Theo lời Tổng thống Joe Biden vừa loan tin sáng hôm nay, thứ Năm, 8/12/22, nữ vận động viên bóng rổ Brittney Griner sẽ về đến Mỹ trong ṿng 24 giờ tới đây, kết thúc cuộc đàm phán trao đổi tù nhân giữa Washington và Nga kéo dài từ tháng 5/ 2022.
Brittney Griner trong nhà tù ở Nga. (Ảnh: Evgenia Novozhenina/POOL/AFP via Getty Images)
Từ Toà Bạch Ốc, ông Joe Biden, ngồi bên cạnh Cherelle, vợ của Griner, cho hay ông đă có cuộc nói chuyện viễn liên với nữ cầu thủ bóng rổ, và
"Brittney sẽ trở về trong ṿng tay của những người thân yêu của cô".
Tổng thống Biden, Phó Tổng thống Kamalar Harris và Ngoại trưởng Blinken đang nói chuyện viễn liên với Griner từ White House. Cạnh ông Biden là Cherelle, vợ của Griner. (Ảnh: @
potus)
Đổi lại, Washington sẽ trao trả cho Nga tù nhân Viktor, một trong những tay buôn vũ khí khét tiếng nhất thời đại, có biệt danh là
"Con buôn của thần chết" (Merchant of Deaths), đang thụ án 25 năm tù ở Mỹ v́ tội
"âm mưu giết công dân Mỹ, vận chuyển hỏa tiển pḥng không và cung cấp vũ khí cho một tổ chức khủng bố". Viktor bị kết án vào năm 2011 tại một phiên toà ở New York, sau khi được dẩn độ từ Thái Lan về Hoa Kỳ.
Viktor Bout khi được đưa ra ṭa ở Bangkok, Thái Lan, năm2008 (Ảnh: Chumsak Kanoknan/ Getty Images)
Ngoại trưởng Antony J. Blinken cho biết, bất chấp những nỗ lực của giới ngoại giao Hoa Kỳ, phía Nga vẫn từ chối trả tự do cho ông Paul Whelan, công dân Mỹ đang thụ án 16 năm ở Nga v́ tội gián điệp.
"Giữa lúc chúng ta vui mừng cho Brittney được trả tự do, th́ Paul Whelan và gia đ́nh anh ta vẫn tiếp tục chịu đựng những sự đau khổ không cần thiết".
Giới chức Hoa Kỳ ngỏ lời cảm ơn Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đă cung cấp địa điểm để trao đổi Brittney Griner và Victor Bout. Trong một tuyên bố chung được đưa ra sau khi có tin Griner được trả tự do, văn pḥng của Sheikh Mohammed bin Zayed Al Nahyan, Tổng thống Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Thái tử Mohammed bin Salman, người cai trị Ả Rập Saudi, cho biết họ đă giúp cho Mỹ và Nga trong cuộc đàm phán trao đổi tù nhân.
Trong bản tuyên bố cũng đề cập về việc Griner đă đến Abu Dhabi vào ngày thứ Năm bằng một chuyên cơ từ Moscow, nhưng không cho biết thêm các chi tiết khác. Tin này được Tổng thống Biden xác nhận từ Toà Bạch Ốc trong cuộc nói chuyện sáng thứ Năm, ngày 8/12/22.
Vận động viên bóng rổ Brittney Griner lớn lên ở Houston. Thị trưởng Sylvester Turner cho hay, City Hall của Houston sẽ thắp đèn đỏ, trắng và xanh vào đêm thứ Năm để chào đón Griner về nhà.
Ngày 17 tháng Hai, Brittney Griner, ngôi sao bóng rổ của đội tuyển nữ Hoa Kỳ (WNBA) đáp xuống phi trường Sheremetyevo, Moscow. Hải quan Nga t́m thấy hộp chứa dầu cần sa (hanish oil) trong hành lư của cô. Cho dù các luật sư của Griner cho biết cô được kê toa cần sa để giảm đau nhưng cô vẫn bị truy tố tội vận chuyển ma tuư với quy mô lớn. Griner bị kết án 9 năm tù giam ở Nga vào ngày 4 tháng Tám, trong một bản án nhanh chóng bất thường, theo AP.