V́ sao sông Vĩnh Điện xuất hiện trên cửu đỉnh triều Nguyễn? - VietBF
 
 
 
News Library Technology Giải Trí Portals Tin Sốt Home

HOME

NEWS 24h

ZONE 1

ZONE 2

Phim Bộ

Phim Lẻ

Ca Nhạc

Breaking

Go Back   VietBF > Other News|Tin Khác > History | Lịch Sử


Reply
 
Thread Tools
  #1  
Old  Default V́ sao sông Vĩnh Điện xuất hiện trên cửu đỉnh triều Nguyễn?
Cuối năm 1835, vua Minh Mạng cho đúc cửu đỉnh đặt trước sân Thế Miếu như biểu tượng cho vương quyền của triều Nguyễn. Trên Dụ đỉnh có h́nh của con sông Vĩnh Điện ở Quảng Nam.

Sông Vĩnh Điện ở Quảng Nam vốn là một con sông nhỏ, ngắn, không quá nổi tiếng, lại không phải ở đất kinh kỳ. Vậy v́ sao nó được vinh dự có mặt trên cửu đỉnh triều Nguyễn? Chúng ta hăy thử t́m hiểu nguyên do.
Lịch sử ḍng chảy hạ lưu sông Thu Bồn
Sau khi sông Vu Gia và sông Thu Bồn hợp nước tại Giao Thủy, Đại Nam nhất thống chí (Quốc sử quán triều Nguyễn; Viện KHXH Việt Nam và Viện Sử học phiên dịch và chú giải - NXB Thuận Hóa, 2006) viết: “Qua xă Văn Ly th́ nổi một băi lớn dài hơn 30 dặm (chính là G̣ Nổi của Điện Bàn ngày nay), nước chia làm hai ḍng Nam, Bắc:
Ḍng phía Nam là sông cái, chảy qua băi Thi Lai huyện Duy Xuyên, từ cửa bến lại chia ra một nhánh riêng làm sông Dưỡng Chân, lại chảy về phía Đông qua xă Mỹ Xuyên, tục gọi là sông Kẻ Thí.
Ḍng phía Bắc là sông con, chảy qua xă Câu Nhi huyện Diên Phước, làm sông Câu Nhi, từ cửa sông lại chia ra một nhánh riêng làm sông Vĩnh Điện, chảy về phía Đông qua băi Đông An làm sông Chợ Củi. Qua phía Đông băi lớn (tức G̣ Nổi) hai ḍng hợp nhau mà đổ vào cửa biển Đại Chiêm.
Sông Chợ Củi, năm Tự Đức thứ 3 đổi tên làm Sài Thị”.


Theo đặc san Mỹ Xuyên Tây - Lịch sử, địa lư & văn hóa đậm đà bản sắc (Trần Văn Hảo chủ biên - chỉnh lư và tái bản, 7.2021), ban nghiên cứu lịch sử làng và nhà thờ tiền hiền Mỹ Xuyên Tây (thị trấn Nam Phước, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam) đă dành thời gian và công sức nghiên cứu các tài liệu để đối chiếu, xác định lại các địa danh cũ và mới, làm rơ một thêm một số điểm cần thiết, đă phác họa khu vực hạ lưu sông Thu Bồn xưa và nay. Theo đó, trước kia ḍng chính của hạ lưu sông Thu Bồn vốn ở phía Nam của G̣ Nổi:
“… Phía Nam là sông lớn từ Văn Ly chảy về cầu Chiêm Sơn đến xă Thi Lai (huyện Duy Xuyên) rồi tách ra một chi chảy về hướng Đông Nam làm sông Dưỡng Chân (Bà Rén), một chi chảy về hướng Bắc qua xă Mỹ Xuyên là sông Kỉ Thế (hay Kẻ Thí trong Đại Nam nhất thống chí - NV) .
Phía Bắc là sông nhỏ chảy qua xă Câu Nghê huyện Diên Phước là sông Câu Nhí, rồi tách thành 2 chi lưu: một chi chảy về hướng Bắc là sông Vĩnh Điện; một chi chảy về hướng Đông qua cồn cát Đông An làm thành khúc sông Chợ Cối (Chợ Củi) chảy về cửa biển Đại Chiêm (Cửa Đại). Sông Chợ Củi sau đổi thành sông Sài Thị…”.

Sông Thu Bồn khu vực cầu Kỳ Lam - khúc sông Câu Nhi xưa

ẢNH: NAM HOA

Sông Kỉ Thế (hay Kẻ Thí trong Đại Nam nhất thống chí) về sau đă bị bồi lấp, không được nhắc đến nữa. Thôn Văn Ly tọa lại tại mỏm phía Tây băi G̣ Nổi; băi Thi Lai ở gần cầu Ch́m trên tỉnh lộ 610.
Nhánh sông phía Nam G̣ Nổi (sông Dưỡng Chân xưa) tục gọi là sông Bà Rén, mới là ḍng chính của hạ lưu sông Thu Bồn (chảy qua QL1A ở cầu Bà Rén hiện nay), c̣n nhánh sông nhỏ phía Bắc G̣ Nổi, xưa mang tên là sông Câu Nhi. Địa danh Câu Nhi nay vẫn c̣n dấu tích với 2 thôn Câu Nhi Đông và Câu Nhi Tây của phường Điện An, thị xă Điện Bàn. Địa danh Chợ Củi sau bao biến đổi của lịch sử, nay đă không c̣n dấu vết.
Tuy nhiên, việc xác định được sông Bà Rén khi xưa là ḍng chính của sông Thu Bồn đă chỉ ra một điều quan trọng rằng: cực Nam châu Rí mà Chiêm Thành cắt cho Đại Việt đầu thế kỷ 14 kéo tới khu vực bờ Bắc sông Bà Rén ngày nay.
Vai tṛ của sông Vĩnh Điện trong sự đổi ḍng của hạ lưu sông Thu Bồn
Thời Gia Long về trước, ḍng chính sông Thu Bồn chảy về phía sông Dưỡng Chân (qua cầu Bà Rén). Đến năm 1823 - 1824, vua Minh Mạng lệnh đào sông Vĩnh Điện, khi đó sông Thu Bồn bắt đầu chuyển ḍng. Sự việc này cụ thể như thế nào?
Sông Vĩnh Điện, vốn có thể đă có từ thời Chiêm Thành, từ sông Câu Nhi “chảy theo hướng Bắc đến xă Cổ Mân hợp với sông Cẩm Lệ đổ ra cửa biển Đà Nẵng… Năm Minh Mệnh (Minh Mạng) thứ 3, sai Cai bạ là Lê Đại Cương khai thông sông cũ mà đào từ xă Câu Nhi đến xă Cẩm Sa hơn 850 trượng gọi là sông Vĩnh Điện, thế sông nông hẹp chỉ có thể đi thuyền được. Đến năm thứ 4 lại sai Thống chế Trương Văn Minh chỉnh lư đường sông dời xuống hơn 40 trượng, mở riêng cửa sông để tiếp nước sông cái, chăng dây cho thẳng, bắt dân phu hơn 8.000 người đào lại mấy tháng mới xong…” (theo Đại Nam nhất thống chí).
V́ sao sông Vĩnh Điện xuất hiện trên cửu đỉnh triều Nguyễn? - ảnh 3
Sông Vĩnh Điện nh́n về phía Núi Chúa (thánh địa Mỹ Sơn)

ẢNH: NAM HOA

Theo đặc san Mỹ Xuyên Tây - Lịch sử, địa lư & văn hóa đậm đà bản sắc, việc vua Minh Mạng cho đào lại sâu và rộng sông Vĩnh Điện đă khiến “… nước (từ Văn Ly) tuôn chảy (xung phóng) vào nhánh sông nhỏ làm nhánh sông nhỏ thành sông lớn, vừa đổ nước vào sông Vĩnh Điện vừa biến sông Chợ Củi (Sài Thị) thành sông chính của Thu Bồn (chảy qua Cầu Mống -Cẩm Hà - Cẩm Nam - Cửa Đại)”.
Cũng theo đặc san này, việc đào lại sông Vĩnh Điện mang lại một lợi ích chiến lược cho đất nước trong giai đoạn ấy, bởi việc khai thông sâu rộng sông Vĩnh Điện để ghe bầu từ phía Bắc theo đường biển vào cảng Đà Nẵng, theo sông Hàn qua sông Vĩnh Điện lên nguồn Thu Bồn giúp tăng cường quốc pḥng và thúc đẩy giao lưu hàng hóa, nông, lâm, hải sản bằng đường thủy.
V́ những lẽ ấy, năm Minh Mạng thứ 17 khi nhà vua cho đúc cửu đỉnh, sông Vĩnh Điện đă vinh dự được khắc lên Dụ đỉnh.

florida80
R11 Độc Cô Cầu Bại
florida80's Avatar
Release: 07-14-2021
Reputation: 200806


Profile:
Join Date: Aug 2007
Posts: 112,009
Last Update: None Rating: None
Attached Thumbnails
Click image for larger version

Name:	songvinhdien1_wisn.jpg
Views:	0
Size:	527.9 KB
ID:	1828303  
florida80_is_offline
Thanks: 7,276
Thanked 45,824 Times in 12,744 Posts
Mentioned: 1 Post(s)
Tagged: 0 Thread(s)
Quoted: 511 Post(s)
Rep Power: 139 florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10
florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10florida80 Reputation Uy Tín Level 10
Reply

User Tag List

Thread Tools

Facebook Comments


 
iPad Tablet Menu

HOME

Breaking News

Society News

VietOversea

World News

Business News

Other News

History

Car News

Computer News

Game News

USA News

Mobile News

Music News

Movies News

Sport News

ZONE 1

ZONE 2

Phim Bộ

Phim Lẻ

Ca Nhạc

Thơ Ca

Help Me

Sport Live

Stranger Stories

Comedy Stories

Cooking Chat

Nice Pictures

Fashion

School

Travelling

Funny Videos

NEWS 24h

HOT 3 Days

NEWS 3 Days

HOT 7 Days

NEWS 7 Days

HOT 30 Days

NEWS 30 Days

Member News

Tin Sôi Nổi Nhất 24h Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 3 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 7 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 14 Ngày Qua

Tin Sôi Nổi Nhất 30 Ngày Qua
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.


All times are GMT. The time now is 04:37.
VietBF - Vietnamese Best Forum Copyright ©2006 - 2024
User Alert System provided by Advanced User Tagging (Pro) - vBulletin Mods & Addons Copyright © 2024 DragonByte Technologies Ltd.
Log Out Unregistered

Page generated in 0.07437 seconds with 15 queries