Trong chuyến thăm Ấn Độ vừa rồi của tổng thống Obama, ông muốn nới rộng quan hệ để hợp tác và phát triển xa hơn cùng Ấn Độ. Tuy không bày tỏ công khai nhưng cả hai đều có ư dùng việc thúc đẩy quan hệ song phương để đối phó với Trung Quốc cả về kinh tế lẫn chính trị an ninh ở khu vực và trên thế giới. Nhưng v́ cả hai đều vẫn có nhu cầu phải hợp tác với Trung Quốc nên họ có tập hợp lực lượng kiểu ǵ đi chăng nữa th́ cũng không thể h́nh thành được liên minh đối phó Trung Quốc. Trung Quốc sẽ không để cho họ làm vậy và cả Ấn Độ cũng không muốn đến mức ấy. Bằng chứng rơ nhất là ngay sau chuyến đi Ấn Độ của ông Obama, Ấn Độ cùng với Nga và Trung Quốc thúc đẩy hợp tác tay ba và ông Modi sẽ thăm chính thức Trung Quốc trong tháng 5 tới. Chuyến đi này của ông Modi đáp lại chuyến thăm Ấn Độ rất thành công hồi năm ngoái của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh.
Cả biểu hiện ra bên ngoài lẫn trong thực chất, ba đối tác này đều chủ ư cân bằng quan hệ, thúc đẩy quan hệ song phương với nhau nhưng không để quan hệ song phương với đối tác này ảnh hưởng tiêu cực tới quan hệ song phương với đối tác khác. Cũng có thể nói họ đều chơi con bài đối trọng. Sự ràng buộc lẫn nhau về lợi ích thiết thực trước mắt về nhiều phương diện cũng như lợi ích chiến lược lâu dài giúp cả ba đối tác này dễ dàng chấp nhận và duy tŕ sự cân bằng đó. Thật ra th́ họ cũng không có sự lựa chọn nào khác nếu muốn được lợi nhất từ cục diện hiện tại.
Tuy nhiên, sự cân bằng ấy chỉ tương đối và không ổn định bởi không chỉ có Ấn Độ nghi ngại Trung Quốc mà Trung Quốc và Mỹ cũng chẳng tin cậy nhau. Bên nào cũng vừa thể hiện thiện chí vừa thủ thế đối phó. Các cặp quan hệ song phương trong tam giác quan hệ này không hoàn toàn suôn sẻ, nhưng nhu cầu về cân bằng quan hệ sẽ buộc các bên phải luôn kiểm soát được cả sự phát triển lẫn cọ sát lợi ích và cạnh tranh chiến lược trong các mối quan hệ ấy.
VietSN © Sưu tập