Cuộc chiến “nâng trần nợ công” ở Mỹ đă hạ nhiệt
Cuộc đàm phán giữa các lănh đạo đảng Cộng hòa tại Quốc hội Mỹ và Nhà Trắng đã thu được những tiến triển rõ rệt về việc nâng mức trần nợ công ngăn khả năng nền kinh tế lớn nhất thế giới vỡ nợ.
Theo các cố vấn gần gũi với cuộc đàm phán, hai bên đang tập trung vào phương án nâng trần nợ công thêm 2.800 tỷ USD, đi kèm với việc cắt giảm một khoản chi tiêu ngân sách tương tự, song con số cuối cùng vẫn chưa được ấn định.
Có tin lại cho hay phương án mới, đang trong quá trình thương thảo, sẽ chia làm hai bước nâng mức trần nợ công của Mỹ lên thêm 2.400 tỷ USD. Bước đầu sẽ lập tức tăng thêm 1.000 tỷ USD cho trần nợ công; bước thứ hai sẽ nâng mức trần nợ trong thời gian từ nay tới cuối năm.

Biếm hoạ về khả năng vỡ nợ của Mỹ
Một quan chức của đảng Cộng ḥa cho biết 2 bên có một số điểm chung nhưng nói thêm rằng cần phải bàn bạc thêm và không có ǵ đảm bảo về một thỏa thuận cuối cùng.
Trong khi đó, một quan chức đảng Dân chủ cũng tiết lộ 2 bên chưa thực sự đến được một thỏa thuận, thế nhưng khả năng này sẽ sớm xảy ra.
Nếu Quốc hội Mỹ không t́m được giải pháp cho phép nâng trần nợ công hiện nay lên trên 14,3 ngh́n tỷ USD trước ngày 2/8 tới, Mỹ sẽ vỡ nợ kỹ thuật. Bộ Tài chính Mỹ có thể sẽ không c̣n tiền để thanh toán các khoản chi phí cần thiết. Kịch bản nước Mỹ vỡ nợ sẽ gây ra nhiều hậu quả tồi tệ với kinh tế Mỹ và khiến các thị trường trên thế giới bị chấn động.
Những hậu quả tồi tệ
Giới chuyên gia khuyến cáo, nếu mức trần nợ công của Mỹ không được thông qua chậm nhất trong ngày 2/8 th́ khủng hoảng nợ có thể đẩy nền kinh tế lớn nhất thế giới tiếp tục lùi vào suy thoái. Khả năng chính phủ vỡ nợ sẽ xảy ra sau 1 tuần và khi đó, lăi suất ngân hàng sẽ tăng, giá trị đồng USD giảm, người dân gặp khó khăn trong việc vay tiền mua nhà, ôtô, đi học... Thị trường chứng khoán có nguy cơ suy sụp, định mức tín nhiệm nợ của Mỹ cũng sẽ sụt giảm.
Chính phủ liên bang sẽ không thể trả các chi phí hoạt động vào tháng tới. Một số chuyên gia khác đưa ra cảnh báo, nếu vỡ nợ, nền kinh tế Mỹ sẽ mất 4 tỷ USD/ngày, thất nghiệp tăng, nhiều nhân viên Chính phủ, công nhân quốc pḥng sẽ mất việc...
Bên cạnh đó, lăi suất sẽ tăng và mỗi 1% lăi suất tăng lên người nộp thuế sẽ phải gánh thêm 150 tỷ USD phát sinh từ các khoản nợ... Kinh tế Mỹ và thế giới sẽ khủng hoảng, trong đó ảnh hưởng rơ ràng nhất là Trung Quốc và châu Âu. Tuy nhiên, một số nhà kinh tế lại cho rằng, nếu Mỹ vỡ nợ, Trung Quốc sẽ không gây sốc thị trường bằng việc bán tháo, mà ngược lại sẽ tận dụng cơ hội giá rẻ, lăi suất cao để tiếp tục mua vào.
Dư luận thế giới nhiều ngày qua hướng về đồi Capitol. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đă kêu gọi các nghị sĩ Mỹ nâng mức trần nợ công để tránh một cú sốc nghiêm trọng cho nền kinh tế Mỹ và các thị trường tài chính thế giới. Trong khi đó, Bộ Tài chính Mỹ đă mời đại điện của 20 ngân hàng dự một cuộc họp để thảo luận về biện pháp giúp Chính phủ giải quyết vấn đề ngân sách nếu Quốc hội không thông qua việc nâng trần nợ.
Bộ Tài chính cho biết, Chính phủ vẫn thanh toán nợ gốc và lăi trái phiếu sau ngày 2/8 ngay cả khi không đạt được thỏa thuận nâng trần nợ và khoảng 90 tỷ USD nợ đáo hạn ngày 4/8, hơn 30 tỷ USD lăi đến hạn ngày 15/8, tổng cộng hơn 500 tỷ USD đáo hạn trong tháng 8. Giới chuyên môn cũng quan tâm tới động thái của FED và Bộ Tài chính trong thời gian gần đây - đều đưa ra cảnh báo một cách chung chung về những nguy cơ có thể xảy ra nếu không nâng trần nợ bởi họ đang cố gắng trấn an các nhà đầu tư rằng "nguy cơ này là nhỏ".
Nhiều câu hỏi được đặt ra khi hạn chót đang đến gần. Chính phủ sẽ làm ǵ để hỗ trợ các quỹ thị trường tiền tệ nếu vỡ nợ hoặc bị hạ mức xếp hạng tín dụng bởi họ đang giữ một lượng lớn trái phiếu Chính phủ. Nếu giá trái phiếu giảm hoặc Chính phủ vỡ nợ sẽ làm giảm giá trị tài sản của họ. Với vai tṛ chủ nợ nước ngoài lớn nhất của Mỹ, Trung Quốc đang lo lắng về nguy cơ vỡ nợ hoặc hạ xếp hạng tín dụng của Mỹ.
Tia hy vọng đă nhen nhóm. Nhưng ngay cả khi hai đảng đang đối đầu quyết liệt trong “cuộc chiến” nâng trần nợ công, hầu hết giới quan sát vẫn lạc quan không tin Mỹ vỡ nợ.Thực chất cuộc đối đầu này do tư tưởng đảng phái bị đẩy lên quá cao nhằm vận động cho cuộc bầu cử Tổng thống 2012. Nhưng bên trên lợi ích đảng phái c̣n là lợi ích quốc gia, họ sẽ không quá mạo hiểm để đẩy đất nước vào thế vỡ nợ, đặc biệt khi đó là nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Trần nợ ở Mỹ là cách để Quốc hội có thể quản lư chi tiêu của Tổng thống và từ khi ra đời năm 1917 mới điều chỉnh 1 lần (năm 1974). Tính đến ngày 16/5 vừa qua, tổng nợ công của chính phủ Mỹ đă chạm mức tối đa 14, 294 tỷ USD, tương đương gần 100% tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Bộ Tài chính Mỹ đă phải thực hiện các biện pháp đặc biệt để giúp chính quyền Obama vận hành b́nh thường đến ngày 2/8 tới.
toquoc