Mỹ và Iran trong quá khứ từng rất thân thiêt với nhau nhưng vì sao nên nỗi...

[PinaColada]

Từ chỗ "thân thiết", vì sao Mỹ và Iran "từ mặt nhau"? Đã từng có một chính quyền Iran thân Mỹ được dựng lên trước đây nhưng mọi chuyện sau đó đã thay đổi quá nhiều khi Cách mạng Hồi giáo Iran nổ ra và thành công.


Mối quan hệ giữa Iran và Mỹ được thiết lập từ năm 1953 khi mà một cuộc bạo loạn đã nổ ra, lật đổ chính quyền đương nhiệm để dựng lên một thể chế dân chủ, thân Mỹ. Nguồn ảnh: Pinterest.


Đây được coi là bước ngoặt trong lịch sử quan hệ giữa Mỹ và Iran khi lần đầu tiên, nhiều người Mỹ biết rằng trên thế giới có một quốc gia Trung Đông mang tên Iran. Nguồn ảnh: Pinterest.


Mặc dù vậy, CIA cùng chính quyền Mỹ một mực từ chối mối quan hệ của mình với Iran trong quá khứ. Mãi tới năm 2013 - nghĩa là 60 năm sau cuộc bạo loạn, các tài liệu được giải mã do hết hạn bảo mật của Mỹ mới chứng thực cho điều này. Nguồn ảnh: Pinterest.


Tuy nhiên tới năm 1979, cuộc Cách mạng Hồi giáo ở Iran đã nổ ra và thành công. Chính quyền thân Mỹ đã bị lật đổ tại Iran, mối quan hệ giữa Tehran và Washington một lần nữa sang trang. Nguồn ảnh: Pinterest.


Trong cuộc cách mạng hồi giáo này, sinh viên và người dân Iran thậm chí đã bao vây, tấn công và bắt giữ các nhân viên Mỹ bên trong đại sứ quán Mỹ ở Tehran. Nguồn ảnh: Pinterest.


Vụ bao vây và bắt giữ các nhân viên ngoại giao này đã trở thành khủng hoảng con tin tồi tệ nhất trong lịch sử ngoại giao của Mỹ, nhất là khi một chiến dịch quân sự quy mô từng được tổ chức nhưng không thành công. Nguồn ảnh: Pinterest.


Cuộc khủng hoảng con tin ở Iran chỉ kết thúc vào mùa hè năm 1980 - nghĩa là 444 ngày sau khi cuộc cách mạng Hồi giáo ở Iran diễn ra. Nguồn ảnh: Pinterest.


Tuy nhiên, đây vẫn chưa phải dấu chấm hết cho mối quan hệ giữa Mỹ và Iran. Thực tế thì việc một chế độ mới đứng lên lật đổ chế độ cũ sau đó tiếp tục quan hệ với quốc gia chống lưng cho chế độ cũ là hoàn toàn có thể. Và chắc chắn, mối quan hệ giữa Iran và Mỹ đã trở nên tốt đẹp hơn nếu không có những căng thẳng sau này. Nguồn ảnh: Pinterest.


Đầu tiên là cuộc chiến tranh Iran - Iraq diễn ra vào năm 1980 - 1989. Trong cuộc chiến tranh này, Mỹ đã hỗ trợ quân đội Iraq tấn công Iran bằng vũ khí hoá học - sau đó vu cho Iran sử dụng loại vũ khí cấm này. Nguồn ảnh: Pinterest.


Năm 1983, các phần tử khủng bố Hezbollah - lực lượng được Iran hậu thẫn đã đánh bom vào một căn cứ quân sự của Mỹ ở Beirut, Lebanon khiến 241 lính Mỹ thiệt mạng chỉ trong một ngày. Nguồn ảnh: Pinterest.


5 năm sau vào năm 1988, tàu chiến USS Vincennes của Mỹ bắn tên lửa, tiêu diệt máy bay chở khách mang số hiệu 655 của Iran khiến 290 hành khách thiệt mạng. Sau các sự việc này, mối quan hệ của Mỹ và Iran đã gần như không thể cứu vãn nổi. Nguồn ảnh: Pinterest.

VietBF@ sưu tập.