Quỳ phạm tội ác mà bị người đời xa lánh, mẹ chết mà không làm ǵ được, chuỗi ngày sống vui vẻ ở Lương Sơn không kéo dài lâu, khi Tống Giang uống rượu độc, Lư Quỳ cũng phải đi theo.
Có thể nói, trong cả cuộc đời, Lư Quỳ gần như không có sự lựa chọn. Thiết Ngưu nghe theo Tống Giang một cách mù quáng v́ đó là người ông cảm thấy được tôn trọng. Đến cuối cùng, Lư Quỳ không tự quyết định được số phận của ḿnh. V́ lẽ đó nên có thể nói rằng Lư Quỳ là anh hùng Lương Sơn có kết cục đáng thương nhất.