Hanna
08-01-2011, 07:52
Trung Quốc lo ngại câu chuyện giằng co giữa Tổng thống Obama và Quốc hội Mỹ về khả năng vay và thanh toán nợ công.
Với vai tṛ là chủ nợ lớn nhất của Mỹ, ông Hong Lei, phát ngôn viên của bộ Ngoại giao Trung Quốc đă nhắc nhở chính phủ Obama: “Trung Quốc hy vọng Chính phủ Mỹ sẽ áp dụng chính sách có trách nhiệm và các biện pháp để đảm bảo lợi ích của nhà đầu tư”. Trung Quốc muốn Mỹ học lại một bài học về nợ lớn của nước lớn?!
Nếu không đạt được thoả thuận vào ngày 2.8, Tổng thống Obama sẽ đi vào lịch sử là tổng thống đầu tiên của một nước Mỹ vỡ nợ. Ảnh: Reuters
Chính phủ Obama: bế tắc nợ công
Theo Hiến pháp, ngày 2.8.2011, Chính phủ Mỹ không được phép vay thêm nợ v́ sẽ vượt khỏi tổng mức nợ theo luật định giới hạn 14.294 tỉ USD. Ngay từ tháng 1.2011, Tổng thống Obama, nội các và các cố vấn kinh tế của ông đă bắt đầu giằng co với Quốc hội câu chuyện nâng định mức trần nợ công và tỷ lệ của tổng nợ công trên GDP. Tổng thống Obama đă thông báo với Quốc hội Mỹ rằng cuộc giằng co này sẽ phải kết thúc ngày 2.8 tới đây, để nước Mỹ tạm thời không mang tiếng “vỡ nợ”. Hai bên đang giằng co rất gay cấn ở một phút cuối của hiệp cuối.
Có nền kinh tế lớn mạnh nhất với dự báo GDP năm 2011 khoảng 15.332 tỉ USD, Mỹ cũng có khoản nợ công 14.249 tỉ USD lớn nhất thế giới, và đang dự định sẽ tăng lên 16.700 tỉ USD cho năm tài khoá 2012.
Chuyện ǵ đang và sẽ xảy ra với t́nh h́nh nợ công của nước Mỹ? Thị trường tài chính thế giới lo ǵ và phản ứng ra sao? Châu Á và Trung Quốc lo ǵ với những khoản dự trữ bằng USD từ thặng dư mậu dịch với Mỹ? Châu Âu và Đức lo ǵ với ṿng xoáy những khoản nợ công của Ireland, Bồ Đào Nha, Hy Lạp – và sắp đến có thể là Ư?
Những ǵ đang xảy ra trong sự giằng co rất Mỹ này là một bức tranh chính trị và kinh tế lớn, với màu xám u ám không chỉ riêng cho nước Mỹ mà c̣n cho nhiều nền kinh tế lớn khác trên thế giới cũng khó có những giấc ngủ yên.
Bế tắc kinh tế – bế tắc chính trị?
Khoản nợ công của Mỹ bắt đầu bùng phát từ sau sự kiện 11.9.2001, khi nước này bị và tự khoác lên ḿnh một vận mệnh mới. Từ vận mệnh 11.9 đó đă nảy sinh ra một loạt những sự kiện kinh tế – chính trị mang tính dây chuyền và hệ trọng khác.
Có thể thấy rất rơ ba nhóm sự kiện nổi bật: (i) Chiến tranh: khởi động hai cuộc chiến tranh tại Iraq và Afghanistan và gánh chịu hầu như tất cả chi phí liên quan. (ii) Chính sách: vướng víu và sa lầy với các khoản chi phí chiến tranh và an ninh nội địa đă tạo ra những lỗ hổng làm tăng thâm hụt ngân sách và thâm hụt mậu dịch – đặc biệt là thâm hụt mậu dịch đối với Trung Quốc tăng rất nhanh trong mười năm qua. (iii) Khủng hoảng kinh tế: chính sách tài khoá và tiền tệ cung ứng cho chiến tranh và hỗ trợ cho an sinh kinh tế, đă ít nhiều cho phép hệ thống ngân hàng và thị trường tài chính tạo nên cuộc khủng hoảng tài chính ngân hàng tồi tệ nhất của nước Mỹ, và nền kinh tế phải gánh chịu những khoản tổn thất lớn.
Không thể đem trải nghiệm nợ công của nền kinh này so sánh hoặc đối chiếu với nền kinh tế kia để đưa ra những giải pháp chuẩn mực hoặc tối ưu cho bất cứ nền kinh tế nào, bởi v́ có nhiều yếu tố rất khác nhau.
Những cộng hưởng từ bế tắc chiến tranh đến bế tắc chính trị và bế tắc kinh tế đă h́nh thành cơn băo khủng hoảng nợ công và nợ trần. Gần 65% tổng nợ công hiện nay là hệ quả cấu thành từ những bế tắc trong vận mệnh mới đó của nước Mỹ.
Bí lối và Thiên Nga Đen?
Cũng như sự kiện 11.9, mặc dù chẳng mấy ai muốn nghĩ rằng nước Mỹ sẽ có hiện tượng “Thiên Nga Đen”* về một biến cố động trời: “Nước Mỹ không trả được nợ” nhưng thế giới chúng ta vẫn tồn tại những con “Thiên Nga Đen” đó! Châu Á và Trung Quốc, châu Âu và Đức có những lợi ích riêng, nhưng chắc rồi họ vẫn đang và sẽ tích cực ngăn chặn hiện tượng “Thiên Nga Đen” với nền kinh tế Mỹ lúc này.
Từ năm 1962 đến nay, Quốc hội Mỹ đă 74 lần thông qua mức nợ trần, và chỉ riêng thập niên vừa qua cũng đă thông qua mười lần. Lần này, có chắc rằng Quốc hội Mỹ và Tổng thống Obama sẽ có một giải pháp thoả hiệp để thông qua không?
Theo lư lẽ thông thường và nhịp sống kịch tính của chính trường Mỹ, hơn ai hết Tổng thống Obama không muốn lịch sử nước Mỹ sẽ nhớ đến ông là tổng thống (quốc hội cũng thế) đầu tiên đă khiến nước Mỹ bị mang tiếng “không trả được nợ”. Tổng thống Obama và Quốc hội Mỹ sẽ có một thoả hiệp để thông qua mức nợ trần này dù muốn hay không.
Say nợ – bẫy nợ – vỡ nợ
Cho đến nay dường như những nhóm kinh tế gia hàng đầu vẫn chưa đồng ư về một mẫu số chung về tính khả dụng của nợ công và trần nợ công. Chính v́ thế không thể đem trải nghiệm nợ công của nền kinh này so sánh hoặc đối chiếu với nền kinh tế kia, để đưa ra những giải pháp chuẩn mực hoặc tối ưu cho bất cứ nền kinh tế nào bởi v́ có nhiều yếu tố rất khác nhau.
Tuy nhiên, bất cứ nền kinh tế nào với bất cứ chính sách và chủ nghĩa nào, vẫn có một mẫu số chung rất lớn về nợ công mà không cần đến sự thông thái, uyên bác của các kinh tế gia hàng đầu để biết và thấy. Mẫu số chung lớn đó là nợ càng lớn càng say nợ và sập bẫy nợ. Nói một cách khác: sập bẫy nợ là vỡ nợ.
Những năm đầu của thập niên 1980 và kéo dài qua thập niên 1990 của thế kỷ 20, châu Mỹ Latinh bắt đầu là Mexico, sau đó là Agentina, Brazil và nhiều nền kinh tế nhỏ khác đă lần lượt say nợ, sập bẫy nợ và vỡ nợ. Một thập kỷ châu Mỹ Latinh đánh mất sức phát triển của họ.
Trong thời gian ngắn vừa qua nền kinh tế và tiền tệ châu Âu đă có Ireland, Bồ Đào Nha, Hy Lạp cũng đă lần lượt say nợ, sập bẫy nợ và vỡ nợ.
Lê Trọng Nhi
* Thiên Nga Đen: hàm ư về một sự kiện mà thông thường không ai nghĩ có thể có hoặc xảy ra, nhưng trong thực tế vẫn có và xảy ra.
SGTT
Với vai tṛ là chủ nợ lớn nhất của Mỹ, ông Hong Lei, phát ngôn viên của bộ Ngoại giao Trung Quốc đă nhắc nhở chính phủ Obama: “Trung Quốc hy vọng Chính phủ Mỹ sẽ áp dụng chính sách có trách nhiệm và các biện pháp để đảm bảo lợi ích của nhà đầu tư”. Trung Quốc muốn Mỹ học lại một bài học về nợ lớn của nước lớn?!
Nếu không đạt được thoả thuận vào ngày 2.8, Tổng thống Obama sẽ đi vào lịch sử là tổng thống đầu tiên của một nước Mỹ vỡ nợ. Ảnh: Reuters
Chính phủ Obama: bế tắc nợ công
Theo Hiến pháp, ngày 2.8.2011, Chính phủ Mỹ không được phép vay thêm nợ v́ sẽ vượt khỏi tổng mức nợ theo luật định giới hạn 14.294 tỉ USD. Ngay từ tháng 1.2011, Tổng thống Obama, nội các và các cố vấn kinh tế của ông đă bắt đầu giằng co với Quốc hội câu chuyện nâng định mức trần nợ công và tỷ lệ của tổng nợ công trên GDP. Tổng thống Obama đă thông báo với Quốc hội Mỹ rằng cuộc giằng co này sẽ phải kết thúc ngày 2.8 tới đây, để nước Mỹ tạm thời không mang tiếng “vỡ nợ”. Hai bên đang giằng co rất gay cấn ở một phút cuối của hiệp cuối.
Có nền kinh tế lớn mạnh nhất với dự báo GDP năm 2011 khoảng 15.332 tỉ USD, Mỹ cũng có khoản nợ công 14.249 tỉ USD lớn nhất thế giới, và đang dự định sẽ tăng lên 16.700 tỉ USD cho năm tài khoá 2012.
Chuyện ǵ đang và sẽ xảy ra với t́nh h́nh nợ công của nước Mỹ? Thị trường tài chính thế giới lo ǵ và phản ứng ra sao? Châu Á và Trung Quốc lo ǵ với những khoản dự trữ bằng USD từ thặng dư mậu dịch với Mỹ? Châu Âu và Đức lo ǵ với ṿng xoáy những khoản nợ công của Ireland, Bồ Đào Nha, Hy Lạp – và sắp đến có thể là Ư?
Những ǵ đang xảy ra trong sự giằng co rất Mỹ này là một bức tranh chính trị và kinh tế lớn, với màu xám u ám không chỉ riêng cho nước Mỹ mà c̣n cho nhiều nền kinh tế lớn khác trên thế giới cũng khó có những giấc ngủ yên.
Bế tắc kinh tế – bế tắc chính trị?
Khoản nợ công của Mỹ bắt đầu bùng phát từ sau sự kiện 11.9.2001, khi nước này bị và tự khoác lên ḿnh một vận mệnh mới. Từ vận mệnh 11.9 đó đă nảy sinh ra một loạt những sự kiện kinh tế – chính trị mang tính dây chuyền và hệ trọng khác.
Có thể thấy rất rơ ba nhóm sự kiện nổi bật: (i) Chiến tranh: khởi động hai cuộc chiến tranh tại Iraq và Afghanistan và gánh chịu hầu như tất cả chi phí liên quan. (ii) Chính sách: vướng víu và sa lầy với các khoản chi phí chiến tranh và an ninh nội địa đă tạo ra những lỗ hổng làm tăng thâm hụt ngân sách và thâm hụt mậu dịch – đặc biệt là thâm hụt mậu dịch đối với Trung Quốc tăng rất nhanh trong mười năm qua. (iii) Khủng hoảng kinh tế: chính sách tài khoá và tiền tệ cung ứng cho chiến tranh và hỗ trợ cho an sinh kinh tế, đă ít nhiều cho phép hệ thống ngân hàng và thị trường tài chính tạo nên cuộc khủng hoảng tài chính ngân hàng tồi tệ nhất của nước Mỹ, và nền kinh tế phải gánh chịu những khoản tổn thất lớn.
Không thể đem trải nghiệm nợ công của nền kinh này so sánh hoặc đối chiếu với nền kinh tế kia để đưa ra những giải pháp chuẩn mực hoặc tối ưu cho bất cứ nền kinh tế nào, bởi v́ có nhiều yếu tố rất khác nhau.
Những cộng hưởng từ bế tắc chiến tranh đến bế tắc chính trị và bế tắc kinh tế đă h́nh thành cơn băo khủng hoảng nợ công và nợ trần. Gần 65% tổng nợ công hiện nay là hệ quả cấu thành từ những bế tắc trong vận mệnh mới đó của nước Mỹ.
Bí lối và Thiên Nga Đen?
Cũng như sự kiện 11.9, mặc dù chẳng mấy ai muốn nghĩ rằng nước Mỹ sẽ có hiện tượng “Thiên Nga Đen”* về một biến cố động trời: “Nước Mỹ không trả được nợ” nhưng thế giới chúng ta vẫn tồn tại những con “Thiên Nga Đen” đó! Châu Á và Trung Quốc, châu Âu và Đức có những lợi ích riêng, nhưng chắc rồi họ vẫn đang và sẽ tích cực ngăn chặn hiện tượng “Thiên Nga Đen” với nền kinh tế Mỹ lúc này.
Từ năm 1962 đến nay, Quốc hội Mỹ đă 74 lần thông qua mức nợ trần, và chỉ riêng thập niên vừa qua cũng đă thông qua mười lần. Lần này, có chắc rằng Quốc hội Mỹ và Tổng thống Obama sẽ có một giải pháp thoả hiệp để thông qua không?
Theo lư lẽ thông thường và nhịp sống kịch tính của chính trường Mỹ, hơn ai hết Tổng thống Obama không muốn lịch sử nước Mỹ sẽ nhớ đến ông là tổng thống (quốc hội cũng thế) đầu tiên đă khiến nước Mỹ bị mang tiếng “không trả được nợ”. Tổng thống Obama và Quốc hội Mỹ sẽ có một thoả hiệp để thông qua mức nợ trần này dù muốn hay không.
Say nợ – bẫy nợ – vỡ nợ
Cho đến nay dường như những nhóm kinh tế gia hàng đầu vẫn chưa đồng ư về một mẫu số chung về tính khả dụng của nợ công và trần nợ công. Chính v́ thế không thể đem trải nghiệm nợ công của nền kinh này so sánh hoặc đối chiếu với nền kinh tế kia, để đưa ra những giải pháp chuẩn mực hoặc tối ưu cho bất cứ nền kinh tế nào bởi v́ có nhiều yếu tố rất khác nhau.
Tuy nhiên, bất cứ nền kinh tế nào với bất cứ chính sách và chủ nghĩa nào, vẫn có một mẫu số chung rất lớn về nợ công mà không cần đến sự thông thái, uyên bác của các kinh tế gia hàng đầu để biết và thấy. Mẫu số chung lớn đó là nợ càng lớn càng say nợ và sập bẫy nợ. Nói một cách khác: sập bẫy nợ là vỡ nợ.
Những năm đầu của thập niên 1980 và kéo dài qua thập niên 1990 của thế kỷ 20, châu Mỹ Latinh bắt đầu là Mexico, sau đó là Agentina, Brazil và nhiều nền kinh tế nhỏ khác đă lần lượt say nợ, sập bẫy nợ và vỡ nợ. Một thập kỷ châu Mỹ Latinh đánh mất sức phát triển của họ.
Trong thời gian ngắn vừa qua nền kinh tế và tiền tệ châu Âu đă có Ireland, Bồ Đào Nha, Hy Lạp cũng đă lần lượt say nợ, sập bẫy nợ và vỡ nợ.
Lê Trọng Nhi
* Thiên Nga Đen: hàm ư về một sự kiện mà thông thường không ai nghĩ có thể có hoặc xảy ra, nhưng trong thực tế vẫn có và xảy ra.
SGTT