Chảy máu nguồn lực y tế từ nước nghèo sang nước giàu
 

Theo như tình trạng 'chảy máu chất xám' khiến nhiều nước lo ngại, đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa, khiến có chính quyền nhiều nước phát triển đã hướng tới việc tuyển dụng nhiều y, bác sĩ, nhân viên chăm sóc sức khỏe từ nước ngoài .

Trong những năm gần đây, nhất là từ sau đại dịch Covid-19 khiến hệ thống y tế ngày càng bộc lộ sự quá tải, chính quyền nhiều nước phát triển đã hướng tới việc tuyển dụng nhiều y, bác sĩ, nhân viên chăm sóc sức khỏe từ nước ngoài và có chính sách tạo điều kiện cho họ có giấy tờ định cư lâu dài.

Theo AFP, liên hiệp của giới y tá quốc tế, có tên gọi là Hội đồng y tá quốc tế (ICN), trụ sở tại Genève, Thụy Sỹ, được thành lập năm 1899, gồm 130 hiệp hội y tá quốc gia đại diện cho 28 triệu y tá trên toàn thế giới. Theo tổ chức này, 7-8 nước giàu, trong đó có Anh - Mỹ - Canada, phải chịu trách nhiệm về 80% tình trạng di dân quốc tế trong giới y tá, nhân viên chăm sóc y tế.

Lấy ví dụ về nước Anh, cách nay vài tháng Luân Đôn đã ký thỏa thuận với chính phủ Nepal để tuyển dụng y tá, nhằm bù đắp cho những thiếu hụt trong nước, dù chính Nepal cũng đang khan hiếm nhân lực chăm sóc y tế. Trong khi tỉ lệ tại Anh là 80 y tá/10.000 dân thì con số này tại Nepal chỉ là 20. Thỏa thuận Anh - Nepal không phải trường hợp cá biệt.

Trong cuộc họp báo do hiệp hội các thông tín viên của Liên Hiệp Quốc tổ chức tại Genève, tổng giám đốc ICN, Howard Catton, hôm thứ Hai 23/01 còn cho biết nước Anh cũng đang thương lượng với Ghana để hướng tới thỏa thuận, theo đó, Luân Đôn chi cho chính quyền Accra 1.000 bảng (1.140 euro) khi Anh tuyển dụng 1 y tá từ Ghana. Số tiền này, theo tổng giám đốc ICN, không đáng là bao so với chi phí thực để đào tạo được một y tá, và cũng không thể bù đắp được những mất mát cho hệ thống y tế Ghana.

Theo tổ chức này, các nước giàu cần ngưng những chiến dịch ồ ạt tuyển dụng nhân viên chăm sóc y tế với giá rẻ từ các nước, chủ yếu là các nước kém phát triển ở châu Á và châu Phi, để tránh đẩy hệ thống y tế của các nước nghèo, vốn dĩ đã rất yếu kém, vào cảnh ngày càng quá tải, tước đi cơ hội được chăm sóc y tế của người dân, nhất là vì các y tá rời khỏi đất nước lại là những y tá chuyên khoa, có kinh nghiệm.

Trên đài RFI Pháp ngữ ngày 24/01, bà Pamela Cipriano, chủ tịch Hội đồng Y tá Quốc tế, giải thích thêm :

« Trên thế giới, số y tá làm việc tại các bệnh viện đã giảm 20% do đại dịch Covid-19. Họ chuyển nghề, rời khỏi bệnh viện. Để thay thế họ, nhiều nước đã chuyển sang tuyển dụng y tá từ nước ngoài. Hoa Kỳ đã làm điều đó từ trước đại dịch, các nước Bắc Âu cũng vậy, chẳng hạn Phần Lan. Anh Quốc cũng tương tự. Họ tích cực tuyển dụng các y tá từ châu Phi, nhất là Ghana, Botswana, Nigeria và các nước vùng Caribê. Các y tá này lại thường là những người có kinh nghiệm. Thế nhưng, chính các nước này cũng có nhu cầu rất cao về nguồn nhân lực có tay nghề như vậy. Việc tuyển dụng y tá, đưa họ ra khỏi hệ thống chăm sóc sức khỏe của các quốc gia này càng làm suy yếu các nước này hơn. »

Chủ tịch Pamela Cipriano kêu gọi các nước tuyển dụng y tá tôn trọng nguyên tắc « đạo đức », tự huy động lực lượng trong nước, bảo đảm « tự cung tự cấp » về nhân lực y tế, bởi y tế là « một vấn đề của toàn thế giới ».