vuitoichat
12-23-2011, 16:46
GiadinhNet - Mùa A Cớ ở bản Tụ San, Nậm Mở, xă Tà Mung thuộc huyện Than Uyên (Lai Châu) đi xẻ gỗ thuê. Một lần chủ nhà chưa đủ tiền thanh toán nên trả công bằng… thuốc phiện.
Mùa A Cớ cùng với bạn bè dùng thử, nhiều lần thành nghiện. Vợ đau bụng không tiền đi bệnh viện, Cớ cho vợ ngậm thuốc phiện. Khi người vợ hết bệnh đau bụng th́ cũng là lúc cô nghiện thuốc phiện. Những tài sản có thể quy ra tiền đă bị chồng bán sạch... Vợ chồng Cớ chỉ là một trong nhiều gia đ́nh nghiện chúng tôi gặp ở bản vùng cao này.
http://giadinh.vcmedia.vn/Images/Uploaded/Share/2011/12/23/tp450.jpg
Thuốc phiện đang hủy hoại nhiều gia đ́nh ở đỉnh Tà Mung. Ảnh: H.N
Bố mẹ phê thuốc, con nhỏ bơ vơ
Trong căn lều rách nát, tối om chỉ có 3 mẹ con chị Giàng Thị Nụ- vợ Mùa A Cớ đang co ro trên đống quần áo cũ rích để tránh cái lạnh vùng cao. Rét thế mà thằng con trai lớn 7 tuổi Mùa A Tu cũng không có chiếc quần dài để mặc. Đứa bé Mùa Thị Sua, 4 tuổi đang cố nhay bầu vú mẹ nhưng nó vẫn khóc thét có lẽ v́ quá đói. Bỗng thằng Tu ngồi dậy nói: "Mấy năm trước, đêm nào bố cháu cũng ở nhà, c̣n bây giờ toàn ở trên nương hút thuốc phiện". Nghe con trai nói, Giàng Thị Nụ gục mặt xuống gối rồi nức nở.
Kể từ khi 2 người dính vào ma túy rồi bán khung nhà, gia đ́nh Nụ- Cớ không có nơi trú ngụ, người anh trai thương t́nh ngăn đôi cái bếp cho ở nhờ. Họ sống qua ngày bằng cách người vợ đi làm thuê và lấy công bằng những bữa cơm của 3 mẹ con tại nhà chủ; c̣n chồng đi làm xa dành tiền mua thuốc phiện cho cả hai. Nhiều lần vợ chồng anh quyết tâm đi cai nghiện nhưng kết quả đều là... nghiện lại.
Tại bản Hua Ta, Vàng A Tủa, 16 tuổi nhưng bé như cái kẹo. Nét mặt đờ đẫn, đôi bàn tay mốc thếch, lạnh thế mà cái áo trên người cũng chẳng c̣n lấy một chiếc cúc. Nó bảo: Em cháu chết rồi, cháu c̣n không biết ḿnh có sống được không, cháu làm ǵ có tiền mà mua cúc áo. Có thể điều nó nói hơi quá nhưng chắc chắn rằng cuộc sống của nó không c̣n ư nghĩa ǵ nên mặc kệ đến đâu th́ đến. Th́ ra, bố mẹ nó là Vàng A Ma và Giàng Thị Mú cũng mới 30 tuổi nhưng đă nghiện thuốc phiện mấy năm. V́ mải hút hít mà họ chẳng để ư ǵ con cái. Đến lúc đứa nhỏ chết nó cũng chẳng được đặt quan tài ở trong nhà v́ ngôi nhà cũ bị mọt, sập nhưng không có tiền sửa lại, nên cả gia đ́nh Vàng A Ma ở trong tấm bạt quây lại làm nhà tạm.
Vàng A Ma chỉ tay ra phía trước mặt nói: "Kia là "nhà" vợ chồng thằng Giàng A Khua và Mùa Thị Chu, vợ chồng nó cũng giống tao, nghiện hết. C̣n bên cạnh là nhà vợ chồng Giàng A Phử và Mùa Thị Bâu, vợ nó trẻ thôi mà, 20 tuổi đấy, 2 con rồi, đứa lớn được 5 tuổi, nó c̣n trẻ nên chưa bị nghiện như chồng, nhưng sau này cũng nghiện thôi, khó tránh lắm mà. Bản tao là thế, khổ quá". Đúng là "nhà" của những người bị nghiện trên này thật lạ, giống nhau v́ toàn là nhà tạm, không biết nó có chịu nổi một cơn gió trái mùa từ thung lũng Tà Mung thổi lên không? Trong số họ có gia đ́nh Mùa A Cớ và Giàng Thị Nụ là "giàu" hơn cả v́ trên cái chơng tre c̣n một cái lơi chăn bông lùng phùng.
Nhận hỗ trợ buổi sáng, buổi chiều "quy" ra ma túy
Tà Mung phân chia thành 2 khu vực rơ rệt. Nếu chân Tà Mung 100% đồng bào Thái sinh sống th́ đỉnh Tà Mung lại có 100% dân tộc Mông cư ngụ. Để thuận lợi cho quản lư th́ Mùa A Hụ, Chủ tịch xă là người Mông c̣n Bí thư Đảng ủy là người Thái. Hai khu vực này trước kia chỉ cách nhau gần... một ngày đi bộ đường rừng nhưng giờ th́ xe máy đă leo lên được một quăng.
Chủ tịch xă Mùa A Hụ đau đáu chia sẻ: "Chính quyền cũng đă có nhiều biện pháp nhưng khó quá. Có những cặp vợ chồng quá nghèo v́ nghiện nên xă đă ủng hộ tấm lợp nhà buổi sáng nhưng hôm sau trẻ con bảo, nhà nó bán hết chiều qua rồi". Mặc dù Tà Mung chỉ có vài ba bản có đồng bào Mông sinh sống nhưng hầu như bản nào cũng có người nghiện. Gọi là bản nhưng thực ra đôi khi tại đó cùng lắm cũng chỉ 5- 6 nóc nhà. Địa h́nh xă Tà Mung khá hiểm trở. Kẻ xấu đă lợi dụng sự khó khăn, hẻo lánh đó để mang thuốc về bán, gieo rắc cái chết trắng cho đồng bào.
Cùng là người Mông nên chủ tịch Mùa A Hụ quá đau ḷng trước thảm cảnh của nhiều cặp vợ chồng cùng nghiện trên cái bản nhỏ bé này. Cho đi cai rồi họ nghiện lại thành ra vừa mất của, vừa mất công. Ông kể: "Một lần ḿnh phải rơi nước mắt bởi một đứa trẻ chết nhưng v́ cha mẹ nó nghiện, nghèo quá mà không đủ tiền mua để thay cho con bộ quần áo mới. Đến nhà nào, bản nào cũng thấy người nghiện, kẻ nằm vật vờ như ma xó, người ṣng sọc bên chiếc bàn đèn. Ḿnh nghĩ phải t́m một lối thoát cho dân bản thôi...".
4 con chết, bố mới cai thuốc phiện
Đó là trường hợp gia đ́nh ông Mùa Khè Phử ở bản Hô Ta. Ông Phử chỉ cai được thuốc phiện khi lần lượt 4 trong số 8 đứa con "ra đi" sau những trận ốm vặt. Ông kể về lư do bỏ thuốc của ḿnh như sau: "Chúng nó lại chết v́ tao nghiện thuốc phiện nên không quan tâm đến đàn con. Giờ tao sống cũng như chết. Thuốc phiện cay nghiệt thế đấy". Những ngày sau đó dân bản Mông ở Tà Mung thấy ông Mùa Kè Phử lang thang, vật vờ như kẻ mất hồn, khi th́ ông ngồi trên tảng đá bỏ ánh mắt hoang dại xuống vạt nương, lúc lại tha thẩn trên những cung ruộng bậc thang nham nhở vết chân trâu. Ai hỏi đi đâu ông cũng bảo, t́m con thôi mà. Nhiều tháng sau vợ ông- bà Giàng Thị Dở như thấy chồng tỉnh lại, một hôm ông nói: Tao buồn quá, tao sẽ bỏ thuốc phiện. Sự "ra đi" khỏi cái chết từ làn khói trắng oan nghiệt kia đă khiến ông trở thành một tấm gương sáng giữa cộng đồng. Ông được Đài Truyền h́nh của 2 tỉnh Lào Cai, Lai Châu đưa lên thành phóng sự. Ông là người bỏ thuốc thành công đầu tiên ở Tà Mung.
Nghe tin Mùa Kè Phử đă đoạn tuyệt với thuốc phiện, người bạn chí cốt của ông sống cùng bản là Giàng Trùng Tu cũng dùng con dao vạch lên tấm vách nhà ḍng chữ Mông "Tao cũng bỏ thuốc phiện như Mùa Kè Phử" để mong thằng con trai ruột là Giàng Khua Ninh cũng học tập ḿnh mà giă từ nghiện ngập. "Chưa đến tuổi thanh niên ta đă là thầy cúng. Mỗi lần đến nhà, họ lại mang thuốc phiện ra mời, lâu dần thành nghiện. Thằng Khua Ninh theo chân ta giờ cũng nghiện. Ta già rồi c̣n nghiện nên con cháu nó khinh, buồn quá, phải bỏ thuốc phiện thôi cháu à..."- ông Tu tâm sự.
Chỉ tiếc, lời tâm sự của hai "đại thụ" trên đỉnh Tà Mung khi nhận ra sự hủy hoại của ma túy th́ đă quá muộn v́ họ đều đă ở cuối bên kia dốc cuộc đời.
Hoàng Nghiệp
Mùa A Cớ cùng với bạn bè dùng thử, nhiều lần thành nghiện. Vợ đau bụng không tiền đi bệnh viện, Cớ cho vợ ngậm thuốc phiện. Khi người vợ hết bệnh đau bụng th́ cũng là lúc cô nghiện thuốc phiện. Những tài sản có thể quy ra tiền đă bị chồng bán sạch... Vợ chồng Cớ chỉ là một trong nhiều gia đ́nh nghiện chúng tôi gặp ở bản vùng cao này.
http://giadinh.vcmedia.vn/Images/Uploaded/Share/2011/12/23/tp450.jpg
Thuốc phiện đang hủy hoại nhiều gia đ́nh ở đỉnh Tà Mung. Ảnh: H.N
Bố mẹ phê thuốc, con nhỏ bơ vơ
Trong căn lều rách nát, tối om chỉ có 3 mẹ con chị Giàng Thị Nụ- vợ Mùa A Cớ đang co ro trên đống quần áo cũ rích để tránh cái lạnh vùng cao. Rét thế mà thằng con trai lớn 7 tuổi Mùa A Tu cũng không có chiếc quần dài để mặc. Đứa bé Mùa Thị Sua, 4 tuổi đang cố nhay bầu vú mẹ nhưng nó vẫn khóc thét có lẽ v́ quá đói. Bỗng thằng Tu ngồi dậy nói: "Mấy năm trước, đêm nào bố cháu cũng ở nhà, c̣n bây giờ toàn ở trên nương hút thuốc phiện". Nghe con trai nói, Giàng Thị Nụ gục mặt xuống gối rồi nức nở.
Kể từ khi 2 người dính vào ma túy rồi bán khung nhà, gia đ́nh Nụ- Cớ không có nơi trú ngụ, người anh trai thương t́nh ngăn đôi cái bếp cho ở nhờ. Họ sống qua ngày bằng cách người vợ đi làm thuê và lấy công bằng những bữa cơm của 3 mẹ con tại nhà chủ; c̣n chồng đi làm xa dành tiền mua thuốc phiện cho cả hai. Nhiều lần vợ chồng anh quyết tâm đi cai nghiện nhưng kết quả đều là... nghiện lại.
Tại bản Hua Ta, Vàng A Tủa, 16 tuổi nhưng bé như cái kẹo. Nét mặt đờ đẫn, đôi bàn tay mốc thếch, lạnh thế mà cái áo trên người cũng chẳng c̣n lấy một chiếc cúc. Nó bảo: Em cháu chết rồi, cháu c̣n không biết ḿnh có sống được không, cháu làm ǵ có tiền mà mua cúc áo. Có thể điều nó nói hơi quá nhưng chắc chắn rằng cuộc sống của nó không c̣n ư nghĩa ǵ nên mặc kệ đến đâu th́ đến. Th́ ra, bố mẹ nó là Vàng A Ma và Giàng Thị Mú cũng mới 30 tuổi nhưng đă nghiện thuốc phiện mấy năm. V́ mải hút hít mà họ chẳng để ư ǵ con cái. Đến lúc đứa nhỏ chết nó cũng chẳng được đặt quan tài ở trong nhà v́ ngôi nhà cũ bị mọt, sập nhưng không có tiền sửa lại, nên cả gia đ́nh Vàng A Ma ở trong tấm bạt quây lại làm nhà tạm.
Vàng A Ma chỉ tay ra phía trước mặt nói: "Kia là "nhà" vợ chồng thằng Giàng A Khua và Mùa Thị Chu, vợ chồng nó cũng giống tao, nghiện hết. C̣n bên cạnh là nhà vợ chồng Giàng A Phử và Mùa Thị Bâu, vợ nó trẻ thôi mà, 20 tuổi đấy, 2 con rồi, đứa lớn được 5 tuổi, nó c̣n trẻ nên chưa bị nghiện như chồng, nhưng sau này cũng nghiện thôi, khó tránh lắm mà. Bản tao là thế, khổ quá". Đúng là "nhà" của những người bị nghiện trên này thật lạ, giống nhau v́ toàn là nhà tạm, không biết nó có chịu nổi một cơn gió trái mùa từ thung lũng Tà Mung thổi lên không? Trong số họ có gia đ́nh Mùa A Cớ và Giàng Thị Nụ là "giàu" hơn cả v́ trên cái chơng tre c̣n một cái lơi chăn bông lùng phùng.
Nhận hỗ trợ buổi sáng, buổi chiều "quy" ra ma túy
Tà Mung phân chia thành 2 khu vực rơ rệt. Nếu chân Tà Mung 100% đồng bào Thái sinh sống th́ đỉnh Tà Mung lại có 100% dân tộc Mông cư ngụ. Để thuận lợi cho quản lư th́ Mùa A Hụ, Chủ tịch xă là người Mông c̣n Bí thư Đảng ủy là người Thái. Hai khu vực này trước kia chỉ cách nhau gần... một ngày đi bộ đường rừng nhưng giờ th́ xe máy đă leo lên được một quăng.
Chủ tịch xă Mùa A Hụ đau đáu chia sẻ: "Chính quyền cũng đă có nhiều biện pháp nhưng khó quá. Có những cặp vợ chồng quá nghèo v́ nghiện nên xă đă ủng hộ tấm lợp nhà buổi sáng nhưng hôm sau trẻ con bảo, nhà nó bán hết chiều qua rồi". Mặc dù Tà Mung chỉ có vài ba bản có đồng bào Mông sinh sống nhưng hầu như bản nào cũng có người nghiện. Gọi là bản nhưng thực ra đôi khi tại đó cùng lắm cũng chỉ 5- 6 nóc nhà. Địa h́nh xă Tà Mung khá hiểm trở. Kẻ xấu đă lợi dụng sự khó khăn, hẻo lánh đó để mang thuốc về bán, gieo rắc cái chết trắng cho đồng bào.
Cùng là người Mông nên chủ tịch Mùa A Hụ quá đau ḷng trước thảm cảnh của nhiều cặp vợ chồng cùng nghiện trên cái bản nhỏ bé này. Cho đi cai rồi họ nghiện lại thành ra vừa mất của, vừa mất công. Ông kể: "Một lần ḿnh phải rơi nước mắt bởi một đứa trẻ chết nhưng v́ cha mẹ nó nghiện, nghèo quá mà không đủ tiền mua để thay cho con bộ quần áo mới. Đến nhà nào, bản nào cũng thấy người nghiện, kẻ nằm vật vờ như ma xó, người ṣng sọc bên chiếc bàn đèn. Ḿnh nghĩ phải t́m một lối thoát cho dân bản thôi...".
4 con chết, bố mới cai thuốc phiện
Đó là trường hợp gia đ́nh ông Mùa Khè Phử ở bản Hô Ta. Ông Phử chỉ cai được thuốc phiện khi lần lượt 4 trong số 8 đứa con "ra đi" sau những trận ốm vặt. Ông kể về lư do bỏ thuốc của ḿnh như sau: "Chúng nó lại chết v́ tao nghiện thuốc phiện nên không quan tâm đến đàn con. Giờ tao sống cũng như chết. Thuốc phiện cay nghiệt thế đấy". Những ngày sau đó dân bản Mông ở Tà Mung thấy ông Mùa Kè Phử lang thang, vật vờ như kẻ mất hồn, khi th́ ông ngồi trên tảng đá bỏ ánh mắt hoang dại xuống vạt nương, lúc lại tha thẩn trên những cung ruộng bậc thang nham nhở vết chân trâu. Ai hỏi đi đâu ông cũng bảo, t́m con thôi mà. Nhiều tháng sau vợ ông- bà Giàng Thị Dở như thấy chồng tỉnh lại, một hôm ông nói: Tao buồn quá, tao sẽ bỏ thuốc phiện. Sự "ra đi" khỏi cái chết từ làn khói trắng oan nghiệt kia đă khiến ông trở thành một tấm gương sáng giữa cộng đồng. Ông được Đài Truyền h́nh của 2 tỉnh Lào Cai, Lai Châu đưa lên thành phóng sự. Ông là người bỏ thuốc thành công đầu tiên ở Tà Mung.
Nghe tin Mùa Kè Phử đă đoạn tuyệt với thuốc phiện, người bạn chí cốt của ông sống cùng bản là Giàng Trùng Tu cũng dùng con dao vạch lên tấm vách nhà ḍng chữ Mông "Tao cũng bỏ thuốc phiện như Mùa Kè Phử" để mong thằng con trai ruột là Giàng Khua Ninh cũng học tập ḿnh mà giă từ nghiện ngập. "Chưa đến tuổi thanh niên ta đă là thầy cúng. Mỗi lần đến nhà, họ lại mang thuốc phiện ra mời, lâu dần thành nghiện. Thằng Khua Ninh theo chân ta giờ cũng nghiện. Ta già rồi c̣n nghiện nên con cháu nó khinh, buồn quá, phải bỏ thuốc phiện thôi cháu à..."- ông Tu tâm sự.
Chỉ tiếc, lời tâm sự của hai "đại thụ" trên đỉnh Tà Mung khi nhận ra sự hủy hoại của ma túy th́ đă quá muộn v́ họ đều đă ở cuối bên kia dốc cuộc đời.
Hoàng Nghiệp