Cái chết của George Floyd không chỉ mang đến cho nước Mỹ một khủng hoảng mới chồng lên khủng hoảng đang diễn ra mà c̣n làm cho những người ủng hộ và không ủng hộ tổng thống Trump tranh căi gay gắt về khả năng lănh đạo của ông.
Vấn đề đặt ra: Tổng thống Trump xử lư đại dịch và biểu t́nh như thế có hợp lư không, và liệu ông Joe Biden trong trường hợp đó có xử lư tốt hơn ông Trump không?
Tôi phân tích từng khủng hoảng một.
Đối với đại dịch Covid-19
Việc xử lư đại dịch chỉ có hai con đường, hoặc là đóng chặt cửa biên giới nội bất xuất ngoại bất nhập từ rất sớm hoặc là chấp nhận dịch tràn qua. Ngoài ra không có cách thứ ba.
Nhưng chúng ta thấy rằng, cũng như nhiều nước khác, nước Mỹ không có cơ hội đóng chặt cửa biên giới từ sớm, bởi v́ dường như virus từ Vũ Hán đă lặng lẽ thâm nhập vào nhiều nước từ khi mà chưa ai lên tiếng báo động về Vũ Hán. Nếu đóng cửa nước Mỹ phải đóng trước khi Trung quốc cách ly Vũ Hán, nhưng điều đó th́ không thể. Nếu ông Trump đóng cửa vào lúc đó th́ từ bà Nancy Pelosi cho đến đảng Dân Chủ và những người chống ông Trump sẽ không để yên cho ông đóng cửa. C̣n nếu như đóng cửa nước Mỹ sau ngày Vũ Hán cách ly th́ không cần nói cũng biết là không có ư nghĩa ǵ.
V́ không thể đóng cửa sớm nên dịch đă bùng phát ở nước Mỹ. Sau khi dịch bùng phát, thực sự là ông Trump lúng túng. Nhưng nên nhớ là toàn bộ các lănh đạo khác trên thế giới đều lúng túng như vậy. Ở đây sự bùng phát nhiều hay ít dường như phụ thuộc vào đặc điểm con người hoặc khí hậu tự nhiên ǵ đó của một khu vực chứ không liên quan nhiều vào khả năng ngăn chặn xử lư dịch. Với Covid-19, nước Mỹ cũng như nhiều nước khác khi đă có mầm dịch qua biên giới th́ đều không thể chống đỡ.
V́ vậy tôi cho rằng ông Trump hay bất cứ vị tổng thống nào khác cũng đều thất thủ trước trận dịch này nếu rơi vào t́nh huống tương tự.
Tuy vậy ông Trump đă làm được một việc mà ít người làm được, đó là chỉ ra nguyên nhân của đại dịch là do sự che giấu thông tin từ Trung quốc và WHO. Việc làm này của ông Trump có ư nghĩa lớn đối với công cuộc chống dịch của thế giới về sau.
Cho nên tôi đánh giá ông Trump đă có công lớn trong đại dịch này.
Đối với sự kiện biểu t́nh
Trước hết vụ nạn nhân da đen George Floyd chết trong lúc bị cảnh sát bắt ở Minneapolis, hoàn toàn là hành vi cá nhân, không liên quan đến các chính sách của chính phủ ông Trump.
V́ vậy trách nhiệm của ông Trump không nằm ở chỗ xử lư biểu t́nh mà là xử lư bạo loạn.
Vậy xem xét khả năng lănh đạo của ông Trung trong vụ này là xem xét khả năng xử lư bạo loạn như thế nào mà thôi.
Nhưng có lẽ đến nay c̣n hơi sớm để ông Trump xử lư bạo loạn. Thứ nhất là v́ thiệt hại chưa quá lớn, và hai là chính quyền các tiểu bang cũng chưa đồng ư để chính phủ liên bang xử lư bạo loạn.
Vậy th́ việc nói rằng ông Trump yếu kém trong vấn đề này là hoàn toàn không có cơ sở. Trách nhiệm chính c̣n nằm ở chính quyền các tiểu bang, ông Trump thực sự cũng chưa thể làm ǵ ngoài việc theo dơi t́nh h́nh.
Chỉ khi nào chính quyền các tiểu bang bất lực và kêu cứu th́ khi đó mới đến giai đoạn xem xét khả năng dẹp bạo loạn của ông Trump. Khi đó mà ông Trump dẹp loạn không xong th́ mới cho rằng ông yếu kém.
Nhưng tôi tin rằng nếu ông Trump ra tay, bạo loạn sẽ được dẹp sớm
So sánh hai ứng viên tổng thống hiện nay
Về so sánh khả năng lănh đạo của ông Joe Biden, đặt vấn đề này ra th́ hơi khó bởi ông Joe Biden chưa làm tổng thống đương nhiệm th́ làm sao biết ông ta làm như thế nào.
Nhưng tôi cứ đặt ra giả định ông Joe Biden là tổng thống đương nhiệm lúc này đi. Nếu là như thế th́ ông ấy cũng không thể làm ǵ tốt hơn ông Trump bởi v́ ông Trump đă làm hợp lư nhất có thể rồi.
Trần Đ́nh Thu