Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn có thể bị xét xử ở Thượng viện, ngay cả khi nhiệm kỳ Tổng thống của ông Trump sẽ kết thúc vào ngày 20.1.
Ông Trump vẫn có thể bị xét xử ở Thượng viện khi không c̣n là Tổng thống Mỹ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump lần thứ hai bị Hạ viện luận tội và là Tổng thống Mỹ duy nhất từng bị luận tội hai lần. Quá tŕnh kết tội ông Trump ở Thượng viện vẫn có thể diễn ra khi ông Trump đă rời Nhà Trắng, theo Global News.
Hạ viện Mỹ ngày 13.1 luận tội ông Trump v́ “kích động nổi loạn”, dẫn đến cuộc bạo loạn ở ṭa nhà Quốc hội Mỹ hồi tuần trước.
Sau khi Hạ viện luận tội ông Trump, văn bản luận tội được chuyển lên Thượng viện. Theo Global news, Thượng viện chỉ nhóm họp trở lại vào ngày 19.1, nhưng nhiệm kỳ của ông Trump sẽ kết thúc vào ngày 20.1.
V́ sao phe Dân chủ quyết luận tội dù ông Trump sắp rời Nhà Trắng?
Các nghị sĩ Cộng ḥa ở Hạ viện cho rằng, việc gấp rút luận tội Tổng thống là không cần thiết, v́ ông Trump sắp hết nhiệm kỳ. Việc phe Dân chủ kiên quyết trừng phạt Tổng thống cũng tiềm ẩn nguy cơ gây chia rẽ nước Mỹ.
Nhưng các nghị sĩ đảng Dân chủ cho rằng luận tội là cần thiết v́ ông Trump đă “kích động nổi dậy”, đe dọa đến nền dân chủ Mỹ.
Simon Kiss, giáo sư chính trị tại Đại học Wilfrid Laurie ở Canada, nói đây là bước đi mang tính biểu tượng của phe Dân chủ, có ư nghĩa xóa bỏ các di sản của ông Trump, khiến ông Trump không thể tranh cử lần hai, tiến tới tước các đặc quyền mà ông Trump được hưởng với tư cách là cựu Tổng thống Mỹ.
Liệu ông Trump có thể bị kết tội khi đă hết nhiệm kỳ?
“Hiện chưa rơ một người có thể bị Thượng viện kết tội khi đă hết nhiệm kỳ”, ông Kiss nói. Chưa từng có tổng thống Mỹ nào bị luận tội sát với ngày kết thúc nhiệm kỳ như vậy, nên “chúng ta không thể biết chuyện ǵ sắp xảy ra”, ông Kiss nói thêm.
Ông Kiss viện dẫn trường hợp gần tương tự vào năm 1876. Thượng viện Mỹ khi đó tuyên bố vẫn xét xử Bộ trưởng Chiến tranh William Belknap, dù ông này đă tuyên bố từ chức.
Năm 1876, Bộ trưởng Chiến tranh William Belknap bị Hạ viện Mỹ điều tra v́ tham nhũng. Vài phút trước khi Hạ viện bỏ phiếu luận tội, ông Belknap từ chức.
Hạ viện vẫn tiếp tục bỏ phiếu luận tội, tŕnh văn bản luận tội lên Thượng viện. Ở thời điểm đó, để kết tội chỉ cần hơn một nửa số thượng nghị sĩ và kết quả là ông Belknap bị tuyên có tội.
“Một khi phiên luận tội đă bắt đầu ở Hạ viện, nó vẫn có thể tiếp tục ở Thượng viện, dù ông Trump sắp không c̣n là Tổng thống. Tôi không thấy có vấn đề ǵ trong trường hợp Thượng viện Mỹ muốn giải quyết vấn đề một cách chậm răi”, Michael Gerhardt, giáo sư luật Đại học North Carolina, nói trên ABC News.
Chuyện ǵ xảy ra nếu ông Trump bị Thượng viện kết tội?
Giáo sư Kiss nói hệ quả là ông Trump có thể không được phép tham gia tranh cử lần hai, do Thượng viện Mỹ sẽ tiếp tục bỏ phiếu cấm ông Trump đảm nhiệm vai tṛ trong chính quyền liên bang. Chỉ cần hơn một nửa số thượng nghị sĩ bỏ phiếu thuận, ông Trump sẽ không thể tiếp tục tranh cử.
Ông Trump từng tuyên bố muốn tái tranh cử Tổng thống vào năm 2024. Paul Campos, giáo sư luật Đại học Colorado, nói ngay cả khi Thượng viện không kết tội, các thượng nghị sĩ vẫn có thể tổ chức một cuộc bỏ phiếu khác để ngăn ông Trump tái tranh cử.
Cuối cùng, một khi bị Thượng viện kết tội, ông Trump sẽ mất đặc quyền mà các cựu Tổng thống Mỹ được hưởng, bao gồm quyền được bảo vệ trọn đời, lương hưu cho cựu Tổng thống và được hỗ trợ chi phí đi lại.