VietBF - "Hạm đội đánh cá" TQ bị tố cáo rình rập, thừa cơ để vơ vét hải sản của nước khác

https://sohanews.sohacdn.com/thumb_w...910493778.jpeg
Một tàu cá TQ bị chặn lại ở ngoài khơi quần đảo Galapagos với 300 tấn cá đã đánh bắt (Ảnh: EPA)

Trích dẫn một số đánh giá khác nhau, AP đã ước tính TQ với cả hạm đội "xa bờ" gồm khoảng 17.000 tàu có dính líu đến những tranh chấp đánh bắt cá trên phạm vi toàn thế giới.

Ở phía Nam đảo Marchena thuộc quần đảo Galapagos của Ecuador có một khu vực lặn được người dân bản địa gọi là "đấu trường cá" với số lượng phong phú các loài sinh vật biển đang sinh sống.

Ngày nay, một mạng lưới không chính thức gồm các tàu du lịch và tàu đánh cá địa phương đã tham gia vào chương trình bảo vệ vùng biển này, bằng cách giám sát những đối tượng có ý định gây tổn hại đến hệ sinh thái biển. Tuy nhiên, do đại dịch Covid-19 bùng phát từ đầu năm nay khiến cho các hoạt động giám sát bị ngưng trệ, mở ra cơ hội cho những kẻ xấu dòm ngó, trong đó có TQ.

Hãng tin AP cho hay, vào đầu mùa hè vừa qua, có hơn 300 tàu đánh cá TQ gồm nhiều tàu được thiết kế để đánh bắt đến 1.000 tấn hải sản, đã luôn "rình rập" ở bên ngoài khu bảo tồn biển này, sẵn sàng đánh bắt các loài sinh vật biển khi chúng di cư về phía Nam đến vùng biển ngoài khơi của Peru và Chile.

Theo một con số ước tính, hạm đội đánh cá "xa bờ" của TQ có đến 17.000 tàu thường xuyên dính líu vào những tranh chấp đánh bắt ở ngoài khơi bờ biển của Tây Phi, Argentina, và Nhật Bản trong những năm gần đây. "Hạm đội khổng lồ" này đang làm dấy lên làn sóng giận dữ tương tự ở ngoài khơi Ecuador và Peru, hai quốc gia Trung Mỹ phụ thuộc lớn vào ngành đánh bắt cá gần bờ.

"Đây là một cuộc tấn công vào nguồn tài nguyên của chúng tôi. Họ (tàu đánh cá TQ) đang giết chết các loài sinh vật mà chúng tôi bảo vệ và làm ô nhiễm hệ sinh thái của chúng tôi bằng việc thải rác nhựa tràn lan. Họ đang 'cưỡng hiếp' quần đảo Galapagos này", người đứng đầu tỉnh Santa Cruz ở Galapagos, ông Angel Yanez Vinueza, nói.

https://sohanews.sohacdn.com/thumb_w...1386118686.jpg
Fernando Ortiz thu gom chai lọ, giày, bao bì có mang chữ TQ từ bãi đá trên đảo Mosqueta, quần đảo Galapagos. (Ảnh: TNS)

Nhóm tàu đánh cá TQ được trang bị "tận răng"

Fernando Ortiz, cựu giám đốc khu vực của Tổ chức Bảo tồn Quốc tế, cho biết tình trạng đáng buồn được ghi nhận khi di chuyển ở các rìa đá quanh hòn đảo Mosqueta, với số lượng lớn các chai nhựa, giày dép và bao bì thiết bị với ký tự TQ được thu gom.

"Những thứ này đến từ các con tàu TQ", ông Ortiz cho hay, nhấn mạnh thêm về những vật dụng thu được "vẫn còn mới tinh, nhãn hiệu chưa bị ánh nắng Mặt trời và nước biển làm mờ".

Hồi tháng 7 vừa qua, Hải quân của Ecuador đã được báo động khi hạm đội tàu cá TQ tiếp cận khu vực 321km chung quanh khu vực bảo tồn nơi mà các hoạt động đánh bắt cá thương mại được xem là bất hợp pháp.

"Trong nhiều năm qua, các đội tàu cá TQ đã lượn lờ quanh khu vực này với kỳ vọng thu hoạch từ thành quả của hoạt động bảo tồn, khi nguồn cá rất phong phú và khỏe mạnh tăng lên", theo Boris Worm, nhà nghiên cứu về ngư nghiệp tại Đại học Dalhousie, Canada.

Số lượng tàu đánh cá bùng nổ từ mùa hè năm ngoái. Hồi cuối tháng 8 vừa qua, một tàu tuần duyên của lực lượng Tuần Duyên Hoa Kỳ đã được đề nghị tham gia hỗ trợ cho Hải quân Ecuador tuần tra vùng biển thuộc quần đảo Galapagos.

Thuyền trưởng Brian Anderson, sĩ quan chỉ huy trên tàu tuần duyên Bertholf của Mỹ, nói rằng những người TQ mang theo cả tàu chở dầu đến vùng biển này để tiếp tế nhiên liệu cho các tàu bè khác, ngoài ra còn có các tàu chế biến hải sản cho phép tàu cá tập trung hải sản để chế biến tại chổ , sau đó tiếp tục trở lại đánh bắt.

"Nó trông giống như một thành phố", ông Anderson nói, lưu ý rằng hạm đội đánh cá của TQ có đầy đủ phương tiện cần thiết để duy trì hoạt động trên biển trong nhiều tháng liền mà không cần về bến cảng.

https://sohanews.sohacdn.com/thumb_w...145070217.jpeg
Các tàu Hải quân của Ecuador di chuyển quanh một tàu đánh cá TQ ở Thái Bình Dương, tháng 8/2020. (Ảnh: Reuters)

Ông cho hay một số tàu thuyền của TQ cố cố tình tắt các thiết bị định vị điện tử để che dấu vị trí của họ, trong đó có một chiếc tàu thông báo vị trí của ở tận... Alaska. Tuy nhiên, khi lực lượng Tuần Duyên Hoa Kỳ không có quyền tài phán ở vùng biển này, và không có hành vi trái phép trắng trợn nào được báo cáo đến Hải quân Ecuador, thì phía Mỹ chỉ có thể đóng vai trò quan sát mà thôi.

Về phần mình, TQ tuyên bố nước này "không nhân nhượng" với hoạt động đánh bắt cá phi pháp. Trong thông cáo ngày 23/7, Đại sứ quán TQ tại thủ đô Quito, Ecuador, khẳng định Bắc Kinh tôn trọng các biện pháp bảo vệ môi trường và bảo tồn tài nguyên biển của nước sở tại.

Vào năm 2017, một tàu cá TQ bị chặn lại ngoài khơi quần đảo Galapagos và bị phát hiện đánh bắt 300 tấn cá, bao gồm hàng chục ngàn con cá mập bị đánh bắt trái phép.

Ông Vinueza cảnh cáo rằng sự hiện diện liên tục của đội tàu đánh cá TQ là một sự công kích nhằm vào khu bảo tồn cùng đời sống của cư dân bản địa, đặc biệt trong bối cảnh địa phương đang hứng chịu sự tàn phá kinh tế do dịch Covid 19 gây ra.

Hồi tháng 8 vừa qua, có hàng ngàn cư dân ở Santa Cruz đã xuống đường phản đối sự hiện diện của nhóm tàu cá TQ do sự lo ngại việc đánh bắt của họ lsẽ àm cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, và khiến cho các du khách có thêm lý do để không quay trở lại nơi này.

Những thách thức với Ecuador

Chuyến bay thương mại từ Guayaquil đến đảo Baltra ngày 24/9 chỉ có 9 hành khách, dù cho hãng Avianca Airlines đã giảm số lần bay hàng ngày xuống còn 2-3 chuyến/tuần. Sự thiếu hụt du khách đã làm tổn hại nghiêm trọng đến các hoạt động kinh doanh ở Galapagos, cùng với đời sống của những ngư dân và nông dân chỉ sống dựa vào ngành du lịch.

Lượng du khách sụt giảm cũng ảnh hưởng lớn đến khu bảo tồn sinh vật biển, một di sản được UNESCO công nhận, với nguồn thu lớn từ mức phí vào cửa 100 USD/du khách. Nguồn thu nhập này cung cấp kinh phí cho các hoạt động bảo tồn, gìn giữ, duy trì và thi hành luật pháp. Hơn 97% diện tích Galapagos là các công viên được bảo vệ, phần còn lại là các khu dân cư.

"Thu nhập ngày 24/9 của khu bảo tồn là 1.240 USD từ hai sân bay trên các hòn đảo, chỉ bằng 4% so với thu nhập cùng ngày vào năm ngoái", theo ông Norman Wray, chủ tịch Hội đồng chính quyền ở Galapagos.

Ông Wray nhận định, để giúp cho khu bảo tồn "sống sót" được và đời sống hoang dã tại đây phát triển, tương lai của ngành du lịch trên đảo và trong khu vực cần phải thay đổi.

"Dù đại dịch Covid-19 và hạm đội tàu đánh cá TQ là những mối đe dọa lớn", ông Wray nói, những vấn đề này cũng mang đến cơ hội để cho các người phụ trách các khu bảo tồn cân nhắc những mô hình bền vững hơn cho quần đảo Galapagos, cũng như hệ sinh thái mà du khách đến để trải nghiệm.